View source for ἀχανής

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀχᾰνής
|Medium diacritics=ἀχανής
|Low diacritics=αχανής
|Capitals=ΑΧΑΝΗΣ
|Transliteration A=achanḗs
|Transliteration B=achanēs
|Transliteration C=achanis
|Beta Code=a)xanh/s
|Definition=ές, ([[χάσκω]], [[χανεῖν]])<br><span class="bld">A</span> [[not opening the mouth]], of one [[mute]] with [[astonishment]], Hegesipp.Com.1.25, Plb.7.17.5, Luc.Icar.23, Alciphr. 3.20; also [[δι' ἀχανοῦς]] = [[through a narrow opening]], Thphr.Vent.29.<br><span class="bld">II</span> [[yawning]], [[κρημνός]] Timae. 28; χάσμα AP9.423 (Bianor), J.AJ7.10.2; [[without a lid]], Hero Aut.28.4; [[wide-mouthed]], [[τεῦχος]] Diocl. ap. Orib. 5.4.2, cf. Antyll.ib.44.8.12; [[open]], ἀ. καὶ [[ἀνώροφος]] νεώς D.C.37.17; [[open]], [[unoccupied]], of [[building]] [[land]], POxy.1702.3 (iii A. D.); [[χάσμα]] Parm.1.18; [[σκότος]] [[LXX]] Wi.19.17, cf. Lyr.Anon.in PFay.2ii20; [[τὸ ἀχανές]] = [[the yawning gulf]], Arist.Mete.367a19; ἡ ἀ. [[χώρα]] Ph.1.7; ἀχανές· τὸ μὴ ἔχον στέγην . . ἐπὶ τοῦ λαβυρίνθου, S.Fr.1030; ὄψει πάντα ἀχανῆ PMag.Par.1.1107.<br><span class="bld">2</span> generally, [[vast]], [[immense]], [[στράτευμα]] Plu. 2.866b; [[πέλαγος]] Id.Cic.6, Jul.Or.4.142c.
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἀχᾰνής) -ές<br /><b class="num">1</b> [[de enorme abertura]], [[espacioso]] ταὶ (πύλαι) ... χάσμ' ἀχανὲς ποίησαν ἀναπτάμεναι éstas (las puertas) al abrirse crearon un espacioso vano</i> Parm.B 1.18, cf. <i>AP</i> 9.423 (Bianor), I.<i>AI</i> 7.242, κρημνοί Timae.<i>FHG</i> 28<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ ἀχανές]] = [[espacio abierto]] μὴ σκεδάννυσθαι εἰς ἀχανὲς ἀλλ' εὐθυπορεῖν que (la vista) no se dispersa por el espacio sino que va en línea recta</i> Arist.<i>GA</i> 781<sup>a</sup>2, cf. <i>Mete</i>.340<sup>a</sup>32, 367<sup>a</sup>19, ἐὰν διὰ στενοῦ καὶ ἀχανοῦς πνέῃ (πνεῦμα) Thphr.<i>Vent</i>.29, cf. I.<i>BI</i> 5.208<br /><b class="num">•</b>fig. [[inmenso]], [[vasto]] σκότος [[LXX]] <i>Sap</i>.19.17, χώρα Ph.1.7, cf. Iambl.<i>Fr</i>.125, τόπος S.E.<i>M</i>.7.183, Abyd.3b(4), πέλαγος Plu.<i>Cic</i>.6, Iul.<i>Or</i>.11.142c, [[δάπεδον]] <i>GDRK</i> 58.44, στράτευμα Plu.2.866a, αἰών M.Ant.12.32, ὄψῃ πάντα ἀχανῆ <i>PMag</i>.4.1107<br /><b class="num">•</b>subst. [[la inmensidad]] [[τὸ ἀχανές]] τοῦ αἰῶνος M.Ant.4.50, cf. 5.23.<br /><b class="num">2</b> [[descubierto]] de construcciones, [[hípetro]] del laberinto, S.<i>Fr</i>.1030, νεώς D.C.37.17.3, cf. 55.8.4<br /><b class="num">•</b>de recipientes [[destapado]] κιβωτάριον πῶμα μὴ ἔχον, ἀλλὰ ἀχανές Hero <i>Aut</i>.28.4, τεῦχος Diocl.<i>Fr</i>.129, cf. Antyll. en Orib.44.5.12<br /><b class="num">•</b>de heridas [[abierto]], <i>POxy</i>.3555.28 (I/II d.C.)<br /><b class="num">•</b>de un solar [[descampado]], [[no construido]] ψιλοῦ τόπου ἀχανοῦς <i>POxy</i>.1702.3 (III d.C.).<br /><b class="num">3</b> de pers. [[boquiabierto]] de admiración o estupor [[estupefacto]], [[mudo]] ὁ δὲ παριὼν ... ἑστήξετ' ἀ. por los exquisitos olores procedentes de un guiso, Hegesipp.Com.1.25, ἑστάναι Plb.7.17.5, 15.28.3, Luc.<i>Icar</i>.23, Hld.2.5.4, X.Eph.1.16.6, μένειν Plb.11.30.2, Ath.Al.M.25.420C, γίνεσθαι Plb.<i>Fr</i>.192, cf. Alciphr.2.17.2, ἕστηκεν ἀ. Apostol.4.90.<br />-ές<br />[[mudo]], [[que no abre la boca]] ἀ. ἔκειτο, μήτε τὸ στόμα ... ἐπᾶραι δυνάμενος se quedó mudo sin poder abrir la boca</i> Charito 1.4.7, [[ἀχανής]]· [[ἄφθογγος]], [[ἄφωνος]], μὴ ἀναίγων στόμα Hsch., Sud., cf. 1 [[ἀχανής]].
