δόλιος: Difference between revisions
Ἔργων πονηρῶν χεῖρ' ἐλευθέραν ἔχε → Mali facinoris liberam serva manum → Von schlechten Taten halte deine Hände frei
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
m (Text replacement - "DMic." to "Diccionario Micénico") |
||
Line 11: | Line 11: | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=-α, -ον<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ος, -ον E.<i>Alc</i>.33, <i>Tr</i>.530; sg. gen. masc. -οιο Opp.<i>H</i>.3.598, 4.467; plu. dat. masc. δολίοισι Opp.<i>C</i>.3.259, fem. δολίῃσιν A.R.4.59]<br /><b class="num">1</b> [[engañoso]], [[falaz]] de héroes, dioses y personif. οἰκονόμος δ., ... Μῆνις A.<i>A</i>.155, cf. <i>Ch</i>.726, Ὀδυσσεύς S.<i>Ph</i>.608, μάγος ... [[ἀγύρτης]] de Tiresias, S.<i>OT</i> 388, νύκτωρ ... δ. ὁρμᾶται μόνος de Ayante, S.<i>Ai</i>.47, de Afrodita, B.17.116, cf. E.<i>Hel</i>.238, de Hermes <i>SEG</i> 37.1673 (Cirene VI a.C.), S.<i>Ph</i>.133, Ar.<i>Pl</i>.1157, <i>Th</i>.1202, Aen.Tact.24.15, <i>IG</i> 3(3).90a.16 (III a.C.?), Paus.7.27.1, del demonio, Ath.Al.<i>V.Anton</i>.6.1<br /><b class="num">•</b>de pers. [[ἀστός]] Pi.<i>P</i>.2.82, φῶτες <i>Lyr.Adesp</i>.21.19, cf. Hp.<i>Vict</i>.1.36, Vett.Val.17.12, τύραννος Plb.21.34.1, de los iracundos, Phld.<i>Ir</i>.28.32, ἐργάται 2<i>Ep.Cor</i>.11.13, δολιώτατος [[ἀνήρ]] I.<i>BI</i> 4.208, ref. al carácter y partes del cuerpo que lo reflejan ἦθος ... δ. carácter traicionero</i> Thgn.1244, cf. Plb.6.47.5, δ. ... ἦτορ corazón desleal</i> Thgn.122, [[δόλιον]] ὄμμα ἔχων el tábano de Ío, A.<i>Pr</i>.569, δόλιαι ψυχαί, δόλιαι φρένες Ar.<i>Pax</i> 1068, cf. D.H.3.30, χείλη 1<i>Ep.Clem</i>.15.5, [[γλῶσσα]] [[LXX]] <i>Ps</i>.51.6, cf. Nonn.<i>D</i>.4.76, πόθος Nonn.<i>D</i>.42.208<br /><b class="num">•</b>de anim. δ. κερδώ Ar.<i>Eq</i>.1068, δολίου ὑπὸ θηρός <i>Orac.Sib</i>.12.185<br /><b class="num">•</b>de abstr. δολίῳ μόρῳ δαμείς A.<i>A</i>.1495, 1519, cf. <i>AP</i> 7.540 (Damag.), ἄτα S.<i>Tr</i>.851, E.<i>Tr</i>.530, κέρδος αἰνῆσαι ... [[δόλιον]] [[elogiar]] la ganancia fraudulenta</i> Pi.<i>P</i>.4.140, δ. ... αἰών engañosa existencia</i> humana, Pi.<i>I</i>.8.14, ἀπάται Orph.<i>H</i>.28.5, cf. Nonn.<i>D</i>.8.124, λόχος Orác. en Paus.4.12.4, Opp.<i>C</i>.3.259, μῆτις Opp.<i>C</i>.1.248, 3.415, δολίην ὑπὸ νύκτα Triph.29<br /><b class="num">•</b>de concr. ὁππότε μιν [[δόλιον]] περὶ κύκλον ἄγωσι cuando lo llevan en [[engañoso]] [[círculo]]</i> a un [[león]] acorralado <i>Od</i>.4.792, [[ἄνευ]] κυνῶν δολίων θ' ἑρκέων sin perros ni engañosas redes</i> Pi.<i>N</i>.3.51, cf. Opp.<i>H</i>.3.598, 4.467, [[τέχνη]] <i>Od</i>.4.455, Hes.