View source for ἀξία

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀξία
|Medium diacritics=ἀξία
|Low diacritics=αξία
|Capitals=ΑΞΙΑ
|Transliteration A=axía
|Transliteration B=axia
|Transliteration C=aksia
|Beta Code=a)ci/a
|Definition=Ion. <b class="b3">-ιη</b>, ἡ, (ἄξιος) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">worth, value</b>, τῶν φορτίων <span class="bibl">Hdt.4.196</span>; τοῦ τιμήματος τῆς ἀξίας <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>623</span>; ἡ ἀ. τοῦ δούλου <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>936d</span>; then, simply, <b class="b2">money-value, price, amount</b>, κατ' ἀξίην ἑκάστου ἀδικήματος ἐδικαίευ <span class="bibl">Hdt.1.100</span>; ὑποτελέειν ἀξίην βασιλέϊ <span class="bibl">Id.4.201</span>; <b class="b3">τῆς ἀ. τιμᾶσθαι</b> estimate the penalty <b class="b2">at the real amount</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>36b</span>, cf. e; τὴν ἀξίαν τῆς βλάβης ἀπογράφεσθαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>845e</span>; <b class="b3">προσάπτειν ἑκάστῳ τῶν ἁμαρτημάτων τὴν ἀ. τοῦ πάθους</b> ib.<span class="bibl">876d</span>; μὴ κατ' ἀξίαν τῆς οὐσίας <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>8.4.32</span>; σκοποῦμαι . . εἰ ἄρα ὥσπερ τῶν οἰκετῶν, οὕτω καὶ τῶν φίλων εἰσὶν ἀξίαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Mem.</span>2.5.2</span>; <b class="b3">κατὰ τὴν τῆς ὀλιγωρίας ἀ</b>. according to <b class="b2">the amount</b> of his neglect, Decr. ap. <span class="bibl">D.18.74</span>; <b class="b3">ἡ κατ' ἀ. ἰσότης</b> <b class="b2">proportionate</b> equality, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1302a8</span>; <b class="b3">τὸ κατ' ἀ. ἴσον</b> ib.<span class="bibl">1301b30</span>; παρὰ τὴν ἀ. <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span>1122b29</span>,al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of persons, <b class="b2">reputation, dignity</b>, <span class="bibl">Th.6.68</span>, <span class="bibl">D.13.18</span>, cf. <span class="bibl">18.63</span>; ἡ τῆς ἀρχῆς ἀ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>945b</span>; <b class="b3">ἡ τῆς ἀ. τιμή</b> ib.<span class="bibl">744b</span>; <b class="b3">οἱ ἐπ' ἀξίας</b> persons <b class="b2">of dignity, official</b> personages, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>24</span>; <b class="b3">ἐξεπορεύετο μετὰ μεγάλης ἀ</b>. with great <b class="b2">dignity, pomp</b>, <span class="bibl">Plb.38.8.6</span>; κατὰ δουλικὴν ἀξίαν κοσμεῖσθαι <span class="bibl">D.S.5.40</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> generally, a man's <b class="b2">due, merit, deserts</b>, τὴν μὲν ἀ. οὐ λάμψεαι, ἐλάσσω δὲ τῆς ἀξίης <span