φωνή: Difference between revisions

|Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[sound]], [[tone]], prop., [[the]] [[sound]] of the [[voice]], whether of men or animals with lungs and throat (ἡ φωνὴ [[ψόφος]] τίς ἐστιν ἐμψύχου Arist.de An.420b5, cf. 29, HA535a27, PA664b1); opp. [[φθόγγος]] (v. [[φθόγγος]] ''ΙΙ''):<br><span class="bld">I</span> mostly of human beings, [[speech]], [[voice]], [[utterance]], φωνὴ [[ἄρρηκτος]] Il.2.490; ἀτειρέα φωνή 17.555; φωνὴ δέ οἱ αἰθέρ' ἵκανεν, of [[Ajax]]' [[battle]]-[[cry]], 15.686; of the [[battle]]-[[cry]] of an [[army]], Τρώων καὶ Ἀχαιῶν . . φ. δεινὸν ἀϋσάντων 14.400: pl., of the [[cry|cries]] of [[market]]-[[people]], X.Cyr.1.2.3; ὁ [[τόνος]] τῆς φωνής Id.Cyn.6.20, D.18.280, Aeschin.3.209; ὀξεῖα φωνή, βαρυτέρα φωνή, λεία φωνή, τραχεῖα φωνή, Pl.Ti.67b; φωνὴ μαλακή Ar.Nu.979 (anap.); [[μιαρός|μιαρά]], [[ἀναιδής]], Id.Eq.218,638: with Verbs, φωνὴν ῥῆξαι [[Herodotus|Hdt.]]1.85, Ar.Nu.357 (anap.); φωνὴν ἱέναι [[Herodotus|Hdt.]]2.2, 4.23, Pl.Phdr.259d, etc.; φωνὴν ἥσει E.HF1295; [[προΐεσθαι]] Aeschin.2.23; ἀρθροῦν X.Mem.1.4.12; διαρθρώσασθαι Pl.Prt.322a; [[ἐντείνασθαι]] Aeschin.2.157; φωνὴν ἐπαρεῖ D.19.336; φωνῇ [[with]] [[his]] [[voice]], [[aloud]], Il.3.161, Pi.P.9.29; εἶπε τῇ φωνῇ τὰ ἀπόρρητα Lys.6.51; διὰ ζώσης φωνῆς Anon.Geog.Epit.1p.488M.; [[μιᾷ φωνῇ]] = [[with]] one [[voice]], Luc. Nigr.14; ἀπὸ φωνῆς, c. gen., [[dictate]]d by... Choerob.in Thd.1.103 tit., Marin. in Euc.Dat.p.234 M., Olymp. in Grg.p.1 N., Pall. in Hp.2.1 D.: pl., αἱ φωναί the [[note]]s of the [[voice]], Pl.Grg.474e; σχήμασι καὶ φωναῖς Arist. Rh.1306a32: [[proverb|prov.]], [[φωνῇ]] [[ὁρᾶν]], of a [[blind]] [[man]], S.OC138 (anap.); πᾶσαν, τὸ λεγόμενον, φωνὴν ἱέντα, i.e. using every [[effort]], Pl.Lg.890d, cf. Euthd.293a; πάσας [[ἀφιέναι]] φωνάς Id.R.475a, D.18.195; φωνὰς ἀπρεπεῖς προΐεντο PTeb.802.15 (ii B. C.).<br><span class="bld">2</span> the [[cry]] of animals, as of [[swine]], [[dog]]s, [[ox]]en, Od.10.239, 12.86,396; of asses, [[Herodotus|Hdt.]]4.129; of the [[nightingale]], [[song]], Od.19.521; ἄνθρωπος πολλὰς φωνὰς ἀφίησι, τὰ δὲ ἄλλα μίαν Arist.Pr.895a4.<br><span class="bld">3</span> any [[articulate]] [[sound]], opp. [[inarticulate]] [[noise]] ([[ψόφος]]), φωνὴ κωκυμάτων S.Ant.1206; ὥσπερ φωνῆς οὔσης κατὰ τὸν ἀέρα πολλάκις καὶ λόγου ἐν τῇ φωνῇ Plot.6.4.12: στοιχεῖόν ἐστι φωνὴ [[ἀδιαίρετος]] Arist.Po.1456b22; also especially of [[vowel]] [[sound]], opp. to that of [[consonants]], Pl.Tht.203b, Arist.HA535a32; in literary criticism, of [[sound]], opp. [[meaning]], Phld.Po.5.20 (pl.), 21.