<i>Th</i>.160, 555, E.<i>Alc</i>.33, cf. Pi.<i>N</i>.4.57, ἔπη <i>Od</i>.9.282, cf. [[LXX]] <i>Pr</i>.12.6, ἀοιδαί A.R.4.59, νόσος <i>AP</i> 16.132 (Theodorid.), προπόσεις <i>AP</i> 5.199 (Hedyl.), χρυσός <i>AP</i> 8.180, 211 (Greg.Naz.), <i>Orac.Sib</i>.14.351, ὁδός <i>AP</i> 7.546.<br /><b class="num">2</b> subst. τὸ [[δόλιον]] = [[engaño]], [[ardid]], [[trampa]] ὡς μήτ' ἐκ τοῦ βιαίου παθεῖν μηθὲν μήτ' ἐκ τοῦ δολίου D.H.11.22, plu. ὅστις καθ' ἑτέρου δόλια μηχανεύεται <i>Trag.Adesp</i>.573<br /><b class="num">•</b>ἡ δόλια = [[la mujer engañosa]], <i>AP</i> 5.7, 189 (Asclep.).<br /><b class="num">III</b> adv. [[δολίως]] = [[dolosamente]] ([[Δίκα]]) [[δολίως]] βλαπτομένα (Justicia) dañada con [[engaño]]</i> A.<i>Ch</i>.955, οὐ λήσεις [[δολίως]] <i>Batr</i>.(a) 93, πᾶς φίλος [[δολίως]] πορεύσεται [[LXX]] <i>Ie</i>.9.3, τοῦτο κἀκείνων [[δολίως]] ὑποπτευσάντων D.L.9.36, [[φιλεῖν]] [[δολίως]] Aesop.7.3, μηδέποθ' [[ὑπούλως]] ἢ [[δολίως]] λαλῶν τινι <i>GVI</i> 1113a.7 (Apamea III d.C.), δ. αὐτὸν συνλαβέσθαι (<i>sic</i>) <i>PLaur</i>.42.5, 7 (IV/V d.C.) en <i>BL</i> 7.76. • | |dgtxt=-α, -ον<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ος, -ον E.<i>Alc</i>.33, <i>Tr</i>.530; sg. gen. masc. -οιο Opp.<i>H</i>.3.598, 4.467; plu. dat. masc. δολίοισι Opp.<i>C</i>.3.259, fem. δολίῃσιν A.R.4.59]<br /><b class="num">1</b> [[engañoso]], [[falaz]] de héroes, dioses y personif. οἰκονόμος δ., ... Μῆνις A.<i>A</i>.155, cf. <i>Ch</i>.726, Ὀδυσσεύς S.<i>Ph</i>.608, μάγος ... [[ἀγύρτης]] de Tiresias, S.<i>OT</i> 388, νύκτωρ ... δ. ὁρμᾶται μόνος de Ayante, S.<i>Ai</i>.47, de Afrodita, B.17.116, cf. E.<i>Hel</i>.238, de Hermes <i>SEG</i> 37.1673 (Cirene VI a.C.), S.<i>Ph</i>.133, Ar.<i>Pl</i>.1157, <i>Th</i>.1202, Aen.Tact.24.15, <i>IG</i> 3(3).90a.16 (III a.C.?), Paus.7.27.1, del demonio, Ath.Al.<i>V.Anton</i>.6.1<br /><b class="num">•</b>de pers. [[ἀστός]] Pi.<i>P</i>.2.82, φῶτες <i>Lyr.Adesp</i>.21.19, cf. Hp.<i>Vict</i>.1.36, Vett.Val.17.12, τύραννος Plb.21.34.1, de los iracundos, Phld.<i>Ir</i>.28.32, ἐργάται 2<i>Ep.Cor</i>.11.13, δολιώτατος [[ἀνήρ]] I.<i>BI</i> 4.208, ref. al carácter y partes del cuerpo que lo reflejan ἦθος ... δ. carácter traicionero</i> Thgn.1244, cf. Plb.6.47.5, δ. ... ἦτορ corazón desleal</i> Thgn.122, [[δόλιον]] ὄμμα ἔχων el tábano de Ío, A.<i>Pr</i>.569, δόλιαι ψυχαί, δόλιαι φρένες Ar.<i>Pax</i> 1068, cf. D.H.3.30, χείλη 1<i>Ep.Clem</i>.15.5, [[γλῶσσα]] [[LXX]] <i>Ps</i>.51.6, cf. Nonn.<i>D</i>.4.76, πόθος Nonn.<i>D</i>.42.208<br /><b class="num">•</b>de anim. δ. κερδώ Ar.