ἀρτέμων: Difference between revisions
Ἡ πενία δ' ἀγνώμονάς γε τοὺς πολλοὺς ποιεῖ → Immemores beneficiorum gignit inopia → Die Armut macht die meisten rücksichtslos und hart
(6) |
m (Text replacement - "===(\w+)===" to "===$1===") |
||
| (28 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=artemon | |Transliteration C=artemon | ||
|Beta Code=a)rte/mwn | |Beta Code=a)rte/mwn | ||
|Definition=ονος, ὁ, (ἀρτάω) < | |Definition=-ονος, ὁ, ([[ἀρτάω]])<br><span class="bld">A</span> [[foresail]] of a [[ship]], ''Act.Ap.''27.40, dub. sens. in Lyd.''Mens.''2.12.<br><span class="bld">II</span> [[principal]] [[pulley]] in a system, Vitr. 10.2.9 (in Latin form, = Gk. [[ἐπάγων]]). | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ονος, ὁ<br /><b class="num">1</b> náut. [[trinquete]] op. <i>malus</i> ‘[[mástil]]’, Antistius Labeo en <i>Dig</i>.50.16.242, ἐπάραντες τὸν ἀρτέμωνα <i>Act.Ap</i>.27.40.<br /><b class="num">2</b> cierta [[polea]] (el ἐπάγων) del polipasto, Vitr.10.2.9.<br /><b class="num">3</b> [[división]], [[coyuntura]] en el cómputo del tiempo ἐξ αὐτοῦ δὲ τοῦ νοητοῦ αἰῶνος ἔστι συνιδεῖν τοὺς ἀρτέμονας Lyd.<i>Mens</i>.2.12.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá deriv. de [[ἀρτάω]] ‘[[suspender]]’, c. un suf. *-<i>mōn</i> de n. de instrumento. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0361.png Seite 361]] ονος, ὁ, 1) Bramsegel, N. T – 2) der dritte Kolben im Flaschenzuge, Leitflasche, Vitruv. 10, 5. – Auch ἀρτεμώνη u. ἀρτεμωνία, s. Lob. Paralip. 317. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0361.png Seite 361]] ονος, ὁ, 1) Bramsegel, N. T – 2) der dritte Kolben im Flaschenzuge, Leitflasche, Vitruv. 10, 5. – Auch ἀρτεμώνη u. ἀρτεμωνία, s. Lob. Paralip. 317. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ονος (ὁ) :<br /><b>1</b> [[voile d'artimon]];<br /><b>2</b> [[sorte de poulie]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀρτάω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀρτέμων:''' ονος ὁ мор. брамсель NT. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀρτέμων''': ονος [ωνος], ὁ, ([[ἀρτάω]]) κατὰ τὸν Smith ἐν «Voyage and Shipwreck of St. Paul» ([[πλοῦς]] καὶ [[ναυάγιον]] τοῦ Ἀποστ. Παύλου) σ. 102, 153 κἑξ., [[εἶναι]] ὁ ἄλλως λεγόμενος [[δόλων]], [[ὅστις]] ἦτο μικρὸν [[ἱστίον]] ἀναπεταννύμενον ἐπὶ ἱστοῦ οὐχὶ ὑψηλοῦ παρὰ τὴν πρῷραν τοῦ πλοίου, Πράξ. Ἀποστ. 27. 40· - [[ὡσαύτως]] -ώνιον, τό, Τζέτζ. εἰς Λυκόφρ. 359. ΙΙ. ἡ τρίτη [[τροχαλία]] ἐν τῇ μηχανῇ τῇ καλουμένῃ πολύσπαστον, ἣν οἱ Ἕλληνες κατὰ Βιτρούβιον (10. 5) ὠνόμαζον ἐπάγοντα. | |lstext='''ἀρτέμων''': ονος [ωνος], ὁ, ([[ἀρτάω]]) κατὰ τὸν Smith ἐν «Voyage and Shipwreck of St. Paul» ([[πλοῦς]] καὶ [[ναυάγιον]] τοῦ Ἀποστ. Παύλου) σ. 102, 153 κἑξ., [[εἶναι]] ὁ ἄλλως λεγόμενος [[δόλων]], [[ὅστις]] ἦτο μικρὸν [[ἱστίον]] ἀναπεταννύμενον ἐπὶ ἱστοῦ οὐχὶ ὑψηλοῦ παρὰ τὴν πρῷραν τοῦ πλοίου, Πράξ. Ἀποστ. 27. 40· - [[ὡσαύτως]] -ώνιον, τό, Τζέτζ. εἰς Λυκόφρ. 359. ΙΙ. ἡ τρίτη [[τροχαλία]] ἐν τῇ μηχανῇ τῇ καλουμένῃ πολύσπαστον, ἣν οἱ Ἕλληνες κατὰ Βιτρούβιον (10. 