χηρεύω: Difference between revisions

m
Text replacement - "E.''Alc.''" to "E.''Alc.''"
(6)
m (Text replacement - "E.''Alc.''" to "E.''Alc.''")
 
(28 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=chireyo
|Transliteration C=chireyo
|Beta Code=xhreu/w
|Beta Code=xhreu/w
|Definition=intr., <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">to be without, lack</b>, c. gen., νῆσος ἀνδρῶν χ. <span class="bibl">Od.9.124</span>, cf. <span class="bibl">Plu. <span class="title">Pomp.</span>28</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>4.59</span>: γῆ χ. τῶν ἐκπονούντων <span class="bibl">Alciphr.3.25</span>; ὁλκὰς τῶν ἐμπλεόντων χηρεύουσα <span class="bibl">Hld.1.1</span>; <b class="b3">τῶν τῆς Ἀφροδίτης ὀργίων χ</b>. Ach. Tat.<span class="bibl">4.1</span>; οὐδέποτε χ. τῶν ὄντων τινὸς ὁ κόσμος Herm. ap. Stob.1.41.6; χ. ἀπό τινος <span class="bibl">Steph. <span class="title">in Hp.</span>1.219</span> D. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> abs. of a woman, <b class="b2">to be widowed, live in widowhood</b>, <span class="bibl">Is.6.51</span>, <span class="bibl">D.30.11</span>,33; of birds, <span class="bibl">Arist. <span class="title">Fr.</span>347</span>; also of men, <b class="b2">to be a widower</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cat.Ma.</span>24</span>:—Med., χηρεύσῃ λέχος <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>1089</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">live in solitude</b>, of a fugitive, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>479</span> (anap.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> trans., <b class="b2">bereave</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>440</span>; πεσὼν χηρεύσει σύνοικον <span class="bibl">Aphth.<span class="title">Prog.</span>13</span>.</span>
|Definition=intr.,<br><span class="bld">A</span> to [[be without]], [[lack]], c. gen., νῆσος ἀνδρῶν χ. Od.9.124, cf. Plu. ''Pomp.''28, Ael.''NA''4.59: γῆ χ. τῶν ἐκπονούντων Alciphr.3.25; ὁλκὰς τῶν ἐμπλεόντων χηρεύουσα Hld.1.1; <b class="b3">τῶν τῆς Ἀφροδίτης ὀργίων χ.</b> Ach. Tat.4.1; οὐδέποτε χ. τῶν ὄντων τινὸς ὁ κόσμος Herm. ap. Stob.1.41.6; χ. ἀπό τινος Steph. ''in Hp.''1.219 D.<br><span class="bld">2</span> abs. of a woman, to [[be widowed]], [[live in widowhood]], Is.6.51, D.30.11,33; of birds, Arist. ''Fr.''347; also of men, to [[be a widower]], Plu.''Cat.Ma.''24:—Med., χηρεύσῃ λέχος [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''1089.<br><span class="bld">3</span> [[live in solitude]], of a fugitive, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''479 (anap.).<br><span class="bld">II</span> trans., [[bereave]], E.''Cyc.''440; πεσὼν χηρεύσει σύνοικον Aphth.''Prog.''13.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1354.png Seite 1354]] 1) intrans., leer od. öde sein, τινός, [[νῆσος]] ἀνδρῶν χηρεύει Od. 9, 124; bes. des Gatten od. der Eltern beraubt, also verwittwe't, verwais't sein, im Wittwenstande leben, Is. 6, 51 Dem. 30, 11 u. sam sein, [[μέλεος]] μελέῳ ποδὶ χηρεύων Soph. O. R. 479; Eur. Alc. 1092. – 2) trans., leer, öde machen, berauben, bes. zur Wittwe od. Waise machen, τινά τινος, Sp., wie man auch Eur. Cycl. 440 nehmen kann.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1354.png Seite 1354]] 1) intrans., leer od. öde sein, τινός, [[νῆσος]] ἀνδρῶν χηρεύει Od. 9, 124; bes. des Gatten od. der Eltern beraubt, also verwittwe't, verwais't sein, im Wittwenstande leben, Is. 6, 51 Dem. 30, 11 u. sam sein, [[μέλεος]] μελέῳ ποδὶ χηρεύων Soph. O. R. 479; Eur. Alc. 1092. – 2) trans., leer, öde machen, berauben, bes. zur Wittwe od. Waise machen, τινά τινος, Sp., wie man auch Eur. Cycl. 440 nehmen kann.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> [[être vide]] : [[ἀνδρῶν]] OD d'hommes;<br /><b>2</b> [[être veuf]] <i>ou</i> veuve;<br /><b>3</b> [[être solitaire]], [[vivre dans la solitude]].<br />'''Étymologie:''' [[χῆρος]].
