View source for σκεδάννυμι

{{LSJ1
|Full diacritics=σκεδάννῡμι
|Medium diacritics=σκεδάννυμι
|Low diacritics=σκεδάννυμι
|Capitals=ΣΚΕΔΑΝΝΥΜΙ
|Transliteration A=skedánnymi
|Transliteration B=skedannymi
|Transliteration C=skedannymi
|Beta Code=skeda/nnumi
|Definition=<span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.6.4</span>, etc.:—also σκεδάω, <span class="bibl">Nic.<span class="title">Al.</span>583</span>: fut. <b class="b3">σκεδάσω [ᾰ</b>] <span class="bibl">Thgn.883</span> (ἀπο-), <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>4.9.6</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cor.</span>12</span>, etc.; Att. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> σκεδῶ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>25</span>, <span class="bibl">925</span>, (ἀπο-) <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>138</span>, (δια-) <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>229</span>, <span class="bibl"><span class="title">Av.</span>1053</span> (also in <span class="bibl">Hdt.8.68</span>.<b class="b3">β</b>), (συσκ-) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>903</span>: aor. <b class="b3">ἐσκέδασα</b>, Ep. <b class="b3">σκέδασα</b>, the only tense used by Hom. (v. infr.):—Med., aor. <b class="b3">ἐσκεδασάμην</b> (συγκατ-) <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.3.32</span>, (ἀπ-) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ax.</span>365e</span>:—Pass., fut. σκεδασθήσομαι <span class="bibl">M.Ant.6.4</span>, Gal.6.6: aor. <b class="b3">ἐσκεδάσθην</b>, pf. <b class="b3">ἐσκέδασμαι</b> (v. infr.):— <b class="b2">scatter, disperse</b>, <b class="b3">ἀπὸ πυρκαϊῆς σκέδασον [λαόν</b>] <span class="bibl">Il.23.158</span>, cf. <span class="bibl">19.171</span>; λαὸν σκέδασεν κατὰ νῆας <span class="bibl">23.162</span>; also of things, σκέδασον δ' ἀπὸ κήδεα θυμοῦ <span class="bibl">Od.8.149</span>; ἠέρα μὲν σκέδασεν <span class="bibl">Il.17.649</span>, cf. <span class="bibl">Od.13.352</span>; <b class="b3">τῶν νῦν αἷμα . . ἐσκέδασ' ὀξὺς Ἄρης</b> <b class="b2">shed</b> the blood <b class="b2">all round</b>, <span class="bibl">Il.7.330</span>; πάχνην . . ἥλιος σκεδᾷ πάλιν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>25</span>; ὄσα φαίνολις ἐσκέδασ' αὔως Sapph.95; <b class="b3">τρίαιναν . . σκεδᾷ</b> <b class="b2">will shiver</b> it, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>925</span>; <b class="b3">μὴ σκεδάσαι τῷδ' ἀπὸ κρατὸς βλεφάρων θ' ὕπνον</b> (sleep being conceived of as a cloud over the eyes) <span class="bibl">S. <span class="title">Tr.