View source for σελήνη

{{LSJ1
|Full diacritics=σελήνη
|Medium diacritics=σελήνη
|Low diacritics=σελήνη
|Capitals=ΣΕΛΗΝΗ
|Transliteration A=selḗnē
|Transliteration B=selēnē
|Transliteration C=selini
|Beta Code=selh/nh
|Definition=ἡ, Dor. σελάνα [λᾱ] <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10.75</span>, Aeol. σελάννα Sapph. 3,53; cf. also <b class="b3">σεληναίη</b>:—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">the moon</b>, <b class="b3">σ. πλήθουσα</b> the full-<b class="b2">moon</b>, <span class="bibl">Il.18.484</span>; <b class="b3">σ. ἀεξομένη, ὀλίγη κεράεσσι</b>, <span class="bibl">Arat.780</span>,<span class="bibl">733</span>; <b class="b2">a moon's breadth</b>, measure used by early astronomers, Ptol.<span class="title">Alm.</span>9.10; <b class="b3">νουμηνία κατὰ σελήνην</b>, i.e. by the <b class="b2">lunar</b> month, <span class="bibl">Th.2.28</span>, cf. <span class="title">SIG</span>683.44 (ii B.C.); τὰς ἡμέρας κατὰ σ. ἄγειν <span class="bibl">D.L.1.59</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PHib.</span>1.27.42</span> (iii B.C.); <b class="b3">πρὸς τὴν σ. ὁρᾶν</b> by <b class="b2">moonlight</b>, <span class="bibl">And.1.38</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.1.9</span>; ἐν σελήνῃ <span class="bibl">Ach.Tat.3.2</span>; <b class="b3">ἡ ἐκ τῆς σ. νόσος</b>,= <b class="b3">σεληνιασμός</b>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>14.27</span>; <b class="b3">τὴν σ. καθελεῖν</b>, of Thessalian witches, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>750</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>513a</span>, <span class="bibl">Sosiph. 1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">month</b>, <b class="b3">δεκάτῃ σελήνῃ</b> in the tenth <b class="b2">moon</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>1126</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Alc.</span>431</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>1075</span> (lyr.); <b class="b3">πολλὰς σ</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Hel.</span>114</span>; <b class="b3">τὰς ἡμέρας τῆς σ</b>. <span class="bibl">Astramps.<span class="title">Orac.</span>p.3</span> H.; ὁρῶν ἄγουσαν τὴν σ. εἰκάδας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>17</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">a moon-shaped wheaten cake</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>350</span>, cf. <span class="bibl">Alciphr.2.4</span>, <span class="bibl">Poll.6.76</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">a round table</b>, or <b class="b2">tripod</b>, <span class="bibl">Ath.11.489d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> name of a plant, Ps.-Plu.<span class="title">Fluv.</span>18.5; cf. σελήνιον 11. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> as fem. pr. n., <b class="b2">Selene, the goddess of the moon</b> (never in Hom.), <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>371</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>100</span>, etc. (<b class="b3">σελήνη</b> (σελάνα, σελάννα) fr. <b class="b3">*σελάσνᾱ</b>, cf. [[σέλας]].)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0870.png Seite 870]] ἡ (vgl. [[σέλας]], verwandt mit ἕλη, [[εἵλη]]), der<b class="b2"> Mond</b>; Hom. ἐν οὐρανῷ ἄστρα φαεινὲν ἀμφὶ σελήνην φαίνεται, Il. 8, 555; εὐώπιδος σελάνας [[φάος]], Pind. Ol. 11, 75; Folgde überall; σ. πλήθουσα, l. 18, 484; ἐν σελήνῃ, im Mondscheine, auch πρὸς τὴν σελήνην, Andoc. 1, 38. – Auch ein runder, mondförmiger Kuchen od. ein solches Brot von Weizenmehl.
