3,273,653
edits
m (Text replacement - "as Subst." to "as substantive") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
(48 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=ᾰ̓δελφός | ||
|Medium diacritics=ἀδελφός | |Medium diacritics=ἀδελφός | ||
|Low diacritics=αδελφός | |Low diacritics=αδελφός | ||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=adelfos | |Transliteration C=adelfos | ||
|Beta Code=a)delfo/s | |Beta Code=a)delfo/s | ||
|Definition=[ᾰ], ([[ἀ]]- copul., [[δελφύς]], <span class=" | |Definition=[ᾰ], ([[ἀ]]- copul., [[δελφύς]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''510b13; cf. [[ἀγάστωρ]]) properly,<br><span class="bld">A</span> [[son of the same mother]]:<br><span class="bld">I</span> as [[substantive]], [[ἀδελφός]], ὁ, voc. <b class="b3">ἄδελφε;</b> Ep., Ion., and Lyr. [[ἀδελφεός]] (gen. -ειοῦ in Hom. is for -εόο), Cret. [[ἀδελφιός]], [[ἀδευφιός]], ''Leg.Gort.''2.21, ''Mon.Ant.''18.319:—[[brother]], Hom., etc.; [[ἀδελφοί]] = [[brother and sister]], E.''El.''536; so of the Ptolemies, θεοὶ ἀδελφοί Herod.1.30, ''OGI''50.2 (iii B. C.), etc.; ἀπ' ἀμφοτέρων ἀδελφεός [[Herodotus|Hdt.]]7.97: [[proverb|prov.]], χαλεποὶ πόλεμοι ἀδελφῶν E.''Fr.''975: metaph., ἀ. γέγονα σειρήνων [[LXX]] ''Jb.''30.29.<br><span class="bld">2</span> [[kinsman]], ib.''Ge.''13.8, al.; [[tribesman]], Ex.2.11, al.<br><span class="bld">3</span> [[colleague]], [[associate]], PTeb.1.12, ''IG''12 (9).906.19 (Chalcis); [[member of a college]], ib.14.956.<br><span class="bld">4</span> term of address, used by kings, ''OGI''138.3 (Philae), J.''AJ''13.2.2, etc.; generally, [[LXX]] ''Ju.''7.30; especially in letters, ''PPar.''48 (ii B. C.), etc.:—as a term of [[affection]], applicable by [[wife]] to [[husband]], [[LXX]] ''To.''10.12, ''PLond.''1.42.1 (ii B. C.), etc.<br><span class="bld">5</span> [[brother]] (as a [[fellow]] [[Christian]]), ''Ev.Matt.''12.50, ''Act.Ap.''9.30, al.; of other religious communities, e.g. Serapeum, ''PPar.''42.1 (ii B. C.), cf. ''PTaur.''1.1.20.<br><span class="bld">6</span> metaph., of things, [[fellow]], <b class="b3">ἀνὴρ τῷ ἀ. προσκολληθήσεται</b>, of Leviathan's scales, [[LXX]] ''Jb.''41.8.<br><span class="bld">II</span> Adj., ἀδελφός, ἀδελφή, ἀδελφόν, [[brotherly]] or [[sisterly]], A.''Th.'' 811, etc.; <b class="b3">φύσιν ἀ. ἔχοντες</b>, of [[Hephaistos]] and [[Athena]], Pl.''Criti.'' 109c.<br><span class="bld">2</span> generally, of anything double, [[twin]], [[in pairs]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]'' 2.3.19:—also, [[akin]], [[cognate]], μαθήματα Archyt.1; ἀ. νόμοις [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]'' 683a: mostly c. gen., ἀδελφὰ τῶνδε [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''192; ἡ δὲ μωρία μάλιστ' ἀ. τῆς πονηρίας ἔφυ Id.''Fr.''925; freq. in Pl., ''Phd.''108b, ''Cra.''418e, al., cf. Hyp.''Epit.''35: c. dat., ἀδελφὰ τούτοισι [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1262, cf. Pl.''Smp.''210b. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-οῦ, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> ép., jón., lír., tard. [[ἀδελφεός]], [[ἀδελφειός]] (Hom. gen. ἀδελφειοῦ), ἀδελφε<ι>οῖο Call.<i>SHell</i> (260A.5), locr. <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.609.5 (VI/V a.C.); beoc. [[ἀδελφιός]] <i>SEG</i> 22.416 (Tebas IV/III a.C.); cret. [[ἀδελπιός]] <i>ICr</i>.4.72.2.21 (Gortina V a.C.); [[ἀδευφιός]] <i>ICr</i>.4.208A.2 (Gortina II a.C.); αδελπhεον <i>IG</i> 12(3).537 (Tera VII/VI a.C.); [[ἀδελπός]] Ramsay, <i>Studies in Eastern Rom.Prov</i>.167 (Isauria), <i>MAMA</i> 7.577 (Frigia)<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. [[ἀδερφός]] <i>JRCil</i>.2.p.228.n.15 (Dalisando, imper.), [[ἀδαλφός]] <i>IKais.Lyk</i>.272, [[ἀδερός]] <i>SB</i> 13920.1 (V/VI d.C.)<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [cret. sg. gen. ἀδελπιō <i>ICr</i>.4.72.2.21, dat. ἀδελπιōι <i>ICr</i>.4.72.7.16, locr. ἀδελφεōι <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.609.5 (VI/V a.C.); plu. nom. ἀδελποί <i>JRCil</i>.2.p.172 nota 38 (imper.); cret. plu. gen. ἀδελπιōν <i>ICr</i>.4.72.4.22]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[hermano]], <i>Il</i>.5.21, <i>Od</i>.4.91, <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.609.5 (VI/V a.C.), Gorg.B 11a.8, <i>UPZ</i> 110.2 (II a.C.), ἀδελφοὶ ὁμοπάτριοι Pl.<i>Lg</i>.774e, ἀ. ἀπ' ἀμφοτέρων hermano de padre y madre</i> Hdt.7.97, ὁμογνήσιος [[ἀδελφός]] <i>POxy</i>.47.13 (I d.C.), cf. <i>PPar</i>.20.6 (VI d.C.), ὁ δὲ πατρὸς ἀ. θεῖος Poll.3.22<br /><b class="num">•</b>ὁ μὲν νόθος υἱὸς Ὀϊλῆος ... Αἴαντος [[ἀδελφεός]] de un hermano bastardo (de padre) <i>Il</i>.13.695, cf. Pi.<i>N</i>.10.73<br /><b class="num">•</b>en plu. de dos hermanos Τυνδαριδᾶν ἀδελφῶν (Cástor y Pólux) <i>Lyr.Adesp</i>.86, tít. de una comedia de Filemón, Ath.569d, de Dífilo, Ath.499d, de Apollod.Gel., Stob.4.53.13, de Hegesipo, Ath.290b, de Eufrón, Ath.379c, de Menandro, Ath.431b, de Alexis, Ath.223f, de Terencio, Ter.<i>Ad</i>.<br /><b class="num">•</b>pero ἀδελφοί hermano y hermana</i> E.<i>El</i>.536, cf. And.<i>Myst</i>.47<br /><b class="num">•</b>en Egipto heleníst. θεοὶ ἀδελφοί de Ptolomeo II y Arsínoe, Herod.1.30, <i>SB</i> 8854.2 (Ptolemaide III a.C.), cf. 10763.6 (II a.C.), <i>PTor.Choachiti</i> 12.1.20 (II a.C.), <i>POxy</i>.713.21, 30 (I d.C.)<br /><b class="num">•</b>para expresar relación de gran afecto ἠσπάζοντο ὥσπερ ἀδελφούς X.<i>An</i>.6.3.24, <i>PTeb</i>.12.1, 19.2 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>para indicar relaciones castas κοιμηθήσῃ ὡς ἀ. καὶ οὐκ ὡς [[ἀνήρ]] Herm.