View source for σῖτος

{{LSJ1
|Full diacritics=σῖτος
|Medium diacritics=σῖτος
|Low diacritics=σίτος
|Capitals=ΣΙΤΟΣ
|Transliteration A=sîtos
|Transliteration B=sitos
|Transliteration C=sitos
|Beta Code=si=tos
|Definition=ὁ, heterocl. pl. <b class="b3">σῖτα, τά</b>, <span class="bibl">Xenoph.2.8</span>, <span class="bibl">Hdt.4.128</span>, <span class="bibl">5.34</span> (neut. sg. <b class="b3">σῖτον</b> only <span class="title">Delph.</span>3(5).3 ii 19 (iv B.C.)):—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[grain]], comprehending both wheat (πυρός) and barley (κριθή), ἐν [Ἰθάκῃ] σ. ἀθέσφατος ἐν δέ τε οἶνος γίγνεται <span class="bibl">Od.13.244</span>; <b class="b3">περὶ σίτου ἐκβολήν</b> about the shooting of [[the corn]] into ear, <span class="bibl">Th.4.1</span>; <b class="b3">τοῦ σ. ἀκμάζοντος</b> at [[its]] ripening, <span class="bibl">Id.2.19</span>; πρὶν τὸν σ. ἐν ἀκμῇ εἶναι <span class="bibl">Id.4.2</span>; τὸν νέον σ. σὺν τῇ καλάμῃ ἀποκείμενον <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.4.27</span>; <b class="b3">σ. ἀληλεσμένος</b> or <b class="b3">-εμένος</b> ground [[corn]], <span class="bibl">Hdt.7.23</span>, <span class="bibl">Th.4.26</span>; σ. ἀπηλοημένος <span class="bibl">D.42.6</span>; σῖτον ἐσαγαγεῖν <span class="bibl">Th.2.6</span>, etc.; σ. ἐπείσακτος <span class="bibl">D.18.87</span>; <b class="b3">σίτου εἰσαγωγή, ἐξαγωγή</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1133b9</span>, <span class="title">IG</span>12.57.35; συγκομιδή <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.5.14</span>; ἐγδοχεία <span class="bibl"><span class="title">PMich.Zen.</span>23</span> (iii B.C.); comprehending <b class="b3">πυρός, κριθή, ὄλυρα</b>, and <b class="b3">φακός</b>, <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>66.41</span> (ii B.C.); περὶ τοῦ σ. καὶ τοῦ σησάμου <span class="bibl"><span class="title">PMich.Zen.</span>43.3</span> (iii B.C.); <b class="b3">ὁ σ. καὶ τὰ λάχανα</b> as examples of <b class="b3">πόα</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>1.3.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">food made from grain, bread</b>, opp. flesh-meat, σ. καὶ κρέα <span class="bibl">Od.9.9</span>, <span class="bibl">12.19</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.2.168</span>; <b class="b3">σῖτον ἔδοντες</b>, a general epith. of men as opp. to beasts, <b class="b3">ὅσσοι νῦν βροτοί εἰσιν ἐπὶ χθονὶ σ. ἔδ</b>. <span class="bibl">Od.8.222</span>, cf. <span class="bibl">9.89</span>; of savages, who eat flesh only, οὐδέ τι σῖτον ἤσθιον <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>146</span>; of civilized men, σῖτον καὶ σπείρουσι καὶ σιτέονται <span class="bibl">Hdt.4.17</span>; σωρὸν σίτου κεχυμένον <span class="bibl">Id.1.22</span>; ἐσθίειν ἐπὶ τῷ σ. ὄψον <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.14.2</span>; <b class="b3">κάρδαμον ἔχειν ἐπὶ τῷ σ</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>1.2.11</span>; <b class="b3">πίνειν ὕδωρ ἐπὶ τῷ σ</b>. ib.<span class="bibl">6.2.27</span>, cf. <span class="bibl">Plu. <span class="title">Them.</span>29</span>, with Id.2.328f. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> in a wider sense, [[food]], as opp. to drink, σ. ἠδὲ ποτής <span class="bibl">Od.9.87</span>, cf. <span class="bibl">Il.19.306</span>; σ. καὶ οἶνος <span class="bibl">Od.3.479</span>, <span class="bibl">Il.9.706</span>; σ. καὶ μέθυ <span class="bibl">Od.4.746</span>, etc.; even of porridge (κυκεών), <span class="bibl">10.235</span>; σῖτα καὶ ποτά <span class="bibl">Hdt.5.34</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.3.27</span>; σ. ποιεῖν καὶ οἶνον <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>372a</span>; ἄκμηνος σίτοιο <span class="bibl">Il.19.163</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>182</span>; <b