}}
{{elru
|elrutext='''χηρεύω:'''<br /><b class="num">1</b> [[быть лишенным]], [[не иметь]] ([[νῆσος]] [[ἀνδρῶν]] χηρεύει Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[быть вдовым]], [[вдоветь]] (ἡ γυνὴ ἐχήρευε Dem.);<br /><b class="num">3</b> [[быть одиноким]]: φοιτᾷ χηρεύων Soph. он бродит одиноко;<br /><b class="num">4</b> [[отнимать]], [[лишать]]: χηρεύεσθαί τι Eur. быть лишенным чего-л.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''χηρεύω''': ([[χῆρος]]) ἀμετάβ., στεροῦμαι, [[μετὰ]] γεν., [[νῆσος]] ἀνδρῶν χ. Ὀδ. Ι. 124· χηρεύσει πολλῶν Θέογν. 956Β, καὶ παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις. 2) ἀπολ, στεροῦμαι τοῦ ἀνδρός μου, [[χηρεύω]], ζῶ ἐν χηρείᾳ, Ἰσαῖος 61. 22, Δημ. 867, 4., 873. 11, Ἀριστ. Ἀποσπ. 271, κλπ.· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἀνδρῶν, εἶμαι [[χῆρος]], Πλάτ. Κάτων Πρεσβύτ. 24· χηρεύσει [[λέχος]] Εὐρ. Ἄλκ. 1089. 3) ζῶ ἐν ἐρημίᾳ, ἐπὶ ἐξορίστου, Σοφ. Ο. Τ. 479. ΙΙ. μεταβ., στερῶ, ἀποστερῶ, Εὐρ. Κύκλ. 440 (ἴδε ἐν λ. [[σίφων]])· - ἡ [[χρῆσις]] ἡ ἐν Ρήτορσι (Walz) τ. 1. σ. 543 [[εἶναι]] ἀμφίβ.
|lstext='''χηρεύω''': ([[χῆρος]]) ἀμετάβ., στεροῦμαι, μετὰ γεν., [[νῆσος]] ἀνδρῶν χ. Ὀδ. Ι. 124· χηρεύσει πολλῶν Θέογν. 956Β, καὶ παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις. 2) ἀπολ, στεροῦμαι τοῦ ἀνδρός μου, [[χηρεύω]], ζῶ ἐν χηρείᾳ, Ἰσαῖος 61. 22, Δημ. 867, 4., 873. 11, Ἀριστ. Ἀποσπ. 271, κλπ.· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἀνδρῶν, εἶμαι [[χῆρος]], Πλάτ. Κάτων Πρεσβύτ. 24· χηρεύσει [[λέχος]] Εὐρ. Ἄλκ. 1089. 3) ζῶ ἐν ἐρημίᾳ, ἐπὶ ἐξορίστου, Σοφ. Ο. Τ. 479. ΙΙ. μεταβ., στερῶ, ἀποστερῶ, Εὐρ. Κύκλ. 440 (ἴδε ἐν λ. [[σίφων]])· - ἡ [[χρῆσις]] ἡ ἐν Ρήτορσι (Walz) τ. 1. σ. 543 [[εἶναι]] ἀμφίβ.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> être vide : [[ἀνδρῶν]] OD d’hommes;<br /><b>2</b> être veuf <i>ou</i> veuve;<br /><b>3</b> être solitaire, vivre dans la solitude.<br />'''Étymologie:''' [[χῆρος]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ [[χήρα]]<br /><b>(αμτβ.)</b> στερούμαι τον ή την σύζυγό μου λόγω θανάτου, [[είμαι]] [[χήρος]] ή [[χήρα]] (α. «χήρεψε πολύ [[νέος]]» β. «τοσοῡτον ἄν χρόνον χηρεύουσ' ἠνείχετ' ἐξὸν ἄλλῳ συνοικεῑν», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>(αμτβ.)</b> <b>μτφ.</b> (για [[λειτούργημα]], [[αξίωμα]], [[θέση]]) [[παραμένω]] [[κενός]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>(αμτβ.)</b> [[είμαι]] [[άδειος]], [[έρημος]] («χήρευον δὲ μέλαθρα... Ἀχέροντος», <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>(μτβ.)</b> [[καθιστώ]] [[κάτι]] άδειο, έρημο<br /><b>2.</b> <b>(αμτβ.)</b> <b>μτφ.</b> (για εξόριστο) ζω απομονωμένος στην [[ερημιά]].
