View source for σώφρων

{{LSJ1
|Full diacritics=σώφρων
|Medium diacritics=σώφρων
|Low diacritics=σώφρων
|Capitals=ΣΩΦΡΩΝ
|Transliteration A=sṓphrōn
|Transliteration B=sōphrōn
|Transliteration C=sofron
|Beta Code=sw/frwn
|Definition=Ep. and poet. σᾰόφρων (as in Hom., v. infr., <span class="bibl">Pi.<span class="title">Pae.</span>9.46</span>), ονος, ὁ<b class="b3">, ἡ</b>: neut. <b class="b3">σῶφρον</b>:—prop. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">of sound mind</b> (from <b class="b3">σῶς, φρήν</b>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>411e</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1140b11</span>): hence, <b class="b2">discreet, prudent</b>, οὐκ ἄν με σαόφρονα μυθήσαιο ἔμμεναι <span class="bibl">Il.21.462</span>, cf. <span class="bibl">Od.4.158</span>; opp. <b class="b3">ἄφρων</b>, <span class="bibl">Thgn.431</span>, <span class="bibl">454</span>, <span class="bibl">497</span>; opp. <b class="b3">νήπιος</b>, <span class="bibl">Id.483</span>; opp. <b class="b3">ἀνόητος</b>, <span class="bibl">Hdt.1.4</span>; σώφρονες περὶ θεούς <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.3.2</span>; σωφρονέστατος ἐν τῇ τέχνῃ <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prorrh.</span> 2.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of things, τοῖσι λόγοις σῶφρον ἔπεστιν ἄνθος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1025</span> (lyr.); <b class="b3">σ. οἶκτος</b> <b class="b2">reasonable</b> compassion, <span class="bibl">Th.3.59</span>; -έστατον κήρυγμα <span class="bibl">Aeschin.3.4</span>; σώφρον' εἶπας <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>1024</span>; ἄλλο τι -έστερον γνώσεσθε <span class="bibl">Th.5.111</span>; <b class="b3">σῶφρόν ἐστι</b> c. inf., <span class="bibl">Id.1.42</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in Att., esp. <b class="b2">having control over the sensual desires, temperate, self-controlled, chaste</b> (σώφρων ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων <span class="bibl">Pl.<span class="title">Def.</span>415d</span>, cf. σωφροσύνη <span class="bibl">1</span>), μοι δὸς -εστέραν πολὺ μητρὸς γενέσθαι <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>140</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>132</span>; <b class="b3">γυνὴ σ</b>. <span class="bibl">And. 4.14</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>682</span>; σ. καὶ ἐγκρατὴς ἑαυτοῦ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>491d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Ti.</span> 3.2</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of things, σ. γνώμη <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1664</span> (troch.); εὐχαί <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>710</span>; <b class="b3">σ. ὑμέναιοι, λέχη</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>558</span>, <span class="bibl"><span class="title">El.</span>1099</span>; <b class="b3">τράπεζα, δίαιτα</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>893</span> (lyr.