View source for ἤπειρος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἤπειρος
|Medium diacritics=ἤπειρος
|Low diacritics=ήπειρος
|Capitals=ΗΠΕΙΡΟΣ
|Transliteration A=ḗpeiros
|Transliteration B=ēpeiros
|Transliteration C=ipeiros
|Beta Code=h)/peiros
|Definition=Dor. ἄπ- [<b class="b3">ᾱ], ἡ</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[terra firma]], [[land]], opp. [[the sea]], <span class="bibl">Od.3.90</span>, <span class="bibl">10.56</span>, <span class="bibl">Il.1.485</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>624</span>, etc.; <b class="b3">κατ' ἤπειρον</b> by [[land]], <span class="bibl">Hdt.4.97</span>, <span class="bibl">8.66</span>; μήτ' ἐν θαλάττῃ μήτ' ἐν ἠπείρῳ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>534</span>, cf. <span class="bibl">Timocr.8</span>: hence, even of an island, ἤπειρόνδε <span class="bibl">Od.5.56</span>; but, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> esp. [[the mainland of Western Greece]], opp. the neighbouring islands, <span class="bibl">Od.14.97</span>, al.; ἤπειρόνδε <span class="bibl">18.84</span>, cf. <span class="bibl">Th.3.114</span> (so as pr. n., <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>4.51</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.1.7</span>, etc.): generally, [[mainland]], opp. islands, <span class="bibl">Hdt.1.148</span>,<span class="bibl">171</span>, al., <span class="bibl">Th.1.5</span>, <span class="bibl">Philostr. <span class="title">VA</span>1.20</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> later, [[a continent]], esp. of Asia. <span class="bibl">Hdt.1.96</span>, <span class="bibl">4.91</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>718</span> (troch.), <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.1.5</span>, <span class="bibl">D.60.11</span>, etc.; <b class="b3">ῥεῖθρον ἠπείροιν</b> (<b class="b3">-ων</b> codd.) <b class="b3">ὅρον</b>, of the Tanais or Phasis, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>790</span>; so <b class="b3">δισσαὶ ἄπειροι</b>, i.e. Europe and Asia, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>101</span> (lyr.); τὼ δύ' ἠπείρω <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>881</span>; <b class="b3">ἐφ' ἑκατέρας τῆς ἠ</b>. <span class="bibl">Isoc.4.35</span>; <b class="b3">ἤ. δοιαί, δίδυμαι, ἀμφότεραι</b>, <span class="bibl">Mosch. 2.8</span>, <span class="title">AP</span>7.18 (Antip. Thess.), 240 (Adaeus), <span class="bibl">Lib.<span class="title">Ep.</span>783.3</span>; <b class="b3">ῥίζαν ἀπείρον τρίταν</b>, of Libya, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.8</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> [[plain]], opp. mountain, ἤπειρόνδε <span class="bibl">A.R.2.734</span>,<span class="bibl">976</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> in Egypt, [[land above inundationlevel]], PGiss.48.8 (iii A.D.); more freq., <b class="b3">γῆ ἤ</b>. <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>3.1201.2</span> (ii B.C.), etc. (Fr. <b class="b3">ᾱπερ</b>-[[yos]], cf. Germ. <span class="title">Ufer.</span>) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1173.png Seite 1173]] ἡ ([[ἄπειρος]]?), das feste Land, – al bei Hom. Ggstz von [[πέλαγος]], Od. 3, 90; νῆα – ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν Il. 1, 485, aufs Land ziehen, wie Hes. O. 622; ἐκ πόντου βὰς ἤπειρόνδε, wo die Insel gemeint ist, Od. 5, 56. So auch κατὰ τὴν ἤπειρον, im Ggstz von τῇσι νηυσί, zu Lande, Her. 8, 66. – b) im Ggstz gegen die Inseln, z. B. Ἐχινάδων νήσων τὰς ἡμισέας [[ἤδη]] ἤπειρον πεποίηκε Her. 2, 10, vgl. 1, 71; Thuc. 1, 5; οὐ νήσους, ἀλλ' ἤπειρον καρπούμενος Xen. Hell. 6, 1, 4; Plat. Tim. 25 a Phaed. 111 a. – Bei Hom. Od. 14, 97. 100 bedeutet es das Ithaka gegenüberliegende Festland, was nachher nom. pr. wird (w. m. s.). – c) die zusammenhangende Ländermasse, bes. der Continent Asien, Her. 1, 96; Aesch. Prom. 735. So Hippocr.; oft Isocr. vom Perserreich, vgl. Moeris zu Isocr. Panegyr. 36, dem dann Griechenland od. Europa als zweiter Continent gegenübersteht; δισσαῖσιν ἀπείροις Soph. Tr. 101; ἤπειροι ἀμφότεραι Add. 10 (VII, 240); δίδυμαι Ant. Ti. 56 (VII, 18); Pind. P. 9, 8 τρίτας ἀπείρου ῥίζαν, vgl. P. 4, 48, fügt Libyen als dritten Continent hinzu. Vgl. noch Schäfer Melet. p. 37.
