ἔπαρχος: Difference between revisions

From LSJ

αἰθὴρ δ᾽ ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς ὑποσυρίζει (Aeschylus, Prometheus Bound 126) → The bright air fanned | whistles and shrills with rapid beat of wings.

Source
mNo edit summary
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(mltxt.*?)ῑ(.*?\n\}\})" to "$1ῖ$2")
 
(9 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=eparchos
|Transliteration C=eparchos
|Beta Code=e)/parxos
|Beta Code=e)/parxos
|Definition=ον, <br><span class="bld">A</span> [[eparch]], [[commander]], Κιλίκων A.Pers.327; νεῶν Id.Ag.1227 (Canter for [[ἄπαρχος]]); [[governor]] of a [[country]], Plb.5.46.7.2. = Lat. [[praefectus]] (in all senses), Id.11.27.2, Plu.Flam.1, etc.; [[ἔπαρχος τεκτόνων]] or [[ἔπαρχος τεχνιτῶν]], [[praefectus fabrum]], Id.Cic.38, Brut.51; [[ἔπαρχος τῆς πόλεως]], [[praefectus urbi]], D.H.4.82, etc.; [[ἔπαρχος παρεμβολῶν]], [[praefectus castrorum]], Gloss.; ἔπαρχος Αἰγύπτου PFay.21 (ii A. D.); [[ἔπαρχος τῆς αὐλῆς]], [[praefectus praetorio]], Plu.Galb.2, cf. ib.8, 13; [[ἔπαρχος Ἑῴας]] [[prefect]] of the East, Epigr.Gr. 919.4 (Sidyma); [[ἀπὸ ἐπάρχων]], [[ex praefecto]], CIG2593 (Gortyn, iv A. D.).<br><span class="bld">II</span> as adjective, [[ἀρχὴν ἔπαρχον στόλου]] the [[office]] of [[admiral]], IG14.873 (Misenum, iii A. D.).
|Definition=ἔπαρχον,<br><span class="bld">A</span> [[eparch]], [[commander]], Κιλίκων A.Pers.327; νεῶν Id.Ag.1227 (Canter for [[ἄπαρχος]]); [[governor]] of a [[country]], Plb.5.46.7.2. = Lat. [[praefectus]] (in all senses), Id.11.27.2, Plu.Flam.1, etc.; [[ἔπαρχος τεκτόνων]] or [[ἔπαρχος τεχνιτῶν]], [[praefectus fabrum]], Id.Cic.38, Brut.51; [[ἔπαρχος τῆς πόλεως]], [[praefectus urbi]], D.H.4.82, etc.; [[ἔπαρχος παρεμβολῶν]], [[praefectus castrorum]], ''Glossaria''; ἔπαρχος Αἰγύπτου PFay.21 (ii A. D.); [[ἔπαρχος τῆς αὐλῆς]], [[praefectus praetorio]], Plu.Galb.2, cf. ib.8, 13; [[ἔπαρχος Ἑῴας]] [[prefect]] of the East, Epigr.Gr. 919.4 (Sidyma); [[ἀπὸ ἐπάρχων]], [[ex praefecto]], CIG2593 (Gortyn, iv A. D.).<br><span class="bld">II</span> as adjective, [[ἀρχὴν ἔπαρχον στόλου]] the [[office]] of [[admiral]], IG14.873 (Misenum, iii A. D.).
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0905.png Seite 905]] ὁ, der mit dem Oberbefehl betrau't ist, der Vorgesetzte, Befehlshaber; νεῶν Aesch. Ag. 1200; bes. in einer Provinz, τῆς Σουσιανῆς Pol. 5, 46, 7; Τάραντος Plut. Flamin. 1; τεκτόνων, τῶν τεχνιτῶν, Cic. 32 Brut. 51; bei den Römern der Proconsul od. Proprätor, Statthalter der Provinz, Plut. u. A.; τῆς αὐλῆς, praefectus praetorio, Galb. 2. Vgl. [[ὕπαρχος]].
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0905.png Seite 905]] ὁ, der mit dem [[Oberbefehl]] betrau't ist, der [[Vorgesetzte]], [[Befehlshaber]]; νεῶν Aesch. Ag. 1200; bes. in einer [[Provinz]], τῆς Σουσιανῆς Pol. 5, 46, 7; Τάραντος Plut. Flamin. 1; τεκτόνων, τῶν τεχνιτῶν, Cic. 32 Brut. 51; bei den Römern der [[Proconsul]] od. [[Proprätor]], [[Statthalter]] der Provinz, Plut. u. A.; τῆς αὐλῆς, [[praefectus praetorio]], Galb. 2. Vgl. [[ὕπαρχος]].
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />qui est à la tête de, chef, commandant ; <i>à Rome</i> gouverneur d'une province, proconsul, préteur <i>ou</i> propréteur, préfet.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπάρχω]].
|btext=ου (ὁ) :<br />[[qui est à la tête de]], [[chef]], [[commandant ]]; <i>à Rome</i> [[gouverneur d'une province]], [[proconsul]], [[préteur]] <i>ou</i> [[propréteur]], [[préfet]].<br />'''Étymologie:''' [[ἐπάρχω]].