<i>Sim</i>.9.11.3, de fundaciones de una misma [[ciudad]] διὰ τὸ Μασσαλιήτας εἶναι ἡμῖν ἀδελφούς <i>ILampsakos</i> 4.26 (II a.C.).<br /><b class="num">2</b> fig. ἀ. γέγονα σειρήνων he sido un hermano para los chacales</i> [[LXX]] <i>Ib</i>.30.29<br /><b class="num">•</b>de cosas [[compañero]] ἀνὴρ τῷ ἀδελφῷ προσκολληθήσεται cada uno estará pegado a su compañero (de las escamas del Leviatán, como hombres con escudo)</i>, [[LXX]] <i>Ib</i>.41.9.<br /><b class="num">3</b> [[miembro de un mismo pueblo]], [[paisano]] Pl.<i>Mx</i>.239a<br /><b class="num">•</b>[[miembro de la misma tribu]] [[LXX]] <i>Ex</i>.2.11, cf. Ph.2.78<br /><b class="num">•</b>[[miembro de la misma asociación o colegio]], <i>IG</i> 14.956B.15.<br /><b class="num">4</b> lit. sem.-crist. [[pariente]] [[LXX]] <i>Ge</i>.13.8, <i>Le</i>.10.4<br /><b class="num">•</b>[[sobrino]] [[LXX]] <i>Ge</i>.14.14<br /><b class="num">•</b>de los «hermanos» de Jesús <i>Eu.Matt</i>.12.46, de Santiago ὁ ἀ. τοῦ Κυρίου <i>Ep.Gal</i>.1.19<br /><b class="num">•</b>de un cuñado, M.Ant.5.31.<br /><b class="num">II</b> como tratamiento<br /><b class="num">1</b> [[hermano]] dirigido a un amigo íntimo, X.<i>An</i>.7.2.25<br /><b class="num">•</b>la esposa al dirigirse al marido, [[LXX]] <i>To</i>.10.12, <i>UPZ</i> 59.1 (III a.C.), <i>SEG</i> 39.1711.20 (Egipto I d.C.)<br /><b class="num">•</b>gener. como tratamiento afectuoso <i>UPZ</i> 72.2 (II a.C.), [[Cristo]] al dirigirse a un [[creyente]] <i>Eu.Matt</i>.12.50, <i>Eu.Marc</i>.3.35.<br /><b class="num">2</b> [[de los miembros de comunidades religiosas]] <i>IUrb.Rom</i>.246b.14 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de los cristianos entre sí <i>Ep.Rom</i>.8.29, 1<i>Ep.Cor</i>.5.11, ἀγαπητὲ ἀδελφὲ ἐν κ(υρί)ῳ <i>PAlex</i>.29.15 (III d.C.), cf. <i>PGron</i>.18.2, 3, 24 (IV d.C.), ἀδελφοὶ ἐν θ(ε)ῷ hermanos en el Señor</i>, <i>PGrenf</i>.2.73.6 (III/IV d.C.), cf. <i>MAMA</i> 7.183 (Hadrianópolis, Frigia Oriental)<br /><b class="num">•</b>acompañando al nombre propio indicando su calidad de [[hermano en la fe]], <i>Ep.Rom</i>.16.23, 1<i>Ep.Cor</i>.1.1<br /><b class="num">•</b>[[monje]], <i>IGLS</i> 1130 (Seleucia).<br /><b class="num">3</b> como tratamiento usado por reyes al dirigirse a personas importantes, I.<i>AI</i> 13.45, ἀδελφὲ Πειλᾶτε (habla Herodes) <i>Eu.Petr</i>.1.5, como tít. honoríf. de alto rango en la jerarquía de la corte ptolemaica <i>IPh</i>.19.13, <i>ISyène</i> 244.26 (ambos II a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[colega]] entre funcionarios <i>POxy</i>.892.3 (IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> como adj. [ἀδελφός, ἀδελφή, ἀδελφόν, dór. ἀδελφεός, ἀδελφεά, ἀδελφεόν]<br /><b class="num">1</b> [[hermano]], [[emparentado]], fig. [[semejante]], [[del mismo tipo]] ἀδελφεὰ μαθήματα Archyt.B 1, φύσιν ἀδελφὴν ἔχοντες de Hefesto y Atena, Pl.