<br><span class="bld">4</span> of [[sound]]s made by [[inanimate]] [[object]]s, mostly Poet., κερκίδος φωνή S.Fr.595; συρίγγων E.Tr.127 (lyr.); αὐλῶν Mnesim.4.56 (anap.); rare in early Prose, ὀργάνων φωναί Pl.R.397a; freq. in LXX, ἡ φωνή τῆς σάλπιγγος [[LXX]] Ex.20.18; φωνὴ βροντῆς ib. Ps.103(104).7; ἡ φωνὴ αὐτοῦ ὡς φωνὴ ὑδάτων πολλῶν Apoc.1.15.<br><span class="bld">5</span> generally, [[sound]], defined as ἀὴρ πεπληγμένος, πληγὴ ἀέρος, Zeno Stoic.1.21, Chrysipp.ib.2.43.<br><span class="bld">II</span> [[faculty]] of [[speech]], [[discourse]], εἰ φωνὴν λάβοι S.El.548; παρέσχε φωνὴν τοῖς ἀφωνήτοις τινά Id.OC1283.<br><span class="bld">2</span> [[language]], [[Herodotus|Hdt.]]4.114, 117; φωνὴ ἀνθρωπηΐη Id.2.55; ἀγνῶτα φ. βάρβαρον A.Ag.1051; φωνὴν ἥσομεν Παρνησίδα Id.Ch.563, cf. E.Or.1397 (lyr.), Th.6.5, 7.57, X.Cyn.2.3, Pl.Ap.17d, etc.; τῶν βαρβάρων πρὶν μαθεῖν τὴν φωνήν Id.Tht.163b; κατὰ τὴν Ἀττικὴν τὴν παλαιὰν φωνήν Id.Cra. 398d, cf. 409e.<br><span class="bld">III</span> [[phrase]], [[saying]], τὴν Σιμωνίδου φωνήν Id.Prt. 341b; ἡ τοῦ Σωκράτους φωνή Plu.2.106b, cf. 330f, etc.; of [[formula]]e, στοιχειώματα καὶ φωναί Epicur.Ep.1p.4U., cf. Sent.Vat.41 (= Metrod. Fr.59); αἱ σκεπτικαὶ φωναί S.E.P.1.14, cf. Jul.Or.5.162b, etc.<br><span class="bld">IV</span> [[report]], [[rumour]], LXXGe.45.16.<br><span class="bld">b</span> [[message]], Sammelb.7252.21 (iii/iv A. D.).<br><span class="bld">V</span> [[loud]] [[talk]], [[bragging]], Epicur.Sent.Vat. 45.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1322.png Seite 1322]] ἡ, Laut, Ton, immer von lebenden Wesen, gew. von Menschen, [[Stimme]], [[Rede]]; oft bei Hom., Hes. u. Folgdn; bes. laute, deutliche Stimme, Schlachtruf, Il. 14, 400. 15, 686. 18, 219; von Tieren, von Schweinen, Hunden, Rindern, Od. 10, 239. 12, 86. 396 (Her. 4, 129); von der Nachtigall 19, 521, Gesang; von der Schwalbe Anacr. 9, 9; vgl. Arist. H. A. 4, 9 λόγου κοινωνεῖ ὁ [[ἄνθρωπος]], τὰ δ' ἄλλα φωνῆς; de anim. 2, 8 erkl. [[ψόφος]] ἐμψυχίου [[σημαντικός]]; u. sonst, der artikulirte Laut im <span class="ggns">Gegensatz</span> des unartikulirten, [[ψόφος]], Schäf. D. Hal. de C. V. p. 155; doch auch κερκίδων, Soph. Ir. 522, συρίγγων, Eur. Tr. 127; – gewöhnlich die [[Sprache]]; Her. 4, 117, der verbindet φωνὴν ἱέναι, 2, 2; ὁ [[παῖς]] [[ἄφωνος]] ὑπὸ δέους καὶ κακοῦ ἔῤῥηξε φωνήν 1, 85; τἡν φωνὴν τῶν γυναικῶν οἱ ἄνδρες οὐκ ἐδυνέατο μαθεῖν, τὴν δὲ τῶν ἀνδρῶν αἱ γυναῖκες συνέλαβον 4, 114; αὐδάξασθαι φωνῇ ἀνθρωπηΐῃ 2, 55; προσέννεπε φωνᾷ Pind. P. 9, 30, u. oft; εἴθ' εἶχε φωνὴν εὔφρονα Aesch. Ch. 193; ἀγνῶτα βάρβαρον κεκτημένη Ag. 1021; φωνὴν ἥσομεν Παρνησίδα Ch. 556; εἰ φωνὴν λάβοι, wenn er sprechen könnte, Soph. El. 538; Eur, oft, φωνὴν ἥσει [[χθών]] Herc. F. 1295; μαλακή Ar. Nubb. 966, μιαρά Equ. 218, [[ἀναιδής]] 636; ἐμφανῆ ποιεῖν διὰ φωνῆς Plat. Theaet. 206 d; τῇ φωνῇ μέγα λέγων Prot. 310 b; ἐν φωνῇ βαρβάρῳ τεθραμμένος 341 c, u. oft, wie Folgde; im plur., φωναί, Geschrei, Xen. Cyr. 1, 2,3; οἵας τότ' ἠφίει Φίλιππος φωνάς Dem. 18, 218; ὁ παρὼν καιρὸς μονονουχὶ λέγει φωνὴν ἀφιείς 1, 2. – Bei den Stoikern der bloße Laut im <span class="ggns">Gegensatz</span> zur [[λέξις]].

