παραβάλλω: Difference between revisions

|mltxt=ΝΜΑ<br />[[παραθέτω]] για [[σύγκριση]], [[συγκρίνω]], [[παραλληλίζω]] (α. «δεν [[μπορώ]] να παραβάλω την [[εργασία]] τους, [[γιατί]] [[είναι]] και τών δύο άριστη» β. «παραβαλόντες οὖν παρ' ἀλλήλους σκεψώμεθα», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[προσφέρω]] [[κάτι]] σε κάποιον ως [[δόλωμα]] για να τον προσελκύσω<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βάζω]] ή [[ρίχνω]] [[κάτι]] [[κοντά]] ή [[μπροστά]] σε κάποιον («παρέβαλε τοῖς ἵπποις τὴν ἀμβροσίαν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> (μόνο το παθ.) [[ρίχνω]] [[κάτι]] αμελώς («[[τάριχος]]... ἀπόνως παραβεβλημένον», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ρίχνω]] ενδιάμεσα, [[παρεμβάλλω]] («ὕλης φακέλους παρέβαλον ἀπὸ τοῦ χώματος ἐς τὸ [[μεταξύ]]», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> [[εκθέτω]] [[κάτι]] ενώπιον κάποιου ή [[κατά]] [[πρόσωπο]] («παραβάλλων αὐτῷ τὰ τῶν προγόνων ἔργα», Αισχίν.)<br /><b>5.</b> [[εκθέτω]] ή [[παραδίδω]] κάποιον στην [[εξουσία]] άλλου («παρέβαλέν τ' ἐμὲ παρὰ [[γένος]] ἀνόσιον», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>6.</b> [[προβάλλω]], [[δείχνω]] [[κάτι]] («ἄν δ' ἀληθινὸν σαυτὸν παραβάλλῃ», Ποσειδ.)<br /><b>7.</b> [[βάζω]] [[κάτι]] [[κοντά]] σε [[κάτι]] [[άλλο]]<br /><b>8.</b> (σχετικά με [[πλοίο]] ή λέμβο) [[φέρνω]] σε παράπλευρη [[θέση]], [[κάνω]] να πλευρίσει<br /><b>9.</b> [[εμπιστεύομαι]] [[κάτι]] σε κάποιον («καὶ παῑδας παρέβαλε αὐτοῑσι... τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν ἐκδιδάσκεσθαι», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>10.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «παραβαλεῑς<br />ἀπατήσεις»<br /><b>11.</b> [[συναντώ]] («ὄταν παραβάλλωσιν ἀλλήλοις», <b>Πολ.</b>)<br /><b>12.</b> [[διαιρώ]] έναν αριθμό με άλλον («[[παραβάλλω]] τι [[παρά]] τι», Διόφ.)<br /><b>13.</b> <b>(αμτβ.)</b> α) [[έρχομαι]] [[κοντά]], [[πλησιάζω]], [[φθάνω]]<br />β) [[πορεύομαι]] διά θαλάσσης, [[διαπλέω]] («ναῡς Πελοποννησίων ἐς Ἰωνίαν παραβαλεῖν», <b>Θουκ.</b>)<br />γ) [[έρχομαι]] [[κοντά]] σε έναν [[τόπο]], [[φθάνω]] [[κοντά]] ή παραπλεύρως σε [[κάτι]] («περὶ Ῥόδον παραβαλόντος ναυτικοῡ στόλου», <b>Αριστοτ.</b>)<br />δ) (για [[πτηνό]]) [[πετώ]] [[κατά]] [[μήκος]] της ξηράς<br />ε) στρέφομαι σε [[κάτι]], επιδίδομαι σε [[κάτι]] («παραβάλλειν εἰς ἡδονὰς», <b>Αριστοτ.</b>)<br />στ) (στην [[αστρολογία]]) (για ουράνια σώματα) έχω την [[ίδια]] άνοδο, την [[ίδια]] [[ανάβαση]]<br /><b>14.</b> <b>μέσ.</b> <i>παραβάλλομαι</i><br />α) [[ταξιθετώ]], [[ταξινομώ]] [[κάτι]] [[επάνω]] σε [[κάτι]] [[άλλο]] («μᾱζας ἐπὶ κάλαμον παραβαλλόμενοι», <b>Πλάτ.</b>) β) [[εκθέτω]] τον εαυτό μου ή άλλον σε κίνδυνο, [[διακινδυνεύω]] («αἰὲν ἐμὴν ψυχὴν παραβαλλόμενος πολεμίζειν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />γ) (με απρμφ.) [[τολμώ]] να [[κάνω]] [[κάτι]] («ὀλίγους δὲ τῶν νεωτάτων παραβαλέσθαι προεισελθεῖν εἰς τὴν πόλιν», <b>Πλούτ.</b>)<br />δ) [[καταθέτω]] το [[ποσό]] που μού αντιστοιχεί σε [[στοίχημα]] («ἔδοξεν οὖν αὐτοῑς... παραβαλέσθαι δραχμῶν ἕκαστον [[δεκαδύο]]», Φιλόδ.)<br />ε) [[εξαπατώ]], [[προδίδω]] («[[μηδέ]] τε ἐμὲ παραβάλῃ», <b>Ηρόδ.</b>)<br />στ) [[ανταγωνίζομαι]], [[παραβγαίνω]]<br /><b>15.</b> <b>παθ.</b> εκτείνομαι παραλλήλως, [[κείμαι]] [[κατά]] [[μήκος]] («[[Εὔβοια]] τῇ ἠπείρῳ παραβεβλημένη», <b>Στράβ.</b>)<br /><b>16.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ὄμμα]] [[παραβάλλω]]» — [[λοξοκοιτάζω]] φοβισμένος, [[ρίχνω]] λοξό [[βλέμμα]]<br />β) «τὸν ὀφθαλμὸν [[παραβάλλω]] εἴς τινα» — [[βλέπω]] με [[επιθυμία]] κάποιον<br />γ) «[[παραβάλλω]] τὸ οὖς» — [[προσπαθώ]] να ακούσω ή να καταλάβω [[κάτι]]<br />δ) «[[παραβάλλω]] τοὺς γομφίους» — [[θέτω]] σε [[ενέργεια]] τους γομφίους οδόντες<br />ε) «[[παραβάλλω]] τὸ [[θύριον]]» — [[κλείνω]] το [[πορτάκι]]<br />στ) «[[παραβάλλω]] [[στόμα]] τινί» — [[στρέφω]] τον λόγο σε κάποιον, [[εγκωμιάζω]] κάποιον<br />ζ) «[[παραλληλόγραμμον]] [[παραβάλλω]] παρὰ εὐθεῑαν» — [[εφαρμόζω]] παραλληλόγραμμο σε [[ευθεία]] [[γραμμή]]<br />η) «παραβολῇ [[παραβάλλω]]» — [[εκφράζω]] με [[παραβολή]] (ΚΔ).