βροτός: Difference between revisions

m
no edit summary
m (Text replacement - "(sc. " to "(''sc.'' ")
mNo edit summary
 
(12 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=vrotos
|Transliteration C=vrotos
|Beta Code=broto/s
|Beta Code=broto/s
|Definition=ὁ, poet. Noun, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[mortal]] [[man]], opp. [[ἀθάνατος]] or [[θεός]], in Hom. usually Subst., οἷοι νῦν βροτοί εἰσι <span class="bibl">Il.5.304</span>, al.; βροτὸς εἰς θεόν <span class="bibl">E. <span class="title">Andr.</span>1196</span> (lyr.); λόγος τις Ζῆνα μιχθῆναι βροτῷ <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>295</span>; θεοῦ δὲ πληγὴν οὐχ ὑπερπηδᾷ βροτός <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>961</span>; [[βροτοί]], opp. [[νεκροί]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span> 850</span> (lyr.); but β. ἀνήρ <span class="bibl">Il.5.361</span>; and so β. ἔθνος <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>10.28</span>: as fem., β. αὐδήεσσα <span class="bibl">Od.5.334</span>; β. οὖσαν <span class="title">AP</span>9.89 (Phil.); but <b class="b3">βροταί· γυναῖκες</b>, Hsch. ([[si vera lectio|s.v.l.]]): freq. in gen. pl., after πολλοί <span class="bibl">B.1.42</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span> 981</span>, etc.; after [[τίς]] ib.<span class="bibl">437</span>, etc.; [[βροτοί]] never takes the Art. in Trag. and Com., exc. when an Adj. or Pron. is added, <b class="b3">τῶν πολυπόνων β</b>. <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>175</span>; <b class="b3">ἡμεῖς οἱ β</b>. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>601</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pax</span>849</span>, cf. <span class="bibl">Sannyr.1</span>; <b class="b3">οἱ ταλαίπωροι β</b>. <span class="bibl">Alex.66</span>; <b class="b3">οἱ πάντες β</b>. <span class="bibl">Men.538.8</span>.—Rare in Prose, <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>566d</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Top.</span>133a31</span>, <span class="bibl">149a7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of the [[dead]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>129</span> ([[varia lectio|v.l.]] [[νεκροῖς]] Sch.). (From [[Μροτός]] (cf. [[ἄμβροτος]], [[μορτός]]), Skt. mṛtás '[[dead]]', Lat. [[morior]], etc.)</span>
|Definition=ὁ, ''poet.'' Noun,<br><span class="bld">A</span> [[mortal]] [[man]], opp. [[ἀθάνατος]] or [[θεός]], in Hom. usually Subst., οἷοι νῦν βροτοί εἰσι Il.5.304, al.; βροτὸς εἰς θεόν E. ''Andr.''1196 (lyr.); λόγος τις Ζῆνα μιχθῆναι βροτῷ A.''Supp.''295; θεοῦ δὲ πληγὴν οὐχ ὑπερπηδᾷ βροτός [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''961; [[βροτοί]], opp. [[νεκροί]], Id.''Ant.'' 850 (lyr.); but β. ἀνήρ Il.5.361; and so β. ἔθνος Pi.''P.''10.28: as fem., β. αὐδήεσσα Od.5.334; β. οὖσαν ''AP''9.89 (Phil.); but βροταί· γυναῖκες, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] ([[si vera lectio|s.v.l.]]): freq. in gen. pl., after πολλοί B.1.42, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 981, etc.; after [[τίς]] ib.437, etc.; [[βροτοί]] never takes the Art. in Trag. and Com., exc. when an Adj. or Pron. is added, <b class="b3">τῶν πολυπόνων β.</b> [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''175; <b class="b3">ἡμεῖς οἱ β.</b> [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''601, ''Pax''849, cf. Sannyr.1; <b class="b3">οἱ ταλαίπωροι β.</b> Alex.66; <b class="b3">οἱ πάντες β.</b> Men.538.8.—Rare in Prose, Pl. ''R.''566d, Arist.''Top.''133a31, 149a7.<br><span class="bld">II</span> of the [[dead]], A.''Ch.''129 ([[varia lectio|v.l.]] [[νεκροῖς]] Sch.). (From [[Μροτός]] (cf. [[ἄμβροτος]], [[μορτός]]), Skt. mṛtás '[[dead]]', Lat. [[morior]], etc.)