|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>A.</b> [[son]] ; <i>particul.</i> son clair et fort :<br /><b>I.</b> <i>en parl. de pers.</i><br /><b>1</b> voix, <i>particul.</i> voix claire et forte;<br /><b>2</b> [[faculté]] <i>ou</i> droit de parler, usage de la parole;<br /><b>3</b> [[cri]];<br /><b>4</b> [[voix dans le chant]] ; <i>au pl.</i> αἱ φωναί notes de la voix;<br /><b>5</b> son articulé, <i>particul.</i> voyelle <i>t. de gramm.</i><br /><b>II.</b> [[voix des animaux]] :<br /><b>1</b> [[cri d'un animal]];<br /><b>2</b> [[chant des oiseaux]];<br /><b>III.</b> [[son des instruments]];<br /><b>B.</b> langage, <i>d'où</i><br /><b>1</b> <i>en gén.</i> manière de s'exprimer;<br /><b>2</b> [[langue propre à un peuple]], [[idiome]] ; <i>particul.</i> dialecte;<br /><b>3</b> langue propre à une classe d'hommes, <i>particul.</i> langue des orateurs;<br /><b>4</b> [[maxime]], [[sentence]];<br /><b>C.</b> [[mot]], [[expression]].<br />'''Étymologie:''' [[φημί]].

|elrutext='''φωνή:''' дор. [[φωνά]] (ᾱ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[звук]]: φωνὴ ἡ δι᾽ [[ὤτων]] ὑπ᾽ ἀέρος [[μέχρι]] ψυχῆς πληγὴ διαδιδομένη (ἐστίν) Plat. звук есть сотрясение, передаваемое воздухом через уши сознанию; ὀργάνων φωναί Plat. звуки (музыкальных) инструментов; ἀρθροῦν τὴν φωνήν Xen. издавать членораздельные звуки; ἡ φωνὴ [[ἔναρθρος]] Plut. членораздельные звуки;<br /><b class="num">2</b> [[голос]]: ἀείδειν λεπταλέῃ φωνῇ Hom. петь тонким голосом; ἐπαίρειν τὴν φωνήν Dem. возвышать голос; [[βοῶν]] φωνή Hom. мычание коров; φωνὴ σκύλακος Hom. лай щенка; χέειν πολυηχέα φωνήν Hom. (о соловье) петь переливчатым голосом; ἀναβοῆσαι μιᾷ φωνῇ Luc. единодушно воскликнуть;<br /><b class="num">3</b> [[звук]], [[гудение]], [[жужжание]] (τῆς κερκίδος Soph.; ὑδάτων πολλῶν NT): ἡ ἱερὰ φωνή Luc. священный шелест (Додонского дуба);<br /><b class="num">4</b> [[членораздельный звук]], [[звук речи]]: ὄνομά ἐστι φωνὴ συνθετὴ σημαντική Arst. имя есть значимое сочетание членораздельных звуков;<br /><b class="num">5</b> [[гласный звук]] Plat., Arst.;<br /><b class="num">6</b> [[крик]], [[возглас]] (αἱ τῶν ἀγοραίων φωναί Xen.; φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ NT);<br /><b class="num">7</b> [[боевой клич]] (Τρώων καὶ Ἀχαιῶν Hom.);<br /><b class="num">8</b> [[слово]], [[речь]]: φωνὴν [[λαβεῖν]] Soph. взять слово или обрести дар речи; φωνὴν εὐεπῆ [[ἱέναι]] Xen. хорошо говорить; φωνὴ νόμου [[ἥδε]] Plat. закон гласит следующее; πᾶσαν φωνὴν [[ἱέναι]] Plat. и πάσας ἀφιέναι φωνάς Plat., Dem. пускать в ход все слова, т. е. широковещательно говорить ([[ὑπέρ]] τινος Dem.);<br /><b class="num">9</b> [[язык]], [[речь]] Hom., Thuc.: Ἀσιάδι φωνᾷ Eur. на языке азиатских народов;<br /><b class="num">10</b> [[говор]], [[наречие]] (τῇ φωνῇ λέγειν [[ἀττικιστί]] Dem.);<br /><b class="num">11</b> (отдельное) [[слово]]: φωνήν τινα ἀνῃρῆσθαι Plut. изъять какое-л. слово из обращения;<br /><b class="num">12</b> [[выражение]], [[изречение]] (ἡ Σιμωνίδου φωνή Plat.; ἡ Πλατωνικὴ φωνή Plut.).

|txtha=φωνῆς, ἡ ([[φάω]]) to [[shine]], [[make]] [[clear]] (cf. [[Curtius]], § 407; Liddell and Scott, [[under]] the [[word]] [[φάω]])), from Homer down, [[Hebrew]] קול:<br /><b class="num">1.</b> a [[sound]], [[tone]]: of [[inanimate]] things, as of [[musical]] instruments, T omits φωνῆς, WH [[give]] it [[only]] in marginal [[reading]]; cf. Buttmann, § 132,10); ὀργάνων, [[Plato]], de rep. 3, p. 397a; συριγγων, [[Euripides]], Tro. 127; ψαλτηρίου καί αὐλοῦ, [[Plutarch]], mor., p. 713c.); of [[wind]], [[noise]], of a millstone, [[whir]] (the [[sound]] (A. V. [[voice]]): τοῦ ἀσπασμοῦ, ῤημάτων, the [[cry]] (of men), [[φωνή]] [[μεγάλη]], a [[loud]] [[cry]], a [[cry]] i. e. [[wailing]], [[lamentation]], a [[voice]], i. e. the [[sound]] of uttered words: λαλεῖν φωνάς, [[τήν]] φωνήν αἴρειν, [[πρός]] τινα, φωνήν ἐπαίρειν, φωνῆς ... ἐκέκραξα (or ἐκκράζειν), Buttmann, § 143,11)); [[φωνή]] [[μεγάλη]] added to verbs: to λέγειν, ἐν [[φωνή]] [[μεγάλη]] ἐν; [[εἰπεῖν]], [[φάναι]], αἰνεῖν [[τόν]] Θεόν, ἀναβοαν, R G L [[text]] T); [[βοᾶν]] (L marginal [[reading]] Tr WH); φώνειν, (T Tr WH); L T Tr WH); ἀναφωνεῖν, R G L Tr marginal [[reading]]); κηρύσσειν (ἐν [[φωνή]] [[μεγάλη]]), omits ἐν); κραυγάζειν, ἀνακράζειν, κράζειν. R G L); ); κράζων ἐν [[φωνή]] [[μεγάλη]] ἐν ἰσχυρά [[φωνή]], G L T Tr WH); [[μετά]] φωνῆς [[μεγάλης]] δοξάζων [[τόν]] Θεόν, [[ἰδού]] [[φωνή]] λέγουσα, ἔρχεται [[φωνή]], R G L Tr [[text]]); ἐξέρχεται, γίνεται [[φωνή]], T omits; WH brackets ἐγένετο; T Tr marginal [[reading]] WH); adds [[πρός]] αὐτόν)); [[πρός]] τινα, φωνῆς ἐνεχθείσης [[αὐτῷ]], ἐγένοντο φωναί μεγάλαι, ἀπεκρίθη [[φωνή]], ἀκούειν φωνήν (cl. Buttmann, §§ 132,17; 144,16 α.), Buttmann, § 129,8b.); L T Tr WH [[insert]] ὡς), G omits; Tr brackets φωνήν); Buttmann, as [[above]]); R G L WH marginal [[reading]]); ἀκούειν φωνῆς (Buttmann, § 132,17; Winer's Grammar, § 30,7d.), T Tr WH [[text]]); βλέπειν [[τήν]] φωνήν, i. e. the [[one]] [[who]] uttered the [[voice]], [[φωνή]] [[with]] a genitive of the [[subject]]: βοῶντος, ἀγγέλου [[ὅταν]] μέλλῃ σαλπίζειν, ἡ [[φωνή]] τίνος, the [[natural]] ([[familiar]]) [[sound]] of [[one]]'s [[voice]], ἀνθρώπου, [[human]] [[utterance]], [[φωνή]] τίνος, the [[voice]] of a [[clamorous]] [[person]], ἀγγέλων πολλῶν, [[singing]] the praises of Christ, ἀρχαγγέλου, the [[awakening]] [[shout]] of the archangel, the [[leader]] of the angelic [[host]], τοῦ Θεοῦ, of God — [[teaching]], admonishing, [[whether]] in the O. T. Scriptures or in the gospel, the [[speech]], [[discourse]], Θεοῦ ... [[οὐκ]] ἀνθρώπου, τάς φωνάς τῶν προφητῶν, the predictions (`[[read]] [[every]] sabbath'), ἀλλάξαι [[τήν]] φωνήν. (See [[ἀλλάσσω]]), [[speech]], i. e. a [[language]], [[tongue]]: Josephus, contra Apion 1,1; (1,9, 2; 1,14, 1, etc.); Cebes (399 B.C.>) tab. 33; Aelian v. h. 12,48; ([[Diogenes]] Laërtius 8,3; for [[other]] examples from Greek writings [[see]] Passow, [[under]] the [[word]], p. 2377{b}; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], II:3); τῇ Ἑβραΐδι [[φωνή]], τῇ πατρίῳ [[φωνή]], Schmidt, [[chapter]] 1 § 27; Trench, § lxxxix.; and [[see]] [[λαλέω]], at the [[beginning]].)

|mltxt=η, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> ο [[ήχος]] που παράγεται από τον λάρυγγα και τη στοματική [[κοιλότητα]] ανθρώπων και ζώων, [[λαλιά]]<br /><b>2.</b> [[κραυγή]] (α. «έβγαλε μια [[φωνή]], που μέ κούφανε» β. «ὑπὸ δέους... ἔρρηξε φωνήν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αναφώνηση]], [[ξεφωνητό]], [[οχλοβοή]] (α. «τί φωνές και [[κακό]] [[είναι]] αυτό;» β. «ἤκουσα ὡς φωνὴν ὄχλου πολλοῦ», ΚΔ)<br /><b>4.</b> ([[ιδίως]] στην [[ποίηση]]) [[ήχος]] αψύχων (α. «η [[φωνή]] του δάσους» β. «φωνὴ ὑδάτων», ΚΔ)<br /><b>5.</b> η [[γλώσσα]] (α. «η ελληνική [[φωνή]]» β. «τῶν βαρβάρων πρὶν μαθεῖν τὴν φωνήν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «με μια [[φωνή]]» και «μιᾷ φωνῇ» — ομόφωνα<br /><b>7.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> (στην ΠΔ) «φωνῇ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ» — λέγεται σε περιπτώσεις [[κατά]] τις οποίες μια σωστή [[υπόδειξη]] αντιμετωπίζεται με [[αδιαφορία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>φυσιολ.</b> η [[ικανότητα]] εκπομπής ήχων [[κατά]] την [[ομιλία]], [[αλλά]] και το [[σύνολο]] τών ήχων που παράγονται από τις περιοδικές δονήσεις τών φωνητικών χορδών του λάρυγγα<br /><b>2.</b> <b>μουσ.</b> α) η [[χρησιμοποίηση]] του συστήματος παραγωγής ήχων του ανθρώπου με σκοπό τη [[δημιουργία]] ενός μέλους<br />β) [[μέρος]] μιας μουσικής σύνθεσης («κύρια [[φωνή]]» — η [[φωνή]] τενόρο)<br /><b>3.