<i>Eq</i>.1068, δολίου ὑπὸ θηρός <i>Orac.Sib</i>.12.185<br /><b class="num">•</b>de abstr. δολίῳ μόρῳ δαμείς A.<i>A</i>.1495, 1519, cf. <i>AP</i> 7.540 (Damag.), ἄτα S.<i>Tr</i>.851, E.<i>Tr</i>.530, κέρδος αἰνῆσαι ... [[δόλιον]] [[elogiar]] la ganancia fraudulenta</i> Pi.<i>P</i>.4.140, δ. ... αἰών engañosa existencia</i> humana, Pi.<i>I</i>.8.14, ἀπάται Orph.<i>H</i>.28.5, cf. Nonn.<i>D</i>.8.124, λόχος Orác. en Paus.4.12.4, Opp.<i>C</i>.3.259, μῆτις Opp.<i>C</i>.1.248, 3.415, δολίην ὑπὸ νύκτα Triph.29<br /><b class="num">•</b>de concr. ὁππότε μιν [[δόλιον]] περὶ κύκλον ἄγωσι cuando lo llevan en [[engañoso]] [[círculo]]</i> a un [[león]] acorralado <i>Od</i>.4.792, [[ἄνευ]] κυνῶν δολίων θ' ἑρκέων sin perros ni engañosas redes</i> Pi.<i>N</i>.3.51, cf. Opp.<i>H</i>.3.598, 4.467, [[τέχνη]] <i>Od</i>.4.455, Hes.<i>Th</i>.160, 555, E.<i>Alc</i>.33, cf. Pi.<i>N</i>.4.57, ἔπη <i>Od</i>.9.282, cf. [[LXX]] <i>Pr</i>.12.6, ἀοιδαί A.R.4.59, νόσος <i>AP</i> 16.132 (Theodorid.), προπόσεις <i>AP</i> 5.199 (Hedyl.), χρυσός <i>AP</i> 8.180, 211 (Greg.Naz.), <i>Orac.Sib</i>.14.351, ὁδός <i>AP</i> 7.546.<br /><b class="num">2</b> subst. τὸ [[δόλιον]] = [[engaño]], [[ardid]], [[trampa]] ὡς μήτ' ἐκ τοῦ βιαίου παθεῖν μηθὲν μήτ' ἐκ τοῦ δολίου D.H.11.22, plu. ὅστις καθ' ἑτέρου δόλια μηχανεύεται <i>Trag.Adesp</i>.573<br /><b class="num">•</b>ἡ δόλια = [[la mujer engañosa]], <i>AP</i> 5.7, 189 (Asclep.).<br /><b class="num">III</b> adv. [[δολίως]] = [[dolosamente]] ([[Δίκα]]) [[δολίως]] βλαπτομένα (Justicia) dañada con [[engaño]]</i> A.<i>Ch</i>.955, οὐ λήσεις [[δολίως]] <i>Batr</i>.(a) 93, πᾶς φίλος [[δολίως]] πορεύσεται [[LXX]] <i>Ie</i>.9.3, τοῦτο κἀκείνων [[δολίως]] ὑποπτευσάντων D.L.9.36, [[φιλεῖν]] [[δολίως]] Aesop.7.3, μηδέποθ' [[ὑπούλως]] ἢ [[δολίως]] λαλῶν τινι <i>GVI</i> 1113a.7 (Apamea III d.C.), δ. αὐτὸν συνλαβέσθαι (<i>sic</i>) <i>PLaur</i>.42.5, 7 (IV/V d.C.) en <i>BL</i> 7.76. • Diccionario Micénico: <i>do-ri-wo</i> (?). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape |
Revision as of 12:00, 3 December 2022
English (LSJ)
α, ον (ος, ον E.Alc.33, Tr.530), LXXPs.51(52).6, etc. (lyr.): — crafty, deceitful, treacherous, in Od. always of things, ἔπεα, τέχνη, 9.282, 4.455; ὁππότε… δόλιον περὶ κύκλον ἄγωσιν the treacherous/betraying circle, i. e. the net, 4.792; μῆνις A.Ag.155 (lyr.); of persons, Pi.P.2.82, etc.; δόλιον ὄμμ' ἔχων A.Pr.569; epithet of Aphrodite, B.16.116, E.Hel.238 (lyr.); of Hermes, S.Ph.133, Ar.Pl.1157; in later Prose, Plb.21.34.1; δόλια χείλη LXX Pr.26.23; ἀνελεύθερος καὶ δόλιος Phld.Ir. p.60 W. Adv. δολίως = deceptively, astutely Batr.93, Epigr.Gr.387.7 (Apamea), LXXJe.9.4 (3), D.L.9.35.