class="bibl">Hdt.7.39</span>; εἰ τῆς ἀ. ἐτύγχανες <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1223</span>; <b class="b3">κατ' ἀξίαν</b> according to <b class="b2">desert</b> or <b class="b2">merit, duly</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>374</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>496a</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>113e</span>, al.; <b class="b3">ὑπὲρ τὴν ἀ</b>. beyond <b class="b2">desert, undeservedly</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>146</span>, <span class="bibl">D.2.3</span>; <b class="b3">παρὰ τὴν ἀ., οὐ κατ' ἀ</b>., <span class="bibl">Th.7.77</span>, cf. <span class="bibl">D.1.23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">penaliy</b>, <b class="b3">τὴν ἀ. ἀποτίνειν, ὑπέχειν</b>, <span class="bibl">Luc. <span class="title">DMort.</span>30.1</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pisc.</span>8</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">moral value</b>, Stoic.3.30: pl., Cleanth.ib. 1.129. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">estimate of</b> a thing's <b class="b2">worth, opinion</b>, κατὰ τὴν ἰδίαν ἀ. <span class="bibl">D.S.14.10</span>, cf. <span class="bibl">107</span>; esp. <b class="b2">estimate</b> of the moral value of actions, αἱ τῶν ἐκτὸς ἀξίαι <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>1.2.7</span>, cf. <span class="bibl">1.25.17</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0269.png Seite 269]] (s. [[ἄξιος]]), ἡ, Werth, Preis einer Sache, φορτίων Her. 4, 196; διπλασίαν τῆς ἀξίας τοῦ δούλου κομιζέσθω Plat. Legg. XI, 936 d; ἔλαττον τῆς ἀξίας, unter dem Preise, Xen. Mem. 1, 6, 11 u. öfter; dah. Census, Pol. 2, 62. Uebh. das Jedem Gebührende, ὑποτελεῖν τὴν ἀξίην βασιλέϊ Her. 4, 201; von verdientem Lobe, τῆς ἀξίας τιμήσομαι Plat. Apol. 36 b; τὴν ἀξίαν κομίζεσθαι Rep. X, 615 c; von verdienter Strafe, τὴν ἀξίην [[λαβεῖν]] Her. 7, 39; προσάπτειν ἑκἀστῳ τῶν ἁμαρτημάτων τὴν ἀξίαν Plat. Legg. IX, 876 d; so τὴν ἀξίαν ἀποτίνειν, ὑπέχειν, Luc. Am üblichstensind die Vrbdgn κατ' ἀξίαν, nach Gebühr, nach Würdigkeit, Plat. u. Andere; μὴ κατ' ἀξίαν τῆς οὐσίας ὠφελεῖν τοὺς φίλους Xen. Cyr. 8, 4, 32, nicht in einer dem Vermögen angemessenen Weise; πρὸς τὴν ἀξίαν ib. 8, 4, 29; παρὰ τὴν ἀξίαν, ohne Verdienst, ohne Verschulden, Thuc. 7, 77; εὖ πράττειν Dem. 1, 23; δεδουλωμένοι 2, 28; ὑπὲρ τὴν ἀξίαν τὴν [[ἑαυτοῦ]] πεποίηκε 2, 3, wie Eur. Herc. fur. 146. – Würde, auch äußere, wie [[ἀξίωμα]], ἐπορεύετο μετὰ μεγάλης ἀξίας Pol. 39, 2; οἱ ἐπ' ἀξίας, die Würdenträger, Luc. Nigr. 24. – Bei den Stoikern das Sittlichgute, honestum. – Bei Sp. auch Verlangen, Wille, wie [[ἀξίωσις]], κατὰ τὴν ἰδίαν ἀξίαν Diod. S. 14, 10.
}}
{{ls
