View source for κρίκος

{{LSJ1
|Full diacritics=κρίκος
|Medium diacritics=κρίκος
|Low diacritics=κρίκος
|Capitals=ΚΡΙΚΟΣ
|Transliteration A=kríkos
|Transliteration B=krikos
|Transliteration C=krikos
|Beta Code=kri/kos
|Definition=[ῐ], ὁ, Homeric form of [[κίρκος]], <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[ring]], on a horse's breastband, to fasten it to the peg (ἕστωρ) at the end of the carriage-pole, <span class="bibl">Il.24.272</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[eyelet-hole]] in sails, through which the reefingropes were drawn, <span class="bibl">Hdt.2.36</span>, cf. <span class="bibl">Poll.1.94</span>, <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>3.1164</span> ([[h]]) <span class="bibl">8</span> (iii A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[curtain-ring]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>4.2.7</span>, <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>3.6.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[fingerring]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1324b14</span>; part of a finger-ring, <span class="title">Inscr.Délos</span>461 <span class="title">Ba</span>6, al. (ii B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[nose-ring]], <span class="bibl">S.E.<span class="title">P.</span>3.203</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[armlet]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Dem.</span> 30</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[link in a chain]], Id.2.304b, <span class="bibl">Alex.Aphr.<span class="title">Pr.</span>2.67</span>, <span class="bibl">Iamb. <span class="title">Comm.Math.</span>7</span>; <b class="b3">ἐκ κρίκου λεπτοῦ πεποιημένα ὑφάσματα</b> [[chain]] armour, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>37d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> [[hoop]], Antyll. ap. <span class="bibl">Orib.6.26.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">9</span> [[ring]] of a spanner, <span class="bibl">Hero <span class="title">Bel.</span>101.13</span>; of a ring-bolt, Apollod <span class="title">Poliorc.</span>166.15; of an armillary sphere, <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>6.2</span> (pl.).</span>
}}
{{ls
|lstext='''κρίκος''': ῐ, ὁ, Ὁμηρ. [[τύπος]] τοῦ [[κίρκος]], [[κρίκος]] τις («κρικέλλι») ἐπὶ τῆς ἐπιστηθίου σκευῆς τῶν ἵππων δι’ ἧς προσέδενον αὐτοὺς πρὸς ξύλινον πάσσαλον (ἕστορα) τοῦ ῥυμοῦ τῆς ἁμάξης, ἐπὶ δὲ κρίκον ἕστορι βάλλον Ἰλ. Ω. 272. 2) μικραὶ ὀπαὶ ἐν τοῖς ἱστίοις δι’ ὧν τὰ σχοινία (οἱ κάλῳ) διήρχοντο καὶ ἐσύροντο. Ἡρόδ. 2. 36, πρβλ. Ἰωσήπ. Ἰουδ. Ἀρχ. 3. 6, 2, Πολυδ. Αϳ, 94. 3) [[δακτύλιος]], «δαχτυλίδι» τῆς χειρός, Θεόφρ. Ἱστ. Φυτ. 4. 2, 7· ἐν Καρχηδόνι οἱ ἄνδρες ἐφόρουν ἰσαρίθμους δακτυλίους ταῖς μάχαις ἐν αἷς ἐπολέμησαν, Ἀριστ. Πολ. 7. 2, 10. 4) [[κόσμημα]] τῆς [[ῥινός]], [[ἔρρινον]] [[δακτυλίδιον]], Σέξτ. Ἐμπειρ. Π. 3. 203· [[φυλακτήριον]], Πλουτ. Δημοσθ. 30· [[κρίκος]] ἁλύσεως, ὁ αὐτ. 2. 304Β, Ἀλεξ. Ἀφρ. Προβλ. 2. 67· ἐκ κρίκου λεπτοῦ πεποιημένα ὑφασμάτια, δηλ. ἁλυσιδωτὸς [[ὁπλισμός]], Ἰουλιαν. 37D.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> anneau fixé à la partie saillante du joug;<br /><b>2</b> anneau <i>ou</i> œillet d’une voile (<i>par où passent les cordages servant à la manœuvrer</i>);<br /><b>3</b> bracelet.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. [[κυρτός]].<br /><i><b>Syn.</b></i> 3) [[ἀμφιδέαι]], [[βραχιονιστήρ]], περιβραχιόνιον, [[περίχειρον]], [[σφιγγίον]], [[ψέλιον]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[κίρκος]]): [[yoke]]-[[ring]], Il. 24.272†. (See [[adjoining]] [[cut]], [[from]] the [[antique]]; [[still]] clearer are cuts Nos. 42, 45.)
