View source for σάνδυξ

{{LSJ1
|Full diacritics=σάνδυξ
|Medium diacritics=σάνδυξ
|Low diacritics=σάνδυξ
|Capitals=ΣΑΝΔΥΞ
|Transliteration A=sándyx
|Transliteration B=sandyx
|Transliteration C=sandyks
|Beta Code=sa/nduc
|Definition=υκος, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> a [[bright]] [[red]] [[colour]], also called [[ἀρμένιον]], <span class="bibl">Str.11.14.9</span> (prob. cj.); obtained by heating [[ψιμύθιον]] ( = [[cerussa]]), Dsc.5.88, cf. <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>35.40</span>; though a like colour was made from a plant of the same name, [[red sandalwood]], [[Pterocarpus santalinus]], <span class="bibl">Sosib. 21</span>, Verg.<span class="title">Ecl.</span>4.45, Plin. [[l.c.]], Lyd.<span class="title">Mag.</span>3.64. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> pl., [[flesh-coloured women's garments]] dyed with this colour, in Lydia, ibid. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[a kind of salve]], prob. a pink mixture of zinc oxide and carbonate, Dsc. [[l.c.]], Gal.12.244, Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[casket]], Id. ū in genit., Pro<span class="bibl">p.2.19.81</span>; but ǔ in Grattius <span class="title">Cyn.</span>86.] (Assyr. <b class="b2">sâmtu, sându</b> 'red stone', prob. cinnabar.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0861.png Seite 861]] υκος, ἡ, auch σάνδιξ, ὁ, 1) Mennig od. eine dem Mennig ähnliche Farbe, lat. sandyx usta, καὶ ἀρμένιον καλοῦσι [[χρῶμα]] ὅμοιον κάλχῃ, Strab. 11, 14, 9. – 2) eine Pflanze, mit deren Saft Leinwand hellroth gefärbt wurde, Hesych.; vgl. Voß Virg. Ecl. 4, 45 p. 208. – Bei den Lydern hießen σάνδυκες mit Sandyx gefärbte seine, durchsichtige Frauenkleider von Leinwand. – [Υ ist bei Propert. 2, 25, 45 lang, bei Grat. Cyneg. 86 kurz.]
}}
{{bailly
|btext=υκος (ἡ) :<br />vermillon ; incarnat.<br />'''Étymologie:''' DELG emprunt oriental certain ; cf. <i>skr.</i> sinduram « cinabre », <i>assyr.</i> sâmtu, sându qui désignerait une pierre rouge.
}}
{{ls
|lstext='''σάνδυξ''': -υκος, ἢ σάνδιξ, -ικος, ἡ, λαμπρὸν ἐρυθρὸν [[χρῶμα]] καλούμενον καὶ [[ἀρμένιον]], Στράβ. 529, Διοσκ. 5. 103· λαμβάνεται δὲ τοῦτο ἐκ σανδαράκης μεμιγμένης μετ’ ἐρυθρᾶς ὤχρας (rubrica), Πλίν. 35. 23· ἂν καὶ ὅμοιόν τι [[χρῶμα]] ἐλαμβάνετο ἐκ φυτοῦ ἔχοντος τὸ αὐτὸ [[ὄνομα]], Σωσίβιος παρ’ Ἡσύχ., Οὐεργιλ. Ἐκλ. 4. 45, Πλίν. ἔνθ’ ἀνωτ. 2) σάνδυκες παρὰ τοῖς Λυδοῖς ἐκαλοῦντο διαφανῆ ἐνδύματα γυναικῶν ἔχοντα τὸ [[χρῶμα]] τῆς σαρκός, κρεατόχροα (βέβαμμένα δὲ διὰ ταύτης τῆς βαφῆς), Ἰω. Λυδ. π. Ἀρχῶν Πολιτικ. 3. 64. 3) [[εἶδος]] ἀλοιφῆς, Ἡσύχ. ΙΙ. μικρὰ [[θήκη]], Ἡσύχ. [ῡ ἐν τῇ γενικῇ, Προπ. 2. 19, 81· ἀλλὰ ῠ παρὰ τῷ Κρατ. ἐν «Κυνηγ.» 86].
