ὑσμίνη: Difference between revisions

← Older edit

ὑσμίνη (view source)

Revision as of 13:11, 25 August 2023

5,358 bytes added , 25 August 2023

m

LSJ1 replacement

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,273,653

edits

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{LSJ1
-|Full diacritics=ὑσμίνη
+|Full diacritics=ὑσμῑ́νη
 |Medium diacritics=ὑσμίνη
 |Low diacritics=υσμίνη
@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=ysmini
 |Beta Code=u(smi/nh
-|Definition=[ῑ], ἡ, Ep. Noun, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">fight, battle, combat</b>, κατὰ κρατερὴν ὑ. <span class="bibl">Il.5.84</span>, al.; <b class="b3">κατὰ κρατερὰς ὑ</b>. ib.<span class="bibl">200</span>; ἐν σταδίῃ ὑ. <span class="bibl">13.314</span>; ἐν ὑ. δηϊοτῆτος <span class="bibl">20.245</span>; <b class="b3">πρώτῃ ἐν ὑ</b>. in the front <b class="b2">of the fight</b>, <span class="bibl">15.340</span>; <b class="b3">ὑσμίνηνδε</b> to <b class="b2">the fight</b>, <span class="bibl">2.477</span>; ὑσμίναν φέροντες <span class="bibl">B.12.144</span>:—in <span class="bibl">Il.2.863</span>, <span class="bibl">8.56</span>, we have a metaplast. Ep. dat. <b class="b3">ὑσμῖνι</b> as if from <b class="b3">ὑσμίν</b> or <b class="b3">ὑσμίς</b>. (Cf. Skt. <b class="b2">yúdh</b> fem. 'battle', <b class="b2">yúdhyati</b> 'fight'.)</span>
+|Definition=[ῑ], ἡ, Ep. Noun, [[fight]], [[battle]], [[combat]], κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην Il.5.84, al.; κατὰ κρατερὰς ύσμίνας ib.200; ἐν σταδίῃ ὑσμίνῃ 13.314; ἐν ὑσμίνῃ δηϊοτῆτος 20.245; [[πρώτῃ ἐν ὑσμίνῃ]] = [[in the front of the fight]], 15.340; [[ὑσμίνηνδε]] = [[to the fight]], 2.477; ὑσμίναν φέροντες B.12.144:—in Il.2.863, 8.56, we have a metaplast. Ep. dat. ὑσμῖνι as if from [[ὑσμίν]] or [[ὑσμίς]]. (Cf. Skt. yúdh fem. '[[battle]]', yúdhyati '[[fight]]'.)
+}}
+{{bailly
+|btext=ης (ἡ) :<br />combat, mêlée : ὑσμίνην ἀρτύνειν IL engager le combat ; πρώτῃ [[ἐν]] ὑσμίνῃ IL au premier rang des combattants.<br />'''Étymologie:''' cf. R. <i>skr.</i> Yudh « combattre ».
+}}
+{{pape
+|ptext=ἡ, <i>[[Treffen]], [[Schlacht]]</i>; Hom. oft, bes. <i>Il</i>., gew. mit Beiw., κρατερή; auch [[ὑσμίνη]] δηϊοτῆτος, <i>Il</i>. 20.245; πρώτη [[ὑσμίνη]], <i>das [[Vordertreffen]]</i>, 15.340, 20.395; [[ὑσμίνηνδε]], <i>in die [[Schlacht]]</i>, 2.477. – Der dat. lautet, wie von ὑσμίν, [[ὑσμῖνι]], <i>Il</i>. 2.863, 8.56.
+}}
+{{elru
+|elrutext='''ὑσμίνη:''' (ῑ) ἡ [[схватка]], [[сражение]], бой Hom., Hes.: [[πρώτῃ ἐν ὑσμίνῃ]] Hom. [[в первых рядах сражающихся]].
+}}
+{{ls
+|lstext='''ὑσμίνη''': [ῑ], ἡ, Ἐπικ. [[ὄνομα]], [[μάχη]], [[ἀγών]], κατὰ κρατερὴν ὑσμ. Ἰλ. Ε. 84, κλπ.· κατὰ κρατερὰς ὑσμ. [[αὐτόθι]] 200· ἐν σταδίῃ ὑσμ., Ν. 314· ἐν ὑσμ. δηιοτῆτος Υ. 245· πρώτῃ ἐν ὑσμ., ἐν τῇ πρώτῃ γραμμῇ τῆς μάχης, Ο. 340· ὑσμίνηνδε, εἰς τὴν μάχην, Β. 477· ― ἐν Β. 863, Θ. 56, ὑπάρχει κατὰ μεταπλασμὸν Ἐπικ. δοτ. ὑσμῖνι ὡς εἰ ἐξ ὀνομ. ὑσμὶν ἢ ὑσμίς. (Πρβλ. Σανσκρ. yudh, yudh-yè (pugno), yudh (pugnator), yudh-mas (pugna)· Ζενδ. yud (pugna).)
+}}
+{{Autenrieth