}}
{{ls
|lstext='''σελήνη''': Δωρικ. [[σελάνα]], ἕσπερον … σελάνας ἐρατὸν [[φάος]] Πινδ. Ο. 10. 90. κλ., Αἰολικ. σελάννα Σαπφὼ 3. 58 (πρβλ. [[κρήνη]], [[κράννα]]), Ahr. d. Aeol. 1, σελ. 65· πρβλ. [[ὡσαύτως]] [[σεληναίη]]· - τὸ «φεγγάρι», Λατ. luna, Ὅμ., κλ., πρβλ. [[κύκλος]] ΙΙ. 4· σ. πλήθουσα, ἡ [[πανσέληνος]], Ἰλ. Σ. 484· σ. ἀεξομένη, ὀλίγη κεράεσσι Ἄρατ. 780, 733· [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην, δηλ. κατὰ τὸν σεληνικὸν μῆνα, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν διὰ τοῦ ἡμερολογίου ὑπολογισμόν τῶν μηνῶν, Θουκ 2. 28· τὰς ἡμέρας κατὰ σ. ἄγειν Διογ. Λ. 1. 59· πρὸς τὴν σελήνην ὁρᾶν, μὲ τὸ φῶς τῆς σελήνης, Ἀνδοκ. 6. 18, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 1. 5, 9· [[ὡσαύτως]], εἰς τὴν σ. Αἰσχίν. 67. 35· ἐν σελήνῃ Ἀχιλλ. Τάτ. 3. 2· - ἡ ἐκ τῆς σ. [[νόσος]], = σεληνισμός, Αἰλ. π. Ζ. 14. 27· τὴν σ. καθαιρεῖν, τὸ τοῦ Ὁρατίου luna deducere, ἐπὶ τῶν Θεσσαλῶν μαγισσῶν, Ἀριστοφ. Νεφ. 750, Πλάτ. Γοργ. 513Α· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ μηνός, [[δεκάτη]] [[σελήνη]], κατὰ τὸν δέκατον μῆνα, Εὐρ. Ἠλ. 1126, πρβλ. Ἀλκ. 431, Τρῳ. 1075· πολλὰς σελήνας ὁ αὐτ. ἐν Ἑλ. 114. - Ἡ [[πανσέληνος]] ἐθεωρεῖτο ἐποχὴ εὐοίωνος διὰ γάμους, ἴδε ἐν λέξ. [[διχόμηνις]]· ἐν ᾧ ἡ νέα [[σελήνη]] ἦτο ὁ [[χρόνος]] καθ’ ὃν ἐπληρώνοντο οἱ τόκοι τῶν δανείων (ὡς ἐν Ρώμῃ αἱ Calendae), Ἀριστοφ. Νεφ. 17, 1131 κἑξ.· πρβλ. ἕνος Ι. 2. 2) [[σίτινος]] [[πλακοῦς]] [[στρογγύλος]] τὸ [[σχῆμα]] ἢ [[σεληνοειδής]], [[μηνοειδής]], Εὐρ. Ἀποσπ. 352, πρβλ. Ἀλκίφρονα 2. 4, [[Πολυδ]]. Ϛ΄, 76. 3) κυκλικὴ [[τράπεζα]], κτλ., Ἀθήν. 489C. 4) [[ὄνομα]] φυτοῦ τινος, Ψευδο-Πλούτ. 1161Β, πρβλ. [[σελήνιον]] ΙΙ. 5) ἡ φαλακρὰ κορυφὴ τῆς κεφαλῆς, Συνέσ. 74C κἑξ., Νικήτ. Χρον. 222Α. ΙΙ. ὡς θηλ. κύριον [[ὄνομα]], ἡ θεὰ τῆς σελήνης, [[οὐδαμοῦ]] παρ’ Ὁμ., Nitzsch εἰς Ὀδ. Ι. 144· κατὰ τὸν Ἡσ. ἐν Θεογ. 371 κἑξ., ἦτο δὲ [[θυγάτηρ]] τοῦ Ὑπερίονος καὶ τῆς Θείας· ἐν δὲ Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 100, ὁ πατὴρ αὐτῆς ἦτο ὁ Πάλλας, κατὰ τοὺς μεταγεν. ὁ Ἥλιος· ἡ [[λατρεία]] τῆς σελήνης [[συχνάκις]] συμφωνεῖ πρὸς τὴν τῆς Ἀρτέμιδος, Nitzsch ἔνθ’ ἀνωτ. (Τὸ [[σελήνη]] φανερῶς συγγενεύει πρὸς τὸ [[σέλας]] (ὃ ἴδε), ὡς τὸ Λατιν. luna (Lucina) πρὸς τὸ luceo· ἴδε [[σείριος]], καὶ πρβλ. Μ. Müller Chips, 1, κεφ. xv). - Καθ’ Ἡσύχ.: «σελήνας· πόπανα, τῷ ἄστρῳ ὅμοια πέμματα».
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br /><b>1</b> la lune : [[σελήνη]] πλήθουσα IL pleine lune ; [[νουμηνία]] κατὰ σελήνην THC le commencement du mois lunaire, <i>p. opp. au mois du calendrier</i> ; πρὸς τὴν σελήνην, [[εἰς]] τὴν σελήνην à la clarté de la lune ; ἡ [[ἐκ]] τῆς σελήνης [[νόσος]] ÉL la maladie causée par l’influence de la lune, <i>càd</i> l’épilepsie;<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> sorte de plante.<br />'''Étymologie:''' [[σέλας]].
}}
{{Autenrieth
|auten=(cf. [[σέλας]]): [[moon]].
}}
{{StrongGR
|strgr=from selas ([[brilliancy]]; [[probably]] [[akin]] to the alternate of [[αἱρέομαι]], [[through]] the [[idea]] of attractiveness); the [[moon]]: [[moon]].
}}
{{Thayer
|txtha=σελήνης, ἡ (from [[σέλας]] [[brightness]]), from [[Homer]] [[down]], [[Hebrew]] יָרֵחַ, the [[moon]]: Revelation 21:23.
}}