View source for ῥητός

{{LSJ1
|Full diacritics=ῥητός
|Medium diacritics=ῥητός
|Low diacritics=ρητός
|Capitals=ΡΗΤΟΣ
|Transliteration A=rhētós
|Transliteration B=rhētos
|Transliteration C=ritos
|Beta Code=r(hto/s
|Definition=ῥητή, ῥητόν, ([[ἐρῶ]])<br><span class="bld">A</span> [[stated]], [[specified]], [[covenanted]], <b class="b3">μισθῷ ἔπι ῥ.</b> Il.21.445; <b class="b3">παρεῖναι ἐς χρόνον ῥητόν</b> [[Herodotus|Hdt.]]1.77, cf. Aeschin.3.124; <b class="b3">ἐν ἡμέραις ῥ.</b> Th.6.29; ἐπὶ ῥητοῖς γέρασι πατρικαὶ βασιλεῖαι Id.1.13; <b class="b3">ῥητὸν ἀργύριον</b> a [[stated]] [[sum]], Id.2.7, 4.69; <b class="b3">ἐπὶ ῥητοῖσι</b>, Att. [[ἐπὶ ῥητοῖς]], [[on stated terms]], [[on certain conditions]], [[according to covenant]], [[Herodotus|Hdt.]]5.57, E.''Hipp.''459, Th.1.122, And.3.22, al.; παρέσεσθαι εἰς ῥ. ἡμέραν X.''HG''3.5.6; <b class="b3">ῥητὴ ἀπόκρισις</b> a [[distinct]], [[definite]] [[answer]], Plb.32.6.7: [[ῥητόν]], τό, [[fixed date]] for a [[lawsuit]], ''PSI''4.463.14 (iii B.C.), etc.; so perhaps ἀπὸ ῥητῶν ''IG''12 (9).1273 (Euboea, vi B.C.). Adv. [[ῥητῶς]] = [[expressly]], [[distinctly]], Plb.3.23.5, ''SIG''685.77 (ii B.C.), Phld.''Rh.''1.105 S., ''1 Ep.Ti.''4.1, Gal.17(2).427: Sup. ῥητότατα S.E.''M.''7.16.<br><span class="bld">2</span> [[spoken of]], [[famous]], ῥητοί τ' ἄρρητοί τε Hes.''Op.''4.<br><span class="bld">3</span> of language, [[in common use]] (= [[συνήθης]]), A.D.''Pron.'' 113.18; φράσις Id.''Synt.''39.15. Adv. [[ῥητῶς]] Phld.''Rh.''1.161 S.<br><span class="bld">II</span> [[that may be spoken]] or [[that may be told]], εἰ ῥητόν, φράσον [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''765; <b class="b3">ἦ ῥητόν; ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι</b>; [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''993; <b class="b3">αὐδῶν ἀνόσι' οὐδὲ ῥητά μοι</b> ib. 1289; ῥ. [[ἄρρητος|ἄρρητόν]] τ' [[ἔπος]] Id.''OC''1001; <b class="b3">δεινὸν γάρ, οὐδὲ ῥ.</b> Id.''Ph.''756; cf. [[ἄρρητος]] III.3.<br><span class="bld">2</span> [[that can be spoken]] or [[that can be enunciated]], [[συλλαβή]] [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''202b, cf. 205d, 205e; διάλεκτοι Phld.''Rh.''1.110S.; οὐ ῥ. κατ' ἰδίαν αἱ ἐγκλιτικαί A.D.''Pron.''36.30; [[communicable in words]], Pl.''Ep.'' 341c.<br><span class="bld">III</span> Math., [[rational]], of magnitudes, opp. [[surd]]s ([[ἄλογος|ἄλογα]]), ῥητὰ πρὸς ἄλληλα Id.''R.''546c, ''Hp.Ma.''303b, cf. Euc.10 ''Deff.''3 and 4, Hero *Deff.128; in Metric, <b class="b3">ῥητὸς πούς</b>, opp. [[ἄλογος]], Aristid.Quint.1.14; v. [[ἄρρητος]] IV.