5) ὠνόμαζον ἐπάγοντα. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 26: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=ἀρτεμονος (L T Tr WH ἀρτεμωνος, cf. Winer s Grammar, § 9,1d.; (Buttmann, 24 (22))), ὁ, [[top]]-[[sail]] (or foresail?) of a [[ship]]: Acts 27:40; cf. Meyer at the [[passage]]; ([[especially]] Smith, Voyage and Shipwr. of St. Paul, p. 192 f; Graser in the Philologus, 3rd suppl. 1865, p. 201ff). | |txtha=ἀρτεμονος (L T Tr WH ἀρτεμωνος, cf. Winer's Grammar, § 9,1d.; (Buttmann, 24 (22))), ὁ, [[top]]-[[sail]] (or foresail?) of a [[ship]]: Acts 27:40; cf. Meyer at the [[passage]]; ([[especially]] Smith, Voyage and Shipwr. of St. Paul, p. 192 f; Graser in the Philologus, 3rd suppl. 1865, p. 201ff). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (Α [[ἀρτέμων]])<br />ο [[φλόκος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μικρό [[ιστίο]] του μικρού καταρτιού της πλώρης<br /><b>2.</b> η [[τρίτη]] [[τροχαλία]] στο «πολύσπαστον» του Αρχιμήδη.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος αβέβαιης προελεύσεως. Υποστηρίχτηκε ότι πρόκειται για παράγωγο του ρ. [[αρτέομαι]] «ετοιμάζομαι», [[αλλά]] πιο πιθανή φαίνεται η [[υπόθεση]] ότι προήλθε από το ρ. [[αρτώ]] «[[κρεμώ]]», [[πράγμα]] που αντιστοιχεί και αρμόζει και στις δύο σημασίες της λ. Ο τ. ανήκει στις λέξεις της τεχνικής ορολογίας με [[επίθημα]] -<i>μων</i> / -<i>μονος</i>, που συνιστούν [[κυρίως]] ονόματα οργάνων. Ο [[λατινικός]] όρος <i>artemo</i>(<i>n</i>), -<i>onis</i>, με την [[ίδια]] [[σημασία]], [[είναι]] [[δάνειο]] από την Ελληνική και απο αυτόν προήλθε και το γαλλ. <i>artimon</i> «[[κατάρτι]] στην [[πρύμνη]] του πλοίου»]. | |mltxt=ο (Α [[ἀρτέμων]])<br />ο [[φλόκος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μικρό [[ιστίο]] του μικρού καταρτιού της πλώρης<br /><b>2.</b> η [[τρίτη]] [[τροχαλία]] στο «πολύσπαστον» του Αρχιμήδη.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος αβέβαιης προελεύσεως. Υποστηρίχτηκε ότι πρόκειται για παράγωγο του ρ. [[αρτέομαι]] «ετοιμάζομαι», [[αλλά]] πιο πιθανή φαίνεται η [[υπόθεση]] ότι προήλθε από το ρ. [[αρτώ]] «[[κρεμώ]]», [[πράγμα]] που αντιστοιχεί και αρμόζει και στις δύο σημασίες της λ. Ο τ. ανήκει στις λέξεις της τεχνικής ορολογίας με [[επίθημα]] -<i>μων</i> / -<i>μονος</i>, που συνιστούν [[κυρίως]] ονόματα οργάνων. Ο [[λατινικός]] όρος <i>artemo</i>(<i>n</i>), -<i>onis</i>, με την [[ίδια]] [[σημασία]], [[είναι]] [[δάνειο]] από την Ελληνική και απο αυτόν προήλθε και το γαλλ. <i>artimon</i> «[[κατάρτι]] στην [[πρύμνη]] του πλοίου»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀρτέμων:''' -ονος, ὁ ([[ἀρτάω]]), πιθ. το [[ιστίο]], σε Καινή Διαθήκη | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=-ονος<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[foresail]] (Act. Ap. 27, 40), <b class="b2">mast with f.</b>; meaning uncertain in Lyd. Mens. 2, 12.