<i>Criti</i>.109c<br /><b class="num">•</b>c. gen. τὰ πρὸ τούτων βάρεα ἀδελφὰ τῶν ὀκταμήνων πόνων Hp.<i>Epid</i>.2.3.17, ἀδελφὰ τῶνδε S.<i>Ant</i>.192, ἅ τούτων ἀδελφά τε καὶ ἀδελφῶν ψυχῶν ἔργα Pl.<i>Phd</i>.108b<br /><b class="num">•</b>c. dat. παθήματα τῇ προτέρῃ [[ἀδελφεά]] Hp.<i>Mul</i>.1.36, ἀδελφά ... τούτοισιν φορεῖ τὰ ... θρεπτήρια S.<i>OC</i> 1262, ἀδελφὰ τὰ βουλεύματα τοῖς ἔργοις Lys.2.64, ἀδελφὰ τούτοις ἐπιτηδεύσαντα Philostr.<i>VA</i> 1.2, λόγος ἀ. τῷ προειρημένῳ Ael.<i>VH</i> 2.18, τὰ συνθήματα ... ὡς μάλιστα ἀδελφὰ ταῖς μελλούσαις πράξεσι Aen.Tact.24.14, cf. Pl.<i>Smp</i>.210b.<br /><b class="num">2</b> de cosas naturalmente unidas [[doble]], [[emparejado]] ὅσα ἀδελφὰ ἔφυσεν ἀνθρώποις (de manos, pies, etc.), X.<i>Mem</i>.2.3.19.<br /><b class="num">• Etimología:</b> ἀ- < *<i>sm̥</i>- más la r. que se encuentra en δελφύς q.u. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0032.png Seite 32]] ὁ, (ἀ copul. -[[δελφύς]], nach Arist. H. A. 3, 1), Bruder, bei Hom. noch nicht, welcher [[ἀδελφεός]] u. ἀδελ φειός gebraucht; ἀ[[δελφοί]], Geschwister; auch adl. [[ἀδελφός]], ή, όν, brüderlich; Aesch. χερσὶνφαῖς Spt. 793, wie Soph. O. R. 1468; ähnlich, übereinstimmend, τινός, z. B. Soph. ἀδελφὰ τῶνδε κηρύξας Ant. 192; βουλεύματα τοῖς ἔργοις ἀδ. Lys. 2, 59; τῶν εἰρημένων ἀδ. Isocr. 4, 71; – τινί, Soph. O. C. 1264; Aeschin. 2, 145 διαβολὴ δὲ ἀδελφόν ἐστι καὶ ἡ [[συκοφαντία]]; τὰ σὰ τοῖς φανεῖσιν ἡγοῦμαι ἀδελφά Luc. Gall. 5 (voc. ἄδελφε, s. Göttling p. 305). | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0032.png Seite 32]] ὁ, (ἀ copul. -[[δελφύς]], nach Arist. H. A. 3, 1), Bruder, bei Hom. noch nicht, welcher [[ἀδελφεός]] u. ἀδελ φειός gebraucht; ἀ[[δελφοί]], Geschwister; auch adl. [[ἀδελφός]], ή, όν, brüderlich; Aesch. χερσὶνφαῖς Spt. 793, wie Soph. O. R. 1468; ähnlich, übereinstimmend, τινός, z. B. Soph. ἀδελφὰ τῶνδε κηρύξας Ant. 192; βουλεύματα τοῖς ἔργοις ἀδ. Lys. 2, 59; τῶν εἰρημένων ἀδ. Isocr. 4, 71; – τινί, Soph. O. C. 1264; Aeschin. 2, 145 διαβολὴ δὲ ἀδελφόν ἐστι καὶ ἡ [[συκοφαντία]]; τὰ σὰ τοῖς φανεῖσιν ἡγοῦμαι ἀδελφά Luc. Gall. 5 (voc. ἄδελφε, s. Göttling p. 305). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>I.</b> <i>subst.</i> frère ; οἱ ἀδελφοί frères, <i>qqf</i> frères et sœurs ; ἀδελφεοὶ <i>(ion.)</i> ἀπ' ἀμφοτέρων HDT frères de père et de mère;<br /><b>II.</b> <i>adj.</i><br /><b>1</b> [[de frère]], [[de sœur]], [[fraternel]];<br /><b>2</b> [[double]], [[jumeau]] ; τὰ ἀδελφά XÉN les organes jumeaux (yeux, mains, pieds, <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> [[proche parent]], [[semblable]], [[analogue]] : τινος <i>ou</i> τινι à qqn <i>ou</i> à qch;<br />[[NT]]: compatriote ; membre de la communauté chrétienne.<br />'''Étymologie:''' ἀ- cop., [[δελφύς]], litt. « né du même sein ».<br /><i><b>Syn.</b></i> [[κασίγνητος]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀδελφός:'''<br /><b class="num">1</b> [[братский]], [[братнин]] (χεῖρες Aesch., Soph.; [[πολιτεία]] Plut.);<br /><b class="num">2</b> перен. [[братский]], [[родственный]], [[близкий]]: ἀδελφὰ [[τῶνδε]] и τούτοιν Soph. нечто вроде этого; τούτων [[ἀδελφά]] τε καὶ ἀδελφῶν ψυχῶν ἔργα Plat. дела, близкие к этим и совершаемые родственными между собой душами; τῆς ἐν [[Μαραθῶνι]] μάχης [[ἀδελφή]] Plut. (сражение), напоминающее Марафонское.<br /><b class="num">I</b> эп.-ион. ἀδελφε(ι)ός ὁ (voc. ἄδελφε) брат: οἱ ἀδελφοί Eur. etc. братья, реже Eur. брат и сестра; ἀδελφεοὶ ἀπ᾽ ἀμφοτέρων Her. брат и по отцу и по матери. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀδελφός''': [ᾰ] (α ἀθροιστ., [[δελφύς]], Ἀριστοφ. Ἱ. Ζ. 3. 1, 21, πρβλ. -[[ἀγάστωρ]], καὶ Σανσκρ., sa-garbhyas, co-uterinus), [[ὥστε]] ἀδελφοὶ [[κυρίως]] [[εἶναι]] υἱοὶ τῆς αὐτῆς μητρός. Ι. ὡς οὐσιαστικόν, [[ἀδελφός]], ὁ, κλητ. ἄδελφε (οὐχὶ -φέ), Ἰων. ἀδελφεός, Ἐπ. -ειός, (τῶν δύο δὲ τούτων τύπων τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλον μεταχειρίζεται ἀείποτε ὁ [[Ὅμηρος]]· ὁ δὲ Ἡρόδ. κ. Πίνδ. τὸν πρῶτον, [[ὅστις]] [[ὡσαύτως]] ἀπαντᾷ καὶ ἐν λυρικῷ χωρίῳ τοῦ Αἰσχύλ. Θ. 974.): ― [[ἀδελφός]], ἢ [[καθόλου]], [[στενός]], πλησίον [[συγγενής]]· ἀδελφοί, ἀδελφὸς καὶ [[ἀδελφή]], ὡς τὸ Λατ. fratres, Εὐρ. Ἠλ. 536· ― ἀδελφεοὶ ἀπ’ ἀμφοτέρων, (δηλ. οὐχὶ μόνον ἐκ τοῦ ἑνὸς τῶν γονέων, Ἡροδ. 7. 97: ― Παροιμ., χαλεποὶ πόλεμοι ἀδελφῶν, Εὐριπ. Ἀποσπ. 965, πρβλ. [[ἀδελφή]]. 2) θρησκευτ., [[ἀδελφός]], (ὡς ἀδελφὸς ἐν Χριστῷ), Εὐαγγ. Ματθ. ιβ΄, 50. ― Πράξ. Ἀποστ. θ΄, 30, κ. ἀλλ. ΙΙ. ὡς ἐπίθ. [[ἀδελφός]], ή, όν, [[ἀδελφικός]], Τραγ., ὡς παρ’ Αἰσχύλ. Θ. 811· φύσιν ἀδελφὴν ἔχοντες, ἐπὶ Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς, Πλάτ. Κριτί. 109C. 2) [[καθόλου]], ὡς τὸ Λατ. geminus, gemellus, ἐπὶ παντὸς διπλοῦ πράγματος, ἢ ζεύγους, Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 19· [[ὡσαύτως]], ὡς [[δίδυμος]], ἀκριβῶς [[ὅμοιος]], [[σύνεγγυς]], ἀδ. νόμοις, Πλάτ. Νόμ. 683Α, κτλ.· ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ μετὰ γεν., ἀδελφὰ τῶνδε, Σοφ. Ἀντιγ. 192· ἡ δὲ [[μωρία]] μάλιστ’ ἀδ. τῆς πονηρίας ἔφυ, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 663. Συχνάκις παρὰ Πλάτ., [[οἷον]] Φαίδων. 188Β, Κρατ. 418Ε, κτλ.· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] κ. μ. δοτ., ἀδελφὰ τούτοισι, Σοφ. Ο. Κ. 1262, πρβλ. Πλάτ. Συμπ. 210Β. | |lstext='''ἀδελφός''': [ᾰ] (α ἀθροιστ., [[δελφύς]], Ἀριστοφ. Ἱ. Ζ. 3. 