στροφάλιγξ: Difference between revisions

m
Text replacement - "Uebh." to "Übh."
(4)
m (Text replacement - "Uebh." to "Übh.")
 
(19 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=strofaligks
|Transliteration C=strofaligks
|Beta Code=strofa/ligc
|Beta Code=strofa/ligc
|Definition=[<b class="b3">ᾰ], ιγγος, ἡ,</b> (στρέφω, στροφαλίζω) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">whirl, eddy</b>, ἐν στροφάλιγγι κονίης <span class="bibl">Il.16.775</span>, <span class="bibl">Od.24.39</span>; <b class="b3">μετὰ σ. κ</b>. <span class="bibl">Il.21.503</span>; ἀελλάων <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>1.446</span>; καπνοῖο <span class="bibl">A.R.4.140</span>; of water in a bucket, <span class="bibl">Id.3.759</span>; of an earthquake, <span class="bibl">Q.S.3.64</span>: metaph., σ. μάχης <span class="title">AP</span>7.226 (= <span class="bibl">Anacr. 100</span>); <b class="b3">ἄοκνος σ</b>., of existence, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>148</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">curve, bend</b>, <span class="bibl">D.P. 162</span>,<span class="bibl">584</span>, <span class="bibl">Q.S.8.236</span>; <b class="b2">orbit</b> of a heavenly body, <span class="bibl">Arat.43</span>, Orph.<span class="title">Fr.</span> <span class="bibl">236</span>; of the bowels, Androm. ap. Gal.14.34. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">anything of a round shape</b>, e.g. <b class="b2">a cheese</b>, <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>697</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> = [[στρόφιγξ]], <b class="b2">pivot, hinge</b>, Epigr. in <span class="title">An.Par.</span>4.385.</span>
|Definition=[ᾰ], ιγγος, ἡ, ([[στρέφω]], [[στροφαλίζω]])<br><span class="bld">A</span> [[whirl]], [[eddy]], ἐν στροφάλιγγι κονίης Il.16.775, Od.24.39; μετὰ σ. κ. Il.21.503; ἀελλάων Opp.H.1.446; καπνοῖο A.R.4.140; of [[water]] in a [[bucket]], Id.3.759; of an [[earthquake]], Q.S.3.64: metaph., στροφάλιγξ μάχης AP7.226 (= Anacr. 100); [[ἄοκνος]] στροφάλιγξ, of [[existence]], Dam.Pr.148.<br><span class="bld">II</span> [[curve]], [[bend]], D.P. 162,584, Q.S.8.236; [[orbit]] of a [[heavenly]] [[body]], Arat.43, Orph.Fr. 236; of the [[bowel]]s, Androm. ap. Gal.14.34.<br><span class="bld">III</span> anything of a [[round]] [[shape]], e.g. a [[cheese]], Nic.Th.697.<br><span class="bld">IV</span> = [[στρόφιγξ]], [[pivot]], [[hinge]], Epigr. in An.Par.4.385.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0956.png Seite 956]] ιγγος, ἡ, Wirbel, κονίης, Staubwirbel, Il. 16, 775. 21, 503 Od. 24, 39; μάχης, Anacr. 13 (VII, 226); – Krümmung, Bug, D. Per. 162. 584; – auch vom Kreislaufe der Gestirne, Arat. 43. – Uebh. alles Kreisförmige, z. B. ein runder Käse, Nic. 697, γάλακτος ξηροῦ; u. dei Orph. Arg. 532 δεσμοῖσιν ὠκείης στροφάλιγγος ἀρηρότες ἐσφίγγοντο κάλωες. umschlingendes Band. – Auch dasjenige, um das sich etwas Anderes dreht, wie dic Thürangel, die Wagenachse.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0956.png Seite 956]] ιγγος, ἡ, [[Wirbel]], κονίης, [[Staubwirbel]], Il. 16, 775. 21, 503 Od. 24, 39; μάχης, Anacr. 13 (VII, 226); – [[Krümmung]], Bug, D. Per. 162. 584; – auch vom Kreislaufe der [[Gestirne]], Arat. 43. – Übh. alles Kreisförmige, z. B. ein runder Käse, Nic. 697, γάλακτος ξηροῦ; u. dei Orph. Arg. 532 δεσμοῖσιν ὠκείης στροφάλιγγος ἀρηρότες ἐσφίγγοντο κάλωες. umschlingendes Band. – Auch dasjenige, um das sich etwas Anderes dreht, wie dic [[Türangel]], die [[Wagenachse]].
