ἐνηής: Difference between revisions
οὗ δ' ἂν Ἔρως μὴ ἐφάψηται, σκοτεινός → he on whom Love has laid no hold is obscure | he whom Love touches not walks in darkness
(Bailly1_2) |
m (LSJ1 replacement) |
||
(29 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=eniis | |Transliteration C=eniis | ||
|Beta Code=e)nhh/s | |Beta Code=e)nhh/s | ||
|Definition= | |Definition=ἐνηές, Ep. Adj. [[kind]], [[gentle]], ἑταῖρον.. ἐνηέα τε κρατερόν τε Il.17.204; ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκά 23.252; <b class="b3">ἑταῖρον ἐ.</b>, of Athena, Od.8.200; μευ ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Il.23.648; φιλότητος ἐνηέος Hes. ''Th.''651: later in nom. ἐνηής ''IG''14.1648.8; etym. of [[Ἐνυώ]], Corn.''ND''21: pl., ἐνηῆες Opp.''C.''2.89; ἐνηέες Id.''H.''2.644; of stars, [[propitious]], Max.262, al. ([[ἐν]] and -ηής, cf. Skt. άυας 'help', 'favour', άυατι 'he helps'.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ές<br /><b class="num">1</b> de pers. y abstr. [[amable]], [[complaciente]], [[amistoso]] de Patroclo ἑταῖρον ... ἐνηέα τε κρατερόν τε <i>Il</i>.17.204, cf. 23.252, de Nestor <i>Il</i>.23.648, de Atenea χαίρων οὕνεκ' ἑταῖρον ἐνηέα λεῦσσ' ἐν ἀγῶνι <i>Od</i>.8.200, φιλότης Hes.<i>Th</i>.651, en un elogio fúnebre <i>IUrb.Rom</i>.1231.8 (II d.C.?), como etim. de [[Ἐνυώ]]: κατ' εὐφημισμὸν ἀπὸ τοῦ ἥκιστα ἐ. ... εἶναι Corn.<i>ND</i> 21, ἐνηεῖ δόγματι <i>ICr</i>.4.325.5 (V d.C.).<br /><b class="num">2</b> de anim. [[manso]], [[dócil]] de los toros egipcios ὅττι βροτοὶ δ' ἐνέπουσιν, ἐνηέες ἐξανέχονται Opp.<i>C</i>.2.89<br /><b class="num">•</b>[[tranquilo]], [[pacífico]] del mújol, Opp.<i>H</i>.2.644.<br /><b class="num">3</b> de estrellas [[propicio]], [[favorable]] ἢν δὲ σὺν ἀστέρι Μήνη ἐνηέι καλὰ φαείνῃ Max.561, cf. 262.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Dud. Quizá comp. de ἐν y *ἦος < *ἆϝος, cf. ai. <i>ávas</i>-, av. <i>avah</i>- ‘[[benevolencia]]’, ‘[[ayuda]]’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0840.png Seite 840]] ές ( | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0840.png Seite 840]] ές (<span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἀπηνής]], also statt ἐνηνής), wohlwollend, mild u. freundlich, VLL. πρᾷος, [[προσηνής]], [[ἀγαθός]]; [[ἑταῖρος]] Il. 21, 96. 12, 204 Od. 8, 200; [[φιλότης]] Hes. Th. 651; ähnl. bei sp. D., wie Ap. Rh. 2, 1199; Opp. Cyn. 2, 89 in der Form ἐνηῆες. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ής, ές :<br />[[de bonne volonté]], [[doux]], [[aimable]].<br />'''Étymologie:''' pour *ἐνηϜής, de [[ἐν]], αἴω = *αἴϜω « qui prête l'oreille à, qui se prête à » ; sel. d'autres, de [[ἐν]], [[ἄημι]]=*ἄϜημι « au soufle favorable, propice ». | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἐνηής:''' [[ласковый]], [[кроткий]] Hom., Hes. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἐνηής''': ἐς, Ἐπ. ἐπίθ., [[σώφρων]], [[ἀγαθός]], [[προσηνής]], [[πρᾶος]], ἐν Ἰλ. ἐπὶ τοῦ Πατρόκλου (πρβλ. [[ἐνηείη]]), τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε Ἰλ. Ρ. 204· κλαίοντες δ’ ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκὰ Ψ. 352: [[οὕτως]] ἐπὶ τοῦ Νέστορος, ὥς μου ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Ψ 648· ἐπὶ τῆς Ἀθηνᾶς, Ὀδ. Θ. 200· [[ὡσαύτως]]. φιλότητος ἐνηέος Ἡσ. Θ. 651· ἡ ἑνικὴ ὀνομαστικὴ ἐνηὴς ἐν Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 566. 8., 906. 5· πληθ. ἐνηῆες ἐν Ὀππ. Κυν. 2. 89· ἐνηέες παρὰ τῷ αὐτῷ ἐν Ἁλ. 2. 664. (Πρβλ. [[ἀπηνής]], [[προσηνής]]). | |lstext='''ἐνηής''': ἐς, Ἐπ. ἐπίθ., [[σώφρων]], [[ἀγαθός]], [[προσηνής]], [[πρᾶος]], ἐν Ἰλ. ἐπὶ τοῦ Πατρόκλου (πρβλ. [[ἐνηείη]]), τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε Ἰλ. Ρ. 204· κλαίοντες δ’ ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκὰ Ψ. 352: [[οὕτως]] ἐπὶ τοῦ Νέστορος, ὥς μου ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Ψ 648· ἐπὶ τῆς Ἀθηνᾶς, Ὀδ. Θ. 200· [[ὡσαύτως]]. φιλότητος ἐνηέος Ἡσ. Θ. 651· ἡ ἑνικὴ ὀνομαστικὴ ἐνηὴς ἐν Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 566. 8., 906. 5· πληθ. ἐνηῆες ἐν Ὀππ. Κυν. 2. 89· ἐνηέες παρὰ τῷ αὐτῷ ἐν Ἁλ. 2. 664. (Πρβλ. [[ἀπηνής]], [[προσηνής]]). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{Autenrieth | ||
| | |auten=έος: [[gentle]], [[amiable]], Il. 23.252, Od. 8.200. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[ἐνηής]], -ές (Α)<br /><b>1.</b> (για πρόσωπα [[αλλά]] και για αφηρημ. ιδιότητες ή έννοιες) [[ευπροσήγορος]], [[ευμενής]], [[πράος]], [[αγαθός]] («τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για [[αστέρι]]) [[ευοίωνος]], [[ευμενής]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για σύνθετη [[λέξη]] με α' συνθετικό την [[πρόθεση]] εν και β' συνθετικό <i>ήος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>άFος</i>, το οποίο συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>anas</i>-, αβεστ. <i>avah</i>- «[[ευμένεια]], [[εύνοια]], [[βοήθεια]]». Δηλ. [[ενηής]] [[είναι]] «αυτός που διακατέχεται από [[αίσθημα]] εύνοιας, ευμένειας» άρα «ο [[ευπροσήγορος]], ο [[ευμενής]]». Από άλλους η λ. συνδέθηκε με το [[αΐτης]] «ο [[νέος]] που αγαπιέται»]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἐνηής:''' -ές, γεν. <i>ἐνηέος</i>, [[καλός]], [[αγαθός]], [[ευγενής]], [[πράος]], [[ευγενικός]], σε Όμηρ. (Πιθ. συγγενές προς τα <i>ἀπ-ηνής</i>, <i>προσ-ηνής</i>). | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[mild]], [[soft]], [[benevolent]] (IG 14, 1648, 8; metrical tomb-inscription)<br />Other forms: gen. and acc. sg. [[ἐνηέος]], <b class="b3">-έα</b> (Hom., Hes.), nom. pl. <b class="b3">-ῆες</b>, <b class="b3">-έες</b> (Opp.)