<br><span class="bld">IV</span> [[τὸ ῥητόν]] = the [[precise]], [[literal]] [[content]]s of a [[document]], the [[letter]] of the [[law]], S.E.''M.''2.36, etc.; [[ῥητός]] [[literal]], opp. [[allegorical]], Ph.1.69, al.<br><span class="bld">V</span> = [[ῥῆμα]] 1.3, even of a [[living]] [[thing]], Hebr. dâvâr, [[LXX]] ''Ex.''9.4.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0841.png Seite 841]] adj. verb. von ῥεω, ἐρῶ, 1) geredet, gesagt, gesprochen, bes. ausdrücklich benannt, festgesetzt, verabredet, [[μισθός]], Il. 21, 445, ἐς χρόνον ῥητόν, auf bestimmte, verabredete Zeit, Her. 1, 177; ῥητά τινα, gewisse verabredete Bedingungen, Valck. Hipp. 461; ἐπὶ ῥητοῖσι, unter bestimmten, festgestellten Bedingungen, Her. 5, 57; Eur. Hipp. 459; Thuc. 1, 122 u. öfter; Isocr. 17, 19; Plat. Conv. 313 a Legg. VIII, 850 a; ἐπὶ ῥητοῖς εἰσάγειν, Is. 6, 25; Folgde überall; ῥητόν τι προστίμιον, ausdrücklich bestimmt, Pol. 35, 2, 15, Sp., wie Luc. ῥητήν τινα ἡμέραν προειπών, Alex. 19. – 2) besprochen, berühmt, Hes. O. 4. – 3) zu sagen, was man aussprechen darf, was kein Geheimniß ist, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[ἄῤῥητος]], εἰ ῥητόν, φράσον, Aesch. Prom. 767; οὐ γὰρ ῥητὸν αὐδᾶσθαι τάδε, 768; ἦ ῥητόν; ἢ οὐ θεμιστὸν ἄλλον [[εἰδέναι]], Soph. O. R. 993; αὐδῶν ἀνόσι' οὐδὲ ῥητά μοι, 1289; ῥητὸν ἢ σιγώμενον, Eur. I. T. 938; γνωστὸν ἢ ῥητόν, Plat. Theaet. 205 e; Dem. vrbdt bes. ῥητὰ καὶ ἄῤῥητα. – 4) bei Philosophen und Mathematikern [[rational]], πρὸς ἄλληλα, Plat. Rep. VIII, 546 c, vgl. Hipp. mai. 303 b. – Bei Sp. ist τὸ ῥητόν eine Stelle aus einem Schriftsteller, ein Spruch, S. Emp. adv. phys. 1, 54 u. A. – Adv. ῥητῶς, ausdrücklich, bes. bei wörtlichen Citaten, S. Emp. oft u. a. Sp.
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> [[dit]], [[exprimé]], [[désigné]], [[convenu]] : μισθῷ ἐπὶ ῥητῷ IL à un prix convenu ; [[χρόνος]] [[ῥητός]] HDT temps fixé ; ἡμέραι ῥηταί THC jours fixés ; τὸ [[ῥητόν]], convention, condition : ἐπὶ ῥητοῖσι HDT, ἐπὶ ῥητοῖς THC à certaines conditions;<br /><b>2</b> qu'on peut dire, qu'on peut divulguer : ῥητὸν ἄρρητόον τ' [[ἔπος]] SOPH ce qu'on peut dire et ce qu'il faut taire, <i>càd</i> le profane et le sacré <i>ou</i> le bien et le mal;<br /><b>3</b> <i>t. de math.</i> τὰ ῥητά, les quantités rationnelles.<br />'''Étymologie:''' adj. verb. de [[εἴρω]], *[[ῥέω]] ; cf. [[ῥῆμα]], [[ῥήτωρ]].