</span>989</span> (anap.); <b class="b2">scatter abroad</b>, of Pandora opening the fatal casket, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>95</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Pass., <b class="b2">to be scattered, disperse</b>, σκεδασθῆναι ἀνὰ τὰς πόλιας <span class="bibl">Hdt.5.102</span>; of a routed army, <span class="bibl">Th.4.56</span>,<span class="bibl">112</span>, <span class="bibl">6.52</span>; <b class="b3">σ. καθ' ἁρπαγήν</b>, of plundering parties, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.5.2</span>; ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια Id.<span class="title">Eq. Mag.</span>7.9; of the rays of the sun, <b class="b3">πρὶν σκεδασθῆναι θεοῦ ἀκτῖνας</b> <b class="b2">to be shed abroad</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>502</span>; of a rumour, <b class="b2">to be spread abroad</b>, ἐσκεδασμένου τοῦ λόγου ἀνὰ τὴν πόλιν <span class="bibl">Hdt.4.14</span>; also <b class="b3">ὄψις ἐσκεδασμένη</b> vision <b class="b2">not confined to one object</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>5.26</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0891.png Seite 891]] auch σκεδαννύω (vgl. [[σκίδναμαι]] u. κίδνημι); fut. σκεδάσω, att. σκεδῶ, σκεδᾷς, σκεδᾷ, Ar. Vesp. 229 u. sonst, auch Her. 8, 68; perf. pass. ἐσκέδασμαι, aor. p. ἐσκεδάσθην; – <b class="b2">zerstreuen</b>; von Menschen, auseinanderjagen, auch milder, auseinander gehen lassen, λαὸν μὲν σκέδασον, Il. 19, 171, vgl. 23, 158. 162, wo noch κατὰ νῆας hinzugesetzt ist; – von leblosen Dingen, ἠέρα μὲν σκέδασεν, er zerstreu'te, verscheuchte den Nebel, 17, 649; ἀπ' ὀφθαλμῶν σκέδασ' ἀχλύν, 20, 341; auch τῶν νῦν [[αἷμα]] ἐσκέδασ' ὀξὺς [[Ἄρης]], 7, 330, er sprengte das Blut rings umher, verspritzte es; dah. nach allen Seiten hin verbreiten, Hes. O. 95; πάχνην θ' ἑῴαν [[ἥλιος]] σκεδᾷ [[πάλιν]], Aesch. Prom. 25; πρὶν σκεδασθῆναι θεοῦ ἀκτῖνας, ehe sie sich verbreiteten, Pers. 494 (vgl [[σκίδναμαι]]); vertreiben, verscheuchen, μὴ σκεδάσαι τῷδ' ἀπὸ κρατὸς βλεφάρων θ' [[ὕπνον]], Soph. Tr. 989; μερίμνας, Anacr. 30, 18; ἐσκεδάσθησαν ἀνὰ τὰς πόλιας, Her. 5, 102; ἐσκεδασμένου τοῦ λόγου, 4, 14; τὸν ὄχλον τῶν ψιλῶν ἐσκεδασμένον, Thuc. 4, 56, wie ὁ [[ἄλλος]] [[ὅμιλος]] κατὰ πάντα ὁμοίως ἐσκεδάννυντο, zerstreu'ten sich, 112; ὥςτε [[πάλιν]] σκεδαννύμενοι διεφθείροντο, Plat. Prot. 322 b; ἐσκεδασμένων [[ἤδη]] τῶν ἀνθρώπων, Conv. 221 a; τινὰς τῶν ἐσκεδασμένων ἐν τῷ πεδίῳ καθ' ἁρπαγήν, die sich, um Beute zu machen, in der Ebene zerstreu't hatten, Xen. An. 3, 5, 2, u. öfter, wie Folgde; σκεδασθέντες ἐς πᾶσαν τὲν πόλιν, Hdn. 7, 9, 17.
}}
{{ls