}}
}}
{{DGE
{{DGE
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0465.png Seite 465]] ([[μόρος]], mors, [[μορτός]], daraus μροτόσ, dafür des Wohllautes halber [[βροτός]]; daher das μ in [[φαεσίμβροτος]], [[τερψίμβροτος]], [[φθισίμβροτος]]; vgl. [[μολεῖν]] [[βλώσκω]], [[μέλι]] [[βλίττω]], [[μαλακός]] [[βλάξ]]; [[μέμβλωκα]], [[ἤμβροτον]]); [[sterblich]] (Hesych. φθαρτὸς ἢ γηγενὴς [[ἄνθρωπος]], bei dem auch βροταί, erkl. γυναῖκες); [[ἀνήρ]] Il. 5, 361; [[ἔθνος]] Pind. P. 10, 28; gew. ὁ, subst., der M en sch, im <span class="ggns">Gegensatz</span> der θεοὶ ἀθάνατοι, Hom. u. folgde Dichter. Hom. θνητοῖσι βροτοῖσιν Odyss. 3, 3. 7, 210. 12, 386, θνητὸν βροτόν Odyss. 16, 212; Iliad. 18, 362 καὶ μὲν δή πού τις μέλλει βροτὸς ἀνδρὶ τελέσσαι, ὅς περ [[θνητός]] τ' ἐστὶ καὶ οὐ τόσα μήδεα οἶδεν· πῶς δὴ ἔγωγ', ἥ φημι θεάων [[ἔμμεν]] ἀρίστη, οὐκ ὄφελον Τρώεσσι κοτεσσαμένη κακὰ ῥάψαι; von Weibern, Odyss. 5, 218 ἡ μὲν γὰρ [[βροτός]] ἐστι, σὺ δ' [[ἀθάνατος]] καὶ [[ἀγήρως]]; 5, 334 Λευκοθέη, ἣ πρὶν μὲν ἔην βροτὸς αὐδήεσσα; 6, 149 γουνοῦμαί σε, [[ἄνασσα]]· [[θεός]] νύ τις ἦ [[βροτός]] ἐσσι; 160 οὐ γάρ πω τοῖον [[εἶδον]] βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' [[οὔτε]] γυναῖκα.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0465.png Seite 465]] ([[μόρος]], mors, [[μορτός]], daraus μροτός, dafür des Wohllautes halber [[βροτός]]; daher das μ in [[φαεσίμβροτος]], [[τερψίμβροτος]], [[φθισίμβροτος]]; vgl. [[μολεῖν]] [[βλώσκω]], [[μέλι]] [[βλίττω]], [[μαλακός]] [[βλάξ]]; [[μέμβλωκα]], [[ἤμβροτον]]); [[sterblich]] (Hesych. φθαρτὸς ἢ γηγενὴς [[ἄνθρωπος]], bei dem auch βροταί, erkl. γυναῖκες); [[ἀνήρ]] Il. 5, 361; [[ἔθνος]] Pind. P. 10, 28; gew. ὁ, subst., der M en sch, im <span class="ggns">Gegensatz</span> der θεοὶ ἀθάνατοι, Hom. u. folgde Dichter. Hom. θνητοῖσι βροτοῖσιν Odyss. 3, 3. 7, 210. 12, 386, θνητὸν βροτόν Odyss. 16, 212; Iliad. 18, 362 καὶ μὲν δή πού τις μέλλει βροτὸς ἀνδρὶ τελέσσαι, ὅς περ [[θνητός]] τ' ἐστὶ καὶ οὐ τόσα μήδεα οἶδεν· πῶς δὴ ἔγωγ', ἥ φημι θεάων [[ἔμμεν]] ἀρίστη, οὐκ ὄφελον Τρώεσσι κοτεσσαμένη κακὰ ῥάψαι; von Weibern, Odyss. 5, 218 ἡ μὲν γὰρ [[βροτός]] ἐστι, σὺ δ' [[ἀθάνατος]] καὶ [[ἀγήρως]]; 5, 334 Λευκοθέη, ἣ πρὶν μὲν ἔην βροτὸς αὐδήεσσα; 6, 149 γουνοῦμαί σε, [[ἄνασσα]]· [[θεός]] νύ τις ἦ [[βροτός]] ἐσσι; 160 οὐ γάρ πω τοῖον [[εἶδον]] βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' [[οὔτε]] γυναῖκα.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ός, όν :<br /><b>I.</b> <i>adj.</i> mortel, mortelle : βροτὸς [[ἀνήρ]], homme mortel ; βροτοὶ [[ἄνδρες]], hommes mortels;<br /><b>II.</b> <i>subst.</i> un mortel, un homme ; βροτὸς [[θνητός]] OD un homme mort ; <i>fém.</i> [[βροτός]], une mortelle.<br />'''Étymologie:''' pour *μβροτός de *μροτός de *μορτός, de la R. Mar <i>ou</i> Mor, mourir ; cf. ἄ-μβροτος et <i>lat.</i> mortuus.