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>336c</span>; <b class="b3">ἀριστοκρατία</b> <b class="b2">moderate</b>, <span class="bibl">Th.3.82</span>; <b class="b3">χάρις</b> ib. <span class="bibl">58</span>; βίος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>733e</span>; φρονεῖν σώφρονα <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>64</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">τὸ σῶφρον</b>, = [[σωφροσύνη]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>786</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>431</span>, <span class="bibl">Th.1.37</span>, <span class="bibl">3.82</span>; <b class="b3">σοῦ τὸ σ</b>. <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>365</span>, cf. <span class="bibl">346</span>, etc.; ἐπὶ τὸ -έστερον λαμβάνειν τι <span class="bibl">Hdt.3.71</span>; τὸ -έστατον <span class="bibl">Th.3.62</span>; τὰ σώφρονα λάγδην πατεῖται <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>683</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Adv. -όνως <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 645</span>, <span class="bibl"><span class="title">Eu.</span>44</span>, <span class="bibl">Hdt.4.77</span>; σ. τραφῆναι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>334</span> (lyr.); σ. τε καὶ μετρίως <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>399b</span>; <b class="b3">δικαίως πράττοντες καὶ σ</b>. Id.<span class="title">Alc.</span>1.134d; <b class="b3">σ. ἐφέπεσθαι</b> <b class="b2">cautiously</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>2.3</span>: Comp., <b class="b3">-έστερον πολιτεύειν</b> adopt a <b class="b2">more moderate</b> constitution, <span class="bibl">Th.8.53</span>, cf. <span class="bibl">1.84</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.Mag.</span>1.14</span>, etc.; but -εστέρως <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>379</span> (troch.): Sup. -έστατα <span class="bibl">Isoc.7.13</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>728e</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1062.png Seite 1062]] ον, poet. [[σαόφρων]], gesundes Sinnes, Geistes, gesunder Seele, bei gesundem, nüchternem Verstande, verständig; Il. 21, 462 Od. 4, 158; Theogn.; [[Χείρων]], Pind. P. 3, 63; bes. mäßig, enthaltsam, frei von Leidenschaften, I. 7, 25; oft bei Tragg. von Menschen, auch σώφρονος γνώμης δ' ὰμαρτεῖν, Aesch. Ag. 1649, εὐχὰς μὲν αἰνῶ τάσδε σώφρονας, Suppl. 691, wie Soph., z. B. τὸ γὰρ νοσοῦντι ληρεῖν ἀνδρὸς οὐχὶ σώφρονος, Trach. 435; Eur.; Ar. σωφρόνως τραφῆναι, Eqn. 334; u. in Prosa : έπὶ τὸ σωφρονέστερον, Her. 3, 71; Thuc. 3, 58. 62 u. öfter; σώφρονα [[ὄντα]] καὶ ἔγκρατῆ αὐτὸν [[ἑαυτοῦ]], Plat. Gorg. 491 d, u. öfter; compar. σωφρονέστερος, Legg. II, 665 e; Ggstz [[ὑβριστής]], Xen. Cyr. 3, 1, 21; σωφρόνως, im Ggstz von ἀπλήστως, 4, 1, 15. S. Arist. eth. 3, 10. 6, 5.
}}
{{ls