class="b3">εὐνὴ καὶ σ</b>. <span class="bibl">Od. 20.130</span>, cf. <span class="bibl">Il.24.129</span>; ὕπνον καὶ σ. αἱρεῖσθαι <span class="bibl">Th.2.75</span>; [[provisions]], σῖτα ἀναιρέεσθαι <span class="bibl">Hdt.4.128</span>; παρέχειν σῖτα καὶ νέας <span class="bibl">Id.7.21</span>; <b class="b3">παρέχειν μέχρι τριάκοντα ἡμερῶν σ</b>. Foed. ap. <span class="bibl">Th.5.47</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> rarely of beasts, [[fodder]], <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>604</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>383</span> (lyr.), <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>4.1</span>.—In the general sense of [[food]], Prose writers prefer the dim. form <b class="b3">σιτία, τά</b>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in Att. Law, [[allowance of grain]] made to widows and orphans. <b class="b3">σῖτον διδόναι, ἀποδιδόναι</b>, <span class="bibl">D.27.15</span>, <span class="bibl">28.11</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ath.</span>56.7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">δίκην σίτου δικάσασθαι</b>, bring an action under the Athen. Corn-law against regraters and monopolists, <span class="bibl">Is.3.9</span>, cf. <span class="bibl">D.59.52</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[allowance]] made to the <b class="b3">Ἱππεῖς</b>, <span class="title">IG</span>12.304.4, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> [[public distribution of corn]] in Rome, Lat. [[frumentatio]], τὸν ἐπὶ τοῦ σίτου ὄντα ἐν Ῥώμῃ <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>1.10.2</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0886.png Seite 886]] ὁ, <b class="b2">Weizen, übh. Getreide, Korn</b>; im natürlichen Zustande, [[σῖτον]] καὶ σπείρουσι καὶ σιτέονται, Her. 4, 17; daher σίτου ἀκμάζοντος, Thuc. 2, 19; Xen. Hell. 1, 3, 4; σίτου συγκομιδῆς οὐσης, 7, 5, 14, u. ähnliche Zeitbestimmungen; περὶ τὴν τοῦ σίτου κάθαρσιν, Plat. Tim. 52 e; – zubereitet, Mehl, Brot, daher auch ganz im Allgemeinen, Kost, Nahrung, Soeise, Lebensmittel, oft bei Hom. u. Hes. u. in Prosa, durchgängig von menschlicher Nahrung, daher die Menschen ndh. [[σῖτον]] ἔδοντες heißen, Od. 8, 222. 9, 40. 10, 101; in der Regel von Nahrungsmitteln, welche aus Getreide bereitet sind, Brot, Graupen, Mehlspeisen, im Ggstz zum Fleische, [[σῖτος]] καὶ κρέα, 9, 8. 12, 19. 15, 334. 22, 21, Hes. sagt von Menschen, die im wilden Zustande Nichts als Fleisch essen, [[οὐδέ]] τι [[σῖτον]] ἔσθιον, O. 148, doch steht es auch in weitern Sinne übh. für Soeise, im Ggsg zum Tranke, [[σῖτος]] ήδὲ [[ποτής]], Od. 9, 87. 10, 58 ll. 19. 306, [[σῖτος]] καὶ [[οἶνος]], Od. 8, 479. 14. 46. 20, 312 u. öfter, [[σῖτος]] καὶ [[μέθυ]], 4, 746. 7, 265. 17, 533 u. sonst; σῖτα καὶ ποτά, Her. 5, 34. 65; [[σῖτον]] τακτὸν καὶ μεμαγμένον, Thuc. 4, 16; ἀληλεσμένον, 4, 26; πώματος ἢ σίτου δόσει, Plat. Legg. IX, 865 b; ὑπὸ σίτων καὶ ποτῶν, Prot. 353 c; neben [[οἶνος]] Xen. Cyr. 6, 2, 26; [[ποτόν]], 4, 2, 34; Od. 10, 235 steht es auch von dem [[κυκεών]], einem dicken breiartigen Tranke. – Im attischen Recht nach Harpocr. [[σῖτος]] καλεῖται ἡ διδομένη [[πρόσοδος]] εἰς τροφὴν ταῖς γυναιξὶν ἢ τοῖς ὀρφανοῖς; so [[σῖτον]] διδόναι, ἀποδιδόναι, Dem. 27. 15. 28, 11; also übh. Unterhalt; σίτου δίκην δικάζεσθαι, Is. 3, 9; σίτου δίκην [[λαχεῖν]] τινι, Dem. 59, 32; οἱ περὶ τὸν [[σῖτον]] ἀδικοῦντες, 24, 136 u. sonst, bezieht sich auf den unter strenger Aufsicht des Staates stehenden Getreidehandel. – Die Aerzte nennen auch die Ueberbleibsel und Abgänge genossener Speisen so, die Excremente, die auch σιτία heißen. – Der plur. σῖτα, der schon bei Her. 4, 128. 5, 34. 7, 21 vorkommt, ist bei den Attikern die gebräuchliche Form, aber ein sing. [[σῖτον]] existirt nicht, vgl. Porson Eur. Med. 994 u. Schaef. Soph. El. 1366.
}}
{{ls
|lstext='''σῖτος''': ὁ, ἑτερογεν. ἐν τῷ πληθ. [[σῖτα]], τά, Ἡρόδ. 4. 128., 5. 34, καὶ Ἀττ., πρβλ. Πόρσ. εἰς Εὐρ. Μήδ. 494˙- [[οὐδαμοῦ]] εὕρηται οὐδ. ἑνικ. σῖτον καὶ ὁ ἀρσ. πληθ. σῖτοι, σίτους μόνον παρ’ Εὐστ. ἐν Πονηματ. 140. 77˙- [[ὄνομα]] περιλαμβάνον καὶ τὸ «σιτάρι» (πυρὸς) καὶ τὴν κριθήν˙ ἐν [Ἰθάκῃ] σ. [[ἀθέσφατος]] ἠδὲ καὶ [[οἶνος]] γίγνεται Ὀδ. Ν. 244˙ περὶ σίτου ἐκβολήν, κατὰ τὸν χρόνον, καθ’ ὃν ὁ [[σῖτος]] σχηματίζεται εἰς στάχυν, Θουκ. 4. 1˙ τοῦ σίτου ἀκμάζοντος, ὡριμάζοντος, ὁ αὐτ. 2. 19˙ σ. ἐν ἀκμῇ ἐστι ὁ αὐτ. 3, 1., 4. 2˙ τὸν νέον σ. σὺν τῇ καλάμῃ ἀποκείμενον Ξεν. Ἀν. 5. 4, 27˙ σ. ἀληλεσμένος, ἀπηλοημένος, ἀληλεσμένος, κοπανισμένος, Ἡρόδ. 7. 23, Θουκ. 4. 26, Δημ. 1040. 22˙ σῖτον εἰσάγειν Θουκ. 2. 6, κτλ.˙ σ. [[ἐπείσακτος]] Δημ. 254. 20˙ σίτου [[εἰσαγωγή]], ἐξαγωγὴ Ἀριστ. Ἀποσπ. 410, Ἠθικ. Ν. 5. 5, 13˙ συγκομιδὴ Ξεν. Ἑλλ. 7. 5, 14˙ πρβλ. [[σιτοφύλακες]]. 2) τροφὴ παρασκευαζομένη ἐκ σίτου, ἄρτος, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἐκ κρέατος τροφήν, [[σῖτος]] καὶ κρέα Ὀδ. Ι. 9, Μ. 19, Ἡρόδ. 2. 168˙ σῖτον ἔδοντες, γενικὸν ἐπίθετον τῶν ἀνθρώπων κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὰ κτήνη, ὅσσοι νῦν βροτοί εἰσιν ἐπὶ χθονὶ σ. ἔδ Ὀδ. Θ. 222, πρβλ. Ι. 90˙ [[ἐντεῦθεν]] λέγεται ἐπὶ τῶν ἀγρίων, οἵτινες ἔτρωγον μόνον [[κρέας]], ὅτι [[οὐδέ]] τι σῖτον ἤσθιον, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡσ. 145˙ καὶ πρὸς ἔνδειξιν ὅτι ἄνθρωποί τινες δὲν [[εἶναι]] [[ἄγριοι]] λέγεται ὅτι, σῖτον καὶ σπείρουσι καὶ σιτέονται Ἡρόδ. 4. 17˙ σωρὸν σίτου κεχυμένον ὁ αὐτ. 1. 22˙ οὕτω λέγεται ὅτι ὁ [[Παλαμήδης]] ἐδίδαξε τοὺς ἀνθρώπους σῖτον εἰδέναι, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 181˙ πρβλ. [[σιτοφάγος]]˙ - [[ὡσαύτως]], ἐσθίειν ἐπὶ τῷ σ. [[ὄψον]] Ξεν. Ἀπομν. 3. 14, 2˙ [[κάρδαμον]] ἔχειν ἐπὶ τῷ σ. ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 1. 2, 11˙ [[ὕδωρ]] πίνειν ἐπὶ τῷ σ. [[αὐτόθι]] 6. 2, 27, πρβλ. Πλουτ. Θεμ. 29, πρὸς τὸ παρὰ τῷ αὐτῷ 2. 328F. 3) ἐν εὐρυτέρᾳ σημασίᾳ, σίτοιο ἠδὲ ποτῆτος Ὀδ. Ι. 87, Ἰλ. Τ. 306˙ σ. καὶ [[οἶνος]] Ὀδ. Γ. 479, Ἰλ. Ι. 706˙ σ. καὶ [[μέθυ]] Ὀδ. Δ. 746, κτλ.˙ ἔτι καὶ ἐπὶ πόλτου ([[κυκεών]]), Κ. 235˙ οὕτω, [[σῖτα]] καὶ ποτὰ Ἡρόδ. 5. 34, Ξεν. Ἀν. 2. 3, 27˙ σ. ποιεῖν καὶ [[οἶνον]] Πλάτ. Πολ. 372Α˙- [[καθόλου]], [[τροφή]], [[ἄκμηνος]] σίτοιο Ἰλ. Τ. 163, πρβλ. 166, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 181˙ ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸν [[ὕπνον]], [[σῖτος]] καὶ εὐνὴ Ὀδ. Υ. 130, Ἰλ. Ω. 129˙ [[ὕπνον]] καὶ σ. αἱρεῖσθαι Θουκ. 2. 75˙ ζωοτροφίαι, [[σῖτα]] ἀναιρέεσθαι Ἡρόδ. 4. 128˙ [[σῖτα]] καὶ [[νέας]] παρέχειν ὁ αὐτ. 7. 21˙ [[τριάκοντα]] ἡμερῶν σ. Συνθήκ. παρὰ Θουκ. 5. 47. 4) σπανίως ἐπὶ κτηνῶν, [[τροφή]], [[φορβή]], [[χόρτος]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 602, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 383, Ξεν. Ἱππ. 4, 1˙- ἐπὶ τῆς γενικῆς ἐννοίας τροφὴ οἱ πεζογράφοι προτιμῶσι τὸν ὑποκοριστ. τύπον σιτία, τά. ΙΙ. ὡς Ἀττ. δικανικὸς ὅρος, τὸ [[δημοσίᾳ]] παρεχόμενον [[μέρος]] σίτου εἰς τὰς χήρας καὶ τὰ ὀρφανά, σῖτον διδόναι, ἀποδιδόναι Δημ. 818. 6., 839. 4, Ἀριστ. Ἀποσπ. 384. 2) σίτου δίκαι, ἀγωγαὶ ἐν Ἀθήναις κατὰ τοὺς περὶ σίτου νόμους [[ἐναντίον]] τῶν νοθευόντων αὐτόν, Ἰσαῖ. 38. 38, Δημ. 1362. 27, πρβλ. Att. Proc. σ. 425. 3) ἡ μερὶς ἡ παρεχομένη εἰς τοὺς Ἱππεῖς, Συλλ. Ἐπιγρ. 147˙ ἴδε Böckh P. E. 2. 19. 