View source for εἰσβάλλω

{{LSJ1
|Full diacritics=εἰσβάλλω
|Medium diacritics=εἰσβάλλω
|Low diacritics=εισβάλλω
|Capitals=ΕΙΣΒΑΛΛΩ
|Transliteration A=eisbállō
|Transliteration B=eisballō
|Transliteration C=eisvallo
|Beta Code=ei)sba/llw
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[throw into]], ἄνδρα εἰς ἕρκη <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>60</span>; εἰς [[πῆμα]] <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1075</span>; φάρμακα ἐς φρέατα <span class="bibl">Th.2.48</span>; <b class="b3">ἐς. στρατιὴν ἐς Μίλητον</b> [[throw]] an [[army]] into the [[Milesian]] [[territory]], <span class="bibl">Hdt.1.14</span>; ἐς. ὗς ἐς [τὴν ἄρουραν] <span class="bibl">Id.2.14</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>79</span>; πρόβατα <span class="title">IG</span>12(1).677.31 (Rhodes, iii B.C.): c. dupl. acc., <b class="b3">βοῦς πόντον εἰσεβάλλομεν</b> were driving them to the [[sea]], <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>261</span>:— Med., [[put on board one's ship]], ἐς τὴν νέα <span class="bibl">Hdt.1.1</span>, cf. <span class="bibl">6.95</span>: abs., <span class="bibl">Th. 8.31</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> <b class="b3">ἐς. τὴν στρατιὴν ἐς.</b>., of an invasion, <span class="bibl">Hdt.1.18</span>: but usually without [[στρατιά]]ν, [[throw oneself]] into, [[make an inroad]] into, <b class="b3">ἐς Μίλητον</b> ib.<span class="bibl">15</span>, cf. <span class="bibl">16</span>, <span class="bibl">Th.2.47</span>, etc.; <b class="b3">ἐσβάλλειν ἐς τοὺς ὁπλίτας</b> to [[fall upon]] them, <span class="bibl">Id.6.70</span>; <b class="b3">πρὸς πόλιν ἐσβάλλειν</b> [[make an assault]] upon it, <span class="bibl">Id.4.25</span>: abs., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>762</span>; of disease, [[come on]], <span class="bibl">Aret. <span class="title">CD</span>1.1</span>, al.: [[enter]] a country, εὶς τὸν τόπον <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>9.7.1</span>: poet. c. acc., χῶρον εἰ. <span class="bibl">E. <span class="title">Hipp.</span>1198</span>; λέπας <span class="bibl">Id.<span class="title">Ba.</span>1045</span>; [[come upon]], [[fall in with]], Βρομίου πόλιν ἔοιγμεν εἰσβαλεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>99</span>: abs., <b class="b3">ἤφιζον, εἰσέβαλλον ἱππικαὶ πνοαί</b> the [[horse]]'s [[breath]] was [[foam]]ing, [[was close upon them]], <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>719</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of rivers, [[empty themselves into]], [[fall into]], <b class="b3">ἐς τὰ ἀρχαῖα</b> (''[[sc.]]'' [[ῥέεθρα]]) Hdt. <span class="bibl">1.75</span>, cf.<span class="bibl">4.48</span>, al., <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>351a10</span>, <span class="bibl">Plb.4.41.1</span>; ἐς. ἐς τὸν Εὐφρήτην ποταμὸν τὸ [[ῥέεθρον]] <span class="bibl">Hdt.1.179</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of ships, [[make entrance]] (''[[sc.]]'' <b class="b3">εἰς Πόντον</b>), Syngr. ap. <span class="bibl">D.35.13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> abs., [[begin]], <b class="b3">ἀπό τινος</b> Sch.<span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span> 7.1</span>; εἰς λόγον <span class="bibl">Olymp.