}}
{{elru
|elrutext='''ῥητός:''' [adj. verb. к [[εἴρω]] II]<br /><b class="num">1</b> оговоренный, (об)условленный, назначенный ([[μισθός]] Hom.; ἐς χρόνον [[ῥητόν]] Her.);<br /><b class="num">2</b> [[могущий быть сказанным]], [[подобающий]] ([[ἔπος]] Soph.);<br /><b class="num">3</b> [[могущий быть выраженным]], [[выразимый]]: γνωστὸς καὶ ῥ. Plat. познаваемый и определимый словами;<br /><b class="num">4</b> мат. [[рациональный]] Plat. - см. тж. [[ῥητόν]].
}}
{{ls
|lstext='''ῥητός''': -ή, -όν, ῥηματ. ἐπίθ. τοῦ *ῥέω, ἐρῶ, ὡρισμένος, ἰδιαιτέρως ὡρισμένος, συμπεφωνημένος, Λατ. ratus, μισθῷ ἐπὶ ῥητῷ Ἰλ. Φ. 445· ἐς χρόνον ῥ. παρεῖναι, εἰς ὡρισμένον, προσυμπεφωνημένον καιρόν, Ἡρόδ. 1. 77, πρβλ. Αἰσχίν. 71. 12· ἡμέραι ῥ. Θουκ. 6. 29· ἐπὶ ῥητοῖς γέρασι, μὲ ὡρισμένας προνομίας (πρβλ. ἐπί τισι ὡρισμένοις Ἀριστ. Πολιτ. 3. 14, 14), ὁ αὐτ. 1. 13· ῥ. [[ἀργύριον]], ὡρισμένον χρημάτων ποσόν, ὁ αὐτ. 2. 7., 4. 69· ἐπὶ ῥητοῖσι, Ἀττ. ἐπὶ ῥητοῖς, ἐπὶ ὅροις ὡρισμένοις, κατὰ τὴν συμφωνίαν, ἢ συνθήκην, Ἡρόδ. 5. 57, Εὐρ. Ἱππ. 461, Θουκ. 1. 122, Ἀνδοκ. 26. 15, κ. ἀλλ.· παρεῖναι εἰς ῥ. ἡμέραν Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 6· ῥ. [[ἀπόκρισις]], ὡρισμένη, [[σαφής]], Πολύβ. 32. 22, 7· - [[ἐντεῦθεν]] ἐπίρρ. ῥητῶς, [[ὡρισμένως]], σαφῶς, ὁ αὐτ. 3. 23, 5, κτλ., πρβλ. Wetst. εἰς Α΄ Ἐπιστ. πρ. Τιμ. δ΄, 1· οὕτω, ῥητότατα Σέξτ. Ἐμπ. 7. 16. 2) περὶ οὗ γίνεται [[λόγος]], [[περίφημος]], [[διάσημος]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 4. ΙΙ. ὃν δύναταί τις νὰ εἴπῃ, εὶ ῥητόν, φράσον Αἰσχύλ. Πρ. 765· ἦ ῥητόν; ἢ οὐχὶ θεμιτὸν ἄλλον εἰδέναι; Σοφ. Ο. Τ. 993· αὐδῶν ἀνόσι’ οὐδὲ ῥητά μοι [[αὐτόθι]] 1289· ῥ. ἄρρητόν τ’ [[ἔπος]] Λατ. fas nefasque, ὁ αὐτ. ἐν Ο. Κ. 1001· δεινὸν γὰρ, οὐδὲ ῥ. ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 756· πρβλ. ἄρρητος ΙΙΙ. 3. 2) ὃν δύναταί τις νὰ προσφέρῃ, ἀπαγγείλῃ, συλλαβὴ Πλάτ. Θεαίτ. 202Β, πρβλ. 205D, E· ὃν δύναταί τις νὰ ἀνακοινώσῃ διὰ λέξεων, Πλάτ. Ἐπιστ. 341C. ΙΙΙ. ἐν τοῖς Μαθηματικοῖς, ῥητὰ λέγονται τὰ ποσὰ τὰ ἔχοντα λόγον πρὸς ἄλληλα, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὰ ἄλογα· ῥητὰ πρὸς ἄλληλα Πλάτ. Πολ. 546C, Ἱππ. Μείζων 303Β, πρβλ. Εὐκλείδ. 10, ὁρισμ. 5-9· ἴδε ἄρρητος IV, [[ἀπόρρητος]] ΙΙ. IV. τὸ ῥητόν, τὸ ἀκριβὲς ἢ κατὰ [[γράμμα]] περιεχόμενον ἐγγράφου τινός, (τὸ [[γράμμα]], Καινὴ Διαθ.), Σέξτ. Ἐμπ. π. Μ. 3. 36, κτλ.· [[ὡσαύτως]], τὸ ῥ. τοῦ προφήτου, ὁ [[λόγος]] [[αὐτοῦ]], Κλήμ. Ἀλ. 772. 2) = τὸ [[ῥῆμα]] Ι. 3, ἔτι καὶ ἐπὶ ἐμψύχου, Ἑβρ. dâvâr, Ἑβδ. (Ἔξοδ. Θ΄, 4).
}}
{{Autenrieth
|auten=[[spoken]], stipulated, Il. 21.445†.
}}
{{Slater
|sltr=[[ῥητός]] to be [[spoken]] ]τον οὐ ῥητ[ο]ν[ (supp. Lobel) Πα. 17. a. 4.
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό / [[ῥητός]], -ή, -όν, ΝΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει λεχθεί<br /><b>2.</b> ορισμένος, [[σαφής]], [[κατηγορηματικός]] (α. «η πρότασή του ήταν ρητή» β. «ῥητὴ [[ἀπόκρισις]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>3.</b> αυτός που μπορεί να λεχθεί [[χωρίς]] [[επιφύλαξη]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον άρρητο («δεινὸν γάρ, οὐδὸ ῥητόν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[ρητό]](<i>ν</i>)<br />σύντομη [[φράση]], συν. επώνυμη, που με κατηγορηματικό τρόπο και με προτρεπτικό ή αποτρεπτικό χαρακτήρα εκφράζει μια [[αλήθεια]], την οποία ο [[άνθρωπος]] οφείλει ν<br />ακολουθήσει αν θέλει να κατακτήσει την [[αυτογνωσία]], την [[επιτυχία]] ή την [[ευδαιμονία]], αλλ. γνωμικό ή [[απόφθεγμα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>μαθ.</b> α) «ρητοί αριθμοί» — ακέραιοι ή κλασματικοί αριθμοί τών οποίων οι αριθμητικές πράξεις [[είναι]] [[πάντοτε]] εκτελέσιμες<br />β) «ρητή [[παράσταση]]» — αλγεβρική [[παράσταση]] [[χωρίς]] ριζικά<br />γ) «[[ρητό]] [[κλάσμα]]» — αλγεβρικό [[κλάσμα]] που οι δύο όροι του [[είναι]] ακέραια πολυώνυμα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός για τον οποίο γίνεται [[λόγος]], [[περίφημος]], [[ξακουστός]]<br /><b>2.</b> (για ύφος λόγου ή [[έκφραση]]) [[κοινός]], [[συνήθης]]<br /><b>3.</b> (για λόγο) αυτός που μπορεί να απαγγελθεί, να προφερθεί («συλλαβὰς γνωστάς τε καὶ ῥητάς», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μαθ.</b> αυτός που εκφράζει τον λόγο δύο αριθμών<br /><b>5.</b> (στη [[μετρική]], για [[πόδα]] ή [[συλλαβή]]) αυτός που εκφράζεται σε απλές αναλογίες<br /><b>6.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> α) η ορισμένη [[ημερομηνία]]<br />β) το ακριβές [[περιεχόμενο]] ενός εγγράφου. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ρητώς</i> / <i>ῥητῶς</i> ΝΑ και <i>ρητά</i> Ν<br />[[κατά]] τρόπο [[ρητό]], κατηγορηματικά, [[σαφώς]], ξεκάθαρα («του απαγόρευσαν ρητά τη [[συμμετοχή]] του»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ονομαστικά («όλα τα ονόματα αναγράφονται ρητώς στον κατάλογο»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «ρητώς και κατηγορηματικώς»<br />([[ιδίως]] σχετικά με [[απαγόρευση]]) [[καθαρά]] και [[ξάστερα]], [[σαφώς]] και αδιαμφισβήτητα<br /><b>αρχ.</b><br />(για εκφράσεις) [[κατά]] τη συνηθισμένη [[χρήση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. ανάγεται στη δισύλλαβη [[ρίζα]] <i>Fερε</i>- (<b>βλ. λ.</b> [[είρω]] [ΙΙ]), με μηδενισμένο το α' και εκτεταμένο το β' [[φωνήεν]] (<b>πρβλ.</b> <i>εἴρηκα</i>, [[ῥῆμα]], [[ῥήτωρ]]) <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>τός</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ῥητός:''' -ή, -όν, ρημ. επίθ. του *[[ῥέω]], [[ἐρῶ]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> καθορισμένος, [[τακτός]], ορισμένος, προδιαγεγραμμένος, [[σαφώς]] ορισμένος, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐς χρόνον [[ῥητόν]], σε προκαθορισμένο ή προσυμφωνημένο χρόνο, σε Ηρόδ.· <i>ἡμέραι ῥηταί</i>, σε Θουκ.· <i>ἐπὶ ῥητοῖς γέρασι</i>, με ορισμένα, [[σταθερά]], πάγια προνόμια, σε Αριστ.· <i>ῥητὸνἀργύριον</i>, συγκεκριμένο, καθορισμένο χρηματικό [[ποσό]], στον ίδ.· <i>ἐπὶῥητοῖς</i>, με συγκεκριμένους, καθορισμένους όρους, κατά τους όρους της συμφωνίας, σε Ηρόδ., Ευρ.· επίρρ. <i>ῥητῶς</i>, ρητά, κατηγορηματικά, ξεκάθαρα, [[σαφώς]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> ο [[περί]] ου ο [[λόγος]], [[γνωστός]], [[διάσημος]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> αυτός που μπορεί να λεχθεί ή να ειπωθεί, σε Αισχύλ., Σοφ.· ῥητὸν ἄρρητόν τ' [[ἔπος]], Λατ. [[fas]] nefasque, σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> στα Μαθηματικά, τα <i>ῥητά</i> είναι τα ανάλογα ποσά, τα ποσά δηλ. που έχουν σταθερό λόγο [[μεταξύ]] τους, αντίθ. προς τα <i>ἄλογα</i>, σε Πλάτ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ῥητός]], ή, όν verb. adj. of *ῥέω, ἐρῶ]<br /><b class="num">I.</b> stated, specified, Il.; ἐς χρόνον [[ῥητόν]] at a set or stated [[time]], Hdt.; ἡμέραι ῥ. Thuc.; ἐπὶ ῥητοῖς γέρασι with [[fixed]] prerogatives, Thuc.; ῥ. [[ἀργύριον]] a stated sum, Thuc.; ἐπὶ ῥητοῖς on stated terms, on [[certain]] conditions, Hdt., Eur.:—adv. ῥητῶς, [[expressly]], [[distinctly]], NTest.<br /><b class="num">2.</b> [[spoken]] of, [[known]], [[famous]], Hes.<br /><b class="num">II.</b> that may be [[spoken]] or told, Aesch., Soph.; ῥητὸν ἄρρητόν τ' [[ἔπος]], Lat. fas nefasque, Soph.<br /><b class="num">III.</b> in Mathem., ῥητά are [[rational]] quantities, opp. to [[surds]] (ἄλογἀ, Plat.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[agreed upon]], [[fixed]], [[able to be told]], [[appointed]], [[arranged]], [[capable of being pronounced]], [[fixed upon]], [[that may be divulged]], [[that may be spoken]]
}}