}}
{{ls
|lstext='''ἤπειρος''': Δωρ. ἄπ- ᾱ, ἡ, terra-firma, ἡ ξηρά, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν θάλασσαν, Ὀδ. Γ. 90, Κ. 56, Ἰλ. Α. 485, Ἡσ., κτλ.˙ κατ’ ἤπειρον, διὰ ξηρᾶς, Ἡρόδ. 4. 97, Θ. 66˙ μήτ’ ἐν θαλάττη μήτ’ ἐν ἠπείρῳ Ἀριστοφ. Ἀχ. 534˙ - [[ἐντεῦθεν]] ἐν τῇ Ὀδ. Ε. 65, καὶ [[νῆσος]] καλεῖται [[ἤπειρος]]˙ - [[ἀλλά]], ΙΙ. ἐν Ὀδ. Ξ. 97. 100, Φ. 109, Ω. 378, εἶνε ἡ ξηρὰ τῆς δυσμικῆς Ἑλλάδος, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν Ἰθάκην καὶ τὰς πλησίον νήσους ([[μετὰ]] [[ταῦτα]] καλουμένη Ἤπειρος ὡς κύρ. [[ὄνομα]], Θουκ. 3. 114, κ. ἀλλ., πρβλ. ἠπειρωτικὸς ΙΙ)˙ ἤπειρόνδε, εἰς τὴν ξηράν, Ὀδ. Σ. 84˙ - ἀκολούθως [[καθόλου]], ἡ ξηρά, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὰς νήσους, Ἡρόδ. 1. 148, 171., 8. 66, κ. ἀλλ., Θουκ. 1. 5, Ξεν. Ἑλλ. 6. 1, 4. ΙΙΙ. βραδύτερον, [[μεγάλη]], ἐκτεταμένη ξηρά˙ ἡ [[Ἀσία]] ἰδίως καλεῖτο Ἤπειρος, Ἡρόδ. 1. 96., 4. 91, Αἰσχύλ. Πέρσ. 718, Ξεν. Ἑλλ. 3. 1, 5, Δημ. 1392. 6, πρβλ. Morus Ἰσοκρ. 68Α καὶ πρβλ. [[ἠπειρώτης]] ΙΙΙ˙ - ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] ἡ [[Εὐρώπη]], Αἰσχύλ. Πέρσ. 790, κτλ., [[ὅθεν]] ὁ Σοφ. λέγει: δισσαὶ ἤπειροι (Τραχ. 100), τὼ δύ’ ἠπείρω (Ἀποσπ. 760), ὅ ἐ. [[Εὐρώπη]] καὶ [[Ἀσία]], κατὰ τὴν ἀρχαιοτάτην διαίρεσιν, καθ᾿ ἣν ἡ [[Αἴγυπτος]] ἐθεωρεῖτο [[μέρος]] τῆς Ἀσίας, πρβλ. Scähf. Mel. σ. 37, Voss Virg. G. 2. 116· [[οὕτως]], ἐφ᾿ ἑκατέρας τῆς ἠπείρου Ἰσοκρ. 47D· ἤπ. δυιαί, δίδυμαι, ἀμφότεραι Μόσχ. 2. 8. Ἀνθ. Π. 18, 240· ὁ Πίνδ. προστίθησι τὴν Λιβύην ὡς τρίτην ἤπειρον, Π. 9. 15, πρβλ. 4. 84. ΙV. τὰ μεσόγεια μέρη, κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὰ παράλια, [[ἐντεῦθεν]] [[ἠπειρώτης]] ΙΙ. (Ἡ [[παραγωγή]] ἐκ τοῦ ἄπειρος [[μετὰ]] ᾰ. = [[ἄνευ]] περάτων, δὲν δύναται νὰ ὑποστηριχθῇ· πιθ. ἐκ τοῦ ἠ = Σανσκρ. ᾱ = διὰ καὶ περᾶν ἤ ἐκ τοῦ α στερητ. καὶ περᾶν).
}}
{{bailly
|btext=ου (ἡ) :<br />terre ferme ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> l’Europe <i>ou</i> l’Asie ; δισσαὶ ἄπειροι (dor.) SOPH les deux continents (Europe et Asie, <i>la Libye étant d’ord. rattachée par les anciens tantôt à l’Europe, tantôt à l’Asie</i>);<br /><b>2</b> la région de terre ferme voisine d’Ithaque (Acarnanie, <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> l’Épire propr. dite.<br />'''Étymologie:''' pê de ἠ = <i>skr.</i> â « par », et [[περάω]], passer, « la terre par où l’on passe » - DELG cf. <i>all.</i> Ufer « rive ».