<span class="title">in Mete.</span>102.12</span>; κατὰ τὸ ἔαρ εἰσβάλλον Gal. 18(1).470.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ἐσ- Ibyc.6.4, Hdt.2.14, Th.2.47, E.<i>El</i>.79<br /><b class="num">• Morfología:</b> [aor. inf. ἐσβάλην Alc.117(b).27, εἰσβαλέειν A.R.4.639]<br /><b class="num">A</b> tr., gener. c. εἰς<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[arrojar]], [[echar]] πόρνᾳ δ' ὄ κέ τις δίδ[ῳ ἴ] σα κἀ[ς] πολίας κῦμ' ἄλ[ο] ς ἐσβ[ά] λην lo que da uno a una puta es como arrojarlo a la ola del mar canoso</i> Alc.l.c., Ἔρος αὖτέ με ... ἐς ἄπειρα δίκτυα Κύπριδος ἐσβάλλει Ibyc.l.c., τὴν φιάλην ἐς τὸν Ἑλλήσποντον Hdt.7.54, Ζεὺς ὑμᾶς εἰς ... πῆμ' εἰσέβαλεν A.<i>Pr</i>.1075, φάρμακα ... ἐς τὰ φρέατα Th.l.c., ἐσβάλλει ἐς τὸν Εὐφρήτην ποταμὸν τὸ ῥέεθρον (el río Is) vierte su caudal en el río Éufrates</i> Hdt.1.179<br /><b class="num">•</b>fig. ἄνδρα ... εἰσέβαλλον εἰς ἕρκη κακά yo empujé al hombre a funestas trampas</i> S.<i>Ai</i>.60, cf. Isoc.12.55.<br /><b class="num">2</b> [[llevar]], [[conducir]] στρατιὴν ... ἔς τε Μίλητον Hdt.1.14, cf. 18<br /><b class="num">•</b>[[hacer entrar]], [[introducir]] σπείρας ... τὴν [[ἑαυτοῦ]] ἄρουραν ἐσβάλλει ἐς αὐτὴν ὗς Hdt.2.14, βοῦς εἰς ἀρούρας ἐσβαλών E.l.c., βοῦς ... πόντον εἰσεβάλλομεν E.<i>IT</i> 261, εἰ δέ κα πρόβατα ἐσβάλῃ (ἐς τὸ τέμενος) <i>IG</i> 12(1).677.31 (Yaliso IV/III a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[introducir]] mercancías, [[importar]] op. [[ἐκβάλλω]] <i>SEG</i> 39.1180.54 (Éfeso I d.C.).<br /><b class="num">4</b> [[lanzarse a]], [[abordar]] c. ac. de abstr. ἀπροοιμιάστως ποτὲ εἰσέβαλε τὴν διήγησιν ἀρχὴν λαβών a veces se lanza sin ningún preámbulo a la exposición, haciendo de ésta su parte inicial</i> D.H.<i>Lys</i>.17.6.<br /><b class="num">II</b> en v. med. [[embarcar]], [[hacer embarcar]], [[subir a bordo]] (φασί) ἐσβαλομένους (τὰς γυναῖκας) ἐς τὴν νέα οἴχεσθαι dicen que, tras haber embarcado a las mujeres, partieron</i> Hdt.1.1, τοὺς ἵππους ... ἐς ταύτας (τὰς νέας) Hdt.6.95, τὰ δὲ ἐσβαλόμενοι ἀπέπλευσαν Th.8.31.<br /><b class="num">B</b> intr., gener. c. εἰς o ac. direcc.<br /><b class="num">I</b> indic. mov. hacia o llegada<br /><b class="num">1</b> [[llegar]] c. giro prep. ἐς τὸ πεδίον Hdt.9.39, ἀμφὶ νῶτα ... εἰσέβαλλον ἱππικαὶ πνοαί llegaba el aliento de los caballos</i> S.<i>El</i>.719, εἰς τὸν τόπον Thphr.<i>HP</i> 9.7.1<br /><b class="num">•</b>c. ac. direcc. ἔρημον τόπον εἰσεβάλλομεν E.<i>Hipp</i>.1198, πόλιν ... ἐσβαλεῖν E.<i>Cyc</i>.99<br /><b class="num">•</b>de barcos [[arribar a puerto]] ἐὰν δὲ μὴ εἰσβάλωσι D.35.13.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de ríos o fuentes [[desembocar]], [[afluir]] c. giro prep. ὁ Νάπαρις καὶ ὁ Ὀρδησσὸς ... ἐσβάλλουσι ἐς τὸν Ἴστρον Hdt.4.48, cf. 1.75, Arist.<i>Mete</i>.351<sup>a</sup>10, 359<sup>b</sup>19, Plb.4.41.1.<br /><b class="num">3</b> [[empezar]], [[dar comienzo]] abs. σπείρονται μὲν οὗτοι πυροὶ κατὰ τὸ [[ἔαρ]] εἰσβάλλον esos granos se siembran cuando empieza la primavera</i> Gal.18(1).470.