καθύπερθε: Difference between revisions

|Definition=[ῠ], poet. before a vowel καθύπερ-θεν (also [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">Th.5.59</span>, <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>1090</span> (lyr.)); Ion. κατύπερθε: Adv.:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[from above]], [[down from above]], δεινὸν δὲ λόφος κ. ἔνευεν <span class="bibl">Il.3.337</span>, cf. <span class="bibl">22.196</span>, <span class="bibl">Od.12.442</span>, etc.; κ. μελαθρόφιν <span class="bibl">8.279</span>; ἐκ μὲν τοῦ πεδίου... κ. δέ… <span class="bibl">Th.5.59</span>, cf.<span class="title">IG</span>12.398: c. gen., πυρός <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>691</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[atop]], [[above]], opp. [[ὑπένερθε]], <span class="bibl">Od.10.353</span>; <b class="b3">κ. ἐπιρρέει</b> floats [[atop]], <span class="bibl">Il.2.754</span>; κ. τῶν ὅπλων τοῦ τόνου <span class="bibl">Hdt.7.36</span>; of geographical position, Λέσβος ἄνω... καὶ Φρυγίη καθύπερθε <span class="bibl">Il.24.545</span>: c. gen., <b class="b3">καθύπερθε Χίοιο</b> [[above]], i.e. [[north of]], Chios, <span class="bibl">Od.3.170</span>: in Prose, Κέρκιος κατύπερθε <span class="title">SIG</span>1.3 (Abu Simbel, vi B. C.); <b class="b3">ἡ Χώρη ἡ κ</b>. <span class="bibl">Hdt.4.8</span>; ἡ κ. ὁδός <span class="bibl">Id.1.104</span>, etc.; <b class="b3">τὰ κ</b>. [[the upper country]], i.e. farther inland, τὰ κ. τῆς λίμνης <span class="bibl">Id.2.5</span>; <b class="b3">τὰ κ. τῆς θηριώδεος</b> ib.<span class="bibl">32</span>; τοῖσι κ. Ἀσσυρίων οἰκημένοισι <span class="bibl">Id.1.194</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b2">above, having the upper hand of</b>, <b class="b3">κ. γενέσθαι τινός</b>, prop., of a wrestler [[who falls atop of]] his opponent, ib.<span class="bibl">67</span>, <span class="bibl">8.60</span>.γ; κ. Χερὶ πλούτῳ τε τῶν ἐχθρῶν S.<span class="title">El.</span>l.c. (lyr.); also, of affairs, ἐλογίζετο… κ. οἱ τὰ πρήγματα ἔσεσθαι τῶν Ἑλληνικῶν <span class="bibl">Hdt.8.136</span>; κακοὶ δ' ἀγαθῶν καθύπερθεν <span class="bibl">Thgn.679</span>; <b class="b3">μόχθου κ</b>. [[superior]] [[to]] misery, unconquered by it, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.31</span>; also κ. ἤ… <span class="bibl">Hdt.8.75</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of Time, [[before]], c. gen., <span class="bibl">Id.5.28</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1289.png Seite 1289]] vor Vocalen καθύπερθεν, ion. [[κατύπερθε]], von oben her, von oben herab; δεινὸν δὲ [[λόφος]] καθύπερθεν ἔνευεν, der Helmbusch winkte von oben herab, Il. 3, 337; καθύπερθεν ἐπιῤῥέει 2, 754; Od. 12, 442 u. öfter; χλαίνας καθύπερθεν ἕσασθαι Il. 24, 646, überzuziehen; πολλὰ δὲ καὶ [[καθύπερθε]] μελαθρόφιν ἐξεκέχυντο Od. 8, 279. Bei geographischen Bestimmungen, Iliad. 24, 545 ὅσσον [[Λέσβος]] ἄνω ἐντὸς ἐέργει καὶ Φρυγίη [[καθύπερθε]], καθ. Χίου, Ὀρτυγίης καθ., oberhalb Chios, d. i. nördlich davon, Od. 3, 170. 15, 404. Ggstz [[ὑπένερθε]], 10, 353. So auch Her., ὴ χώρη ἡ [[κατύπερθε]] 4, 8, τὰ [[κατύπερθε]] [[θηριώδης]] ἐστὶ ἡ [[Λιβύη]] 2, 32. – Übertr., πολλῷ [[κατύπερθε]] ἦν τῶν ἀντιστασιωτέων, er war überlegen, Her. 5, 69, κατ. τῷ πολέμῳ [[γενέσθαι]] Τεγεητέων, die Oberhand gewinnen, besiegen, 1, 67; 8, 60; so auch Pind., μόχθου καθ. [[νεᾶνις]], durch Mühsal unbesiegt, P. 9, 32; Soph. ζῴης μοι καθύπερθεν χειρὶ καὶ πλούτῳ τεῶν ἐχθρῶν El. 1079; Sp.