|lstext='''σώφρων''': Ἐπικ. σᾰόφρων (ὡς παρ’ Ὁμ.), ονος, ὁ, ἡ, οὐδ. σῶφρον. Κυρίως ὁ ἔχων σώας τὰς φρένας, [[ὑγιὴς]] τὸν νοῦν, Λατ. san?e mentis, (ἐκ τοῦ σῶς, [[φρήν]], πρβλ. Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 6. 5, 6, Πλάτ. Κρατ. 411Ε)· - [[ὅθεν]], [[φρόνιμος]], [[συνετός]], «[[διακριτικός]]», οὐκ ἄν με σαόφρονα μυθήσαιο ἔμμεναι Ἰλ. Φ. 462, πρβλ. Ὀδ. Δ. 158· ἀντίθετον τῷ [[ἄφρων]], Θέογν. 431, 454, 497· τῷ [[νήπιος]], ὁ αὐτ. 483· τῷ [[ἀνόητος]], Ἡρόδ. 1. 4· [[σώφρων]] περὶ θεοὺς Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 2· σωφρονέστατος ἐν τῇ τέχνῃ Ἱππ. 84Α. 2) ἐπὶ πραγμάτων, σ. [[μῦθος]] Θέογν. 754, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1025 σ. [[οἶκτος]], [[εὔλογος]], [[πρέπων]], προσήκων, Θουκ. 3. 59· σ. [[κήρυγμα]] Αἰσχίν. 54. 14· σώφρονα εἰπεῖν Εὐρ. Ι. Α. 1024· [[ἄλλο]] τι σωφρονέστερον γινώσκειν Θουκ. 5. 111· σῶφρόν ἐστι μετ’ ἀπαρ. ὁ αὐτ. 1. 42. ΙΙ. παρ’ Ἀττ., [[μάλιστα]], ὁ ἀσκῶν ἐγκράτειαν, [[ἐγκρατής]], [[μέτριος]], [[ἁγνός]], [[νηφάλιος]], ([[σώφρων]] ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων Πλάτ. Ὅροι 415D. πρβλ. Πλάτ. Πολ. 430Ε, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 3 . 10), δός μοι σωφρονεστέραν πολὺ μητρὸς γενέσθαι Αἰσχύλ. Χο. 140· πρβλ. Σοφ. Αἴ. 132, Ἀποσπ. 608· γυνὴ σ. Ἀνδοκ. 30. 43 σ. καὶ ἐγκρατὴς [[ἑαυτοῦ]] Πλάτ. Γοργ. 491D. 2) ἐπὶ πραγμάτων, σ. γνώμη Αἰσχύλ. Ἀγ. 1664· σ. εὐχαὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 710· σ. ὑμέναιοι, λέχη Εὐρ. Ὀρ. 558, Ἐλ. 1099· [[τράπεζα]], [[δίαιτα]] ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 885. Πλάτ. Ἐπιστ. 336C· [[ἀριστοκρατία]] Θουκ. 3. 82· [[χάρις]] ὁ αὐτ. 58· [[βίος]] Πλάτ. Νόμ. 733Ε· φρονεῖν σώφρονα Σοφ. Ἀποσπ. 62. 3) τὸ σῶφρον = [[σωφροσύνη]], Εὐρ. Ἱππ. 431, Θουκ. 1. 37., 3. 82, κτλ.· τὸ σ. ἥβης Σοφ. Ἀποσπ. 705· σοῦ τὸ σ. Εὐρ. Ἀνδρ. 365, πρβλ. 346, κτλ.· ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον λαμβάνειν τι Ἡρόδ. 3. 71, τὸ σωφρονέστατον Θουκ. 3. 92· οὕτω, τὰ σώφρονα [[λάγδην]] πατεῖται Σοφ. Ἀποσπ. 606. ΙΙΙ. Ἐπίρρ. -όνως, Ἡρόδ. 4. 77, Αἰσχύλ. Θήβ. 645, Εὐμ. 44· τραφῆναι Ἀριστοφ. Ἱππ. 334· σ. τε καὶ μετρίως Πλάτ. Πολ. 399Β· δικαίως... καὶ σ. ὁ αὐτ. ἐν Ἀλκ. 1. 134D· σ. ἐφέπεσθαι, [[μετὰ]] προσοχῆς, Ξεν. Ἀγησ. 2, 3. - Συγκρ. σωφρονέστερον, Θουκ. 1. 84, Ξεν., κτλ.· ἀλλὰ -εστέρως, Εὐρ. Ι. Α. 379· - ὑπερθετ. -έστατα, Ἱσοκρ. 142C, Πλάτ. Νόμ. 728Ε.
}}
{{bailly
|btext=ων, ον ; <i>gén.</i> ονος;<br /><i>litt.</i> sain d’esprit <i>ou</i> de cœur, <i>d’où</i> :<br /><b>I.</b> sensé, prudent, sage ; τὸ σῶφρον THC le bon sens, la sagesse;<br /><b>II.</b> modéré dans ses désirs, tempérant ; <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> chaste, pudique : τὸ σῶφρον la tempérance, la chasteté;<br /><b>2</b> modéré;<br /><i>Cp.</i> σωφρονέστερος, <i>Sp.</i> σωφρονέστατος.<br />'''Étymologie:''' [[σῶς]], [[φρήν]].
}}
{{Slater
|sltr=[[σώφρων]] ([[σώφρων]], σώφρονος, ςᾰόφρονος, σώφρονες.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[sagacious]] σώρφων Χίρων (P. 3.63) σώφρονές τ' ἐγένοντο πινυτοί τε θυμόν (sc. Αἰακίδαι) (I. 8.26) σώφρονος ἄνθεσιν εὐνομίας (Pae. 1.10) ἀνορέας [[ἕκατι]] σαόφρονος (Pae. 9.46) ]λος τῶνδ' [[ἀνδρῶν]] ἕνε[κε]ν μερίμνας σώφρονος Παρθ. 2. 62.
}}
{{StrongGR
|strgr=from the [[base]] of [[σώζω]] and [[that]] of [[φρήν]]; [[safe]] ([[sound]]) in [[mind]], i.e. [[self-controlled]] ([[moderate]] as to [[opinion]] or [[passion]]): [[discreet]], [[sober]], [[temperate]].
}}
{{Thayer
|txtha=(τ) Tau: on the [[receding]] (ττ(in the vocabulary of the N. T. [[before]] (σς(, [[see]] [[under]] Sigma.] 