4) ἡ δημοσία διανομὴ σίτου ἐν Ρώμῃ, τὸν ἐπὶ τοῦ σίτου [[ὄντα]] ἐν τῇ Ῥώμῃ Ἀρρ. Ἐπίκτ. 1. 10, 2. ΙΙΙ. παρὰ τοῖς Ἰατρικοῖς συγγραφεῦσιν [[ὡσαύτως]], τὸ [[μέρος]] τῆς τροφῆς τὸ κατὰ τὴν πέψιν ἀπορριπτόμενον, τὰ περιττώματα, Ἱππ. 1143Α, 1164F, κ. ἀλλ.˙ ἴδε Foës Oecon.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><i>pl. hétérog.</i> τὰ [[σῖτα]];<br />blé :<br /><b>1</b> blé dans l’état naturel ; blé moulu, farine ; pain : σῖτον ἔδειν OD manger du pain ; [[σῖτος]] μεμαγμένος THC farine pétrie, <i>càd</i> pain ; [[σῖτος]] [[ὀπτός]] HDT farine cuite, <i>càd</i> pain ; σῖτον ποιεῖν XÉN faire du pain;<br /><b>2</b> aliments solides <i>en gén.</i> ; nourriture, alimentation ; <i>fig. en parl. des semences qui sont comme une nourriture pour la terre</i>;<br /><b>3</b> <i>à Athènes</i> pension alimentaire : [[δίκη]] σίτου IS procès pour demande de pension alimentaire.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. obscure.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[grain]], [[wheat]], [[wheaten]] [[bread]], Od. 9.9, Od. 1.139; [[then]] in [[general]], [[food]], Il. 24.602, Il. 19.306.
}}
{{StrongGR
|strgr=[[also]] plural [[irregular]] neuter sita of [[uncertain]] [[derivation]]; [[grain]], [[especially]] [[wheat]]: [[corn]], [[wheat]].
}}
{{Thayer
|txtha=σίτου, ὁ (of [[uncertain]] [[origin]]; cf. Vanicek, Fremdwörter, [[under]] the [[word]]), from [[Homer]] [[down]], the Sept. [[chiefly]] for דָּגָן, [[wheat]], [[grain]]: WH Tr [[text]]); τά [[σῖτα]] (cf. Winer's Grammar, 63 (62)), and [[often]] in the Sept..
}}
{{grml
|mltxt=ο / σῑτος, ΝΜΑ, και ετερόκλ. τ. πληθ. τά [[σίτα]], Α<br />το [[σιτάρι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «[[συγκέντρωση]] σίτου» — η από το [[κράτος]] [[αγορά]] της ετήσιας εγχώριας σιτοπαραγωγής σε τιμές ανώτερες τών εισαγόμενων από το εξωτερικό σιτηρών με στόχο αφ' ενός την [[προστασία]] του εισοδήματος τών σιτοπαραγωγών και, αφ' ετέρου, τη διασφάλιση της αγοραστικής δύναμης τών χαμηλότερων εισοδηματικών τάξεων<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[είδος]] τροφής που παρασκευάζεται από [[σιτάρι]] σε, [[αντιδιαστολή]] [[προς]] αυτήν που παρασκευάζεται από [[κρέας]] και, [[ιδίως]], σταρένιο [[ψωμί]] («σῑτον... καὶ σπείρουσι καὶ σιτέονται», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[στερεά]] [[τροφή]], [[φαγητό]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το [[ποτό]]<br /><b>3.</b> <b>(σπάν.)</b> [[ζωοτροφή]], [[φορβή]]<br /><b>4.</b> η [[μερίδα]] που παρεχόταν στους ιππείς<br /><b>5.</b> (στη [[Ρώμη]]) η [[δημόσια]] [[διανομή]] σιταριού<br /><b>6.</b> <b>στον πληθ.</b> τὰ [[σίτα]]<br />α) δημητριακοί καρποί<br />β) προμήθειες, εφόδια («παρέχειν,... σῑτά τε καὶ [[νέας]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br />γ) <b>ιατρ.</b> ό,τι αποβάλλεται από τον οργανισμό [[μετά]] την [[πέψη]] τών τροφών, τα περιττώματα<br /><b>7.</b> (ως αττ. [[δικανικός]] όρος) [[ποσότητα]] σιταριού που παρεχόταν δωρεάν από το [[κράτος]] σε χήρες και ορφανά<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) «σίτου [[δίκη]]»<br />(στην Αθήνα) [[αγωγή]] που κινούσε η αθηναϊκή [[πολιτεία]] [[εναντίον]] του συζύγου ή τών κληρονόμων του για την [[απόδοση]] της προίκας ή μέρους της στην σύζυγο [[μετά]] τον χωρισμό ή, στην [[περίπτωση]] που αυτό δεν ήταν εφικτό, τη [[χορήγηση]] τακτικού επιδόματος διατροφής, [[αγωγή]] που ανήκε στη [[δικαιοδοσία]] του επώνυμου άρχοντα και παραγραφόταν [[μετά]] την [[παρέλευση]] 20 ετών από τη [[λύση]] του γάμου<br />β) «σίτου δίκαι»<br />(αττ. δίκ.) δίκες [[εναντίον]] εκείνων που νόθευαν το [[σιτάρι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Έχουν διατυπωθεί απόψεις, σύμφωνα με τις οποίες η λ. [[σῖτος]] [[είναι]] πελασγικής ή μινωικής προέλευσης ή ανήκει σε κάποιο προελληνικό γλωσσικό [[υπόστρωμα]] (<b>πρβλ.