|btext=ός, όν :<br /><b>I.</b> <i>adj.</i> mortel, mortelle : βροτὸς [[ἀνήρ]], homme mortel ; βροτοὶ [[ἄνδρες]], hommes mortels;<br /><b>II.</b> <i>subst.</i> un mortel, un homme ; βροτὸς [[θνητός]] OD un homme mort ; <i>fém.</i> [[βροτός]], une mortelle.<br />'''Étymologie:''' pour *μβροτός de *μροτός de *μορτός, de la R. Mar <i>ou</i> Mor, mourir ; cf. ἄ-μβροτος et <i>lat.</i> [[mortuus]].
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=[[βροτός]] -όν sterfelijk; meestal subst. sterveling:. [[τίς]] … βροτῶν wie van de stervelingen Soph. OT 437; [[ἡμεῖς]] οἱ βροτοί wij stervelingen Aristoph. Eq. 601.
|elnltext=[[βροτός]] -όν [[sterfelijk]]; meestal subst. [[sterveling]]:. [[τίς]] … βροτῶν wie van de stervelingen Soph. OT 437; [[ἡμεῖς]] οἱ βροτοί wij stervelingen Aristoph. Eq. 601.
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''βροτός:''' смертный, т. е. человеческий ([[ἀνήρ]] Hom.; [[ἔθνος]] Pind.).
|elrutext=<b class="num">I</b> [[смертный]], т. е. [[человеческий]] ([[ἀνήρ]] Hom.; [[ἔθνος]] Pind.).<br /><b class="num">II</b> ὁ, [[редко]] [[смертный]], [[человек]] Hom., Hes., Pind., Trag., Plat., Arst.
}}
{{elru
|elrutext='''βροτός:''' <b class="num">II</b> ὁ, редко ἡ смертный, человек Hom., Hes., Pind., Trag., Plat., Arst.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m. f.<br />Meaning: <b class="b2">(mortal) man</b>, also [[mortal]] (Il.).<br />Compounds: [[φαεσίμβροτος]]. [[βροτολοιγός]] (Il.) etc. Note [[ἄβροτος]] [[without men]] (A. Pr. 2).<br />Derivatives: [[βρότεος]] (τ 545 etc.), [[βρότειος]] (Archil.) [[mortal]], [[human]] (Wackernagel Unt. 69 n. 1, Schmid, <b class="b3">-εος</b> und <b class="b3">-ειος</b> 28f.); [[βροτήσιος]] <b class="b2">id.</b> (Hes.; after [[Ίθακήσιος]], [[φιλοτήσιος]] etc., s. Chantr. Form. 41f.); <b class="b3">βροταί γυναῖκες</b> H. by Latte corrected in [[βροτοί]] - or a late experiment?). - <b class="b3">ἄ-μβροτος</b> [[immortal]], [[divine]] (note <b class="b3">ἀ-βρότη</b> [[νύξ]] Ξ 78, cf. [[ἀμφιβρότη]] [[ἀσπίς]] <b class="b2">protecting the/a man on all sides</b> Β 389), [[ἀμβρόσιος]] <b class="b2">id.</b>, [[ἀμβροσίη]] [[Ambrosia]] food of the gods (all Il.). - On PN with [[μόρτος]] Masson R. Ph. 37 (1963) 222f. - (Not here [[μαραίνω]].)<br />Origin: IE [Indo-European] [735] <b class="b2">*mr̥-tó-</b> [[dead]], [[mortal]]<br />Etymology: [[βροτός]], Aeolic for <b class="b3">*βρατός</b>, agrees with Arm. [[mard]] [[man]] (<b class="b2">*mr̥tó-s</b>); ptc./adj. Skt. <b class="b2">mr̥tá-</b>, Av. <b class="b2">mǝrǝta-</b> [[dead]]; Lat. [[mortuus]], OCS [[mrъtvъ]] [[dead]] (suffix after [[vivus]], [[živъ]]); the negative Skt. <b class="b2">a-mŕ̥ta-</b>, Av. <b class="b2">a-mǝša-</b> [[immortal]] = <b class="b3">ἄ-μβροτος</b>. - With different ablaut <b class="b3">μορτός ἄνθρωπος</b>, [[θνητός]] H. = Skt. <b class="b2">márta-</b>, Av. <b class="b2">marǝta-</b> [[the mortal one]], [[man]]. - The verb [[to die]], (<b class="b2">*mr̥-i̯-e/o-</b>) in Lat. [[morior]], Skt. [[mriyáte]], Lith. <b class="b2">mir̃ti</b>, OCS [[mrěti]], Arm. [[meṙanim]]; further Goth. [[maúrÞr]] [[Mord]] etc. - S. also Thieme, Studien Wortkunde, 1952, 15-32..