<br />Derivatives: [[ἐνηείη]] [[mildness]], [[benevolence]] (Ρ 670, Opp.).<br />Origin: IE [Indo-European] [77] <b class="b2">*h₂eu̯-</b> [[benevolence]], [[help]]<br />Etymology: Uncertain. Formations like <b class="b3">ἐν-τελής</b> (to [[τέλος]]) point to a second member <b class="b3">*ἦος</b>, which can be PGr. <b class="b3">*ἆϜος</b>, which differs only in ablaut from Skt. <b class="b2">ávas-</b>, Av. [[avah-]] n. [[favour]], [[benevolence]], [[help]] (to which belongs also Lat. [[aveō]] etc.); so [[ἐνηής]] is prop. [[having benevolence]] (cf. Schwyzer-Debrunner 456). For the ablaut cf. [[ἄγος]] beside Skt. <b class="b2">ā́gas-</b> (compositional lengthening?). Other possibilities in Strömberg Prefix Studies 115. - One compared [[ἀΐτης]] (s.v.), from <b class="b3">*ἄ(Ϝ)ος</b> with short <b class="b3">α-</b>. Further Pok. 77f., W.-Hofmann s. [[aveō]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[ἐνηής]], ές gen. ἐνηέος<br />[[kind]], [[gentle]], Hom. [Perh. [[akin]] to [[ἀπηνής]], [[προσηνής]].] | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ἐνηής''': (''IG'' 14, 1648, 8; metrische Grabinschrift),<br />{enēḗs}<br />'''Forms''': Gen. und Akk. sg. ἐνηέος, -έα (Hom., Hes.), Nom. pl. -ῆες, -έες (Opp.)<br />'''Meaning''': [[mild]], [[sanft]], [[wohlwollend]].<br />'''Derivative''': Davon [[ἐνηείη]] [[Milde]], [[Wohlwollen]] (Ρ 670, Opp.).<br />'''Etymology''': Nicht sicher erklärt. Bildungen wie [[ἐντελής]] (zu [[τέλος]]) lassen ein Hinterglied *ἦος vermuten, das für urgr. *ἆϝος stehen kann und sich unter dieser Voraussetzung nur im Ablaut von aind. ''ávas''-, aw. ''avah''- n. [[Gunst]], [[Wohlwollen]], [[Hilfe]] (wozu noch lat. ''aveō'' usw.) unterscheidet; [[ἐνηής]] somit eig. [[Wohlwollen in sich habend]], [[mit Wohlwollen versehen]] (vgl. Schwyzer-Debrunner 456). Zum Ablaut vgl. [[ἄγος]] gegenüber aind. ''ā́gas''- (kompositionelle Dehnung ist nicht wahrscheinlich). Andere, noch unsicherere Möglichkeiten werden bei Strömberg Prefix Studies 115 erörtert. — Auch [[ἀΐτης]] [[Geliebter]] wird seit alters mit [[ἐνηής]] verbunden; dabei wäre indessen von einem kurzvokalischen Grundwort, *ἄ(ϝ)ος o. ä., auszugehen. Weitere Formen mit Lit. bei WP. 1, 19, Pok. 77f., W.-Hofmann s. ''aveō''. Ältere Lit. bei Bechtel Lex. s. v.<br />'''Page''' 1,515-516 | |||
}} | }} |
Latest revision as of 10:27, 25 August 2023
English (LSJ)
ἐνηές, Ep. Adj. kind, gentle, ἑταῖρον.. ἐνηέα τε κρατερόν τε Il.17.204; ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκά 23.252; ἑταῖρον ἐ., of Athena, Od.8.200; μευ ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Il.23.648; φιλότητος ἐνηέος Hes. Th.651: later in nom. ἐνηής IG14.1648.8; etym. of Ἐνυώ, Corn.ND21: pl., ἐνηῆες Opp.C.2.89; ἐνηέες Id.H.2.644; of stars, propitious, Max.262, al. (ἐν and -ηής, cf. Skt. άυας 'help', 'favour', άυατι 'he helps'.)
Spanish (DGE)
-ές
1 de pers. y abstr. amable, complaciente, amistoso de Patroclo ἑταῖρον ... ἐνηέα τε κρατερόν τε Il.17.204, cf. 23.252, de Nestor Il.23.648, de Atenea χαίρων οὕνεκ' ἑταῖρον ἐνηέα λεῦσσ' ἐν ἀγῶνι Od.8.200, φιλότης Hes.Th.651, en un elogio fúnebre IUrb.Rom.1231.8 (II d.C.?), como etim. de Ἐνυώ: κατ' εὐφημισμὸν ἀπὸ τοῦ ἥκιστα ἐ. ... εἶναι Corn.ND 21, ἐνηεῖ δόγματι ICr.4.325.5 (V d.C.).
2 de anim. manso, dócil de los toros egipcios ὅττι βροτοὶ δ' ἐνέπουσιν, ἐνηέες ἐξανέχονται Opp.C.2.89
•tranquilo, pacífico del mújol, Opp.H.2.644.
3 de estrellas propicio, favorable ἢν δὲ σὺν ἀστέρι Μήνη ἐνηέι καλὰ φαείνῃ Max.561, cf. 262.
• Etimología: Dud. Quizá comp. de ἐν y *ἦος < *ἆϝος, cf. ai. ávas-, av. avah- ‘benevolencia’, ‘ayuda’.
German (Pape)
[Seite 840] ές (Gegensatz ἀπηνής, also statt ἐνηνής), wohlwollend, mild u. freundlich, VLL. πρᾷος, προσηνής, ἀγαθός; ἑταῖρος Il. 21, 96. 12, 204 Od. 8, 200; φιλότης Hes. Th. 651; ähnl. bei sp. D., wie Ap. Rh. 2, 1199; Opp. Cyn. 2, 89 in der Form ἐνηῆες.
French (Bailly abrégé)
ής, ές :
de bonne volonté, doux, aimable.
Étymologie: pour *ἐνηϜής, de ἐν, αἴω = *αἴϜω « qui prête l'oreille à, qui se prête à » ; sel. d'autres, de ἐν, ἄημι=*ἄϜημι « au soufle favorable, propice ».
Russian (Dvoretsky)
ἐνηής: ласковый, кроткий Hom., Hes.
Greek (Liddell-Scott)
ἐνηής: ἐς, Ἐπ. ἐπίθ., σώφρων, ἀγαθός, προσηνής, πρᾶος, ἐν Ἰλ. ἐπὶ τοῦ Πατρόκλου (πρβλ. ἐνηείη), τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε Ἰλ. Ρ. 204· κλαίοντες δ’ ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκὰ Ψ. 352: οὕτως ἐπὶ τοῦ Νέστορος, ὥς μου ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Ψ 648· ἐπὶ τῆς Ἀθηνᾶς, Ὀδ. Θ. 200· ὡσαύτως. φιλότητος ἐνηέος Ἡσ. Θ. 651· ἡ ἑνικὴ ὀνομαστικὴ ἐνηὴς ἐν Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 566. 8., 906. 5· πληθ. ἐνηῆες ἐν Ὀππ. Κυν. 2. 89· ἐνηέες παρὰ τῷ αὐτῷ ἐν Ἁλ. 2. 664. (Πρβλ. ἀπηνής, προσηνής).
English (Autenrieth)
έος: gentle, amiable, Il. 23.252, Od. 8.200.
Greek Monolingual
ἐνηής, -ές (Α)
1. (για πρόσωπα αλλά και για αφηρημ. ιδιότητες ή έννοιες) ευπροσήγορος, ευμενής, πράος, αγαθός («τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε», Ομ. Ιλ.)