}}
{{Autenrieth
|auten=[[land]] (terra firma), as opp. to the [[sea]], Il. 1.485, Od. 5.56; [[mainland]], as opp. to the islands, Il. 2.635, Od. 24.378; designating [[inland]] as opp. to [[coast]], Od. 9.49 .—[[ἤπειρόνδε]]: landwards, toward the [[land]], [[inland]].
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[ἤπειρος]], Α και δωρ. τ. [[ἄπειρος]])<br /><b>1.</b> [[ξηρά]], [[στεριά]] σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τη [[θάλασσα]] ή [[προς]] τα νησιά («μήτ' ἐν θαλάσσῃ μήτ' ἐν ἠπείρῳ», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> καθεμιά από τις μεγάλες ενότητες της ξηράς της γης («οι [[πέντε]] ήπειροι»)<br /><b>3.</b> (ως κύριο όνομα) <i>η Ήπειρος</i><br />η [[περιοχή]] [[μεταξύ]] του Ιονίου πελάγους, του Αμβρακικού κόλπου, της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας και τών Ακροκεραυνίων ορέων<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πεδιάδα]], [[κάμπος]]<br /><b>2.</b> [[έκταση]] γης που σκεπαζόταν από τα νερά του Νείλου στην περίοδο της ετήσιας πλημμύρας<br /><b>3.</b> (ως κύριο όνομα) η Δυτική Στερεά [[Ελλάδα]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «κατ' ἤπειρον» — διά ξηράς<br />β) «δισσαὶ ἤπειροι» — η [[Ευρώπη]] και η Ασία.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ἄπερ</i>-<i>jος</i>, με [[αντέκταση]] (ο αιολ. τ. <i>ἄπερρος</i> προέρχεται από τον ίδιο αμάρτυρο τ. με [[αφομοίωση]]). Η λ. —εξαιρέσει του επιθήματος -<i>jos</i> — συνδέεται με γερμ. <i>Ufer</i> «όχθη» και αγγλοσαξ. <i>ō</i><i>fer</i>, ανάγεται δε σε ΙE <i>ā</i><i>pero</i>- «όχθη». Η λ. [[ήπειρος]] είχε αρχικά τη [[σημασία]] «[[παραλία]] - [[στερεά]] γη» εν αντιθέσει [[προς]] τη [[θάλασσα]], αλλ' από τον Ηρόδοτο κ. εξ. δήλωσε την «ήπειρο» σε [[αντιδιαστολή]] με τα νησιά<br />από εδώ προήλθε και το κύριο όνομα <i>Ήπειρος</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ηπειρώτης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ηπειρόθεν]], [[ηπειρώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ηπειρογενής]]<br />(Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[λευκήπειρος]], [[μεσήπειρος]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἤπειρος:''' Δωρ. ἄπ-[ᾱ], ἡ, Λατ. [[terra]]-firma,<br /><b class="num">I.</b> η [[στεριά]], αντίθ. προς τη [[θάλασσα]], σε Όμηρ., Ησίοδ. κ.λπ.· <i>κατ' ἤπειρον</i>, μέσω στεριάς, σε Ηρόδ.· <i>μήτ' ἐν θαλάττῃ μήτ' ἐν ἠπείρῳ</i>, σε Αριστοφ.· απ' όπου στην Ομήρ. Οδ. ένα [[νησί]] αποκαλείται [[ἤπειρος]].<br /><b class="num">II.</b> ο [[ηπειρωτικός]] [[κορμός]] της Δυτικής Ελλάδας, αντίθ. προς την Ιθάκη και τα γειτονικά νησιά ([[έπειτα]] ονομάστηκε <i>Ἤπειρος</i>, σαν κύριο όνομα), σε Ομήρ. Οδ.· [[έπειτα]], γενικά, [[ξηρά]], σε [[αντίθεση]] προς τα νησιά, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">III.</b> [[κατόπιν]], η [[μεγάλη]], εκτεταμένη [[ξηρά]]· η Ασία ειδικά αποκαλούνταν Ήπειρος, σε Ηρόδ. κ.λπ.· επίσης, η [[Ευρώπη]], σε Αισχύλ.· απ' όπου ο Σοφ. μιλάει για <i>δισσὰς ἠπείρους</i>, δηλ. για την [[Ευρώπη]] και την Ασία (αμφίβ. προέλ.).