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''ἔπαρχος:''' ου ὁ<br /><b class="num">1)</b> [[эпарх]], [[командующий]] (Κιλίκων, [[νεῶν]] Aesch.);<br /><b class="num">2)</b> правитель; в Риме (лат. [[praefectus]]) префект, наместник (τῆς Σουσιανῆς Polyb.; Τάραντος Plut.);<br /><b class="num">3)</b> [[начальник]]: ἔ. τῆς αὐλῆς Plut. (лат. [[praefectus]] praetorio или praetorii) начальник преторианцев; ἔ. τεκτόνων или τεχνιτῶν Plut. (лат. [[praefectus]] fabrum) начальник рабочего или саперного отряда.
|elrutext='''ἔπαρχος:''' ου ὁ<br /><b class="num">1</b> [[эпарх]], [[командующий]] (Κιλίκων, [[νεῶν]] Aesch.);<br /><b class="num">2</b> [[правитель]]; в Риме (лат. [[praefectus]]) [[префект]], [[наместник]] (τῆς Σουσιανῆς Polyb.; Τάραντος Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[начальник]]: ἔπαρχος τῆς αὐλῆς Plut. (лат. [[praefectus praetorio]] или [[praefectus praetorii]]) начальник преторианцев; [[ἔπαρχος τεκτόνων]] или [[ἔπαρχος τεχνιτῶν]] Plut. (лат. [[praefectus fabrum]]) [[начальник рабочего]] или [[саперного отряда]].
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 23: Line 23:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο, θηλ. [[επαρχίνα]] και [[επάρχισσα]] (AM [[ἔπαρχος]], θηλ. ἐπαρχῑνα και [[ἐπάρχισσα]])<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ανώτερος]] [[διοικητικός]] [[υπάλληλος]], [[διοικητής]] επαρχίας<br /><b>2.</b> <b>θηλ.</b> η [[σύζυγος]] του επάρχου<br /><b>μσν.</b><br />[[αξιωματούχος]] με διάφορες αρμοδιότητες («[[έπαρχος]] πόλεως», «[[έπαρχος]] τών νυκτών»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει την ανώτατη [[αρχή]], [[αρχηγός]], [[ηγεμόνας]]<br /><b>2.</b> [[κυβερνήτης]], [[διοικητής]] («Κιλίκων [[ἔπαρχος]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[ἔπαρχος]] [[ἀρχή]]» — το [[αξίωμα]] του επάρχου, του πραίτορος («ἀρχὴ [[ἔπαρχος]] στόλου» — το [[αξίωμα]] του ναυάρχου).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>επί</i> <span style="color: red;">+</span> <i>αρχος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[άρχω]])].
|mltxt=ο, θηλ. [[επαρχίνα]] και [[επάρχισσα]] (AM [[ἔπαρχος]], θηλ. ἐπαρχῖνα και [[ἐπάρχισσα]])<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ανώτερος]] [[διοικητικός]] [[υπάλληλος]], [[διοικητής]] επαρχίας<br /><b>2.</b> <b>θηλ.</b> η [[σύζυγος]] του επάρχου<br /><b>μσν.</b><br />[[αξιωματούχος]] με διάφορες αρμοδιότητες («[[έπαρχος]] πόλεως», «[[έπαρχος]] τών νυκτών»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει την ανώτατη [[αρχή]], [[αρχηγός]], [[ηγεμόνας]]<br /><b>2.</b> [[κυβερνήτης]], [[διοικητής]] («Κιλίκων [[ἔπαρχος]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[ἔπαρχος]] [[ἀρχή]]» — το [[αξίωμα]] του επάρχου, του πραίτορος («ἀρχὴ [[ἔπαρχος]] στόλου» — το [[αξίωμα]] του ναυάρχου).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>επί</i> <span style="color: red;">+</span> <i>αρχος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[άρχω]])].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 32: Line 32:
}}
}}
==Wiktionary EN==
==Wiktionary EN==
# (historical, Ancient Greece) The governor or prefect of a province.
# (historical, Ancient Greece) The [[governor]] or [[prefect]] of a [[province]].
The ruler of an eparchy.
# The [[ruler]] of an [[eparchy]].
# (Eastern Orthodoxy) The metropolitan bishop of a province or eparchy.
# (Eastern Orthodoxy) The [[metropolitan]] [[bishop]] of a [[province]] or [[eparchy]].

Latest revision as of 14:51, 6 February 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἔπαρχος Medium diacritics: ἔπαρχος Low diacritics: έπαρχος Capitals: ΕΠΑΡΧΟΣ
Transliteration A: éparchos Transliteration B: eparchos Transliteration C: eparchos Beta Code: e)/parxos

English (LSJ)

ἔπαρχον,
A eparch, commander, Κιλίκων A.Pers.327; νεῶν Id.Ag.1227 (Canter for ἄπαρχος); governor of a country, Plb.5.46.7.2. = Lat. praefectus (in all senses), Id.11.27.2, Plu.Flam.1, etc.; ἔπαρχος τεκτόνων or ἔπαρχος τεχνιτῶν, praefectus fabrum, Id.Cic.38, Brut.51; ἔπαρχος τῆς πόλεως, praefectus urbi, D.H.4.82, etc.; ἔπαρχος παρεμβολῶν, praefectus castrorum, Glossaria; ἔπαρχος Αἰγύπτου PFay.21 (ii A. D.); ἔπαρχος τῆς αὐλῆς, praefectus praetorio, Plu.Galb.2, cf. ib.8, 13; ἔπαρχος Ἑῴας prefect of the East, Epigr.Gr. 919.4 (Sidyma); ἀπὸ ἐπάρχων, ex praefecto, CIG2593 (Gortyn, iv A. D.).
II as adjective, ἀρχὴν ἔπαρχον στόλου the office of admiral, IG14.873 (Misenum, iii A. D.).

German (Pape)

[Seite 905] ὁ, der mit dem Oberbefehl betrau't ist, der Vorgesetzte, Befehlshaber; νεῶν Aesch. Ag. 1200; bes. in einer Provinz, τῆς Σουσιανῆς Pol. 5, 46, 7; Τάραντος Plut. Flamin. 1; τεκτόνων, τῶν τεχνιτῶν, Cic. 32 Brut. 51; bei den Römern der Proconsul od. Proprätor, Statthalter der Provinz, Plut. u. A.; τῆς αὐλῆς, praefectus praetorio, Galb. 2. Vgl. ὕπαρχος.

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
qui est à la tête de, chef, commandant ; à Rome gouverneur d'une province, proconsul, préteur ou propréteur, préfet.
Étymologie: ἐπάρχω.

Russian (Dvoretsky)

ἔπαρχος: ου ὁ
1 эпарх, командующий (Κιλίκων, νεῶν Aesch.);
2 правитель; в Риме (лат. praefectus) префект, наместник (τῆς Σουσιανῆς Polyb.; Τάραντος Plut.);
3 начальник: ἔπαρχος τῆς αὐλῆς Plut. (лат. praefectus praetorio или praefectus praetorii) начальник преторианцев; ἔπαρχος τεκτόνων или ἔπαρχος τεχνιτῶν Plut. (лат. praefectus fabrum) начальник рабочего или саперного отряда.

Greek (Liddell-Scott)

ἔπαρχος: -ον, (ἀρχὴ) ἡγεμών, ἀρχηγός, Κιλίκων ἔπαρχος Αἰσχύλ. Πέρσ. 327· νεῶν ὁ αὐτὸς Ἀγ. 1227· (οὕτως ὁ Cauter ἀντὶ ἄπαρχος) κυβερνήτης, διοικητὴς χώρας, Πολύβ. 5. 46, 7. 2) ἐν χρήσει εἰς μετάφρασιν τοῦ Ρωμαϊκοῦ praefectus ἐν πάσαις αὐτοῦ ταῖς σημασίαις, Πολύβ. 11. 27, 2, κτλ.· ἴδε Πίνακας Συλλ. Ἐπιγρ. σ. 35· ἔπαρχος τῆς αὐλῆς, praefectus praetorio, Πλουτ. Γάλβ. 2· πρβλ. αὐτόθι 8, 13· ἔπαρχος Ἑῴας, διοικητὴς τῆς Ἀνατολῆς, Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 919. 4· ἀπὸ ἐπάρχων, expraefectus, Συλλ. Ἐπιγρ. 2593 κἑξ. ΙΙ. ὡς ἐπίθ., ἀρχὴν ἔπαρχον στόλου, ἀξίωμα τοῦ ναυάρχου, Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 838.

Greek Monolingual

ο, θηλ. επαρχίνα και επάρχισσα (AM ἔπαρχος, θηλ. ἐπαρχῖνα και ἐπάρχισσα)
μσν.- νεοελλ.
1. ανώτερος διοικητικός υπάλληλος, διοικητής επαρχίας
2. θηλ. η σύζυγος του επάρχου
μσν.
αξιωματούχος με διάφορες αρμοδιότητες («έπαρχος πόλεως», «έπαρχος τών νυκτών»)
αρχ.
1. αυτός που έχει την ανώτατη αρχή, αρχηγός, ηγεμόνας
2. κυβερνήτης, διοικητής («Κιλίκων ἔπαρχος», Αισχύλ.)
3. φρ. «ἔπαρχος ἀρχή» — το αξίωμα του επάρχου, του πραίτορος («ἀρχὴ ἔπαρχος στόλου» — το αξίωμα του ναυάρχου).
[ΕΤΥΜΟΛ. < επί + αρχος (< άρχω)].

Greek Monotonic

ἔπαρχος: -ον (ἀρχή),
1. αρχηγός, σε Αισχύλ.
2. το Ρωμ. praefectus, σε Πλούτ.

Middle Liddell

ἔπ-αρχος, ον ἀρχή
1. a commander, Aesch.
2. the Roman praefectus, Plut.

Wiktionary EN

  1. (historical, Ancient Greece) The governor or prefect of a province.
  2. The ruler of an eparchy.
  3. (Eastern Orthodoxy) The metropolitan bishop of a province or eparchy.