</b> βασκικό <i>zitu</i> «[[σιτηρά]]»). Κατ' άλλους, η λ. [[είναι]] δάνεια από κάποια [[άλλη]] [[γλώσσα]] (πιθ. από ρωσ. <i>žito</i> «[[σιτηρά]]», αρχ. πρωσ. <i>geits</i> «[[ψωμί]]» αιγυπτιακό <i>sw</i>.<i>t</i> «[[σιτηρά]]», σουμερικό <i>zid</i> «[[αλεύρι]]»). Έχει προταθεί, [[επίσης]], η [[σύνδεση]] με το ρ. <i>ψίω</i> «[[τρέφω]]», λόγω της θρεπτικής αξίας τών σιτηρών. Η λ. [[σῖτος]] απαντά ήδη στη Μυκηναϊκή με τη [[μορφή]] <i>sito</i>, [[καθώς]] και στα συνθ. <i>sitokowo</i>, <i>sitopotinija</i>. Η λ., [[τέλος]], δήλωνε αρχικά τους δημητριακούς καρπούς, χρησιμοποιήθηκε, όμως, αργότερα με τη σημ. «[[τροφή]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[σιτάρι]](<i>ον</i>), [[σιτεύω]], [[σιτηρός]], [[σιτίζω]], [[σίτινος]], [[σιτίο]](<i>ν</i>), [[σιτώ]], [[σιτώδης]], [[σιτών]](<i>ας</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[σιταία]], [[σιτανίας]], [[σιτία]], [[σιτίδιον]], [[σιτικός]], [[σίτωμα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[σιταγωγός]], [[σιτηρέσιο]](<i>ν</i>), [[σιτοβολών]](<i>ας</i>), [[σιτοδεία]], [[σιτοδότης]], [[σιτολόγος]], [[σιτομέτρης]], [[σιτοπώλης]], [[σιτοφάγος]], [[σιτοφόρος]], [[σιτοφύλακας]](-<i>αξ</i>), [[σιτόχρους]], [[σιτώνης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[σιταγέρτης]], [[σιταλετικός]], [[σιταποδέκτης]], [[σιταποδοχείον]], [[σιταποχία]], [[σιτάρχης]], [[σίταρχος]], [[σιταρχώ]], [[σιτεκλήμπτωρ]], [[σιτένδεια]], [[σιτευωνώ]], [[σιτηγός]], [[σιτοβολείον]], [[σιτόβολον]], [[σιτοβόρος]], [[σιτογεωργός]], [[σιτοδαισία]], [[σιτοδόκη]], [[σιτοθέτης]], [[σιτοκάπηλος]], [[σιτοκλονούμαι]], [[σιτοκοπικός]], [[σιτοκόπτης]], [[σιτόκουρος]], [[σιτόλεθρος]], [[σιτολειψία]], [[σιτομεταβόλος]], [[σιτόμετρος]], [[σιτομνημονώ]], [[σιτομύλης]], [[σιτονόμος]], [[σιτοπαραλήμπτης]], [[σιτοποιός]], [[σιτοπόνος]], [[σιτόσπορος]], [[σιτοταμίας]], [[σιτουργός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[σιτοδόκος]], [[σιτοθήκη]], [[σιτοκλέπτης]], [[σιτοκρίθον]], [[σιτοπομπός]]<br /><b>μσν.</b><br />[[σιταρκώ]], [[σιτοβρύτις]], [[σιτοπράτης]], [[σιτοφθόρος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[σιταγορά]], [[σιτάλευρο]], [[σιταποθήκη]], [[σιτάρκης]], [[σιτεμπορία]], [[σιτέμπορος]], [[σιτοκαλλιέργεια]], [[σιτοκρίθι]], [[σιτοπαραγωγή]], [[σιτοπαραγωγός]], [[σιτόσπαρτος]]. (Β' συνθετικό) [[άσιτος]], [[αυτόσιτος]], [[οικόσιτος]], [[ομόσιτος]], [[παράσιτος]], [[σύσσιτος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αείσιτος]], [[αναγκόσιτος]], [[απόσιτος]], <i>ένσιτος</i>, [[εύσιτος]], [[κακόσιτος]], [[μετριόσιτος]], [[μικρόσιτος]], [[ολιγόσιτος]], [[πολύσιτος]], [[φιλόσιτος]], [[ωμόσιτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αραβόσιτος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σῖτος:''' ὁ, ετερογ. πληθ. [[σῖτα]], <i>τά</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για τα [[δημητριακά]], τα [[σιτηρά]], που συμπεριλαμβάνουν τόσο το [[σιτάρι]] ([[πυρός]]) όσο και το [[κριθάρι]] ([[κριθή]]), σε Ομήρ. Οδ., Θουκ.