|etymtx=Grammatical information: m. f.<br />Meaning: <b class="b2">(mortal) man</b>, also [[mortal]] (Il.).<br />Compounds: [[φαεσίμβροτος]]. [[βροτολοιγός]] (Il.) etc. Note [[ἄβροτος]] [[without men]] (A. Pr. 2).<br />Derivatives: [[βρότεος]] (τ 545 etc.), [[βρότειος]] (Archil.) [[mortal]], [[human]] (Wackernagel Unt. 69 n. 1, Schmid, <b class="b3">-εος</b> und <b class="b3">-ειος</b> 28f.); [[βροτήσιος]] <b class="b2">id.</b> (Hes.; after [[Ίθακήσιος]], [[φιλοτήσιος]] etc., s. Chantr. Form. 41f.); <b class="b3">βροταί γυναῖκες</b> H. by Latte corrected in [[βροτοί]] - or a late experiment?). - [[ἄμβροτος]] = [[immortal]], [[divine]] (note <b class="b3">ἀβρότη</b> [[νύξ]] Ξ 78, cf. [[ἀμφιβρότη]] [[ἀσπίς]] <b class="b2">protecting the/a man on all sides</b> Β 389), [[ἀμβρόσιος]] <b class="b2">id.</b>, [[ἀμβροσίη]] [[Ambrosia]] food of the gods (all Il.). - On PN with [[μόρτος]] Masson R. Ph. 37 (1963) 222f. - (Not here [[μαραίνω]].)<br />Origin: IE [Indo-European] [735] *mr̥-tó- [[dead]], [[mortal]]<br />Etymology: [[βροτός]], Aeolic for <b class="b3">*βρατός</b>, agrees with Arm. [[mard]] [[man]] (<b class="b2">*mr̥tó-s</b>); ptc./adj. Skt. mr̥tá-, Av. <b class="b2">mǝrǝta-</b> [[dead]]; Lat. [[mortuus]], OCS [[mrъtvъ]] [[dead]] (suffix after [[vivus]], [[živъ]]); the negative Skt. a-mŕ̥ta-, Av. <b class="b2">a-mǝša-</b> [[immortal]] = [[ἄμβροτος]] - With different ablaut [[μορτός]] ἄνθρωπος, [[θνητός]] H. = Skt. <b class="b2">márta-</b>, Av. <b class="b2">marǝta-</b> [[the mortal one]], [[man]]. - The verb [[to die]], (<b class="b2">*mr̥-i̯-e/o-</b>) in Lat. [[morior]], Skt. [[mriyáte]], Lith. <b class="b2">mir̃ti</b>, OCS [[mrěti]], Arm. [[meṙanim]]; further Goth. [[maúrÞr]] [[Mord]] etc. - S. also Thieme, Studien Wortkunde, 1952, 15-32..