}}
{{eles
|esgtx=[[anillo]]
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[κρίκος]])<br />[[κυκλικός]] [[δακτύλιος]], [[συνήθως]] [[μεταλλικός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> το [[μηχάνημα]] [[γρύλλος]]<br /><b>2.</b> <b>βοτ.</b> [[συγκεντρικός]] [[κυλινδρικός]] [[δακτύλιος]] από ξυλώδη ιστό του δευτερογενούς ξυλώματος, τον οποίο σχηματίζουν [[κάθε]] χρόνο τα μακρόβια φυτά [[κατά]] την [[αύξηση]] του πάχους του κορμού τους<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οι κρίκοι</i><br />όργανο γυμναστικής που αποτελείται από δύο δακτυλίους αναρτημένους από [[οροφή]] ή από [[ικρίωμα]] με [[σχοινιά]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>μτφ.</b> [[μέσο]] που συνδέει άρρηκτα δύο πρόσωπα ή δύο πράγματα, [[συνεκτικός]] [[δεσμός]], [[σύνδεσμος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μικρές οπές στα [[ιστία]] πλοίου από τις οποίες περνούσαν και σύρονταν τα [[σχοινιά]]<br /><b>2.</b> [[δακτύλιος]] για το [[κρέμασμα]] κουρτίνας, παραπετάσματος<br /><b>3.</b> [[δαχτυλίδι]] για το [[χέρι]] ή για τη [[μύτη]]<br /><b>4.</b> [[βραχιόλι]]<br /><b>5.</b> [[στεφάνη]]<br /><b>6.</b> [[αλυσιδωτός]] [[οπλισμός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[κρίκος]] <span style="color: red;"><</span> <i>krik</i>-<i>os</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ki</i>-<i>rk</i>-<i>os</i>, που εμφανίζει τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] -<i>kr</i>- της ΙΕ ρίζας (<i>s</i>)<i>ker</i>- «[[κάμπτω]], [[λυγίζω]]», με ενεστωτικό διπλασιασμό (<i>κι</i>-) και [[αντιμετάθεση]] τών συμφώνων της ρίζας (<i>kr</i>- > <i>rk</i>: <i>kirkos</i> > <i>kriko</i>-<i>s</i> ([[πρβλ]]. <i>τίτκω</i> > [[τίκτω]]). Τον τ. [[κίρκος]] (<b>βλ.</b> [[κίρκος]] (ΙΙ) δανείστηκε η Λατινική με τη [[μορφή]] <i>circus</i> «[[κύκλος]], [[ιππόδρομος]]» — με τη σημ. αυτή η λ. απαντά στην ελλ. ως αντιδάνεια (<b>βλ.</b> [[κίρκος]] III και λ. [[τσίρκο]]). Τους λατ. τ. <i>circus</i>, <i>circulus</i> δανείστηκαν, [[τέλος]], ευρωπαϊκές γλώσσες ([[πρβλ]]. γαλλ. <i>cirque</i>, <i>cercle</i>- αγγλ. <i>circle</i>, <i>circuit</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κρίκα]], [[κρικούμαι]] <b>αρχ.-μσν.</b> [[κρικίον]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[κρικηλασία]], [[κρικοειδής]] <b>αρχ.</b> [[κρικοποιούμαι]] <b>νεοελλ.</b> [[κρικόδεσμος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κρίκος:''' [ῐ], ὁ, ομηρ. [[τύπος]] του [[κίρκος]],<br /><b class="num">1.</b> [[δαχτυλίδι]] στον ιμάντα του στήθους των αλόγων, για να δένεται στον πάσσαλο ([[ἕστωρ]]) στο [[τέλος]] του ρυμού του αμαξιού, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> μικρές τρύπες στα πανιά, μέσω των οποίων διέρχονται και σύρονται τα [[σχοινιά]], σε Ηρόδ.