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Unexplained technical word, of which meaning and history is not yet well-known. Connection with [[ἀρτέομαι]] or [[ἀρτάω]] with <b class="b3">-μων</b> (Chantr. Form. 172, Schwyzer 522) does not explain the meaning. Improb. vW. - Lat. LW [loanword] <b class="b2">artemo(n</b>) since Lucil. as name of a sail v.t., in Vitr. 10, 2, 9 also [[principal pulley]] (from here Fr. [[artimon]], with different meaning). Cf. J. Vart, L'art nautique 101-106; J. Rougé, Commerce maritime 58f. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[ἀρτάω]]<br />prob. a foresail, NTest. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ἀρτέμων''': -ονος<br />{artémōn}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Bramsegel]], [[Bramstange]] od. ähnl. (''Ac''t. ''Ap''. 27, 40, vgl. Moulton-Milligan Vocabulary s. v.), Bed. unsicher bei Lyd. ''Mens''. 2, 12.<br />'''Derivative''': Deminutivum [[ἀρτεμώνιον]] (Tz. ad Lyk. 359).<br />'''Etymology''': Lat. LW ''artemo''(''n'') seit Lucil. als Name eines Segels od. ähnl., bei Vitr. 10, 2, 9 außerdem = [[der dritte Kolben im Flaschenzuge]]. Technisches Wort, dessen Sinn und Geschichte noch der Aufklärung bedarf. Die lautlich naheliegende Anknüpfung an [[ἀρτέομαι]] oder [[ἀρτάω]] nach den Geratenamen auf -μων (Chantraine Formation 172, vgl. Schwyzer 522) entbehrt bisher einer semantischen Motivierung.<br />'''Page''' 1,154 | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：¢rtšmwn 阿而帖蒙<br />'''詞類次數'''：名詞（1）<br />'''原文字根'''：懸掛<br />'''字義溯源'''：備妥風帆，前檣主帆，頭篷；源自（[[ἄρτι]]）=現在）；而 （[[ἄρτι]]）出自（[[αἴρω]]）*=懸掛）<br />'''出現次數'''：總共（1）；徒（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 頭篷（1） 徒27:40 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[pulley]]=== | |||
Arabic: مَنْجُور; Armenian: ճախարակ; Basque: txirrika, polea; Bulgarian: макара, скрипец; Catalan: politja, corriola; Chinese Mandarin: 滑車, 滑车, 滑輪, 滑轮; Czech: kladka; Danish: trisse; Dutch: [[katrol]]; Esperanto: pulio; Finnish: väkipyörä, pylpyrä; French: [[poulie]]; Georgian: ჭოჭონაქი; German: [[Rolle]]; Greek: [[τροχαλία]]; Ancient Greek: [[ἀντίσπαστος]], [[ἀντίον]], [[ἄσπαστον]], [[ἀνασπαστήριον]], [[ἀρτέμων]], [[ἀρτέμων]], [[ἐπιδρομίς]], [[μάγγανον]], [[ὀνίσκος]], [[ὄνος]], [[περιαγωγεύς]], [[τροχαλία]], [[τροχαρέα]], [[τροχελλέα]], [[τροχηλιά]], [[τροχηλία]], [[τροχιλεία]], [[τροχιλεῖον]], [[τροχιλία]], [[τροχιλίδιον]], [[τροχιλίη]], [[τροχιλλέα]]; Hebrew: גלגלת; Hungarian: csiga; Icelandic: trissa, talía; Indonesian: katrol; Irish: ulóg, puilín; Italian: [[carrucola]], [[puleggia]]; Japanese: 滑車; Khmer: រ៉ក; Korean: 도르래; Latin: [[trochlea]]; Maori: tauru; Mon: ရံက်; Norwegian Bokmål: trinse, trisse; Papiamentu: katròl; Portuguese: [[roldana]]; Romanian: scripete; Russian: [[блок]], [[шкив]]; Serbo-Croatian Cyrillic: чекрк; Roman: čekrk; Slovak: kladka; Slovene: škripec; Spanish: [[polea]], [[roldana]]; Swedish: trissa; Tagalog: tangkalag, kalo; Telugu: కప్పీ, గిలక; Thai: รอก; Turkish: makara; Vietnamese: ròng rọc | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 13:40, 30 October 2023
English (LSJ)
-ονος, ὁ, (ἀρτάω)
A foresail of a ship, Act.Ap.27.40, dub. sens. in Lyd.Mens.2.12.