2. (για αστέρι) ευοίωνος, ευμενής.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για σύνθετη λέξη με α' συνθετικό την πρόθεση εν και β' συνθετικό ήος < άFος, το οποίο συνδέεται με αρχ. ινδ. anas-, αβεστ. avah- «ευμένεια, εύνοια, βοήθεια». Δηλ. ενηής είναι «αυτός που διακατέχεται από αίσθημα εύνοιας, ευμένειας» άρα «ο ευπροσήγορος, ο ευμενής». Από άλλους η λ. συνδέθηκε με το αΐτης «ο νέος που αγαπιέται»].
Greek Monotonic
ἐνηής: -ές, γεν. ἐνηέος, καλός, αγαθός, ευγενής, πράος, ευγενικός, σε Όμηρ. (Πιθ. συγγενές προς τα ἀπ-ηνής, προσ-ηνής).
Frisk Etymological English
Grammatical information: adj.
Meaning: mild, soft, benevolent (IG 14, 1648, 8; metrical tomb-inscription)
Other forms: gen. and acc. sg. ἐνηέος, -έα (Hom., Hes.), nom. pl. -ῆες, -έες (Opp.)
Derivatives: ἐνηείη mildness, benevolence (Ρ 670, Opp.).
Origin: IE [Indo-European] [77] *h₂eu̯- benevolence, help
Etymology: Uncertain. Formations like ἐν-τελής (to τέλος) point to a second member *ἦος, which can be PGr. *ἆϜος, which differs only in ablaut from Skt. ávas-, Av. avah- n. favour, benevolence, help (to which belongs also Lat. aveō etc.); so ἐνηής is prop. having benevolence (cf. Schwyzer-Debrunner 456). For the ablaut cf. ἄγος beside Skt. ā́gas- (compositional lengthening?). Other possibilities in Strömberg Prefix Studies 115. - One compared ἀΐτης (s.v.), from *ἄ(Ϝ)ος with short α-. Further Pok. 77f., W.-Hofmann s. aveō.
Middle Liddell
ἐνηής, ές gen. ἐνηέος
kind, gentle, Hom. [Perh. akin to ἀπηνής, προσηνής.]
Frisk Etymology German
ἐνηής: (IG 14, 1648, 8; metrische Grabinschrift),
{enēḗs}
Forms: Gen. und Akk. sg. ἐνηέος, -έα (Hom., Hes.), Nom. pl. -ῆες, -έες (Opp.)
Meaning: mild, sanft, wohlwollend.
Derivative: Davon ἐνηείη Milde, Wohlwollen (Ρ 670, Opp.).
Etymology: Nicht sicher erklärt. Bildungen wie ἐντελής (zu τέλος) lassen ein Hinterglied *ἦος vermuten, das für urgr. *ἆϝος stehen kann und sich unter dieser Voraussetzung nur im Ablaut von aind. ávas-, aw. avah- n. Gunst, Wohlwollen, Hilfe (wozu noch lat. aveō usw.) unterscheidet; ἐνηής somit eig. Wohlwollen in sich habend, mit Wohlwollen versehen (vgl. Schwyzer-Debrunner 456). Zum Ablaut vgl. ἄγος gegenüber aind. ā́gas- (kompositionelle Dehnung ist nicht wahrscheinlich). Andere, noch unsicherere Möglichkeiten werden bei Strömberg Prefix Studies 115 erörtert. — Auch ἀΐτης Geliebter wird seit alters mit ἐνηής verbunden; dabei wäre indessen von einem kurzvokalischen Grundwort, *ἄ(ϝ)ος o. ä., auszugehen. Weitere Formen mit Lit. bei WP. 1, 19, Pok. 77f., W.-Hofmann s. aveō. Ältere Lit. bei Bechtel Lex. s. v.
Page 1,515-516