}}
{{elru
|elrutext='''κρίκος:''' (ῐ) ὁ<br /><b class="num">1)</b> кольцо: ἐπὶ κρίκον ἕστορι βάλλον Hom. (запрягая коней), они надели кольцо на (яремный) стержень; οἱ τῶν ἱστίων κρίκοι Her. парусные кольца (для укрепления парусов и снастей);<br /><b class="num">2)</b> кольцо, перстень Arst., Sext.;<br /><b class="num">3)</b> браслет Plut.
}}
{{elnl
|elnltext=κρίκος -ου, ὁ, ep. κίρκος jukring (aan een wagen); ring (aan een zeil). armband.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">ring, at the end of a carriage-pole, on a sail, curtain-ring, arm-, fingerring etc.</b> (Ω 272, Hdt. 2, 36, Arist., Thphr., hell. inscr.);<br />Other forms: Ac. <b class="b3">κρίκα κρίκον</b> H. Also [[κίρκος]] (hell.; cf. [[κιρκόω]] below)<br />Compounds: Rarely as 1. member, e.g. in <b class="b3">κρικ-ηλασία</b> [[trundling of hoops]] (Antyll. ap. Orib. 6, 26. 1).<br />Derivatives: [[κιρκίον]] [[small ring]] (Delos IIa), <b class="b3">κρικέλ(λ)ιον</b> <b class="b2">id.</b> (Alex. Trall., sch.; like <b class="b3">ψέλ(λ)ιον</b>; cf. Lat. [[circellus]]); [[κρικωτός]] [[consisting of rings]] (hell.); cf. [[κρικόομαι]] [[be fastened with a ring]] (Str.) with [[κρίκωσις]] (Heliod. ap. Orib.), <b class="b3">-ωμα</b> (Eust.); [[κιρκόω]] [[fetter with a ring]] (A. Pr. 74). Several H.-glosses: <b class="b3">κρικάδεια τὸ ἐναλ-λάξαι τοὺς δακτύλους ὥσπερ</b> [+][[κρυβούς]]; <b class="b3">ἐγκρικάδεια συναφη χειρῶν εἰς τοὑπίσω</b>; <b class="b3">ἐγκρίκια ξύλα κεκκαμμένα</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [569] <b class="b2">*krik-</b> [[circle]]<br />Etymology: Not to [[Κίρκη]] (Fick KZ 44, 347); against this Güntert Kalypso 16. - On [[κιρσός]] ([[κρισσός]], [[κριξός]]) s. v. If IE, [[κίρκος]] is phonetically impossible; also on chronological grounds [[κρίκος]] must be original; from there with transposition [[κίρκος]] (Schwyzer 267, Lejeune Traité de phon. 122). Further analysis is quite hypothetical; both IE <b class="b2">-kri-k-o-</b> (Hofmann) and <b class="b2">*ki-kr-o-</b> > <b class="b2">*kriko-</b> (WP. 2, 569) bring the word in the all-covering family (<b class="b2">s)ker-</b> [[turn]], [[bend]] (Pok. 935). - To [[κιρκος]], as LW [loanword], Lat. [[circus]] <b class="b2">circle </b> (Thurneysen in the Thes., Hofmann, Ernout Aspects du vocab. [[latin]] 69); acc. to others, e.g. WP., (Ernout -)-Meillet s. [[circus]], old cognate (because of [[circum]]); from [[circus]] through back-loaning hell. a. late [[κίρκος]] <b class="b2">id.</b>; from there and from [[circulus]] the Westeurop. forms.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=κρῐ́κος, ὁ, [Homeric [[form]] of [[κίρκος]]<br /><b class="num">1.</b> a [[ring]] on a [[horse]]'s [[breast]]-[[band]], to [[fasten]] it to the peg (ἕστωῤ at the end of the [[carriage]]-[[pole]], Il.<br /><b class="num">2.</b> an eyelet-[[hole]] in sails, [[through]] [[which]] the reefing-ropes were [[drawn]], Hdt.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κρίκος''': {kríkos}<br />'''Forms''': auch [[κίρκος]] (hell. u. sp.; vgl. [[κιρκόω]] unten); Akk. κρίκα· κρίκον H.<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': ‘Ring, Reif, am Jochbalken, am Segel, am Vorhang, Arm-, Fingerring’ (Ω 272, Hdt. 2, 36, Arist., Thphr., hell. Inschr. usw.)<br />'''Composita''' : Vereinzelt als Vorderglied, z.B. in [[κρικηλασία]] [[das Reifentreiben]] (Antyll. ap. Orib. 6, 26. 1).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[κιρκίον]] [[Ringelchen]] (Delos II<sup>a</sup>), κρικέλ(λ)ιον [[Reif]] (Alex. Trall., Sch.; wie ψέλ(λ)ιον; vgl. lat. ''circellus''); [[κρικωτός]] [[aus Ringen bestehend]] (hell. u. sp.); vgl. [[κρικόομαι]] [[mit einem Ring befestigt werden]] (Str. u. a.) mit [[κρίκωσις]] (Heliod. ap. Orib.), -ωμα (Eust.); [[κιρκόω]] [[mit einem Ring fesseln]] (A. ''Pr''. 74). Mehrere H.-Glossen: κρικάδεια· τὸ ἐναλλάξαι τοὺς δακτύλους [[ὥσπερ]] [+]κρυβούς; [[ἐγκρικάδεια]]· συναφὴ [[χειρῶν]] [[εἰς]] [[τοὐπίσω]]; [[ἐγκρίκια]]· ξύλα κεκκαμμένα. — Zu [[Κίρκη]] eine unwahrscheinliche Hypothese bei Fick KZ 44, 347 (mit mehreren Einzelheiten über [[κίρκος]]); dagegen Güntert Kalypso 16 m. Lit. — Zu [[κιρσός]] ([[κρισσός]], [[κριξός]]) s. bes.<br />'''Etymology''' : Wenn idg., ist [[κίρκος]] als Grundform lautlich unmöglich; auch aus chronologischen Gründen hat [[κρίκος]] als das Ursprüngliche zu gelten; daraus durch Umstellung [[κίρκος]] (Schwyzer 267, Lejeune Traité de phon. 122). Die weitere Analyse ist ganz hypothetisch; sowohl ein angenommenes idg. -''qri''-''q''-''o''- (Hofmann) wie *''qi''-''qr''-''o''- > *''qriqo''- (WP. 2, 569) lenken das Wort in die allumfassende Sippe (''s'')''qer''- [[drehen]], [[biegen]] (WP. a.a.O., Pok. 935) ein. — Zu [[κίρκος]], u. zw. wohl als LW, lat. ''circus'' ‘Kreis (linie), Zirkus’ (Thurneysen im Thes., Hofmann, Ernout Aspects du vocab. latin 69); nach anderen, z.B. WP., (Ernout -)-Meillet s. ''circus'', urverwandt (wegen ''circum''); aus ''circus'' durch Rückentlehnung hell. u. sp. [[κίρκος]] ib.; daraus und aus ''circulus'' die westeurop. Formen.<br />'''Page''' 2,19-20
}}