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />-υκος και σάνδιξ, -ικος, ἡ, Α<br />λαμπερό ερυθρό [[χρώμα]]<br /><b>2.</b> [[είδος]] αλοιφής, πιθ. [[μίγμα]] οξειδίου του ψευδαργύρου και ανθρακικού άλατος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Δάνεια λ., ανατολικής προέλευσης. Πρόκειται για λ. με ευρεία [[διάδοση]], η οποία συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>sind</i><i>ū</i><i>ram</i> «κόκκινο [[χρώμα]]», ασσυριακό <i>samtu</i>, <i>sandu</i> «[[είδος]] κόκκινης πέτρας» και πιθ. με την λ. [[σανδαράκη]]. Την λ. δανείστηκε η Λατινική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>sandyx</i>)].<br /> <b>(II)</b><br />-υκος, ἡ, Α<br /><i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> μικρή [[θήκη]], σεντουκάκι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Δάνεια λ., η οποία [[μάλλον]] δεν [[πρέπει]] να συνδεθεί με το [[σάνδυξ]] (Ι)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σάνδυξ:''' -υκος ή [[σάνδιξ]], -ικος, ἡ, ανοιχτή κόκκινη [[χρωστική]] στο [[χρώμα]] της σάρκας, που ονομάζεται επίσης [[ἀρμένιον]], σε Στράβ.
}}
{{etym
|etymtx=1. <b class="b3">-υκος</b><br />Grammatical information: f.<br />Meaning: designation of a bright red colourant, a bright red mineral colour, a red transparent fabric etc. (Str. 11, 14, 9 [coni.], Dsc., Gal. a. o.); also a woman's cloth. Extens. on the meaning Flobert Rev. de phil. 90, 228 ff.<br />Derivatives: <b class="b3">σανδύκ-ιον</b> n. meaning uncertain, <b class="b3">-ινος</b> [[sandyx-coloured]] (pap.); also [[σανδών]], <b class="b3">-όνος</b> m. designation of a transparent fabric (Lyd. Mag.): after <b class="b3">σιν-δών</b>(?).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin] (S).<br />Etymology: Formation as [[βόμβυξ]] a. o.; like the somehow related form from an unknown oriental(?) source (cf. OInd. [[sindūram]] [[red-lead]], [[cinnabar]], Assyr. [[sâmtu]], [[sându]] [[red stone]]?). Lat. LW [loanword] [[sandyx]] (Prop., Verg., Plin.). -- The formation points to a Pre-Greek word. (Cf. [[σάνδυξ]] 2.).<br />2.<br />Grammatical information: ?<br />Meaning: [[chest]]<br />Other forms: Also [[σενδούκη]]; dimin. [[σενδούκιον]] (sch. Ar. Pl. 711 and 809). <b class="b3">κιβωτός Η</b>.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin] (S).<br />Etymology: The formation of the word is Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[σάνδυξ]], υκος,<br />a [[bright]] red [[colour]], also called [[ἀρμένιον]], Strab.
}}
{{FriskDe
|ftr='''σάνδυξ''': -υκος<br />{sánduks}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': Bez. eines hellroten Farbstoffes, einer hellroten Mineralfarbe, eines rotfarbigen durchsichtigen Gewebes usw. (Str. 11, 14, 9 [coni.], Dsk., Gal. u. a.); ausführlich zur Bed. Flobert Rev. de phil. 90, 228 ff.<br />'''Derivative''': Davon [[σανδύκιον]] n. Bed. unsicher, -ινος [[sandyxfarben]] (Pap.); auch [[σανδών]], -όνος m. Bez. eines durchsichtigen Gewandes (Lyd. ''Mag''.): nach [[σινδών]].<br />'''Etymology''': Bildung wie [[βόμβυξ]] u. a.; wie das damit irgendwie zusammengehörige [[σανδαράκη]] aus unbek. orientalischer Quelle (vgl. aind. ''sindūram'' [[Mennig]], [[Zinnober]], assyr. ''sâmtu'', ''sându'' [[roter Stein]]?). Lat. LW ''sandyx'' (Prop., Verg., Plin. usw.).<br />'''Page''' 2,675-676
}}