|lstext='''σκεδάννῡμι''': Θεόφρ., κλπ.· [[ὡσαύτως]] [[σκεδάω]] Νικ. Ἀλεξιφ. 596· ― μέλλ. σκεδάσω [ᾰ] Θόογν. 883, Πλούτ., κλπ.· Ἀττικ. σκεδῶ Αἰσχύλ. Πρ. 25. 925, (ἀπο-) Σοφ. Ο. Τ. 138· (δια-) Ἀριστοφ. Σφ. 222, Ὄρν. 1053 ([[ὡσαύτως]] παρ’ Ἡροδ. 8. 68)· (οὐσκ-) Ἀριστοφ. Βάτρ. 903· ― ἀόρ. ἐσκέδασα, Ἐπικ. σκέδασα, ὁ [[μόνος]] ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. [[χρόνος]]. ― Μέσ., ἀόρ. ἐσκεδασάμην (κατ-) Ξεν. Ἀν. 7. 2, 32, (ἀπ-) Πλάτ. Ἀξίοχ. 365Ε. ― Παθ., μέλλ. σκεδασθήσομαι Μᾶρκ. Ἀντινῖν. 6. 4, Γαλην.· ― ἀόρ. ἐσκεδάσθην, πρκμ. ἐσκέδασμαι, ἴδε κατωτ. (Ἐκ τῆς √ΣΚΕΔ παράγονται καὶ τὰ σκέδασις, σκέδναμαι, κτλ., καὶ [[ἄνευ]] τοῦ σ, κεδάννυμι· ἢ [[μετὰ]] τοῦ κ δασυνθέντος, ΣΧΕΔ, [[ὅθεν]] τὰ σχέδος, σχεδία· [[ὡσαύτως]] ΣΧΑΔ, ὡς ἐν τοῖς σχάζω. πρβλ. [[χάζω]]). Σκορπίζω, [[διασκορπίζω]], ἀπὸ πυρκαϊῆς σκέδασον [λαὸν] Ἰλ. Ψ. 158, πρβλ. Τ. 171· λαὸν σκέδασεν κατὰ νῆας Ψ. 162· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ πραγμάτων, σκέδασον δ’ ἀπὸ κήδεα θυμοῦ Ὀδ. Θ. 149· [[ἠέρα]] μὲν σκέδασεν Ἰλ. Ρ. 649, πρβλ. Ὀδ. Ν. 352· τῶν νῦν [[αἷμα]] ... ἐσκέδασ’ ὀξὺς Ἄρης, ἔχεεν ὁλόγυρα, Ἰλ. Η. 330· πάχνην ... [[ἥλιος]] σκεδᾷ [[πάλιν]] Αἰσχύλ. Πρ. 25· τρίαιναν ... σκεδᾷ, θὰ συντρίψῃ εἰς τεμάχια, [[αὐτόθι]] 925· μὴ σκεδάσαι τῷδ’ ἀπὸ κρατὸς βλεφάρων θ’ [[ὕπνον]], τοῦ ὕπνου θεωρουμένου ὡς νέφους κεχυμένου ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν, Σοφ. Τρ. 989· [[σκορπίζω]] κατὰ διαφόρους διευθύνσεις, [[διασκορπίζω]], ἐπὶ τῆς Πανδώρας ἀνοιγούσης τὸ ὀλέθριον [[κιβώτιον]], Ἡσ. Ἔργα κ. Ἡμ. 95. ΙΙ. Παθ., σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι, σκεδασθῆναι ἀνὰ τὰς πόλιας Ἡρόδ. 5. 102· [[μάλιστα]] ἐπὶ ἡττηθείσης στρατιᾶς, Θουκ. 4. 56, 112., 6. 52· σκ. καθ’ ἁρπαγήν, ἐπὶ λαφυραγωγούντων στρατιωτῶν, Ξεν. Ἀν. 5. 5, 2· ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια ὁ αὐτ. ἐν Ἱππαρχ. 7. 9· ἐπὶ τῶν ἀκτίνων τοῦ ἡλίου, πρὶν σκεδασθῆναι θεοῦ ἀκτῖνας, διαχέομαι (πρβλ. σκίδναμαι), Αἰσχύλ. Πέρσ. 502· ― ἐπὶ φήμης ἢ λόγου, διαφημίζομαι, [[γίνομαι]] [[κοινός]], κοινολογοῦμαι, ἐσκεδασμένου τοῦ λόγου Ἡρόδ. 4. 14· [[ὡσαύτως]], [[ὄψις]] ἐσκεδασμένη, μὴ περιοριζομένη εἰς ἓν καὶ μόνον ἀντικείμενον. Ξεν. Κυν. 5. 26.
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἐσκέδαννυν, <i>f.</i> σκεδάσω, <i>att.</i> σκεδῶ, <i>ao.</i> ἐσκέδασα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> σκεδασθήσομαι, <i>ao.</i> ἐσκεδάσθην, <i>pf.</i> ἐσκέδασμαι;<br /><b>1</b> répandre de côté et d’autre ; [[αἷμα]] IL verser du sang ; <i>Pass.</i> se répandre çà et là : σκ. κατὰ τὴν χώραν THC se répandre à travers le pays ; ἐσκεδασμένοι [[ἐν]] [[τῷ]] πεδίῳ XÉN soldats dispersés dans la plaine ; <i>fig.</i> ἐσκεδασμένου [[τοῦ]] λόγου HDT le bruit s’étant répandu;<br /><b>2</b> renvoyer de côté et d’autre, disperser : λαόν IL la foule ; ἠέρα IL dissiper une vapeur ; <i>fig.</i> ἀπὸ βλεφάρων ὕπνον SOPH chasser le sommeil des paupières de qqn ; σκ. ἀπὸ κήδεα θυμοῦ OD chasser les soucis de son âme.<br />'''Étymologie:''' R. Σκεδ, disperser ; cf. [[σκίδναμαι]].