|mltxt=ΝΜΑ [[χήρα]]<br /><b>(αμτβ.)</b> στερούμαι τον ή την σύζυγό μου λόγω θανάτου, [[είμαι]] [[χήρος]] ή [[χήρα]] (α. «χήρεψε πολύ [[νέος]]» β. «τοσοῦτον ἄν χρόνον χηρεύουσ' ἠνείχετ' ἐξὸν ἄλλῳ συνοικεῖν», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>(αμτβ.)</b> <b>μτφ.</b> (για [[λειτούργημα]], [[αξίωμα]], [[θέση]]) [[παραμένω]] [[κενός]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>(αμτβ.)</b> [[είμαι]] [[άδειος]], [[έρημος]] («χήρευον δὲ μέλαθρα... Ἀχέροντος», <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>(μτβ.)</b> [[καθιστώ]] [[κάτι]] άδειο, έρημο<br /><b>2.</b> <b>(αμτβ.)</b> <b>μτφ.</b> (για εξόριστο) ζω απομονωμένος στην [[ερημιά]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χηρεύω:''' μέλ. <i>-σω</i> ([[χήρα]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> αμτβ., στερούμαι κάποιον ή [[κάτι]], με γεν., σε Ομήρ. Οδ., Θέογν.<br /><b class="num">2.</b> απόλ., στερούμαι σύζυγο, είμαι [[χήρος]], ζω σε [[κατάσταση]] χηρείας, σε Δημ. κ.λπ.· λέγεται για άντρα, είμαι [[χήρος]], σε Πλούτ.· ομοίως, χηρεύσει [[λέχος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> ζω στην [[απομόνωση]] εξαιτίας εξορίας, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> μτβ., στερούμαι, σε Ευρ.
|lsmtext='''χηρεύω:''' μέλ. <i>-σω</i> ([[χήρα]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> αμτβ., στερούμαι κάποιον ή [[κάτι]], με γεν., σε Ομήρ. Οδ., Θέογν.<br /><b class="num">2.</b> απόλ., στερούμαι σύζυγο, είμαι [[χήρος]], ζω σε [[κατάσταση]] χηρείας, σε Δημ. κ.λπ.· λέγεται για άντρα, είμαι [[χήρος]], σε Πλούτ.· ομοίως, χηρεύσει [[λέχος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> ζω στην [[απομόνωση]] εξαιτίας εξορίας, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> μτβ., στερούμαι, σε Ευρ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[χηρεύω]], fut. -σω [[χήρα]]<br /><b class="num">I.</b> intr. to be bereaved of a [[person]] or [[thing]], c. gen., Od., Theogn.<br /><b class="num">2.</b> absol. to be bereaved of a [[husband]], to be [[widowed]], [[live]] in [[widowhood]], Dem., etc.;—of a man, to be a widower, Plut.; so, χηρεύσει [[λέχος]] Eur.<br /><b class="num">3.</b> to [[live]] in [[solitude]], of an [[exile]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> [[transitive|trans.]] to bereave, Eur.
}}
}}