}}
{{elru
|elrutext='''ἤπειρος:''' дор. [[ἄπειρος]] (ᾱ) ἡ<br /><b class="num">1)</b> суша, земля (ἐκ πόντου [[βῆναι]] [[ἤπειρόνδε]] Hom.; ἤ. καὶ [[θάλαττα]] Arst.): [[νῆα]] ἐπ᾽ ἠπείροιο ἔρυσσαν Hom. (ахейцы) вытащили судно на землю;<br /><b class="num">2)</b> материк, континент: οἵ τε ἐν τῇ ἠπείρῳ παραθαλάσσιοι Thuc. (и) те, которые жили на материке вблизи моря; δισσαὶ ἄπειροι или τὼ δύ᾽ ἠπείρω Soph., ἤπειροι δίδυμαι или ἀμφότεραι Anth. оба материка, т. е. Европа и Азия.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[continent]] as opposed to the sea and the islands, [[coast]], also in opposition to the inland (Il.), as GN Epeiros.<br />Other forms: Dor. <b class="b3">ἄπειρος</b>, Aeol. <b class="b3">ἄπερρος</b><br />Compounds: As 1. member in <b class="b3">ἠπειρο-γενής</b> [[born on the continent]] (A. Pers. 42).<br />Derivatives: <b class="b3">ἠπειρώτης</b>, f. <b class="b3">-τις</b> <b class="b2">inhabitant of the continent, of Asia Minor, of Epeiros</b> (IA; on the formation Fraenkel Nom. ag. 2, 128 n. 1) with <b class="b3">ἠπειρωτικός</b> (X.); denom. verb <b class="b3">ἠπειρόομαι</b>, <b class="b3">*όω</b> <b class="b2">become (part of the) continent, make to mainland</b> (Th., Arist.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [53] <b class="b2">Heh₂per-</b> [[shore]]<br />Etymology: PGr. <b class="b3">*α</b>῎<b class="b3">περι̯ος</b> agrees, except for the jot-suffix with the Westgerman. word for [[shore]] ([[Ufer]]), OE [[ōfer]] m. etc., PGm.. <b class="b2">*ṓfera-</b>, IE <b class="b2">*ā́pero-</b> (Lottner KZ 7, 180 a. n.; cf. Kluge-Götze s. [[Ufer]] with details). Arm. [[ap]][[n]] [[shore]] (Benveniste Origines 13) can phonetically not be connected (so is it a substratum word?). - The connection with Skt. <b class="b2">ápara-</b> [[more backward]], [[later]] (rejected by WP. 1, 47) is taken up again by Specht Ursprung 23.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[terra]]-firma, the [[land]], as opp. to the sea, Hom., Hes., etc.; κατ' ἤπειρον by [[land]], Hdt.; μήτ' ἐν θαλάττῃ μήτ' ἐν ἠπείρῳ Ar.:— [[hence]] in Od., [[even]] an [[island]] is called [[ἤπειρος]].<br /><b class="num">II.</b> the [[mainland]] of Western [[Greece]], opp. to the [[neighbouring]] islands ([[afterwards]] called Ἤπειρος as n. pr.), Od.:—then, [[generally]], the [[mainland]], Hdt., [[attic]]<br /><b class="num">III.</b> [[later]], a [[continent]]: [[Asia]] was esp. called the Continent, Hdt., etc.; also [[Europe]], Aesch.; [[whence]] Soph. speaks of δισσαὶ ἤπειροι, i. e. [[Europe]] and [[Asia]]. [deriv. uncertain]
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἤπειρος''': {ḗpeiros}<br />'''Forms''': dor. [[ἄπειρος]], äol. ἄπερρος<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Festland]] im Gegensatz zu dem Meer und den Inseln, [[Küste]], auch im Gegensatz zum Binnenland (seit Il.), auch EN Epeiros.<br />'''Composita''' : Als Vorderglied in [[ἠπειρογενής]] [[auf dem Festland geboren]] (A. ''Pers''. 42).<br />'''Derivative''': Davon [[ἠπειρώτης]], f. -[[τις]] ‘Festlandsbewohner(in), (Klein)asiate, -in, Epeirot’ (ion. att.; zur Bildung Fraenkel Nom. ag. 2, 128 A. 1) mit [[ἠπειρωτικός]] (X. u. a.); denom. Verb. ἠπειρόομαι, *όω [[Festland werden]], [[zum festen Lande machen]] (Th., Arist. u. a.).<br />'''Etymology''' : Urgr. *ἄπερι̯ος stimmt bis auf das Jotsuffix zum westgerman. Wort fur ‘''Ufer''’, ags. ''ōfer'' m. usw., urg. *''ṓfera''-, idg. *''ā́pero''- (Lottner KZ 7, 180 u. A.; vgl. Kluge-Götze s. ''Ufer'' mit weiteren Einzelheiten). Arm. ''ap''‘''n'' [[Ufer]] (Benveniste Origines 13) ist lautlich damit nicht vereinbar. — Die von WP. 1, 47 abgelehnte Verbindung mit aind. ''ápara''- [[hinterer]], [[späterer]] wird von Specht Ursprung 23 mit fragwürdigen Schlüssen wieder aufgenommen.<br />'''Page''' 1,640
}}