<br /><b class="num">II</b> c. sent. hostil [[ir contra]], [[atacar]] ciudades o ejércitos, c. prep. y ac. ἐς Μίλητόν τε ἐσέβαλε Hdt.1.15, cf. 16, Th.2.47, ἐς τοὺς ὁπλίτας Th.6.70, πρὸς τὴν πόλιν ἐσέβαλλον atacaban la ciudad</i> Th.4.25, πρὶν εἰσβαλεῖν τοῦ βασιλέως τὸ στράτευμα εἰς τὴν Ιουδαίαν antes de que el ejército del rey atacase Judea</i> [[LXX]] 2<i>Ma</i>.13.13<br /><b class="num">•</b>fig. μῶν ὑστριχὶς εἰσέβαλέν σοι εἰς τὰς πλευρὰς πολλῇ στρατιᾷ ...; ¿acaso un látigo te ha atacado los costados con mucha hueste?</i> e.d. ¿te han azotado?, Ar.<i>Pax</i> 746<br /><b class="num">•</b>abs. [[invadir]] ὅκκ' εἰσβάλητε cada vez que invadís</i> Ar.<i>Ach</i>.762, χώρα ᾗ ... πολλοὺς εἰσβάλλειν Aen.Tact.16.17<br /><b class="num">•</b>fig. de enfermedades ἢν [[ἀρχῆθεν]] ἡ νοῦσος εἰσβάλλῃ Aret.<i>CA</i> 1.2.7, ἢν ἐσβάλῃ [[ἅπαξ]] Aret.<i>CD</i> 1.1.1.<br /><b class="num">III</b> astrol. [[caer en]] e.e. [[estar situado]] c. prep. y dat. βλέπε ἐν ποίᾳ μοίρᾳ τοῦ ζωδίου εἰσβάλλει ὁ ὡροσκόπος Vett.Val.454.18.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0741.png Seite 741]] (s. [[βάλλω]]), 1) hineinwerfen; ἄνδρα εἰς ἕρκη Soph. Ai. 60; Ζεὺς ὑμᾶς εἰς ἀπρόοπτον πῆμ' εἰσέβαλεν, stürzte euch in ungeahnet Leid, Aesch. Prom. 1077; φάρμακα εἰς φρέατα Thuc. 2, 48; στρατιὰν εἰς Μίλητον, ein Heer ins Milesische Gebiet hineinwerfen, Her. 1, 14; vgl. Thuc. 5, 71; βοῦς ἐς ἄρουραν Eur. El. 79; [[βοῦς]] πόντον, Ochsen ins Meer treiben, I. T. 261. Auch im med., ἐςβάλλομαι τοὺς ἵππους ἐς [[νέας]], an Bord bringen, Her. 1, 1. 6, 95, wie Thuc. 8, 31. – 21 Häufig intr.: a) einfallen, einbrechen, bes. mit einem Heere, so daß man στρατόν ergänzen kann; εἰς Ἐλευσῖνα ἄγων τοὺς Πελοποννησίους εἰσέβαλε Her. 2, 76; ἐς πόλιν 1, 15; στόλῳ μεγάλῳ, πανστρατιῇ, 5, 74. 8, 27; εἰς τὴν Ἀττικήν Thuc. 1, 109; πρὸς τὴν πόλιν 4, 25; auch mit dem bloßen acc., ἔρημον χῶρον Eur. Hipp. 1198; ohne Zusatz, einen Einfall machen, εἰσβεβληκότων Thuc. 2, 54; anlanden, 2, 47; auch εἰς τοὺς ὁπλίτας, angreifen, 6, 70 u. Sp. – b) von Flüssen, sich ergießen, hineinfallen; ἐςβάλλει τὸ [[ῥέεθρον]] εἰς Εὐφράτην Her. 1, 179, vgl. 4, 48. 57; Thuc. 1, 46; Xen. An. 1, 7, 15. – c) Bei den Aerzten = anfallen, bes. vom Fieber. – d) εἰσέβαλλον ἱππικαὶ πνοαί, = ἐπέπνεον, Soph. El. 709. Bei Eur. Cycl. 99 = zufällig hineingerathen. – e) Bei Sp. = ἀναβάλλειν, anheben, beginnen, z. B. Schol. Pind. N. 7, 1.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> <i>tr.</i> jeter dans : φάρμακα [[ἐς]] φρέατα THC jeter du poison dans les puits ; τινὰς [[ἐς]] φάραγγας THC précipiter des gens dans des ravins ; <i>fig.</i> τινα εἰς [[πῆμα]] SCHL précipiter qqn dans la douleur;<br /><b>2</b> <i>intr. en appar. (s.e.</i> ἑαυτόν) se jeter dans <i>en parl. d'un fleuve</i> : εἰς τὸν Εὐφράτην XÉN se jeter dans l'Euphrate ; <i>en parl. d'une troupe</i> [[ἐς]] τοὺς ὁπλίτας THC se jeter sur les hoplites ; εἰς τὴν Ἀττικήν THC se jeter sur l'Attique, l'envahir ; πρὸς πόλιν THC se porter contre une ville ; <i>abs.</i> faire invasion <i>ou</i> irruption;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[εἰσβάλλομαι <i>ou</i> ἐσβάλλομαι]];<br /><b>1</b> <i>tr.</i> jeter sur : ἵππους [[ἐς]] [[νέας]] HDT embarquer des chevaux ; τὰ δὲ ἐσβαλόμενοι ἀπέπλευσαν THC et ayant embarqué le reste, ils partirent;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> s'embarquer.<br />'''Étymologie:''' εἰς, [[βάλλω]].