· [[σῖτος]] ἀληλεσμένος, αλεσμένο [[σιτάρι]] ή [[κριθάρι]], σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[τροφή]] παρασκευασμένη από [[δημητριακά]], [[ψωμί]], [[άρτος]], αντίθ. προς το [[κρέας]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ.· [[σῖτον]] ἔδοντες, ευρείας σημασίας επίθ. για τους ανθρώπους αντίθ. προς τα ζώα, σε Ομήρ. Οδ.· απ' όπου, λέγεται για τα σαρκοβόρα ζώα που τρέφονται αποκλειστικά με σάρκες, [[οὐδέ]] τι [[σῖτον]] [[ἤσθιον]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">3.</b> με ευρύτερη [[σημασία]], [[φαγητό]], τρόφιμα, αντίθ. προς το ποτό, [[σῖτος]] ἠδὲ [[ποτής]], σε Όμηρ.· [[σῖτα]] καὶ [[ποτά]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[σπανίως]] λέγεται για ζώα, [[ζωοτροφή]], [[βοσκή]], σε Ησίοδ., Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> στο Αττ. Δίκαιο, [[χορηγία]] σιτηρών από το [[δημόσιο]] σε χήρες και ορφανά, σε Δημ.
}}
{{elnl
|elnltext=σῖτος -ου, ὁ, heterocl. plur. σῖτα -ων, τά graan, koren:. ἅμα τῷ σίτῳ ἀκμάζοντι tegelijk met het rijpen van het graan Thuc. 3.1.1; σῖτος μεμαγμένος gekneed korenmeel Thuc. 4.16.1. graanproduct brood:. ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες brood etend op aarde Od. 8.222. voedsel:; αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ ’ ἐπασσάμεθ ’ ἠδὲ ποτῆτος maar toen wij eten en drinken hadden genuttigd Od. 9.87; milit. proviand:; παρέχειν μέχρι τριάκοντα ἡμέρων σῖτον voor minimaal dertig dagen proviand leveren Thuc. 5.47.6; jur. alimentatie:. σίτου δίκη alimentatieproces Apollod. [Dem.] 59.52.
}}
{{elru
|elrutext='''σῖτος:''' ὁ (pl. τὰ [[σῖτα]])<br /><b class="num">1)</b> хлеб на корню, хлебные злаки (Hom., Xen., Dem.; [[σῖτον]] σπείρειν Her.): περὶ σίτου ἐκβολήν Thuc. когда хлеб заколосился;<br /><b class="num">2)</b> хлебные изделия, хлеб: σ. [[ὀπτός]] Her. печеный хлеб; ἐπὶ τῷ σίτῳ πίνειν [[ὕδωρ]] Xen. запивать хлеб водой;<br /><b class="num">3)</b> пища, еда ([[σῖτα]] καὶ [[ποτά]] Her.);<br /><b class="num">4)</b> продовольствие: [[τριάκοντα]] ἡμερῶν σ. Thuc. тридцатидневный запас продовольствия;<br /><b class="num">5)</b> корм (ὁ τοῦ ἵππου σ. Xen.);<br /><b class="num">6)</b> (в Афинах) пособие неимущим: [[δίκη]] σίτου Isae. процесс о пособии; [[σῖτον]] [[διδόναι]] τινί Dem. назначить кому-л. пособие.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">corn, esp. wheat, bread, food</b> (Il.; on the meaning Moritz Class Quart. N. S. 5, 135ff.).<br />Other forms: pl. <b class="b3">σῖτα</b> n.<br />Dialectal forms: Myc. [[sito]].<br />Compounds: Numerous compp., e.g. <b class="b3">σιτ-αγωγός</b> [[conveying corn]] (Hdt., Th. a.o.; Chantraine Études 91); <b class="b3">σιτ-ηρέσιον</b> n. <b class="b2">provision of grain, (money for) victualling, pay</b> (X., D., hell. a. late), prob. with suppression of the intermediate member for <b class="b3">-σιτ-ὑπ-ηρέσιον</b> to <b class="b3">τὸν σῖτον</b> (<b class="b3">τὰ σιτία</b>) <b class="b3">ὑπηρετεῖν</b> (slightly diff. Fraenkel Nom. ag. 1, 190); <b class="b3">σύσ-σιτος</b> m. [[table companion]], [[messmate]] (Thgn. etc.) with <b class="b3">συσσίτ-ια</b> pl., <b class="b3">-ία</b>, <b class="b3">-ικός</b>, <b class="b3">-έω</b>, <b class="b3">-ησις</b>.<br />Derivatives: Many derivv.: subst. 