|lstext='''καθύπερθε''': ποιητ. πρὸ φωνήεντος -θεν, Λοβέκ. εἰς Φρύν. 284. Ἰων. κατύπερθε: Ἐπίρρ.: - [[ἄνωθεν]], ἐκ τῶν ἄνω πρὸς τὰ [[κάτω]], δεινὸν δὲ [[λόφος]] καθ. ἔνευεν Ἰλ. Γ. 337, πρβλ.. 196, Ὀδ. Μ. 442, Θέογν.. κλ.· ἐκ τοῦ πεδίου.., καθ. δὲ..., 5. 59: - [[μετὰ]] γεν., [[καθύπερθε]] μελαθρόφιν, [[ἄνωθεν]] ἐκ τῆς ὀροφῆς, Ὀδ. Θ. 279. 2) ἄνω, [[ἐπάνω]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ὑπένερθε]] ἡ μὲν ἔβαλλε θρόνοις ἔνι ῥήγεα καλά, πορφύρεα καθύπερθ’, [[ὑπένερθε]] δὲ λῖθ’ ὑπέβαλλεν Ὀδ. Κ. 353· καθύπερθεν ἐπιρρέει, ῥέει ἐπὶ τῆς ἐπιφανείας, Ἰλ. Β. 754· κατ. τῶν ὅπλων Ἡρόδ. 7. 36· - πρὸς δήλωσιν γεωγραφικῆς θέσεως, [[Λέσβος]] ἄνω.., καὶ Φρυγίη [[καθύπερθε]] Ἰλ. Ω. 545· [[μετὰ]] γεν., [[καθύπερθε]] Χίου, [[ἄνωθεν]], δηλ. πρὸς βορρᾶν τῆς Χίου, Ὀδ. Γ. 170: - παρὰ πεζολόγοις, ἡ χώρη ἡ κατ. Ἡρόδ. 4. 8· ἡ κατ. ὁδὸς 1. 104, κτλ.· τὰ κατύπερθε, ἡ πρὸς τὰ ἄνω [[χώρα]], δηλ. πρὸς τὰ μεσόγαια, τὰ κατ. τῆς λίμνης ὁ αὐτ. 2. 5· τὰ κατ. τῆς θηριώδεος αὐτ. 32· τοῖσι κατ. Ἀσσυρίων οἰκημένοισι 1. 194. 3) [[ὑπέρτερος]], ἐπειρώτεον, τίνα ἂν θεῶν ἰλασάμενοι κατύπερθε τῷ πολέμῳ Τεγεητέων γενοίατο Ἡρόδ. 1. 67· τῶν έχθρῶν κατύπερθε γενέσθαι 8. 60· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ὑποθέσεων, οὕτω τε ἐλογίζετο κατύπερθε οἱ τά πρήγματα ἔσεσθαι τῶν Ἑλληνικῶν ὁ αὐτ. 8. 136· κακοὶ δ’ ἀγαθῶν καθύπερθεν Θέογν. 679· μόχθου καθ., [[ὑπέρτερος]] [[αὐτοῦ]], [[ἀκατάβλητος]] ὑπ’ [[αὐτοῦ]], Πινδ. Π. 9. 55· ζῴης μοι καθύπερθεν χειρὶ καὶ πλούτῳ τεῶν ἐχθρῶν ὅσον νῦν [[ὑπόχειρ]] ναίεις Σοφ.Ἠλ. 1090· [[ὡσαύτως]], κατ. ἤ... Ἡρόδ. 8. 75. ΙΙ. ἐπὶ χρόνου, πρό, [[μετὰ]] γεν., ὁ αὐτ. 5. 28. Πρβλ. ἄνω.

|sltr=<b>κᾰθῠπερθε</b> prep. c. gen., <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[above]], [[superior]] to μόχθου [[καθύπερθε]] [[νεᾶνις]] [[ἦτορ]] ἔχοισα (P. 9.31)