}}
{{elru
|elrutext='''εἰσβάλλω:''' ион. и староатт. [[ἐσβάλλω]]<br /><b class="num">1</b> [[бросать]], [[ввергать]] (τινά εἰς ἕρκη Soph.; τινὰ εἰς ἀπρόοπτον [[πῆμα]] Aesch.): ἐλέχθη φάρμακα ἐσβεβλήκοιεν ἐς τὰ φρέατα Thuc. был пущен слух, что (пелопоннесцы]) отравили колодцы;<br /><b class="num">2</b> [[вводить]] ([[на корабль]]), [[грузить]] (τοὺς ἵππους ἐς [[νέας]] Her.); med. [[грузиться]] (ἐσβαλόμενοι ἀπέπλευσαν Thuc.);<br /><b class="num">3</b> [[вести]] (στρατιὴν ἐς Σμύρνην Her.; [[βοῦς]] εἰς ἀρούρας Eur.);<br /><b class="num">4</b> [[вливаться]], [[впадать]] (αἱ διώρυχες εἰσβάλλουσι εἰς τὸν Εὐφράτην Xen.; ποταμὸς εἰς ὃν εἰσβάλλει ἡ [[κρήνη]] Arst.);<br /><b class="num">5</b> [[вторгаться]] (στόλῳ μεγάλῳ ἐς Ἐλευσῖνα Her.; εἰς χώραν τινά Thuc., Plut.; χῶρόν τινα Eur.);<br /><b class="num">6</b> (случайно или нечаянно) [[попадать]], [[оказываться]] (Βρομίου πόλιν εἰσβαλεῖν Eur.);<br /><b class="num">7</b> [[нападать]], [[атаковать]] (ἐς τοὺς ὁπλίτας Thuc.): εἰσέβαλλον ἱππικαὶ πνοαί Soph. ([[их]]) обдавало дыханием коней.
}}
{{ls
|lstext='''εἰσβάλλω''': μέλλ. -βᾰλῶ, [[ῥίπτω]] εἰς, ἄνδρα εἰς ἕρκη Σοφ. Αἴ. 60· εἰς [[πῆμα]] Αἰσχύλ. Πρ. 1075· φάρμακα εἰς φρέατα Θουκ. 2. 48· ἐσβ. στρατιὰν ἐς Μίλητον. [[ῥίπτω]] στρατὸν εἰς τὴν χώραν τῶν Μιλησίων, Ἡρόδ. 1. 14· ἐσβ. ὕας ἐς τὰς ἀρούρας ὁ αὐτ. 2. 14, πρβλ. Εὐρ. Ἠλ. 79· [[ὡσαύτως]] μετὰ διπλῆς αἰτιατ., [[βοῦς]] πόντον εἰσεβάλλομεν, ἐδιώκομεν αὐτοὺς εἰς τὴν θάλασσαν, ὁ αὐτ. Ι. Τ. 261: - Μέσ., βάλλω εἰς τὸ πλοῖόν μου, εἰς τὴν ναῦν Ἡρόδ. 1. 1., 6. 95· ἀπολ., Θουκ. 8. 31. ΙΙ. εἰσβ. στρατιὰν εἰς…, περὶ εἰσβολῆς, Ἡρόδ. 1. 17· ἀλλὰ συνήθως [[ἄνευ]] τοῦ στρατιάν, [[κάμνω]] εἰσβολὴν εἰς, εἰς χώραν Ἡρόδ. 1. 15, 16, Ἀριστοφ. Ἀχ. 762, Θουκ. 2. 47, κτλ.· εἰσβάλλειν, εἰς τοὺς ὁπλίτας, ἐπιπίπτειν κατ’ αὐτῶν, ὁ αὐτ. 6. 70· πρὸς πόλιν εἰσβάλλειν ὁ αὐτ. 4. 25· ἐπὶ πυρετοῦ, [[προσβάλλω]] τινά, Ἀρεταῖος Χρον. Νούσ. Θεραπευτ. 1. 1: - [[ὡσαύτως]], [[ἁπλῶς]], εἰσέρχομαί που, εἰς τόπον Θεοφρ. Ἱστ. Φ. 9. 7, 1: - ποιητ. μετ’ αἰτιατ., χῶρον εἰσ. Εὐρ. Ἱππ. 1198: [[λέπας]] ὁ αὐτ. Βάκχ. 1045· [[εἰσέρχομαι]] κατὰ τύχην, Βρομίου πόλιν ἔοιγμεν εἰσβαλεῖν ὁ αὐτ. Κύκλ. 99: - ἀπολ., [[ὁμοῦ]] γὰρ ἀμφὶ νῶτα καὶ τροχῶν βάσεις ἤφριζον, εἰσέβαλλον ἱππικαὶ πνοαὶ Σοφ. Ἠλ. 719. 