1. <b class="b3">σιτία</b> pl. (rare <b class="b3">-ίον</b> sg.) n. [[bread]], [[fare]], [[provision]], also [[corn]] (IA. prose, com.); 2. dimin. <b class="b3">σιτ-άριον</b> n. [[corn]], [[bread]] (Hp., pap.); 3. <b class="b3">-ανίας</b> (<b class="b3">πυρός</b>) m. [[kind of wheat]] (Thphr.; beside <b class="b3">κριθανίας</b> [s. <b class="b3">κριθή</b>]; coubted by Kroll AmJPh. 60, 107); 4. <b class="b3">-ώματα</b> pl. [[provision]] (pap. IIp; <b class="b3">-ώματα</b> enlarged Chantraine Form. 186f.); 5. <b class="b3">-ών</b>, <b class="b3">-ῶνος</b> m. [[granary]], [[cornfield]] (Roussel Mél. Navarre 375 ff.; Plu. a. o.); 6. <b class="b3">-ώ</b> f. surn. of Demeter (hell. a. late). Adj. 7. <b class="b3">σιτ-ηρός</b> (Hp., Arist. etc.); 8. <b class="b3">-ικός</b> (hell. a. late); 9. <b class="b3">-ινος</b> (late) [[concerning the corn]]; 10. <b class="b3">-αῖα</b> pl. n. [[corn interest]] (Olymos); 11. <b class="b3">-ώδης</b> [[cornlike]], <b class="b3">τὰ σιτώδη</b> [[corn]] (Thphr. etc.). Verbs 12. <b class="b3">σιτ-έομαι</b>, also w. <b class="b3">κατα-</b> a. o., [[to feed]] (ω 209 [<b class="b3">σιτέσκοντο</b>]) with <b class="b3">-ησις</b> f. <b class="b2">(public) maintenance</b> (IA.); 13. <b class="b3">-εύω</b>, <b class="b3">-εύομαι</b> <b class="b2">to feed, to supply</b> (Hdt., hell. a. late) with <b class="b3">-ευτός</b> (X. etc.), <b class="b3">-ευσις</b>, <b class="b3">-εύσιμος</b>, <b class="b3">-ευτής</b>, <b class="b3">-εία</b> (hell. a. late); 14. <b class="b3">-ίζω</b>, <b class="b3">-ίζομαι</b>, often w. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b2">id.</b> with <b class="b3">ἐπι-</b> σῖτος <b class="b3">ισμός</b> [[victualling]] (X., D. etc.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: As opposed to <b class="b3">πυρός</b> and <b class="b3">κριθή</b> without convincing etymology. Often as LW [loanword] from an other IE language explained: 1. to Slav., e.g. Russ. <b class="b2">žíto</b> [[corn]], OPr. [[geits]] [[bread]] (Wiedemann BB 27, 213 n.); 2. to the Germ. word for [[wheat]], Goth. [[hvaiteis]] etc., i.e. from a northerly satemlanguage (G. Meyer Alban. Stud. 3, 51 n. 2). Diff. Hubschmid Sardische Stud. (Bern 1953) 104: like <b class="b3">ἄρτος</b> substratum word, to Basque [[zitu]] [[corn]], [[harvest]]; Schott Festschr. Hirt 2, 47 (with Hemmel in Lewy Fremdw. 81 A.): to Sumer. [[zid]] [[flour]]; Maccarrone Arch. glottol. it. 31, 103ff.: from Egypt. <b class="b2">sw.t</b> [[corn]] (orig. Semit.). -- Not to <b class="b3">ψίω</b> [[grind]], [[masticate]], <b class="b3">ψίξ</b> [[crumb]] (Prellwitz, Fick BB 28, 108).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[σῖτος]], ηετερογ. πλ. [[σῖτα]], ων, τά,<br /><b class="num">I.</b> [[corn]], [[grain]], comprehending [[both]] [[wheat]] (πυρόσ) and [[barley]] ([[κριθή]]), Od., Thuc.; ς. ἀληλεσμένος [[ground]] [[corn]], Hdt., Thuc.<br /><b class="num">2.</b> [[food]] made from [[grain]], [[bread]], as opp. to [[flesh]]-[[meat]], Od., Hdt.; [[σῖτον]] ἔδοντες, a [[general]] epith. of men as opp. to beasts, Od.; [[hence]] of savages, who eat [[flesh]] only, [[οὐδέ]] τι [[σῖτον]] [[ἤσθιον]] Hes.<br /><b class="num">3.</b> in wider [[sense]], [[meat]], as opp. to [[drink]], [[σῖτος]] ἠδὲ [[ποτής]] Hom.; [[σῖτα]] καὶ [[ποτά]] Hdt., etc.<br /><b class="num">4.</b> [[rarely]] of beasts, [[food]], [[fodder]], Hes., Eur.<br /><b class="num">II.</b> in [[attic]] Law, the [[public]] [[allowance]] of [[grain]] made to widows and orphans, Dem.