|lsmtext='''καθύπερθε:''' ποιητ. [[πριν]] από [[φωνήεν]] -θεν· Ιων. [[κατύπερθε]]· επίρρ.·<br /><b class="num">I. 1.</b> πάνω από, από [[κάτω]] προς τα πάνω, σε Όμηρ. κ.λπ.· με γεν., κ. [[μελαθρόφιν]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> στην [[κορυφή]] ή στο [[επάνω]] [[μέρος]], [[επάνω]], στο ίδ.· <i>καθ. ἐπιρρέει</i>, επιπλέει στην [[επιφάνεια]], σε Ομήρ. Ιλ.· χρησιμοποιείται για να δηλώσει γεωγραφική [[θέση]], Φρυγίη [[καθύπερθε]], στο ίδ.· με γεν., [[καθύπερθε]] Χίου, [[επάνω]], [[άνωθεν]], δηλ. βόρεια της Χίου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>τὰ κ</i>., η άνω [[χώρα]], δηλ. προς τα [[μεσόγεια]], <i>τὰ κ. τῆς λίμνης</i>, σε Ηρόδ.· [[καθύπερθε]] [[γενέσθαι]] τινός, [[κυρίως]] λέγεται για [[παλαιστή]] που πέφτει πάνω στον αντίπαλό του· απ' όπου «έχω το πάνω [[χέρι]]», στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για χρόνο, [[πριν]], προγενέστερα, με γεν., στον ίδ.

{{elru

|elrutext='''κᾰθύπερθε:''' (ν), ион. κᾰτύπερθε (ῠ) adv.<br /><b class="num">1)</b> сверху: [[λόφος]] κ. ἔνευεν Hom. сверху (со шлема) помавал султан;<br /><b class="num">2)</b> сверху, поверх (ἐπιρρέειν Hom.): χλαίνας κ. [[ἕσασθαι]] Hom. постлать сверху одеяла;<br /><b class="num">3)</b> выше, к северу: ἡ κ. [[Φρυγίη]] Hom. северная Фригия; ἡ [[χώρη]] ἡ κ. Her. страна, лежащая к северу; τὰ κ. [[θηριώδης]] ἐστὶ ἡ [[Λιβύη]] Her. северная Ливия населена дикими зверями;<br /><b class="num">4)</b> выше, сильнее: κ. γίνεσθαι Her. быть сильнее или обстоять лучше.<br />(ν), ион. κᾰτύπερθε praep. [[cum]] gen.<br /><b class="num">1)</b> сверху: κ. [[μελαθρόφιν]] Hom. с потолка;<br /><b class="num">2)</b> выше, севернее, к северу от (κ. Χίου, Ὀρτυγίης κ. Hom.);<br /><b class="num">3)</b> выше, сильнее: κ. τινος πλούτῳ [[ζῆν]] Soph. превосходить кого-л. богатством; κ. τῷ πολέμῳ τινὸς [[γενέσθαι]] Her. одолевать кого-л. на войне;<br /><b class="num">4)</b> ранее, прежде: κ. τούτων Her. до этого.

|elnltext=καθ-ύπερθε, Ion. κατύπερθε, voor klinkers -θεν adv. van bovenaf:. εἴ πώς οἱ καθύπερθεν ἀλάλκοιεν βελέεσσιν in de hoop dat zij hem van bovenaf met speren bescherming zouden bieden Il. 22.196. bovenop, overheen:; ἡ μὲν ἔβαλλε... ῥήγεα... καθύπερθε de ene (dienares) legde er kleden overheen Od. 10.353; subst.:; τὰ κ. de hogere streken, het binnenland Hdt. 2.5.1; geogr. boven, noordelijk:. ἡ χώρη ἡ κ. de noordelijke streek Hdt. 4.8.1. van tijd vroeger:. τῶν... καθύπερθέ οἱ προγόνων van zijn voorvaderen van eertijds Hdt. 9.64.2. prep. met gen. ten noorden van:; κ. Χίοιο ten noorden van Chios Od. 3.170; overdr. superieur (aan), met gen.:; καθύπερθεν χερὶ πλούτῳ τε τῶν ἐχθρῶν in kracht en rijkdom superieur aan de vijanden Soph. El. 1090; κ. γενέσθαι iem. overwinnen Hdt. 1.67.2; van tijd voor:. κατύπερθε δὲ τούτων voordien Hdt. 5.28.

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> from [[above]], [[down]] from [[above]], Hom., etc.:—c. gen., κ. [[μελαθρόφιν]] Od.<br /><b class="num">2.</b> on the top or [[upper]] [[side]], [[above]], Od.; καθ. ἐπιρρέει floats atop, Il.:— to [[denote]] geographical [[position]], Φρυγίη [[καθύπερθε]] Il.; c. gen., [[καθύπερθε]] Χίου [[above]], i. e. [[north]] of, [[Chios]], Od.; τὰ κ. the [[upper]] [[country]], i. e. [[further]] [[inland]], τὰ κ. τῆς λίμνης Hdt.; [[καθύπερθε]] [[γενέσθαι]] τινός, [[properly]], of a [[wrestler]] who falls atop of his [[opponent]]; [[hence]], to [[have]] the [[upper]] [[hand]] of, Hdt.<br /><b class="num">II.</b> of [[Time]], [[before]], c. gen., Hdt.