Spanish (DGE)
-α, -ον
• Morfología: [tb. -ος, -ον E.Alc.33, Tr.530; sg. gen. masc. -οιο Opp.H.3.598, 4.467; plu. dat. masc. δολίοισι Opp.C.3.259, fem. δολίῃσιν A.R.4.59]
1 engañoso, falaz de héroes, dioses y personif. οἰκονόμος δ., ... Μῆνις A.A.155, cf. Ch.726, Ὀδυσσεύς S.Ph.608, μάγος ... ἀγύρτης de Tiresias, S.OT 388, νύκτωρ ... δ. ὁρμᾶται μόνος de Ayante, S.Ai.47, de Afrodita, B.17.116, cf. E.Hel.238, de Hermes SEG 37.1673 (Cirene VI a.C.), S.Ph.133, Ar.Pl.1157, Th.1202, Aen.Tact.24.15, IG 3(3).90a.16 (III a.C.?), Paus.7.27.1, del demonio, Ath.Al.V.Anton.6.1
•de pers. ἀστός Pi.P.2.82, φῶτες Lyr.Adesp.21.19, cf. Hp.Vict.1.36, Vett.Val.17.12, τύραννος Plb.21.34.1, de los iracundos, Phld.Ir.28.32, ἐργάται 2Ep.Cor.11.13, δολιώτατος ἀνήρ I.BI 4.208, ref. al carácter y partes del cuerpo que lo reflejan ἦθος ... δ. carácter traicionero Thgn.1244, cf. Plb.6.47.5, δ. ... ἦτορ corazón desleal Thgn.122, δόλιον ὄμμα ἔχων el tábano de Ío, A.Pr.569, δόλιαι ψυχαί, δόλιαι φρένες Ar.Pax 1068, cf. D.H.3.30, χείλη 1Ep.Clem.15.5, γλῶσσα LXX Ps.51.6, cf. Nonn.D.4.76, πόθος Nonn.D.42.208
•de anim. δ. κερδώ Ar.Eq.1068, δολίου ὑπὸ θηρός Orac.Sib.12.185
•de abstr. δολίῳ μόρῳ δαμείς A.A.1495, 1519, cf. AP 7.540 (Damag.), ἄτα S.Tr.851, E.Tr.530, κέρδος αἰνῆσαι ... δόλιον elogiar la ganancia fraudulenta Pi.P.4.140, δ. ... αἰών engañosa existencia humana, Pi.I.8.14, ἀπάται Orph.H.28.5, cf. Nonn.D.8.124, λόχος Orác. en Paus.4.12.4, Opp.C.3.259, μῆτις Opp.C.1.248, 3.415, δολίην ὑπὸ νύκτα Triph.29
•de concr. ὁππότε μιν δόλιον περὶ κύκλον ἄγωσι cuando lo llevan en engañoso círculo a un león acorralado Od.4.792, ἄνευ κυνῶν δολίων θ' ἑρκέων sin perros ni engañosas redes Pi.N.3.51, cf. Opp.H.3.598, 4.467, τέχνη Od.4.455, Hes.Th.160, 555, E.Alc.33, cf. Pi.N.4.57, ἔπη Od.9.282, cf. LXX Pr.12.6, ἀοιδαί A.R.4.59, νόσος AP 16.132 (Theodorid.), προπόσεις AP 5.199 (Hedyl.), χρυσός AP 8.180, 211 (Greg.Naz.), Orac.Sib.14.351, ὁδός AP 7.546.
2 subst. τὸ δόλιον = engaño, ardid, trampa ὡς μήτ' ἐκ τοῦ βιαίου παθεῖν μηθὲν μήτ' ἐκ τοῦ δολίου D.H.11.22, plu. ὅστις καθ' ἑτέρου δόλια μηχανεύεται Trag.Adesp.573
•ἡ δόλια = la mujer engañosa, AP 5.7, 189 (Asclep.).
III adv. δολίως = dolosamente (Δίκα) δολίως βλαπτομένα (Justicia) dañada con engaño A.Ch.955, οὐ λήσεις δολίως Batr.(a) 93, πᾶς φίλος δολίως πορεύσεται LXX Ie.9.3, τοῦτο κἀκείνων δολίως ὑποπτευσάντων D.L.9.36, φιλεῖν δολίως Aesop.7.3, μηδέποθ' ὑπούλως ἢ δολίως λαλῶν τινι GVI 1113a.7 (Apamea III d.C.), δ. αὐτὸν συνλαβέσθαι (sic) PLaur.42.5, 7 (IV/V d.C.) en BL 7.76. • Diccionario Micénico: do-ri-wo (?).