}}
{{FriskDe
|ftr='''σῖτος''': {sĩtos}<br />'''Forms''': pl. [[σῖτα]] n.; myk. ''si''-''to''.<br />'''Grammar''': m.,<br />'''Meaning''': ‘Getreide, bes. Weizen, Brot, Speise’ (seit Il.; zur Bed. Moritz Class Quart. N. S. 5, 135ff.);<br />'''Composita''' : Zahllose Kompp., z.B. [[σιταγωγός]] [[Getreide zuführend]] (Hdt., Th. u.a.; Chantraine Études 91); [[σιτηρέσιον]] n. ‘Getreideversorgung, (Geld zum) Verproviantieren, Sold’ (X., D., hell. u. sp.), wohl mit Unterdrückung des Zwischenglieds für -σιτὑπηρέσιον zu τὸν [[σῖτον]] (τὰ σιτία) ὑπηρετεῖν (etwas abweichend Fraenkel Nom. ag. 1, 190); [[σύσσιτος]] m. [[der Mitspeisende]], [[Tischgenosse]] (Thgn. usw.) mit συσσίτια pl., -ία, -ικός, -έω, -ησις.<br />'''Derivative''': Viele Ableitungen: Subst. 1. σιτία pl. (selten -ίον sg.) n. [[Brot]], [[Kost]], [[Proviant]], vereinzelt [[Korn]] (ion. att. Prosa, Kom.); 2. Demin. [[σιτάριον]] n. [[Getreide]], [[Brot]] (Hp., Pap.); 3. -ανίας ([[πυρός]]) m. [[Art Weizen]] (Thphr.; neben [[κριθανίας]] [s. [[κριθή]]; von Kroll AmJPh. 60, 107 angezweifelt); 4. -ώματα pl. [[Proviant]] (Pap. II<sup>p</sup>; -ώματα erweiternd nach Chantraine Form. 186f.); 5. -ών, -ῶνος m. ‘Getreidespeicher, -feld’ (Roussel Mél. Navarre 375 ff.; Plu. u. a.); 6. -ώ f. Bein. der Demeter (hell. u. sp.). Adj. 7. [[σιτηρός]] (Hp., Arist. usw.); 8. -ικός (hell. u. sp.); 9. -ινος (sp.) [[das Getreide betreffend]]; 10. -αῖα pl. n. [[Kornzins]] (Olymos); 11. -ώδης [[getreideartig]], τὰ σιτώδη [[Getreide]] (Thphr. usw.). Verba 12. [[σιτέομαι]], auch m. κατα- u. a., [[speisen]] (seit ω 209 [[σιτέσκοντο]]) mit -ησις f. ‘(öffentliche) Speisung’ (ion. att.); 13. -εύω, -εύομαι [[füttern]], [[speisen]] (Hdt., hell. u. sp.) mit -ευτός (X. usw.), -ευσις, -εύσιμος, -ευτής, -εία (hell. u.sp.); 14. -ίζω, -ίζομαι, oft m. ἐπι-, ib. mit ἐπι- ~ ισμός [[Verproviantierung]] (X., D. usw.).<br />'''Etymology''' : Im Gegensatz zu [[πυρός]] und [[κριθή]] ohne überzeugende Etymologie. Oft als LW aus einer anderen idg. Sprache erklärt: 1. zu slav., z.B. russ. ''žíto'' [[Getreide]], apreuß. ''geits'' [[Brot]] (Wiedemann BB 27, 213 A.); 2. zum germ. Wort für [[Weizen]], got. ''hvaiteis'' usw., u. zw. a. aus einer nördlichen Satemsprache (G. Meyer Alban. Stud. 3, 51 A. 2); b. aus dem Pelasgischen (Georgiev u. a.; s. Merlingen Das "Vorgriechische" 21; Carnoy Ant. class. 24, 23). Anders Hubschmid Sardische Stud. (Bern 1953) 104: wie [[ἄρτος]] Substratwort, zu bask. ''zitu'' [[Getreide]], [[Ernte]]; Schott Festschr. Hirt 2, 47 (mit Hemmel bei Lewy Fremdw. 81 A.): zu sumer. ''zid'' [[Mehl]]; Maccarrone Arch. glottol. it. 31, 103ff.: aus ägypt. ''sw''.''t'' [[Getreide]], [[Korn]] (urspr. semit.). — Nicht zu [[ψίω]] [[zermalmen]], [[zerkauen]], [[ψίξ]] [[Bröckchen]] (Prellwitz, Fick BB 28, 108).<br />'''Page''' 2,711-712
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：s‹toj 西拖士<br />'''詞類次數'''：名詞（14）<br />'''原文字根'''：穀粒<br />'''字義溯源'''：穀類，麥子*，糧，糧食，子粒。比較： （[[κόκκος]]）=子粒<br />'''同源字'''：1） （[[ἀσιτία]]）禁食 2） （[[ἄσιτος]]）無食物的 3） （[[ἐπισιτισμός]]）糧食 4） （[[σιτευτός]]）餵飽了的 5） （[[σιτιστός]]）餵飽的 6） （[[σιτομέτριον]]）定量食糧 7） （[[σιτίον]] / [[σῖτος]]）榖類<br />'''出現次數'''：總共（15）；太（4）；可（1）；路（4）；約（1）；徒（2）；林前（1）；啓（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 麥子（12） 太3:12； 太13:25； 太13:29； 太13:30； 路3:17； 路16:7； 路22:31； 約12:24； 徒27:38； 林前15:37； 啓6:6； 啓18:13；<br />2） 糧（1） 徒7:12；<br />3） 子粒（1） 可4:28；<br />4） 糧食（1） 路12:18
}}