}}
{{grml
|mltxt=και σκεδαννύω ΜΑ<br /><b>1.</b> [[σκορπίζω]], [[διασκορπίζω]], [[διασπείρω]] (α. «λαὸν μὲν σκέδασεν κατὰ νῆας», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «οἱ δὲ αὐτῶν... ἐσκεδάσθησαν ἀνὰ τὰς πόλιας», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> (σχετικά με άψυχα ή με καταστάσεις) [[διαλύω]] (α. «τὴν ἐξ ἀπροσεξίας σκότωσίν μοι... ἐπισκήψασαν... σκέδασον», Μηναί<br />β. «πάχνην... [[ἥλιος]] σκεδᾱ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αφήνω]], [[επιτρέπω]] να διασκορπιστεί [[κάτι]] σε διάφορες κατευθύνσεις ([για την Πανδώρα] «χείρεσσι πίθου... πῶμ' ἀφελοῡσα ἐσκέδασ' ἀνθρώποισι δ' ἐμήσατο κήδεα λυγρά», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>παθ.</b> <i>σκεδάννυμαι</i> και <i>σκεδαννύομαι</i><br />α) (για τις ακτίνες του Ηλίου) διαχέομαι («πρὶν σκεδασθῆναι θεοῡ ἀκτῑνας», <b>Αισχύλ.</b>)<br />β) (για [[φήμη]] ή λόγο) διαδίδομαι, εξαπλώνομαι, κοινολογούμαι («ἐσκεδασμένου δὲ ἤδη τοῡ λόγου ἀνὰ τὴν πόλην ὡς τεθνεὼς εἴη», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[ὄψις]] ἐσκεδασμένη» — όραση, [[θέαση]] που δεν περιορίζεται σε ένα και μόνο [[αντικείμενο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Το ρ. [[σκεδάννυμι]] ανάγεται, [[κατά]] μία [[άποψη]], στην ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>k</i>(<i>h</i>)<i>ed</i>- / (<i>s</i>)<i>k</i>(<i>h</i>)<i>e</i>-<i>n</i>-<i>d</i>- «[[σχίζω]], [[διασκορπίζω]]» (<b>πρβλ.</b> αβεστ. <i>sčandayeiti</i> «[[σπάζω]], [[καταστρέφω]]», αρχ. ινδ. <i>skhadate</i> «[[σχίζω]]», λιθουαν. <i>skederva</i> «[[θραύσμα]]», αγγλ. <i>scatter</i> «[[διασκορπίζω]]»). Αρχικός τ. ενεστ. [[είναι]] ο τ. [[σκίδνημι]], ενώ ο μτγν. τ. [[σκεδάννυμι]] (<span style="color: red;"><</span> <i>σκεδάσ</i>-<i>νυ</i>-<i>μι</i>) έχει σχηματιστεί από τον σιγματικό αόρ. <i>ἐ</i>-<i>σκέδασ</i>-<i>α</i> με ενεστωτικό [[επίθημα]] -<i>νυ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[κεράννυμι]]: <i>ἐκέρασα</i>, [[πετάννυμι]]: <i>ἐπέτασα</i>). Παρλλ. απαντούν και τύποι ενεστ. [[κεδάννυμι]], [[κίδναμαι]] (δεν [[είναι]], όμως, εύκολο να εξακριβωθεί η [[αρχαιότητα]] της εναλλαγής αυτής του αρκτικού <i>σκ</i>- / <i>κ</i>-), [[καθώς]] και τύποι αορ. <i>κεδάσσαι</i>, <i>κεδασθῆναι</i> (στον Όμ. για μετρικούς λόγους), απ' όπου προήλθαν οι μτγν. τ. ενεστ. [[κεδαίω]], <i>κεδαίομαι</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σκεδάννυμι:''' μέλ. σκεδάσω [ᾰ], Αττ. [[σκεδῶ]]· αόρ. αʹ <i>ἐσκέδασα</i>, Επικ. <i>σκέδασα</i> — Μέσ., αόρ. αʹ <i>ἐσκεδασάμην</i> — Παθ., μέλ. <i>σκεδασθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐσκεδάσθην</i>, παρακ. <i>ἐσκέδασμαι</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[σκορπίζω]], [[διασκορπίζω]], [[διασπείρω]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι, διασπείρομαι, διαχέομαι, λέγεται για ανθρώπους, σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για τις ακτίνες του ηλίου, σε Αισχύλ.· λέγεται για [[λόγια]] ή [[φήμη]], διαδίδομαι [[παντού]], κοινολογούμαι, σε Ηρόδ.
}}
{{elru
|elrutext='''σκεδάννῡμι:''' (fut. σκεδάσω - атт. [[σκεδῶ]], aor. ἐσκέδασα - эп. σκέδασα; pass.: aor. ἐσκεδάσθην, pf. ἐσκέδασμαι)<br /><b class="num">1)</b> рассеивать, разгонять (σ. [[ἠέρα]] Hom.; πάχνην ἑῴαν σ. Aesch.): σ. [[ὕπνον]] Soph. отгонять сон; σ. κήδεα ἀπὸ θυμοῦ Hom. изгонять из души печальные мысли; (οἱ [[Ἴωνες]]) ἐσκεδάσθησαν ἀνὰ τὰς πόλιας Her. ионяне рассеялись по городам; ἡ [[ὄψις]] ἐσκεδασμένη Xen. рассеянное, т. е. неясное зрение;<br /><b class="num">2)</b> распространять, разбрасывать, изливать (ἀκτῖνας Aesch.): τῶν (Ἀχαιῶν) [[αἷμα]] σ. Hom. лить кровь ахейцев; ἐσκεδασμένου τοῦ λόγου ἀνὰ τὴν πόλιν Her. когда по городу распространилась молва;<br /><b class="num">3)</b> распускать, отпускать, отсылать (λαόν Hom.);<br /><b class="num">4)</b> разбивать на куски, сокрушать (τὴν αἰχμὴν Ποσειδῶνος Aesch.).
}}