II principal pulley in a system, Vitr. 10.2.9 (in Latin form, = Gk. ἐπάγων).
Spanish (DGE)
-ονος, ὁ
1 náut. trinquete op. malus ‘mástil’, Antistius Labeo en Dig.50.16.242, ἐπάραντες τὸν ἀρτέμωνα Act.Ap.27.40.
2 cierta polea (el ἐπάγων) del polipasto, Vitr.10.2.9.
3 división, coyuntura en el cómputo del tiempo ἐξ αὐτοῦ δὲ τοῦ νοητοῦ αἰῶνος ἔστι συνιδεῖν τοὺς ἀρτέμονας Lyd.Mens.2.12.
• Etimología: Quizá deriv. de ἀρτάω ‘suspender’, c. un suf. *-mōn de n. de instrumento.
German (Pape)
[Seite 361] ονος, ὁ, 1) Bramsegel, N. T – 2) der dritte Kolben im Flaschenzuge, Leitflasche, Vitruv. 10, 5. – Auch ἀρτεμώνη u. ἀρτεμωνία, s. Lob. Paralip. 317.
French (Bailly abrégé)
ονος (ὁ) :
1 voile d'artimon;
2 sorte de poulie.
Étymologie: ἀρτάω.
Russian (Dvoretsky)
ἀρτέμων: ονος ὁ мор. брамсель NT.
Greek (Liddell-Scott)
ἀρτέμων: ονος [ωνος], ὁ, (ἀρτάω) κατὰ τὸν Smith ἐν «Voyage and Shipwreck of St. Paul» (πλοῦς καὶ ναυάγιον τοῦ Ἀποστ. Παύλου) σ. 102, 153 κἑξ., εἶναι ὁ ἄλλως λεγόμενος δόλων, ὅστις ἦτο μικρὸν ἱστίον ἀναπεταννύμενον ἐπὶ ἱστοῦ οὐχὶ ὑψηλοῦ παρὰ τὴν πρῷραν τοῦ πλοίου, Πράξ. Ἀποστ. 27. 40· - ὡσαύτως -ώνιον, τό, Τζέτζ. εἰς Λυκόφρ. 359. ΙΙ. ἡ τρίτη τροχαλία ἐν τῇ μηχανῇ τῇ καλουμένῃ πολύσπαστον, ἣν οἱ Ἕλληνες κατὰ Βιτρούβιον (10. 5) ὠνόμαζον ἐπάγοντα.
English (Strong)
from a derivative of ἄρτι; properly, something ready (or else more remotely from αἴρω (compare ἄρτος); something hung up), i.e. (specially) the topsail (rather foresail or jib) of a vessel: mainsail.
English (Thayer)
ἀρτεμονος (L T Tr WH ἀρτεμωνος, cf. Winer's Grammar, § 9,1d.; (Buttmann, 24 (22))), ὁ, top-sail (or foresail?) of a ship: Acts 27:40; cf. Meyer at the passage; (especially Smith, Voyage and Shipwr. of St. Paul, p. 192 f; Graser in the Philologus, 3rd suppl. 1865, p. 201ff).
Greek Monolingual
ο (Α ἀρτέμων)
ο φλόκος
αρχ.
1. μικρό ιστίο του μικρού καταρτιού της πλώρης
2. η τρίτη τροχαλία στο «πολύσπαστον» του Αρχιμήδη.
[ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος αβέβαιης προελεύσεως. Υποστηρίχτηκε ότι πρόκειται για παράγωγο του ρ. αρτέομαι «ετοιμάζομαι», αλλά πιο πιθανή φαίνεται η υπόθεση ότι προήλθε από το ρ. αρτώ «κρεμώ», πράγμα που αντιστοιχεί και αρμόζει και στις δύο σημασίες της λ. Ο τ. ανήκει στις λέξεις της τεχνικής ορολογίας με επίθημα -μων / -μονος, που συνιστούν κυρίως ονόματα οργάνων. Ο λατινικός όρος artemo(n), -onis, με την ίδια σημασία, είναι δάνειο από την Ελληνική και απο αυτόν προήλθε και το γαλλ. artimon «κατάρτι στην πρύμνη του πλοίου»].