2) ἐπὶ ποταμῶν, κενοῦμαι, χύνομαι [[ἐντός]], Ἡρόδ. 1. 75., 4. 48, κ. ἀλλ., Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 3, 41. ἐνεργ. ἐσβάλλει δὲ [[οὗτος]] (ὁ ποταμὸς Ἴς) ἐς τὸν Εὐφρήτην ποταμὸν τὸ ῥέεθον Ἡρόδ. 1. 179· πρβλ. [[εἰσδίδωμι]], [[ἐκδίδωμι]]. 3) ἀπολ. [[ἀρχίζω]], Σχόλ. εἰς Πινδ. Ν. 7. 1· κατὰ τὸ ἔαρ εἰσβάλλον Γαλην.
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[εἰσβάλλω]], Α και ἐσβάλλω)<br />[[εισέρχομαι]] ως [[εχθρός]] σε μια [[χώρα]] («Πελοποννήσιοι... ἐσέβαλον ἐς τὴν Ἀττικήν»)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εισέρχομαι]] ορμητικά («εισέβαλε στο δωμάτιό μου»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[εισέρχομαι]], [[μπαίνω]]<br /><b>2.</b> [[αρχίζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ρίχνω]] [[μέσα]], [[εισάγω]]<br /><b>2.</b> [[επιβιβάζω]] στο [[πλοίο]]<br /><b>3.</b> επιτίθεμαι<br /><b>4.</b> (για [[αρρώστια]]) [[προσβάλλω]]<br /><b>5.</b> (για ποταμό) [[εκβάλλω]], [[συμβάλλω]]<br /><b>6.</b> (για εμπορεύματα) [[εισάγω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''εἰσβάλλω:''' μέλ. <i>-βᾰλῶ</i>·<br /><b class="num">II.</b> [[ρίχνω]] σε, [[μπαίνω]] σε, ακολουθ. από το <i>εἰς</i>, σε Ηρόδ., Αττ.· Μέσ., επιβιβάζομαι στο [[πλοίο]] κάποιου, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., ρίχνομαι σε, κάνω [[επιδρομή]], [[εισβάλλω]] σε, <i>εἰς χώραν</i>, στον ίδ., Αττ.· <i>πρὸς πόλιν εἰσβ</i>., [[πέφτω]] πάνω της, επιδράμω, σε Θουκ.· ποιητ. με αιτ., [[εφορμώ]], ρίχνομαι, [[συναντώ]], [[συμφωνώ]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για ποτάμια, εκχύνομαι, [[πέφτω]] μέσα σε, σε Ηρόδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -βᾰλῶ<br /><b class="num">I.</b> to [[throw]] [[into]], put [[into]], foll. by εἰς, Hdt., [[attic]]:—Mid. to put on [[board]] one's [[ship]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> intr. to [[throw]] [[oneself]] [[into]], make an [[inroad]] [[into]], εἰς χώραν Hdt., [[attic]]; πρὸς πόλιν εἰσβ. to [[fall]] [[upon]] it, Thuc.:—poet., c. acc., to [[come]] [[upon]], [[fall]] in with, Eur.<br /><b class="num">2.</b> of rivers, to [[empty]] [[themselves]] [[into]], [[fall]] [[into]], Hdt.
}}