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0417.png Seite 417]] ές ([[χαίνω]]), 1) den Mund nicht öffnend, geschlossen, Theophr.; vor Staunen nicht redend, stumm, neben [[ἄφωνος]] Hegesipp. bei Ath. VII, 290 d; Pol. 7, 17 u. öfter; Luc. Icarom. 33. – 2) mit α euphon., nach den Alten intensiv., weit gähnend, bes. Sp., [[πέλαγος]] Plut. Alex. 31 u. oft, wie [[χώρα]], [[στράτευμα]], [[πεδίον]]; εἰς ἀχανές, ins Weite, in die Ferne, Arist. Meteorl. 1, 3, 16. Nach B. A. p. 28 brauchte es Soph. frg. 852 = μὴ ἔχων στέγην ἢ ὄροφον.
}}
{{bailly
|btext=ής, ές :<br /><b>1</b> largement ouvert, béant;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> immense, infini.<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], [[χαίνω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἀχᾰνής:'''<br /><b class="num">1)</b> [[широко раскрытый]], [[зияющий]] ([[βάθος]] Plut.; [[χάσμα]] Anth.);<br /><b class="num">2)</b> с разинутым ртом или не могущий раскрыть рта, т. е. остолбеневший (ἀχανεῖς [[ἕστασαν]] Polyb.; [[εἱστήκειν]] ἀ. Luc.);<br /><b class="num">3)</b> [[безмерный]], [[огромный]], [[обширный]] ([[τόπος]] Arst., Plut.; [[πέλαγος]], [[πεδίον]], λισσάδες, [[στράτευμα]] Plut.).
}}
{{ls
|lstext='''ἀχᾰνής''': -ές, ([[χάσκω]], χανεῖν) «[[ἄφθογγος]]. μὴ ἀνοίγων [[στόμα]]» (Ἡσύχ.)· ἀχανὴς... [[ἄφωνος]] Ἡγύσιππ, ἐν «Ἀδελφοῖς» 1. 25, Πολύβ. 7. 17, 5, Λουκ. Ἰκαρομ. 23: ― ἐν Θεοφρ. π. Ἀνέμ. 29, δι’ ἀχανοῦς, διὰ μέσου στενοῦ ἀνοίγματος. ΙΙ. (α εὔφων.) χάσκων, κρημνὸς Τίμαι. ἐν Ἀποσπ. 28· ἴδε Οὐϋττεμβ. 2. 76C· [[χάσμα]] Παρμεν. 18: ― τὸ ἀχανές, τὸ ἄπειρον κενόν, Ἀριστ. Μετεωρ. 1. 3, 16· «ἀχανές· τὸ μὴ ἔχον στέγην ἢ ὄροφον, ἐπὶ τοῦ λαβυρίνθου» Α. Β. 28, 28. 2) [[καθόλου]], [[μέγας]], [[πολύς]], [[ἄμετρος]], [[στράτευμα]] Πλούτ. 2. 866Α· [[πέλαγος]] ὁ αὐτ. Κικ. 6.
}}
{{grml
|mltxt=-ές (AM [[ἀχανής]], -ές) [[χαίνω]]<br /><b>1.</b> αυτός που παρουσιάζει μεγάλο [[χάσμα]] («[[ἀχανής]] [[κρημνός]]»)<br /><b>2.</b> [[απέραντος]], [[ατέλειωτος]]<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ ἀχανές</i><br />[[χάος]], [[άβυσσος]]<br />II. <b>αρχ.-μσν.</b> αυτός που δεν ανοίγει το [[στόμα]] του, που μένει [[άφωνος]] από φόβο ή [[έκπληξη]]<br /><b>μσν.</b><br />[[άφωνος]], [[νεκρός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στενός]]<br /><b>2.</b> [[ανοιχτός]], [[χωρίς]] [[στέγη]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «ἀχανὲς [[σκότος]]» — το αιώνιο [[σκοτάδι]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀχᾰνής:''' -ές ([[χανεῖν]], απαρ. αορ. βʹ του [[χάσκω]])·<br /><b class="num">I.</b> αυτός που δεν ανοίγει το [[στόμα]], [[άφωνος]], σε Λουκ.<br /><b class="num">II.</b> (<i>α ευφωνικό</i>) αυτός που χάσκει, [[άμετρος]], [[απέραντος]], σε Πλούτ., Ανθ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[χανεῖν]], aor2 inf. of [[χάσκω]]<br /><b class="num">I.</b> not [[opening]] the [[mouth]], Luc.<br /><b class="num">II.</b> (a_euphon) [[yawning]], [[wide]], Plut., Anth.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ἄλαλος]], [[ἄφωνος]]). Ἀπό τό α στερ. + [[χανεῖν]] τοῦ [[χάσκω]], (=[[ἀπέραντος]]). Ἀπό τό α εὐφων. + [[χάσκω]]. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στό [[ρῆμα]] [[χάσκω]].
}}