+|auten=[[battle]], [[conflict]], [[combat]]; κρατερὴ [[ὑσμίνη]], [[ὑσμίνη]] δηιότητος, Il. 2.40, Il. 20.245. —[[ὑσμίνηνδε]], [[into]] the [[battle]].
+}}
+{{grml
+|mltxt=ἡ, Α<br />(<b>επικ. τ.</b>) [[αγώνας]], [[μάχη]] («ὡς οἱ μὲν πονέοντο κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[ὑσμίνη]] μπορεί να αναχθεί στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>jeu</i>-<i>dh</i>- με σημ. «κινούμαι έντονα, ζωηρά» και κατ' [[επέκταση]] «[[πολεμώ]]» —με την [[έννοια]] ότι η [[μάχη]] [[είναι]] ένα [[είδος]] ζωηρής κίνησης, ταραχής— και συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>yudhma</i>- «[[πολεμιστής]]», <i>yudh</i>- «[[μάχη]]», λιθουαν. <i>judu</i> «κινούμαι», <i>judus</i> «[[εριστικός]]», λατ. <i>jubeo</i> «[[διατάζω]], [[κάνω]] κάποιον να κινηθεί». Ο ελλ. τ. [[ὑσμίνη]] έχει προέλθει —με [[μετάβαση]] στη θεματική [[κλίση]] (<b>πρβλ.</b> [[ἀλκή]]: δοτ. [[ἀλκί]])— από ένα αρχικό αθέματο ουσ., το οποίο απαντά μόνο στον τ. της δοτ. <i>ὑσμῖνι</i> και το οποίο έχει σχηματιστεί με το αρχαϊκό [[επίθημα]] -(<i>μ</i>)<i>ις</i>, -(<i>μ</i>)<i>ινος</i> ([[πρβλ]]. [[ῥηγμίς]], [[σταμίς]]) από έναν τ. <i>ὑσμός</i> (<i>judh</i>-<i>s</i>-<i>mos</i>), αντίστοιχο του αρχ. ινδ. <i>yudh</i>-<i>ma</i> «[[πολεμιστής]]» (η κατάλ. -<i>σμος</i> του ελλ. τ. [[αντί]] -<i>μος</i> [[είναι]] πιθ. αναλογική). Η λ. [[ὑσμίνη]], [[τέλος]], [[είναι]] [[παλαιός]] τ. της επικής και λυρικής ποίησης, με σημ. παρόμοια με τη σημ. τών λ. [[μάχη]], [[πόλεμος]] και, σε ορισμένες περιπτώσεις, της λ. [[ὅμιλος]].
+}}
+{{lsm
+|lsmtext='''ὑσμίνη:''' [ῑ], ἡ, [[αγώνας]], [[πάλη]], [[μάχη]], [[σύγκρουση]], σε Ομήρ. Ιλ.· κατά μεταπλασμό, Επικ. δοτ. [[ὑσμῖνι]], όπως αν προερχόταν από τα <i>ὑσμίν</i> ή <i>ὑσμίς</i>, στο ίδ.
+}}
+{{mdlsj
+|mdlsjtxt=ὑσμῑ́νη, ἡ,<br />a [[fight]], [[battle]], [[combat]], Il.; metaplast. epic dat. [[ὑσμῖνι]] as if from ὑσμίν or ὑσμίς, Il.
+}}
+{{FriskDe
+|ftr='''ὑσμίνη''': {husmínē}<br />'''Forms''': Dat. auch -ῖνι (μάχεσθαι [Versende] Β 863, Θ 56)<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Kampf]], [[Schlacht]] (ep. lyr. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon ὑσμιναταί m. pl. N. einer Phyle (Epid.).<br />'''Etymology''' : Altes, im Griech. isoliertes Reliktwort, mit Bildung wie ῥηγμιν-, σταμιν- u. a. (s. dd. und Schwyzer 465), wozu mit Übergang in die ''ā''-Stämme [[ὑσμίνη]] (vgl. z.B. [[ἀλκή]] : [[ἀλκί]] und Egli Heteroklisie 12, Chantraine Gramm. hom. 1, 231). Das anzusetzende Grundwort *ὑσμός (mit anal. -σμο- für -μο-?; vgl. Schwyzer 493) stimmt zu aind. ''yudh''-''má''- m. [[Krieger]], das zu ''yudh''- f. [[Kampf]] gehört mit ''yúdh''-''ya''-''te'' [[kämpfen]] usw. nebst zahlreichen Verwandten in anderen Sprachen, z.B. lat. ''iubeō'' [[befehlen]], lit. ''judė́ti'' [[sich bewegen]], [[sich regen]], [[sich rühren]], ''judùs'' [[zanksüchtig]] usw. usw.; s. WP. 1, 203 f., Pok. 511 f., W.-Hofmann, Mayrhofer und Fraenkel s.vv. mit weiteren Formen und reicher Lit. — Von *ὑσμός vielleicht der PN Ὕσμων (Elis). Näheres über [[ὑσμίνη]] neben den jüngeren [[μάχη]], [[πόλεμος]] u.a. bei Trümpy Fachausdrücke 162ff. m. Lit.<br />'''Page''' 2,974
 }}