}}
{{bailly
|btext=ιγγος (ἡ) :<br />[[tourbillon]].<br />'''Étymologie:''' [[στρέφω]].
}}
{{elnl
|elnltext=στροφάλιγξ -ιγγος, ἡ [~ στρέφω] [[werveling]], [[dwarreling]]:. σ. κονίης dwarreling van stof, [[stofwolk]].
}}
{{elru
|elrutext='''στροφάλιγξ:''' ιγγος (ᾰ) ἡ [[вихрь]], [[смерч]]: σ. κονίης Hom. [[крутящийся песок]]; ἐν στροφάλιγγι μάχης Anth. в вихре боя.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''στροφάλιγξ''': [ᾰ], -ιγγος, ἡ, ([[στρέφω]], [[στροφαλίζω]])· - [[δίνη]], [[περιστροφή]], [[μετὰ]] στροφάλιγγι κονίης Ἰλ. Π. 775, Φ. 505, Ὀδ. Ω. 39· ἀελλάων Ὀππ. Ἁλ. 1. 446· καπνοῖο Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 140· ἐπὶ ὕδατος ἐντὸς ἀντλήματος, [[αὐτόθι]] Γ. 759· - με αφορ., στρ. μάχης Ἀνθ. Π. 7. 226. ΙΙΙ. [[καμπή]], Διον. Π. 162, 584· [[ὡσαύτως]], ἡ τροχιὰ ἀστέρος, Ἄρατ. 443. ΙΙΙ. [[πρᾶγμα]] ἔχον στρογγύλον [[σχῆμα]], π.χ. [[τυρός]], Νικ. Θηρ. 697. IV. ὡς τὸ [[στρόφιγξ]], [[πρᾶγμα]], ἐφ’ οὗ στρέφεταί τι, Ἐπιγρ. παρὰ τῷ Κραμήρ. ἐν Ἀνεκδ. Παρ. 4. 385, Ἡσύχ.
|lstext='''στροφάλιγξ''': [ᾰ], -ιγγος, ἡ, ([[στρέφω]], [[στροφαλίζω]])· - [[δίνη]], [[περιστροφή]], μετὰ στροφάλιγγι κονίης Ἰλ. Π. 775, Φ. 505, Ὀδ. Ω. 39· ἀελλάων Ὀππ. Ἁλ. 1. 446· καπνοῖο Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 140· ἐπὶ ὕδατος ἐντὸς ἀντλήματος, [[αὐτόθι]] Γ. 759· - με αφορ., στρ. μάχης Ἀνθ. Π. 7. 226. ΙΙΙ. [[καμπή]], Διον. Π. 162, 584· [[ὡσαύτως]], ἡ τροχιὰ ἀστέρος, Ἄρατ. 443. ΙΙΙ. [[πρᾶγμα]] ἔχον στρογγύλον [[σχῆμα]], π.χ. [[τυρός]], Νικ. Θηρ. 697. IV. ὡς τὸ [[στρόφιγξ]], [[πρᾶγμα]], ἐφ’ οὗ στρέφεταί τι, Ἐπιγρ. παρὰ τῷ Κραμήρ. ἐν Ἀνεκδ. Παρ. 4. 385, Ἡσύχ.
}}
}}
{{bailly
{{grml
|btext=ιγγος () :<br />tourbillon.<br />'''Étymologie:''' [[στρέφω]].