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 44: Line 41:
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''βροτός''': ὁ, ποιητ. [[ὄνομα]], θνητὸς [[ἄνθρωπος]], κατ’ ἀντίθ. πρὸς τὸ [[ἀθάνατος]] ἤ [[θεός]], συχν. παρ’ Ὁμηρῳ ὁ [[ὁποῖος]] μεταχειρίζεται αὐτὸ συχνότερον ὡς οὐσιαστ., οἷοι νῦν βροτοί εἰσι Ἰλ. Ε. 304, κτλ.· βροτὸς ἀνὴρ Ε. 361· ― ὡς θηλ., βροτὸς αὐδήεσσα Ὀδ. Ε. 334· β. οὖσαν Ἀνθ. II. 9.89· παρὰ Τραγ. ὁ ἑνικ. δὲν [[εἶναι]] [[συνήθης]]· ἀλλ’ ἀντ’ [[αὐτοῦ]] τίθεται ἡ γεν. πληθ., βροτῶν, μετὰ τὰ τις, [[οὐδείς]], πολλοί, κτλ., Σοφ. Ο. Τ. 437, 981, κτλ.· τὸ βροτοὶ [[οὐδέποτε]] λαμβάνει τὸ ἄρθρον παρ’ Ἀττ. ποιηταῖς, πλὴν [[ὁπόταν]] προστεθῇ ἐπίθετον ἢ [[ἀντωνυμία]], τῶν πολυπόνων βρ. Εὐρ. Ὀρ. 175· [[ἡμεῖς]] οἱ βρ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 601, πρβλ. Σαννυρ. Γελ. 1 · οἱ ταλαίπωροι βρ. Ἄλεξ. εἰς τὸ Φρέαρ 2· οἱ πάντες βρ. Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 9. ― Σπάν. παρὰ πεζοῖς, Πλάτ. Πολ. 566D, Ἀριστ. Τοπ. 5. 4. ΙΙ. ἐν Αἰσχύλ. Χο. 129, βροτοῖς κεῖται χαλαρώτερον ἐπὶ θνητῶν ἀνθρώπων (μετὰ θάνατον)· ὁ Herm. ἀναγινώσκει φθιτοῖς, ὁ δὲ Σχολ. νεκροῖς. (Τὸ β παριστᾷ τῆς ῥίζης τὸ μ, ἴδε ἐν λ. ἄμβροτος).
|lstext='''βροτός''': ὁ, ποιητ. [[ὄνομα]], θνητὸς [[ἄνθρωπος]], κατ’ ἀντίθ. πρὸς τὸ [[ἀθάνατος]] ἤ [[θεός]], συχν. παρ’ Ὁμηρῳ ὁ [[ὁποῖος]] μεταχειρίζεται αὐτὸ συχνότερον ὡς οὐσιαστ., οἷοι νῦν βροτοί εἰσι Ἰλ. Ε. 304, κτλ.· βροτὸς ἀνὴρ Ε. 361· ― ὡς θηλ., βροτὸς αὐδήεσσα Ὀδ. Ε. 334· β. οὖσαν Ἀνθ. II. 9.89· παρὰ Τραγ. ὁ ἑνικ. δὲν [[εἶναι]] [[συνήθης]]· ἀλλ’ ἀντ’ αὐτοῦ τίθεται ἡ γεν. πληθ., βροτῶν, μετὰ τὰ τις, [[οὐδείς]], πολλοί, κτλ., Σοφ. Ο. Τ. 437, 981, κτλ.· τὸ βροτοὶ [[οὐδέποτε]] λαμβάνει τὸ ἄρθρον παρ’ Ἀττ. ποιηταῖς, πλὴν [[ὁπόταν]] προστεθῇ ἐπίθετον ἢ [[ἀντωνυμία]], τῶν πολυπόνων βρ. Εὐρ. Ὀρ. 175· [[ἡμεῖς]] οἱ βρ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 601, πρβλ. Σαννυρ. Γελ. 1 · οἱ ταλαίπωροι βρ. Ἄλεξ. εἰς τὸ Φρέαρ 2· οἱ πάντες βρ. Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 9. ― Σπάν. παρὰ πεζοῖς, Πλάτ. Πολ. 566D, Ἀριστ. Τοπ. 5. 4. ΙΙ. ἐν Αἰσχύλ. Χο. 129, βροτοῖς κεῖται χαλαρώτερον ἐπὶ θνητῶν ἀνθρώπων (μετὰ θάνατον)· ὁ Herm. ἀναγινώσκει φθιτοῖς, ὁ δὲ Σχολ. νεκροῖς. (Τὸ β παριστᾷ τῆς ῥίζης τὸ μ, ἴδε ἐν λ. ἄμβροτος).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[The orig. [[form]] seems to [[have]] been [[μορτός]], cf. [[ἄμβροτος]].]<br />a [[mortal]] man, Hom., [[attic]] Poets.
|mdlsjtxt=[The orig. [[form]] seems to [[have]] been [[μορτός]], cf. [[ἄμβροτος]].]<br />a [[mortal]] man, Hom., Attic Poets.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe