View source for τάλας

{{LSJ1
|Full diacritics=τάλας
|Medium diacritics=τάλας
|Low diacritics=τάλας
|Capitals=ΤΑΛΑΣ
|Transliteration A=tálas
|Transliteration B=talas
|Transliteration C=talas
|Beta Code=ta/las
|Definition=(v. sub fin.), [[τάλαινα]], [[τάλαν]] (fem. <span class="sense"><span class="bld">A</span> τάλας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>1038</span>): gen. ᾰνος, αίνης, ανος, also dat. τάλαντι <span class="bibl">Hippon.12</span>: voc. [[τάλαν]], masc. in <span class="bibl">Od.18.327</span>, <span class="bibl">19.68</span>, <span class="bibl">Thgn.512</span>, etc., fem. in <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>559</span>, al. (Adv. acc. to <span class="bibl">A.D.<span class="title">Adv.</span>160.11</span>, Hdn.Gr.<span class="bibl">2.12</span>, al.): Aeol. nom. τάλαις <span class="bibl">Choerob.<span class="title">in Theod.</span>1.126</span> H.: (Τλάω):—[[suffering]], [[wretched]], ξεῖνε τάλαν <span class="bibl">Od.18.327</span>, etc.; ὦ τάλας ἐγώ <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1338</span>,<span class="bibl">1401</span>, <span class="bibl"><span class="title">Aj.</span>981</span>; ὦ τάλαιν' ἐγώ <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>743</span>; ὦ τάλαν <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1196</span> (lyr.): c. gen. causae, οἲ γὼ τάλαινα συμφορᾶς κακῆς <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>445</span>, cf. <span class="bibl">517</span>; τάλαιν' ἐγὼ τῆς ὕβρεος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1044</span>: sometimes in bad sense, τάλαν [[wretch]]! <span class="bibl">Od.19.68</span>: but in Com., [[τάλαινα]] [[poor dear]]! as a sort of coaxing address, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>910</span>,<span class="bibl">914</span>; so ὦ τάλαινα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ec.</span>242</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in Trag. also of things, [[sorry]], [[wretched]], μόχθοι <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>1069</span> (anap.); παρακοπά <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>223</span> (lyr.); πάθος <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>988</span> (lyr.); νηδύς <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1263</span>; αὔλιον <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1088</span> (lyr.); [[συμφορά]], [[νόσος]], <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>1179</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>1084</span>; [[ἔρις]], [[φυγά]], <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>248</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>1710</span> (lyr.): Sup. [[ταλάντατος]], [[η]], [[ον]], <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pl.</span>684</span>, <span class="bibl">1046</span>, <span class="bibl">1060</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>395e</span>.--Poet. word, used by <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.6.5</span>, <span class="bibl">Ph.2.239</span>, <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>2.16.20</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Ant.</span>79</span>, al., <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMeretr.</span>10.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[Τάλας]], [[ὁ]], a [[constellation]] (θεός τις κατακέφαλα κείμενος) rising with [[Sagittarius]], <span class="title">Cat.Cod.Astr.</span>7.207. [τᾰλᾱς <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>158</span> (anap.), S. (v. supr.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>163</span>,<span class="bibl">1192</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pax</span>79</span>, <span class="bibl"><span class="title">Av.</span>1494</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>930</span>; Dor. also τᾰλᾰς <span class="bibl">Theoc.2.4</span>, <span class="title">AP</span>9.378 (Pall.): voc. τάλᾰν <span class="bibl">Thgn.512</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1196</span> (lyr.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>658</span>,<span class="bibl">1005</span> (both anap.).]</span>
}}
{{ls
|lstext='''τάλᾱς''': [[τάλαινα]], τάλαν, (ὡς τὸ [[μέλας]], ἀλλὰ θηλ. [[τάλας]] ἐν Ἀριστοφ. Θεσμ. 1038), γεν. -ᾰνος, -αίνης, -ανος, [[ὡσαύτως]] τάλαντος Ἱππῶναξ 7· κλητ. τάλαν ὡς ἀρσ. ἐν Ὀδ. Σ. 327, Τ. 68, Θεόγν., κλπ. (ἴδε ἐν τέλ.), καὶ θηλ. ἀντὶ [[τάλαινα]], Εὐρ. Μήδ. 1057, Ἀριστοφ. Βάτρ. 559, κ. ἀλλ.· (*[[τλάω]])· - ὡς τὸ [[τλήμων]], ὁ ὑποφέρων, πάσχων, κακοπαθῶν, [[δυστυχής]], [[ταλαίπωρος]], [[ἐλεεινός]], Λατ. miser, ξεῖνε τάλαν Ὀδ. Σ. 327, καὶ Τραγ. [[μάλιστα]] ἐν τῇ κλητ., ὦ [[τάλας]] ἐγὼ Σοφ. Ο. Κ. 1338, 1401, Αἴ. 981· ὦ τάλαιν’ ἐγὼ Αἰσχύλ. Χο. 743· ὦ τάλαν Σοφ. Φιλ. 1196· κλπ.· - μετὰ γεν. τῆς αἰτίας, οἲ ’γὼ [[τάλαινα]] ξυμφορᾶς κακῆς Αἰσχύλ. Πέρσ. 445, πρβλ. 517· τάλαιν’ ἐγὼ τῆς ὕβρεως Ἀριστοφ. Πλ. 1044· - [[ἐνίοτε]] καὶ ἐπὶ κακῆς σημασίας, τάλαν, ἄθλιε! Ὀδ. Τ. 68· ἀλλὰ παρὰ τοῖς Κωμ., τάλαν, κακόμοιρε, [[εἶδος]] συμπαθοῦς καὶ θωπευτικῆς ἐκφράσεως, Ἀριστοφ. Λυσ. 910, 914· [[οὕτως]] ὦ [[τάλαινα]] ὁ αὐτ. ἐν Ἐκκλ. 242. 2) παρὰ τοῖς Τραγ. καὶ ἐπὶ πραγμάτων, [[ἄθλιος]], [[ἐλεεινός]], μόχθοι Αἰσχύλ. Χο. 1069· ἀρὰ ὁ αὐτ. ἐν Θήβ. 695· παρακοπὰ ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 223· [[πάθος]] ὁ αὐτ. ἐν Θήβ. 983· νηδὺς Σοφ. Ο. Κ. 1263· [[αὔλιον]] ὁ αὐτ. ἐν Φ. 1088· [[συμφορά]], [[νόσος]] ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 1179, Τρ. 1084· [[ἔρις]], φυγὴ Εὐρ. Ἑλ. 248, Φοίν. 1710. Συγκρ. τᾰλάντερος, α, ον (;)· ὑπερθετ. τᾰλάντατος, η, ον, Ἀριστοφ. Πλ. 684, 1046, 1060, Πλάτ. Κρατ. 395Ε. Ποιητικὴ [[λέξις]] ἐν χρήσει παρὰ Ξεν. Κύρ. 4. 6, 5, Λουκ. [τᾰλᾱς Αἰσχύλ. Πρ. 158, Σοφ. (ἴδε ἀνωτ.), Ἀριστοφ. Ἀχ. 163, 1192, Εἰρ. 79, Ὄρν. 1494, Πλ. 930 Δωρ. [[ὡσαύτως]] τᾰλᾰς Θεόκρ. 2. 4· ἡ κλητ. [[εἶναι]] τάλᾰν παρὰ Θεόγν. 512, Σοφ. Φιλ. 1196, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 658, 1005]. - Ἴδε Κόβητον ἐν Λογίῳ Ἑρμῇ Κόντου σελ. 270.
}}
{{bailly
|btext=τάλαινα <i>ou poét.</i> [[τάλας]], [[τάλαν]];<br /><i>gén.</i> τάλανος, ταλαίνης, τάλανος ; <i>voc.</i> [[τάλαν]], τάλαινα, [[τάλαν]];<br /><b>1</b> qui supporte des maux, malheureux, infortuné ; avec un gén. : οἲ ’γὼ τάλαινα ξυμφορᾶς κακῆς ESCHL malheureuse que je suis ! quel funeste événement ! τάλαιν’ ἐγὼ τῆς ὕβρεως AR malheureuse ! quel outrage je subis ! <i>en mauv. part</i> [[τάλαν]] OD misérable !;<br /><b>2</b> <i>en parl. de choses</i> pénible, affligeant;<br /><i>Sp.</i> [[ταλάντατος]].<br />'''Étymologie:''' [[τλῆναι]].
}}
{{Autenrieth
|auten=voc. [[τάλαν]] ([[root]] ταλ): foolhardy, [[wretch]], Od. 18.327 and Od. 19.68. Cf. [[σχέτλιος]].
}}
{{Slater
|sltr=<b>τᾰλας</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[wretched]] ὦ [[τάλας]] ἐφάμερε fr. 157.