Greek Monotonic
ἀρτέμων: -ονος, ὁ (ἀρτάω), πιθ. το ιστίο, σε Καινή Διαθήκη
Frisk Etymological English
-ονος
Grammatical information: m.
Meaning: foresail (Act. Ap. 27, 40), mast with f.; meaning uncertain in Lyd. Mens. 2, 12.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Unexplained technical word, of which meaning and history is not yet well-known. Connection with ἀρτέομαι or ἀρτάω with -μων (Chantr. Form. 172, Schwyzer 522) does not explain the meaning. Improb. vW. - Lat. LW [loanword] artemo(n) since Lucil. as name of a sail v.t., in Vitr. 10, 2, 9 also principal pulley (from here Fr. artimon, with different meaning). Cf. J. Vart, L'art nautique 101-106; J. Rougé, Commerce maritime 58f.
Middle Liddell
ἀρτάω
prob. a foresail, NTest.
Frisk Etymology German
ἀρτέμων: -ονος
{artémōn}
Grammar: m.
Meaning: Bramsegel, Bramstange od. ähnl. (Act. Ap. 27, 40, vgl. Moulton-Milligan Vocabulary s. v.), Bed. unsicher bei Lyd. Mens. 2, 12.
Derivative: Deminutivum ἀρτεμώνιον (Tz. ad Lyk. 359).
Etymology: Lat. LW artemo(n) seit Lucil. als Name eines Segels od. ähnl., bei Vitr. 10, 2, 9 außerdem = der dritte Kolben im Flaschenzuge. Technisches Wort, dessen Sinn und Geschichte noch der Aufklärung bedarf. Die lautlich naheliegende Anknüpfung an ἀρτέομαι oder ἀρτάω nach den Geratenamen auf -μων (Chantraine Formation 172, vgl. Schwyzer 522) entbehrt bisher einer semantischen Motivierung.
Page 1,154
Chinese
原文音譯：¢rtšmwn 阿而帖蒙
詞類次數：名詞（1）
原文字根：懸掛
字義溯源：備妥風帆，前檣主帆，頭篷；源自（ἄρτι）=現在）；而 （ἄρτι）出自（αἴρω）*=懸掛）
出現次數：總共（1）；徒（1）
譯字彙編：
1） 頭篷（1） 徒27:40
Translations
pulley
Arabic: مَنْجُور; Armenian: ճախարակ; Basque: txirrika, polea; Bulgarian: макара, скрипец; Catalan: politja, corriola; Chinese Mandarin: 滑車, 滑车, 滑輪, 滑轮; Czech: kladka; Danish: trisse; Dutch: katrol; Esperanto: pulio; Finnish: väkipyörä, pylpyrä; French: poulie; Georgian: ჭოჭონაქი; German: Rolle; Greek: τροχαλία; Ancient Greek: ἀντίσπαστος, ἀντίον, ἄσπαστον, ἀνασπαστήριον, ἀρτέμων, ἀρτέμων, ἐπιδρομίς, μάγγανον, ὀνίσκος, ὄνος, περιαγωγεύς, τροχαλία, τροχαρέα, τροχελλέα, τροχηλιά, τροχηλία, τροχιλεία, τροχιλεῖον, τροχιλία, τροχιλίδιον, τροχιλίη, τροχιλλέα; Hebrew: גלגלת; Hungarian: csiga; Icelandic: trissa, talía; Indonesian: katrol; Irish: ulóg, puilín; Italian: carrucola, puleggia; Japanese: 滑車; Khmer: រ៉ក; Korean: 도르래; Latin: trochlea; Maori: tauru; Mon: ရံက်; Norwegian Bokmål: trinse, trisse; Papiamentu: katròl; Portuguese: roldana; Romanian: scripete; Russian: блок, шкив; Serbo-Croatian Cyrillic: чекрк; Roman: čekrk; Slovak: kladka; Slovene: škripec; Spanish: polea, roldana; Swedish: trissa; Tagalog: tangkalag, kalo; Telugu: కప్పీ, గిలక; Thai: รอก; Turkish: makara; Vietnamese: ròng rọc
