View source for διῶρυξ

{{LSJ1
|Full diacritics=διῶρυξ
|Medium diacritics=διῶρυξ
|Low diacritics=διώρυξ
|Capitals=ΔΙΩΡΥΞ
|Transliteration A=diō̂ryx
|Transliteration B=diōryx
|Transliteration C=dioryks
|Beta Code=diw=ruc
|Definition=διώρῠχος (sts. in Pap., BGU543.7 (i B. C.), etc.; later Gr. more freq. διώρῠγος PPetr.3p.60 (iii B. C.), Tab.Heracl.1.59, PTeb.72.72 (ii B. C.), J.Vit.31, etc.), ἡ (ὁ, PRyl.154.18):—[[trench]], [[conduit]], [[canal]], [[Herodotus|Hdt.]]1.75, Hp.Aër.15, Th.1.109, etc.; κρυπτὴ διῶρυξ = an [[underground]] [[passage]], [[Herodotus|Hdt.]]3.146; = [[fossa]], Plu.Fab.1 (pl.).
}}
{{DGE
|dgtxt=-υχος, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> διόρ- Hsch.ε 2702<br /><b class="num">• Morfología:</b> [masc. <i>SEG</i> 35.1483A.8, B.7 (Termas de Hímera II/I a.C.), <i>PRyl</i>.154.18 (I d.C.); decl. sobre [[διώρυγος]] <i>TEracl</i>.1.59 (IV a.C.), <i>PPetr</i>.3.28re.(e).20 (III a.C.), <i>PTeb</i>.72.72 (II a.C.), <i>IGDS</i> 202 (Termas de Himera II/I a.C.), <i>SEG</i> ll.cc.]<br /><b class="num">1</b> [[canal]], [[conducto de agua]] en obras hidraúlicas artificiales, Hdt.1.75, Th.1.109, en zonas pantanosas, Hp.<i>Aër</i>.15, <i>TEracl</i>.l.c., Hsch.l.c., ἐκ ποταμοῦ πρὸς ποταμὸν διώρυχες εἰς διάπλουν Lib.<i>Or</i>.11.201, esp. para el riego en regiones y zonas desérticas, Plb.9.43.2, [[LXX]] <i>Ie</i>.38.9, <i>PPetr</i>.l.c., <i>PTeb</i>.l.c., <i>POxy</i>.3462.2 (I a.C.), Mela 3.80, <i>PRyl</i>.l.c., <i>PBeatty Panop</i>.2.223 (III d.C.), <i>PWash.Univ</i>.7.6 (V/VI d.C.), para conducción de agua y alcantarillado en instalaciones urbanas δ. γναφικός <i>SEG</i> ll.cc., <i>IGDS</i> [[l.c.]], asociado a un culto de Asclepio Ἀσκληπιῷ Ἐπιδαυρίῳ ... διώρυγα κατοικοῦντι <i>IApameia</i> 5.6 (II d.C.), cf. [[Διορυγείτης]]<br /><b class="num">•</b>[[canal portuario]] τὸ τῆς διώρυχος στόμα Pl.<i>Criti</i>.117e.<br /><b class="num">2</b> [[pasadizo]] subterráneo κρυπτὴ δ. ἐκ τῆς ἀκροπόλιος φέρουσα ἐπὶ θάλασσαν Hdt.3.146<br /><b class="num">•</b>táct. [[mina]] en el asedio de ciudades, Polyaen.4.18.1.<br /><b class="num">3</b> [[trinchera]], [[foso]] para la caza, Plu.<i>Fab</i>.1.
}}
{{bailly
|btext=υχος (ἡ) :<br />fossé (tranchée, canal, mine, <i>etc.</i>) : [[διῶρυξ]] κρυπτή HDT conduit souterrain.<br />'''Étymologie:''' [[διορύσσω]].
}}
{{pape
|ptext=υγος (od. nach den Attizisten [[besser]] -υχος, wie sich bei Her., Plat., Thuc. in den besseren mss. findet; die [[erste]] Form bei Pol. und andere Spätere; vgl. Lobeck <i>zu Phryn</i>. p. 2301, ἡ, <i>der [[Graben]], [[Kanal]], Mine</i>; ὀρύσσειν, Her. 1.75; Thuc. 1.109; διώρυχες εὐθεῖαι τετμημέναι Plat. <i>Critia</i>. 118d, und A.
}}
{{elru
|elrutext='''διῶρυξ:''' ῠχος и ῠγος ἡ [[ров]], [[канал]] Her., Thuc., Xen., Plat., Arst., Plut.: δ. [[κρυπτή]] Her. потайной подземный ход.
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[διῶρυξ]], ο, η)<br />μεγάλο τεχνητό [[αυλάκι]] [[συνήθως]] πλωτό για την [[παροχέτευση]] υδάτων ή την [[αποκατάσταση]] της συγκοινωνίας [[μεταξύ]] θαλασσών ή ποταμών, [[κανάλι]]<br /><b>αρχ.</b><br />«κρυπτὴ [[διῶρυξ]]» — υπόγεια [[διάβαση]].