}}
{{grml
|mltxt=-αινα, -αν, ΝΜΑ, και αιολ. τ. τάλαις και ιων. τ. τάλης θηλ. και [[τάλας]] Α<br />[[άξιος]] λύπης, [[δυστυχής]], [[ταλαίπωρος]] («οἴ 'γὼ [[τάλαινα]] συμφορᾱς κακῆς», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />(με κακή σημ.) [[άθλιος]], [[ελεεινός]] (α. «τρόπον τὸν κακομήχανον τῆς γυναικὸς ὁ [[τάλας]]», Πρόδρ.<br />β. «ἔξελθε [[θύραζε]], [[τάλαν]], και δαιτὸς ὄνησο», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (στην κλητ.) [[τάλαν]]<br />(ως θωπευτική [[προσφώνηση]]) κακόμοιρε!<br /><b>2.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ὁ Τάλας</i><br />[[ονομασία]] αστερισμού που ανατέλλει [[μαζί]] με τον αστερισμό του Τοξότη.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. [[τάλας]] [[μαζί]] με τις λ. [[τάλαντον]], [[τάλαρος]], [[ταλαός]], [[τελαμών]], [[τέλλω]], [[τέλος]], [[τόλμη]], [[τλητός]], [[τλήμων]] απαρτίζουν μια [[οικογένεια]] λ., η οποία μπορεί να αναχθεί σε μια ΙΕ [[ρίζα]] με σημ. «[[σηκώνω]], [[ζυγίζω]], [[μεταφέρω]], [[υπομένω]], [[υποφέρω]]», η οποία απαντά και ως μονοσύλλαβη <i>tel</i>- (<b>πρβλ.</b> [[τέλλω]], [[τόλμη]]) και ως δισύλλαβη <i>tel</i><i>ā</i>-. Ο τ. [[τάλας]] ανάγεται στη δισύλλαβη [[μορφή]] της ρίζας με συνεσταλμένα και τα δύο φωνήεντα και έχει, [[κατά]] μία [[άποψη]], σχηματιστεί από τ. <i>ταλα</i>-<i>ντ</i>-<i>ς</i> ([[κατά]] τις μτχ. σε -<i>ντ</i>-, [[πρβλ]] δοτ. <i>τάλαντι</i>) πέρασε, όμως, στην [[κλίση]] σε -<i>ας</i>, -<i>ανος</i> από αναλογική [[επίδραση]] του επιθ. <i>μέλᾱς</i> [[οπότε]] ερμηνεύεται και ο τ. <i>τάλᾱς</i> με μακρό το δεύτερο [[φωνήεν]]. Στην [[ίδια]] [[μορφή]] της ρίζας <i>τăλă</i>- ανάγονται [[επίσης]] οι τ. [[τάλαντον]], [[τάλαρος]], [[ταλαός]], τα σύνθ. με <i>ταλα</i>- / <i>ταλασι</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>ταλά</i>-<i>φρων</i>, <i>ταλασί</i>-<i>φρων</i>) [[καθώς]] και [[ένας]] επικ. τ. αορ. <i>ταλά</i>-<i>οσαι</i>. Ο [[συνήθης]] τ. αορ. <i>ἔ</i>-<i>τλη</i>-<i>ν</i> / <i>ἔ</i>-<i>τλα</i>-<i>ν</i> (πιθ. [[κατά]] το <i>ἔστην</i>), το ρηματ. επίθ. [[τλητός]], οι τ. [[τλήμων]], [[τλῆσις]] και κάποιοι σύνθ. τ., όπως <i>τλή</i>-<i>θυμος</i>, <i>τλησι</i>-<i>κάρδίος</i>, <i>πολύ</i>-<i>τλᾱς</i> εμφανίζουν μηδενισμένο το πρώτο και απαθές το δεύτερο [[φωνήεν]] της ρίζας <i>τελᾶ</i>-, ενώ ο τ. παρακμ. <i>τέτλă</i>-<i>μεν</i> έχει μηδενισμένο το πρώτο και συνεσταλμένο το δεύτερο [[φωνήεν]]. Η λ. <i>τελăμών</i>, [[τέλος]], και [[ένας]] τ. αορ. <i>τελăσσαι</i> έχουν προέλθει από τη [[ρίζα]] <i>τελă</i>- με απαθές το πρώτο και συνεσταλμένο το δεύτερο [[φωνήεν]]. Στην [[ίδια]] ΙΕ [[ρίζα]] ανάγονται και τ. άλλων γλωσσών, όπως: λατ. <i>tollo</i> «[[σηκώνω]]», αρχ. ινδ. <i>tul</i><i>ā</i> «[[ζυγαριά]]», αρχ. άνω γερμ. <i>dol</i><i>ē</i><i>n</i> «[[υποφέρω]], [[υπομένω]]», γοτθ. <i>tl</i><i>ā</i><i>wd</i> «[[φτωχός]]». Αξιοσημείωτο [[είναι]] ότι στην Ελληνική οι περισσότεροι τ. εμφανίζουν τη μτφ. σημ. «[[υπομένω]], [[υποφέρω]]» (<b>πρβλ.