|mltxt=-ιγγος, η, ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>[[λόγιος]] τ.</b>) <b>στρ.</b> μεταλλική ή ξύλινη [[προεξοχή]] στις δύο πλευρές του [[σωλήνα]] πυροβόλου η οποία επιτρέπει την [[περιστροφή]] του [[σωλήνα]], ώστε να μπορεί αυτός να πάρει συγκεκριμένη [[κλίση]] ως [[προς]] το οριζόντιο επίπεδο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[περιστροφή]], [[δίνη]]<br /><b>2.</b> καμπύλωμα, [[καμπή]] σε [[σχήμα]] τόξου<br /><b>3.</b> [[τροχιά]] αστέρα<br /><b>4.</b> [[κάθε]] σφαιρικό ή κυκλοτερές [[αντικείμενο]], όπως λ.χ. το στρογγυλό [[κεφάλι]] τυριού<br /><b>5.</b> [[κυλινδρικός]] [[άξονας]] [[γύρω]] από τον οποίο στρέφεται [[κάτι]], [[στρόφιγγα]]<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> [[μάχη]], [[πόλεμος]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[στροφάλιγξ]] κονίης» — [[στρόβιλος]] σκόνης (<b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) «[[στροφάλιγξ]] άελλῶν» — [[ανεμοστρόβιλος]] <b>(Οππ.)</b>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>στροφός</i> ή [[στροφή]] <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>αλ</i>-<i>ιγξ</i> (με [[επέκταση]] -<i>αλ</i>-), [[πρβλ]]. [[ῥαθάμιγξ]]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
|auten=λιγγος ([[στρέφω]]): [[eddy]], [[whirl]], of [[dust]].
|auten=λιγγος ([[στρέφω]]): [[eddy]], [[whirl]], of [[dust]].
}}
{{grml
|mltxt=-ιγγος, η, ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>[[λόγιος]] τ.</b>) <b>στρ.</b> μεταλλική ή ξύλινη [[προεξοχή]] στις δύο πλευρές του [[σωλήνα]] πυροβόλου η οποία επιτρέπει την [[περιστροφή]] του [[σωλήνα]], ώστε να μπορεί αυτός να πάρει συγκεκριμένη [[κλίση]] ως [[προς]] το οριζόντιο επίπεδο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[περιστροφή]], [[δίνη]]<br /><b>2.</b> καμπύλωμα, [[καμπή]] σε [[σχήμα]] τόξου<br /><b>3.</b> [[τροχιά]] αστέρα<br /><b>4.</b> [[κάθε]] σφαιρικό ή κυκλοτερές [[αντικείμενο]], όπως λ.χ. το στρογγυλό [[κεφάλι]] τυριού<br /><b>5.</b> [[κυλινδρικός]] [[άξονας]] [[γύρω]] από τον οποίο στρέφεται [[κάτι]], [[στρόφιγγα]]<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> [[μάχη]], [[πόλεμος]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[στροφάλιγξ]] κονίης» — [[στρόβιλος]] σκόνης (<b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) «[[στροφάλιγξ]] άελλῶν» — [[ανεμοστρόβιλος]] <b>(Οππ.)</b>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>στροφός</i> ή [[στροφή]] <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>αλ</i>-<i>ιγξ</i> (με [[επέκταση]] -<i>αλ</i>-), <b>πρβλ.</b> <i>ῥαθάμ</i>-<i>ιγξ</i>].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''στροφάλιγξ:''' [ᾰ], -ιγγος, ἡ ([[στροφαλίζω]]), [[δίνη]], [[περιστροφή]], [[στροβιλισμός]], σε Όμηρ.· μεταφ., [[στροφάλιγξ]] μάχης, σε Ανθ.
|lsmtext='''στροφάλιγξ:''' [ᾰ], -ιγγος, ἡ ([[στροφαλίζω]]), [[δίνη]], [[περιστροφή]], [[στροβιλισμός]], σε Όμηρ.· μεταφ., [[στροφάλιγξ]] μάχης, σε Ανθ.
}}
}}
{{elnl
{{etym
|elnltext=στροφάλιγξ -ιγγος, [~ στρέφω] werveling, dwarreling:. σ. κονίης dwarreling van stof, stofwolk.
|etymtx=[[στρόφιγξ]] See also: s. [[στρέφω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=στροφᾰ́λιγξ, ιγγος, [[στροφαλίζω]]<br />a [[whirl]], [[eddy]], Hom.:—metaph., στρ. μάχης Anth.
}}
}}
{{elru
{{FriskDe
|elrutext='''στροφάλιγξ:''' ιγγος (ᾰ) ἡ вихрь, смерч: σ. κονίης Hom. крутящийся песок; ἐν στροφάλιγγι μάχης Anth. в вихре боя.
|ftr='''στροφάλιγξ''': [[στρόφιγξ]]<br />{stropháligks}<br />'''See also''': s. [[στρέφω]].<br />'''Page''' 2,811
}}
}}