|lstext='''ἀξία''': Ἰων. -ίη, ἡ, ([[ἄξιος]]) ὡς καὶ νῦν, ἡ [[ἀξία]] πράγματός τινος, πρὶν ἂν σφι ἀπισωθῇ (ὁ χρυσὸς) τῇ ἀξίῃ τῶν φορτίων Ἡρόδ. 4. 196· ἀλλ’ ἀντιθέντας… τοῦ τιμήματος τῆς ἀξίας ἕκαστον Εὐρ. Ἱππ. 623· ἡ [[ἀξία]] τοῦ δούλου Πλάτ. Νόμ. 936D· τὸ ἁρμόζον, τὸ [[πρέπον]], κατ’ ἀξίαν ἑκάστου ἀδικήματος Ἡρόδ. 1. 100· χρηματικὸν ποσόν, ὑποτελέειν… ἀξίην βασιλέϊ ὁ αὐτ. 4. 201· τῆς ἀξίας τιμᾶσθαι, τῆς πραγματικῆς ἀξίας, Πλάτ. Ἀπολ. 36Β, πρβλ. D. E· ἡ [[ἀξία]] τῆς βλάβης ὁ αὐτ. Νόμ. 845Ε· προσάπτειν ἑκάστῳ τῶν ἁμαρτημάτων τὴν ἀξίαν τοῦ… πάθους [[αὐτόθι]] 876D· μὴ κατ’ ἀξίαν τῆς οὐσίας Ξεν. Κύρ. 8. 4, 32· σκοποῦμαι… εἰ ἄρα [[ὥσπερ]] τῶν οἰκετῶν, οὕτω καὶ τῶν φίλων εἰσὶν ἀξίαι ὁ αὐτ. Ἀπομν. 2. 5, 2· κατὰ τὴν τῆς ὀλιγωρίας ἀξίαν, κατὰ τὸν βαθμὸν τῆς ἀμελείας του, Ψήφισμ. παρὰ Δημ. 249. 27· ἡ κατ’ ἀξίαν [[ἰσότης]] Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 1, 15· τὸ κατ’ ἀξίαν ἴσον [[αὐτόθι]] 5. 7, 8· παρὰ τὴν ἀξίαν ὁ αὐτ. Ἠθ. Ν. 4. 2, 13 κ. ἀλλ. 2) ἐπὶ προσώπων, [[ἀξία]], [[ὑπόληψις]], βαθμός, [[τιμή]], Θουκ. 6. 68, Δημ. 171. 13., 246. 1· ἡ τῆς ἀρχῆς [[ἀξία]] Πλάτ. Νόμ. 945Β· ἡ τῆς ἀξίας τιμὴ [[αὐτόθι]] 744Β· οἱ ἐπ’ ἀξίας, ἄνθρωποι ἀξίαν ἔχοντες, πρόσωπα [[ἐπίσημα]], Λουκ. Νιγρ. 24· ἐξεπορεύετο [[μετὰ]] [[μεγάλης]] ἀξίας, [[μετὰ]] [[μεγάλης]] μεγαλοπρεπείας, πομπῆς, Πολύβ. 39. 2, 6: ― καὶ ἐπὶ ἐναντίας σημασίας, δουλικὴ [[ἀξία]], δουλικὴ [[κατάστασις]], Διόδ. 5. 40. 3) [[καθόλου]], ἡ [[ἀξία]] τοῦ ἀνθρώπου, τὸ τὶ ἀξίζει, τὴν μὲν ἀξίαν οὐ λάμψεαι, ἐλάσσω δὲ τῆς ἀξίης Ἡρόδ. 7. 39· εἰ τῆς ἀξίας ἐτύγχανες Ἀριστοφ. Ὄρν. 1223· κατ’ ἀξίαν, ὅσον ἀξίζει, Εὐρ. Ἑκ. 374, Πλάτ. Πολ. 496Α, Φαίδων 113Ε, κ. ἀλλ.· [[ὑπὲρ]] τὴν ἀξίαν, περισσότερον ἢ ὅσον ἀξίζει τις, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 146, Δημ. 18. 23· παρὰ τὴν ἀξίαν, οὐ κατ’ ἀξίαν Θουκ. 7. 77, πρβλ. Δημ. 61. 1. 4) κατὰ τὴν τεχνικὴν γλῶσσαν τῶν Στωικῶν, ἡ [[ἀξία]] [[εἶναι]] τὸ ἀγαθόν, τὸ καλόν, honestum Heyne Ἐπίκτ. 36. ΙΙ. [[ἐκτίμησις]] τῆς ἀξίας πράγματός τινος, γνώμη, κατὰ τὴν ἰδίαν ἀξίαν Διόδ. 14. 10, πρβλ. 107· πρβλ. καὶ τὰς λέξ. [[ἀξιόω]], [[ἀξίωμα]].
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>I. 1</b> prix <i>ou</i> valeur d’une chose : [[τοῦ]] τιμήματος τῆς ἀξίας ἕκαστον EUR chacun suivant l’estimation de la valeur (du don offert) ; κατ’ ἀξίαν, κατὰ τὴν ἀξίαν, πρὸς τὴν ἀξίαν selon le mérite ; παρὰ τὴν ἀξίαν, ὑπὲρ τὴν ἀξίαν au-delà <i>ou</i> au-dessus du mérite;<br /><b>2</b> salaire, récompense, châtiment : τὴν ἀξίαν [[λαβεῖν]] XÉN recevoir son salaire, sa récompense ; τὴν ἀξίαν ἀποτίνειν LUC payer une faute, subir le châtiment dû ; τῆς ἀξίας τιμήσομαι PLAT je vais estimer la peine qui m’est due;<br /><b>II.</b> dignité, rang élevé, honneur.<br />'''Étymologie:''' [[ἄξιος]].
}}