}}
{{ls
|lstext='''διῶρυξ''': -ῠχος (καὶ παρὰ μεταγεν. -ῠγος, ἴδε Λοβ. Φρύν. 230), ἡ·- [[αὖλαξ]], χάνδαξ, [[τάφρος]], Ἡρόδ. 1. 75, Ἱππ. Ἀέρ. 290, Θουκ. 1. 109, κτλ.·κρυπτὴ δ., [[ὑπόγειος]] [[ὀχετός]], Ἡρόδ. 3. 146. - Πρβλ. καὶ Κόντ. ἐν Ἀθηνᾶς τ. Β΄, σ. 321. 323.
}}
{{lsm
|lsmtext='''διῶρυξ:''' -ῠχος, ἡ ([[διορύσσω]]), [[αυλάκι]], [[χαντάκι]], τάφρους, [[αγωγός]], [[κανάλι]], σε Ηρόδ., Θουκ.· <i>κρυπτὴ δ</i>., [[υπόγειος]] [[οχετός]], [[αγωγός]], σε Ηρόδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<i>n</i> [[διορύσσω]]<br />a [[trench]], [[conduit]], [[canal]], Hdt., Thuc.; κρυπτὴ δ. an [[underground]] [[passage]], Hdt.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[αὐλάκι]], [[τάφρος]]). Ἀπό τό [[διορύσσω]]. Γιά περισσότερα παράγωγα δές στό [[ρῆμα]] [[ὀρύσσω]].
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[fossa]]'', [[ditch]], [[trench]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.109.4/ 1.109.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.109.3/ 4.109.3], [<i>Vat.</i> <i>Vatican manuscript</i> διώρυγα].
}}
{{trml
|trtx====[[canal]]===
Albanian: kanal; Amharic: ቦይ; Arabic: قَنَاة‎; Armenian: ջրանցք; Assamese: খাল, নলা; Asturian: canal; Azerbaijani Roman: arx, kanal; Abjad: آرخ‎; Basque: ubide; Belarusian: канал; Bengali: খাল; Breton: kanol; Bulgarian: канал; Burmese: မြောင်း, တူးမြောင်း; Catalan: canal; Chagatai: اريق‎, آريغ‎; Chinese Cantonese: 運河／运河; Mandarin: 運河／运河; Min Nan: 運河／运河; Coptic Akhmimic: ⲓⲟⲟⲣⲉ; Bohairic: ⲓⲟⲣ; Fayyumic: ⲓⲁⲁⲗ; Oxyrhynchite: ⲓⲁⲣ; Sahidic: ⲉⲓⲟⲟⲣ; Czech: kanál, průplav; Danish: kanal; Dutch: [[kanaal]], [[vaart]], [[gracht]]; Esperanto: kanalo; Estonian: kanal; Finnish: kanava; French: [[canal]]; Galician: canal, canle; Georgian: არხი; German: [[Kanal]]; Greek: [[κανάλι]]; Ancient Greek: [[ὀχετός]], [[διῶρυξ]]; Hebrew: תְּעָלָה‎, יְאוֹר‎; Hindi: नहर, नाला; Hungarian: csatorna; Icelandic: skurður, síki; Indonesian: kanal, terusan; Ingrian: kanava; Irish: canáil; Italian: [[canale]]; Japanese: 運河, 水路; Kazakh: канал; Khmer: ប្រឡាយ, ព្រែកជីក; Korean: 운하; Kurdish Central Kurdish: کەناڵ‎, جۆگە‎; Northern Kurdish: co, cihok, cobar; Kyrgyz: канал; Lao: ຄອງ, ຕະຄອງ, ລຳຄອງ; Latin: [[fossa]]; Latvian: kanāls; Lithuanian: kanalas; Low German Dutch Low Saxon: daip, knoal, wetering; Macedonian: канал; Malay: terusan; Maltese: kanal; Maori: wai tawaka; Mongolian: суваг; Norman: canal; Norwegian Bokmål: kanal; Nynorsk: kanal; Oromo: bo'oo; Ottoman Turkish: ارغ‎, آرق‎‎‎; Pennsylvania German: Kanaal; Persian: کانال‎, آب‌راه‎, مادی‎; Polish: kanał; Portuguese: [[canal]]; Punjabi: ਨਹਿਰ; Romanian: canal; Russian: [[канал]]; Sanskrit: खल्ल, कुल्या; Scottish Gaelic: canàl, sruth-chlais; Serbo-Croatian Cyrillic: канал; Roman: kanal; Slovak: kanál, prieplav; Slovene: kanal, prekop; Sorbian Lower Sorbian: kanal; Spanish: [[canal]]; Swahili: mfereji; Swedish: kanal; Tajik: канал; Tamil: கால்வாய்; Telugu: కాలువ; Thai: คลอง, ลำน้ำ; Tocharian B: newiya; Turkish: ark, kanal; Turkmen: kanal; Ukrainian: канал; Urdu: نہر‎; Uyghur: قانال‎; Uzbek: kanal; Venetian: val, vałe; Vietnamese: kênh, kênh đào; Welsh: camlas; Yiddish: קאַנאַל‎, דורכגאָס‎
}}