German (Pape)
[Seite 654] α, ον, att. auch 2 Endgn, δόλιος τέχνη Eur. Alc. 34, öfter; listig, schlau; Homer viermal, von Sachen: Odyss. 4, 792 δόλιον κύκλον, das Jägernetz oder ein Kreis, den die Personen der Jäger bilden; 4, 455 δολίης τέχνης; 4, 529 δολίην τέχνην; 9, 282 δολίοις ἐπέεσσιν; vgl. über den Accent Herodian. Scholl. Iliad. 5, 39 (der Eigenname Δολίος, das Adject. δόλιος); – Hes. Th. 160; ὄμμα Aesch. Prom. 569; πειθώ Ch. 715; Hermes, Ar. Plut. 1157; Soph. Phil. 133; Ὀδυσσεύς, ἀγυρτής, 604 O. R. 388; vgl. Ai. 47. Einzeln auch in Prosa, Xen. An. 1, 4, 7; Pol. 22, 17 u. Sp., wie δολιώτατος ἁνήρ Ios. – Adv., LXX., Ios.
French (Bailly abrégé)
α ou ος, ον :
fourbe, rusé, trompeur ; artificieux ; adv. • δόλια, perfidement.
Étymologie: δόλος.
Russian (Dvoretsky)
δόλιος: и 2 Hom. etc. = δολερός.
Greek (Liddell-Scott)
δόλιος: -α, -ον, καὶ ος, ον, Εὐρ. Ἀλκ. 35, Τρῳ. 530, κτλ.· -πανοῦργος, ἀπατηλός, δόλιος, ἐν Ὀδ. ἀείποτε ἐπὶ πραγμάτων, π. χ. ἔπεα, τέχνη Ι. 282, Δ. 455· ὁππότε… δόλιον περὶ κύκλον ἄγωσιν, τὸ δίκτυον, Δ. 792· παρὰ μεταγεν. ἐπὶ προσώπων, Πίνδ. Π. 2. 150, Αἰσχύλ. Ἀγ. 155, κτλ.· οὕτω, δόλιον ὄμμ’ ἔχων ὁ αὐτ. Πρ. 570· ἰδίως ὡς ἐπίθ. τοῦ Ἑρμοῦ, Σοφ. Φ. 133, πρβλ. Ἀριστοφ. Βατρ. 142, Πλ. 1158· ὡσαύτως παρὰ μεγαγεν. πεζοῖς, ὡς Ἀριστ. Ἀποσπ. 624, Πολύβ. 22. 17, 1. -Ἐπίρρ. -ίως, Βατραχομ. 93, Ἐπιγράμμ. Ἑλλην. 387. 7, Ἑβδ.
English (Autenrieth)
(δόλος): deceitful, deceiving. (Od.)
English (Slater)
δόλῐος devious δόλιον ἀστόν (P. 2.82) “κέρδος αἰνῆσαι πρὸ δίκας δόλιον” (P. 4.140) ἄνευ κυνῶν δολίων θ' ἑρκέων (N. 3.51) Πηλεὺς δάμαρτος Ἱππολύτας Ἀκάστου δολίαις τέχναισι χρησάμενος (N. 4.57) δόλιος γὰρ αἰὼν ἐπ' ἀνδράσι κρέμαται (I. 8.14)
English (Strong)
from δόλος; guileful: deceitful.
English (Thayer)
δόλια, δόλιον (δόλος); from Homer on, deceitful: 2 Corinthians 11:13.
Greek Monolingual
(I)
-α, -ο (Μ δόλιος, -α, -ον)
1. ταλαίπωρος, δύστυχος, κακότυχος
2. (για χρονιά) καταραμένος.
[ΕΤΥΜΟΛ. < αρχ. δόλιος (ΙΙ) ή < δείλαιος
η διαφορά του δόλιος (Ι) από το δόλιος (ΙΙ) όχι μόνο σημασιολογική αλλά και φωνολογική (το -ι- του δόλιος (Ι) συνιζάνεται)].
(II)
-α, -ο (AM δόλιος, -α, -ον και -ος, -ον)
πανούργος, απατηλός, ανειλικρινής.
Greek Monotonic
δόλιος: -α, -ον και -ος, -ον, πανούργος, απατηλός, ύπουλος, σε Ομήρ. Οδ., Τραγ.
Middle Liddell
adj adj
crafty, deceitful, treacherous, Od., Trag.
Chinese
原文音譯:dÒlioj 多利哦士
詞類次數:形容詞(1)
原文字根:詐欺(的)
字義溯源:狡計的,欺詐的,詭詐的;源自(δόλος)=詭計);而 (δόλος)出自(δελεάζω)X*=誘捕)
出現次數:總共(1);林後(1)
譯字彙編:
1) 詭詐(1) 林後11:13