</b> (σχετικά με μουσ. όργανο) [[μουσικός]] [[φθόγγος]], [[νότα]] («από το [[ακορντεόν]] λείπουν δύο φωνές»)<br /><b>4.</b> [[τρόπος]] εκτέλεσης τραγουδιού (α. «πρώτη [[φωνή]]» β. «δεύτερη [[φωνή]]» γ. «[[τρίτη]] [[φωνή]]»)<br /><b>5.</b> <b>γραμμ.</b> [[γραμματική]] [[κατηγορία]] του ρήματος η οποία εκφράζεται γλωσσικά με το καταληκτικό ρηματικό [[μόρφημα]] και καθορίζει την [[λειτουργική]] [[σχέση]] που υπάρχει [[μεταξύ]] ρήματος και υποκειμένου στα πλαίσια της πρότασης (α. «ενεργητική [[φωνή]]» — η [[φωνή]] με την οποία δηλώνεται η [[ενέργεια]] του υποκειμένου, λ.χ. [[κτίζω]] β. «παθητική [[φωνή]]» — η [[φωνή]] με την οποία δηλώνεται ότι το [[υποκείμενο]] πάσχει, δέχεται, υφίσταται την [[ενέργεια]] κάποιου άλλου, του ποιητικού αιτίου, λ.χ. <i>κτίζομαι</i><br />γ. «[[μέση]] [[φωνή]]» — η [[φωνή]] με την οποία δηλώνεται ότι το [[υποκείμενο]] [[είναι]] ταυτόχρονα [[πρόξενος]] και [[αποδέκτης]] μιας πράξης, λ.χ. [[κουρεύομαι]])<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «[[βάζω]] [ή [[μπήγω]]] τις φωνές» — [[φωνάζω]] με [[οργή]] για να επιπλήξω κάποιον, [[ξεφωνίζω]] ή [[καλώ]] σε [[βοήθεια]]<br />β) «η [[φωνή]] του αίματος» — η ενδόμυχη [[παρόρμηση]] εκδίκησης για φόνο στενού συγγενή<br />γ) «[[βγάζω]] [μια] [[φωνή]]» — [[φωνάζω]] σε κάποιον που [[είναι]] [[μακριά]] να σταθεί<br /><b>7.</b> <b>παροιμ.</b> α) «[[φωνή]] λαού, [[οργή]] Θεού» — δηλώνει τη [[μεγάλη]] και αποτελεσματική [[δύναμη]] της λαϊκής κινητοποίησης, στην οποία υποκύπτουν οι πάντες<br />β) «[[κατά]] [[φωνή]] κι ο [[γάιδαρος]]» — λέγεται για απροσδόκητη [[εμφάνιση]] ενός προσώπου την ώρα ακριβώς που γίνεται [[λόγος]] γι' αυτόν<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «ἀπὸ φωνῆς»<br />([[συχνά]] σε κώδικες συγγραμμάτων) δηλώνει ότι το [[σύγγραμμα]] αποτελεί [[προϊόν]] υπαγόρευσης και όχι ιδιόχειρης εργασίας <b>(Δουκάγγ.)</b><br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> λεκτική [[διατύπωση]], [[δήλωση]]<br /><b>2.</b> [[ικανότητα]] για [[ομιλία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> πολεμική [[ιαχή]]<br /><b>2.</b> (για πουλιά και, [[κυρίως]], για [[αηδόνι]]) [[κελάηδημα]], [[τραγούδι]]<br /><b>3.</b> α) [[κάθε]] [[έναρθρος]] [[ήχος]] («στοιχεῖόν ἐστι φωνὴ [[ἀδιαίρετος]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br />β) (ειδικότερα) ο [[ήχος]] τών φωνηέντων, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον ήχο τών συμφώνων<br /><b>4.</b> [[ρήση]], [[ρητό]] («τὴν Σιμωνίδου φωνήν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>5.</b> [[φήμη]]<br /><b>6.</b> [[διάλεκτος]] («κατὰ τὴν Ἀττικὴν τὴν παλαιὰν φωνήν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>7.