}}
{{grml
|mltxt=-ον, ΜΑ<br /><b>βλ.</b> [[σώφρονας]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σώφρων:''' Επικ. σᾰό-φρων, <i>-ονος</i>, <i>ὁ</i>, <i>ἡ</i>· ουδ. <i>σῶφρον</i> ([[σῶς]], [[φρήν]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που έχει [[σώες]] τις [[φρένες]], που έχει υγιείς τις διανοητικές και πνευματικές του λειτουργίες, Λατ. sanae mentis· απ' όπου, [[συνετός]], [[λογικός]], [[διακριτικός]], [[φρόνιμος]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, σώφρονα [[εἰπεῖν]], σε Ευρ.· [[ἄλλο]] τι σωφρονέστερον γιγνώσκειν, σε Θουκ.· <i>σῶφρόν ἐστι</i>, με απαρ., στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτός που έχει υπό έλεγχο τις σαρκικές του επιθυμίες, [[εγκρατής]], [[μετριοπαθής]], [[αγνός]], [[νηφάλιος]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, [[σώφρων]] [[γνώμη]], σε Αισχύλ.· [[σώφρων]] [[ἀριστοκρατία]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ σῶφρον = [[σωφροσύνη]], σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> επίρρ. <i>-όνως</i>, σε Ηρόδ.· συγκρ. <i>σωφρονέστερον</i>, σε Θουκ.· ομοίως, <i>ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον</i>, σε Ηρόδ.· [[αλλά]] <i>-εστέρως</i>, σε Ευρ.· υπερθ. <i>-έστατα</i>, σε Ισοκρ.
}}
{{elru
|elrutext='''σώφρων:''' эп. [[σαόφρων]] 2, gen. ονος<br /><b class="num">1)</b> обладающий здравым смыслом, благоразумный, рассудительный Hom., Her., Thuc.;<br /><b class="num">2)</b> почтительный, благочестивый (περὶ θεούς Xen.);<br /><b class="num">3)</b> сдержанный, воздержный, скромный ([[τράπεζα]] Eur.; [[βίος]] Plat.): σ. ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων Plat. скромен тот, кто умеряет (свои) страсти;<br /><b class="num">4)</b> чистый, непорочный (εὐχαί Aesch.; ὑμέναιοι Eur.). - см. тж. [[σῶφρον]].
}}
{{elnl
|elnltext=σώφρων -ον, gen. -ονος, ep. en poët. σαόφρων [σῶς, φρήν] comp. σωφρονέστερος, superl. σωφρονέστατος verstandig, bij zinnen, nuchter, redelijk:. ἁρπασθεισέων... τιμωρέειν ἀνοήτων,... μηδεμίαν ὤρην ἔχειν... σωφρόνων (zij menen) dat wraak nemen voor ontvoerde vrouwen iets voor dwazen (is), (maar) er geen aandacht aan besteden iets voor redelijke mensen Hdt. 1.4.2; ἐπιχείρησιν... μὴ... συντάχυνε ἀβούλως, ἀλλ ’ ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον αὐτὴν λάμβανε maak met die onderneming geen haast zonder beleid, maar begin er aan op een verstandiger manier Hdt. 3.71.13. beheerst, fatsoenlijk, gematigd, ingetogen, bescheiden:; σώφρων... καὶ ἐγκρατὴς αὐτὸς ἑαυτοῦ gematigd en zichzelf in de hand hebbend Plat. Grg. 491d; σωφρόνως τε καὶ μετρίως πράττων beheerst en fatsoenlijk handelend Plat. Resp. 399b; seks., m. n. van vrouwen en jongens fatsoenlijk, kuis:; μοι δὸς σωφρονεστέραν... μητρὸς γενέσθαι gun me dat ik mezelf meer in de hand heb dan mijn moeder Aeschl. Ch. 140; ook van mannen. δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς, ἔπειτα σώφρων ik (Jason) zal aantonen dat ik om te beginnen wijs ben, en verder beheerst (nl. niet ten prooi aan Eros) Eur. Med. 549. politiek gematigd (soms als slogan van oligarchische politiek gebruikt, i.t.t. radicale democratie). ἀριστοκρατία σ. gematigde aristocratie Thuc. 3.82.8; εἰ μὴ πολιτεύσομέν τε σωφρονέστερον καὶ ἐς ὀλίγους μᾶλλον τὰς ἀρχὰς ποιήσομεν als we geen gematigdere politiek gaan bedrijven en de ambten meer gaan toevertrouwen aan beperkt aantal mensen Thuc. 8.53.3. subst. τὸ σῶφρον = σωφροσύνη:. φασὶ δὲ ξυμμαχίαν διὰ τὸ σῶφρον οὐδενός πω δέξασθαι ze zeggen dat ze vanwege hun behoedzaamheid nog nooit een bondgenootschap met iemand hebben geaccepteerd Thuc. 1.37.2.
}}