</b> [[τάλας]], [[ταλάφρων]], [[ταλαός]], [[τλήμων]]), ενώ την κυριολεκτική σημ. «[[σηκώνω]], [[ζυγίζω]]» διατηρούν μόνο οι τ. [[τάλαντον]], [[τάλαρος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''τάλᾱς:''' [[τάλαινα]] (επίσης [[τάλας]]), [[τάλαν]] (όπως το [[μέλας]])· γεν. <i>τάλᾰνος</i>, <i>-αίνης</i>, <i>-ανος</i>· κλητ. [[τάλας]] ή [[τάλαν]] (*[[τλάω]]) · αυτός που υποφέρει, [[δυστυχής]], [[ταλαίπωρος]], Λατ. [[miser]], σε Ομήρ. Οδ., Τραγ.· ὦ [[τάλας]] [[ἐγώ]], σε Σοφ.· ὦ τάλαιν' [[ἐγώ]], σε Αισχύλ.· ὦ [[τάλαν]], σε Σοφ.· με γεν. της αιτίας, <i>τάλαιν' ἐγὼ τῆς ὕβρεως</i>, [[δυστυχής]] που είμαι γι' αυτή μου την [[αυθάδεια]], σε Αριστοφ.· με αρνητική [[σημασία]], [[τάλαν]] = άθλιε! σε Ομήρ. Οδ.· συγκρ. <i>τᾰλάντερος</i>, <i>-α</i>, <i>-ον</i>· υπερθ. <i>τᾰλάντατος</i>, <i>-η</i>, <i>-ον</i>, σε Αριστοφ. (<i>τᾰλᾶς</i>· Δωρ. επίσης <i>τᾰλᾰς</i>· κλητ. <i>τάλᾰν</i>).
}}
{{elru
|elrutext='''τάλᾱς:''' [[τάλαινα]], τάλᾰν, gen. τάλανος, ταλαίνης, τάλανος (τᾰ) (Arph. f тж. [[τάλας]]; поэт. иногда τάλᾰς)<br /><b class="num">1)</b> [[страждущий]], [[несчастный]], [[горемычный]], Hom., Trag., Arph., Xen.: τ. ξυμφορᾶς κακῆς Aesch. пораженный страшным несчастьем; τ. τῆς ὕβρεως Arph. глубоко оскорбленный;<br /><b class="num">2)</b> [[злосчастный]], [[роковой]] ([[συμφορά]] Soph.; [[ἔρις]] Eur.);<br /><b class="num">3)</b> [[мучительный]], [[тяжелый]] (μόχθοι Aesch.; [[νόσος]] Soph.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[*[[τλάω]]<br />[[suffering]], [[wretched]], Lat. [[miser]], Od., Trag.; ὦ [[τάλας]] ἐγώ Soph.; ὦ τάλαιν' ἐγώ Aesch.; ὦ [[τάλαν]] Soph.;—c. gen. causae, τάλαιν' ἐγὼ τῆς ὕβρεως [[wretched]] that I am for [[this]] [[insolence]], Ar.:—in bad [[sense]], [[τάλαν]] [[wretch]]! Od.—comp. τᾰλάντερος, η, ον; Sup. τᾰλάντατος, η, ον, Ar. [τᾰλᾱς; doric also τᾰλᾰς: voc. τάλᾰν.]
}}
{{FriskDe
|ftr='''τάλας''': [[τάλαινα]], [[τάλαν]],<br />{tálās}<br />'''Forms''': Gen. usw. τάλανος, -αίνης. -ανος, Dat. auch -αντι (Hippon.), Vok. [[τάλαν]]<br />'''Meaning''': Ausdruck des Mitleids [[elend]], [[unglücklich]], auch schimpfend [[Lumpenkerl]] (ep. poet. seit Od. [dort nur Vok.; dazu Brunius-Nilsson Δαιμόνιε 60).<br />'''Etymology''': Urspr. ντ-Bildung zu [[ταλάσσαι]] wie τάλαντα, aber wegen des vielgebrauchten Vokativs nach [[μέλας]], -ανος in die ν-Stämme übergetreten (Solmsen IF 31, 499ff.). Vgl. [[τᾶν]].<br />'''Page''' 2,848
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[melancholy]], [[miserable]], [[sad]], [[unfortunate]], [[unhappy]], [[wretched]]
}}