</b> [[λέξη]]<br /><b>8.</b> [[μήνυμα]]<br /><b>9.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ φωναί</i><br />οι παραλλαγές, οι τόνοι της φωνής<br /><b>10.</b> (η δοτ. ως επίρρ.) <i>φωνῇ</i><br />μεγαλοφώνως<br /><b>11.</b> <b>παροιμ.</b> α) «φωνῇ... ὁρῶ» — λεγόταν για τυφλό άνθρωπο (<b>Σοφ.</b>)<br />β) «πᾶσαν, τὸ λεγόμενον, φωνήν ἱέντα» — λεγόταν για κάποιον που έκανε [[χρήση]] οποιουδήποτε μέσου (<b>Πλάτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>φω</i>-<i>νή</i>, [[κατά]] την επικρατέστερη [[άποψη]], έχει σχηματιστεί από την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>bh</i><i>ā</i>- του ρ. [[φημί]] με [[επίθημα]] -<i>νη</i> ([[πρβλ]]. [[ποινή]]). Η [[άποψη]] ότι η λ. ανάγεται στην εκτεταμένη ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>ghwen</i>- «[[αντηχώ]]» (<b>πρβλ.</b> αρχ. σλαβ. <i>zvonŭ</i>, ρωσ. <i>zvon</i> «[[ήχος]]») δεν θεωρείται ιδιαίτερα πιθανή.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[φωνίδα]](-<i>ίς</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[φωνάριον]], [[φωνήεις]], [[φωνίον]], [[φωνώ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[φωνικός]], [[φώνος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[φωνάσκω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[φωνάκλα]], [[φωνάρα]], [[φωναράς]], [[φωναχτός]], [[φωνίτσα]], [[φωνούλα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[φωνασκώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[φωνοβόλος]], [[φωνομαχώ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[φωνόμιμος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[φωνοκτυπώ]], [[φωνολογώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[φωναγγειογράφημα]], [[φωναγγειογραφία]], [[φωναγωγός]], [[φωνασθένεια]], [[φωνενδοσκόπηση]], [[φωνενδοσκοπία]], [[φωνενδοσκόπιο]], [[φωνενδοσκοπώ]], [[φωνιατρική]], [[φωνογραφία]], <i>φωνόγραφος</i>, [[φωνοθήκη]], [[φωνοκαρδιογραφία]], [[φωνοκινητικός]], [[φωνοκοπώ]], [[φωνοληψία]], [[φωνόλιθος]], [[φωνολογία]], [[φωνομετρία]], [[φωνόμετρο]], <i>φωνομίμηση</i>, [[φωνομοντάζ]], [[φωνοπάθεια]], [[φωνοσκόπιο]], [[φωνοσπασμία]], [[φωνοταινία]], [[φωνοφοβία]], [[φωνωδία]]. (Β' συνθετικό) [[αγριόφωνος]], [[αλλόφωνος]], [[ασύμφωνος]], [[άφωνος]], [[βαθύφωνος]], [[βαρβαρόφωνος]], [[γλυκύφωνος]], [[γυναικόφωνος]], [[δίφωνος]], [[ετερόφωνος]], [[εύφωνος]], [[ημίφωνος]], [[ισχνόφωνος]], [[κακόφωνος]], [[καλλίφωνος]], [[λαμπρόφωνος]], [[λαρυγγόφωνος]], [[λεπτόφωνος]], [[μακρόφωνος]], [[μεγαλόφωνος]], [[μονόφωνος]], [[μυριόφωνος]], [[ξενόφωνος]], [[ομόφωνος]], [[οξύφωνος]], [[παράφωνος]], [[ποικιλόφωνος]], [[πολύφωνος]], [[σύμφωνος]], [[ταυτόφωνος]], [[τραχύφωνος]], [[τρίφωνος]], [[υψηλόφωνος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αγλαόφωνος]], [[αιολόφωνος]], <i>ακριτόφωνος</i>, <i>αντίφωνος</i>, <i>αρτίφωνος</i>, [[αυτόφωνος]], [[βαρύφωνος]], [[δευτερόφωνος]], [[διάφωνος]], [[δύσφωνος]], <i>εικελόφωνος</i>, [[έμφωνος]], <i>εναντιόφωνος</i>, [[εννεάφωνος]], [[επτάφωνος]], [[ευρύφωνος]], [[ηδύφωνος]], [[ηερόφωνος]], [[ημερόφωνος]], [[θηλύφωνος]], [[θρασύφωνος]], [[ιμερόφωνος]], [[ισχυρόφωνος]], [[καινόφωνος]], [[κερατόφωνος]], [[κοιλόφωνος]], <i>λάφωνος</i>, [[λιγυμακρόφωνος]], [[λιγύφωνος]], [[μαλακόφωνος]], [[μαλθακόφωνος]], [[ματαιόφωνος]], [[μαψίφωνος]], [[μελάμφωνος]], [[μελλιχόφωνος]], [[μικρόφωνος]], [[ξηρόφωνος]], [[ογκόφωνος]], [[οικειόφωνος]], [[οικτρόφωνος]], [[ολιγόφωνος]], [[ολόφωνος]], [[πάμφωνος]], [[παντόφωνος]], [[παχύφωνος]], [[στενόφωνος]], [[στρηνόφωνος]], [[ταχύφωνος]], [[τραυλόφωνος]], [[τρομαλεόφωνος]], [[υπάφωνος]], [[υστερόφωνος]], [[υψόφωνος]], [[φιλόφωνος]], [[χαλκόφωνος]], [[χαριτόφωνος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αηδονόφωνος]], [[αλβανόφωνος]], <i>απειρόφωνος</i>, <i>αρρενόφωνος</i>, [[βλαχόφωνος]], <i>βραχνόφωνος</i>, <i>βραχύφωνος</i>, [[βροντόφωνος]], [[γλυκόφωνος]], [[ελληνόφωνος]], [[ισόφωνος]], [[λιγυρόφωνος]], [[μεσόφωνος]], [[οδοντόφωνος]], [[οκτάφωνος]], [[ομοιόφωνος]], [[ουρανισκόφωνος]], [[πεντάφωνος]], [[ρινόφωνος]], [[σλαβόφωνος]], [[τετράφωνος]], [[τουρκόφωνος]], [[υψίφωνος]], [[χαμηλόφωνος]], [[χειλεόφωνος]], <i>χιλιόφωνος</i>, <i>χοντρόφωνος</i>, <i>χρυσόφωνος</i>].

|esmgtx=ἡ 1 [[voz]] de un dios θεωρῶν τὸν θεὸν ἐν τῷ ὕδατι καὶ φωνὴν λαμβάνων ἐν στίχοις <b class="b3">contemplando al dios en el agua y recibiendo su voz en versos</b> P IV 164 ἀποκρίθητί μοι διὰ τῆς ἱερᾶς σου φωνῆς <b class="b3">contéstame por medio de tu sagrada voz</b> P IV 1031 SM 66 22 εἰνοδίᾳ Ἑκάτῃ, φρικώδει φωνῇ βάρβαρον κράζουσα θεά <b class="b3">a la diosa de los caminos, Hécate, diosa que con voz terrible grita sonidos ininteligibles</b> SM 49 69 ᾿Iησοῦς, ἡ φωνὴ ἡ παραφήσασα τῶν ἁμαρτιῶν <b class="b3">Jesús, la voz que libera de los pecados</b> C 13 14 del mago φωνῇ ἐπευχόμενος μεγάλῃ εἰς Ἄρκτον <b class="b3">haciendo la súplica a la Osa con voz potente</b> P LXXII 15 2 plu. [[vocales]] εἰς ὃ γράψεις τὸ μέγα ὄνομα ταῖς ἑπτὰ φωναῖς <b class="b3">en el que escribirás el gran nombre con las siete vocales</b> P XIII 39 P XIII 53 κύριε, ἀπομιμοῦμαι ταῖς ζʹ φωναῖς, εἴσελθε καὶ ἐπάκουσόν μοι <b class="b3">señor, yo te represento por medio de las siete vocales, ven y escúchame</b> P XIII 207 P XIII 701 3 [[lengua]], [[idioma]] ἐξορκίζω σε κατὰ τῆς ἑβραικῆς φωνῆς <b class="b3">te conjuro por la lengua hebrea</b> P III 119