1, 21, πρβλ. -[[ἀγάστωρ]], καὶ Σανσκρ., sa-garbhyas, co-uterinus), [[ὥστε]] ἀδελφοὶ [[κυρίως]] [[εἶναι]] υἱοὶ τῆς αὐτῆς μητρός. Ι. ὡς οὐσιαστικόν, [[ἀδελφός]], ὁ, κλητ. ἄδελφε (οὐχὶ -φέ), Ἰων. ἀδελφεός, Ἐπ. -ειός, (τῶν δύο δὲ τούτων τύπων τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλον μεταχειρίζεται ἀείποτε ὁ [[Ὅμηρος]]· ὁ δὲ Ἡρόδ. κ. Πίνδ. τὸν πρῶτον, [[ὅστις]] [[ὡσαύτως]] ἀπαντᾷ καὶ ἐν λυρικῷ χωρίῳ τοῦ Αἰσχύλ. Θ. 974.): ― [[ἀδελφός]], ἢ [[καθόλου]], [[στενός]], πλησίον [[συγγενής]]· ἀδελφοί, ἀδελφὸς καὶ [[ἀδελφή]], ὡς τὸ Λατ. fratres, Εὐρ. Ἠλ. 536· ― ἀδελφεοὶ ἀπ’ ἀμφοτέρων, (δηλ. οὐχὶ μόνον ἐκ τοῦ ἑνὸς τῶν γονέων, Ἡροδ. 7. 97: ― Παροιμ., χαλεποὶ πόλεμοι ἀδελφῶν, Εὐριπ. Ἀποσπ. 965, πρβλ. [[ἀδελφή]]. 2) θρησκευτ., [[ἀδελφός]], (ὡς ἀδελφὸς ἐν Χριστῷ), Εὐαγγ. Ματθ. ιβ΄, 50. ― Πράξ. Ἀποστ. θ΄, 30, κ. ἀλλ. ΙΙ. ὡς ἐπίθ. [[ἀδελφός]], ή, όν, [[ἀδελφικός]], Τραγ., ὡς παρ’ Αἰσχύλ. Θ. 811· φύσιν ἀδελφὴν ἔχοντες, ἐπὶ Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς, Πλάτ. Κριτί. 109C. 2) [[καθόλου]], ὡς τὸ Λατ. geminus, gemellus, ἐπὶ παντὸς διπλοῦ πράγματος, ἢ ζεύγους, Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 19· [[ὡσαύτως]], ὡς [[δίδυμος]], ἀκριβῶς [[ὅμοιος]], [[σύνεγγυς]], ἀδ. νόμοις, Πλάτ. Νόμ. 683Α, κτλ.· ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ μετὰ γεν., ἀδελφὰ τῶνδε, Σοφ. Ἀντιγ. 192· ἡ δὲ [[μωρία]] μάλιστ’ ἀδ. τῆς πονηρίας ἔφυ, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 663. Συχνάκις παρὰ Πλάτ., [[οἷον]] Φαίδων. 188Β, Κρατ. 418Ε, κτλ.· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] κ. μ. δοτ., ἀδελφὰ τούτοισι, Σοφ. Ο. Κ. 1262, πρβλ. Πλάτ. Συμπ. 210Β. | ||
}} | }} | ||
{{Abbott | {{Abbott | ||
|astxt=[[ἀδελφός]], -οῦ, ὁ (< ἀ- copul., [[δελφύς]], [[womb]]), <br />in cl., a [[brother]], [[born]] of the [[same]] [[parent]] or parents. [In LXX (Hort, Ja., 102f.), for אָח;]<br /><b class="num">1.</b>lit. of a [[brother]] (Ge 4:2, al.). <br /><b class="num">2.</b>Of a [[neighbour]] (Le 19:17). <br /><b class="num">3.</b>Of a [[member]] of the [[same]] [[nation]] (Ex 2:14, De 15:3). In NT in [[each]] of these senses (1. Mt 1:2, al.; 2. Mt 7:3; 3. Ro 9:3) and [[also]], <br /><b class="num">4.</b>of a [[fellow]]-Christian: I Co 1:1, Ac 9:30. This [[usage]] finds [[illustration]] in π., [[where]] ἀ. is used of members of a pagan [[religious]] [[community]] (M, Th., I, 1:4; MM, VGT, s.v.). The ἀδελφοὶ τ. Κυρίου (Mt 12:46-49 13:55 28:10, Mk 3:31-34, Lk 8:19-21, Jo 2:12 7:3, 5 10 20:17, Ac 1:14, I Co 9:5) [[may]] [[have]] been sons of Joseph and Mary (Mayor, Ja., Intr. viff.; DB, i, 320ff.) or of Joseph by a [[former]] [[marriage]] (Lft., Gal., 252ff.; DCG, i, 232ff.), [[but]] the [[view]] of Jerome, [[which]] makes ἀ. equivalent to [[ἀνεψιός]], is [[inconsistent]] [[with]] Greek [[usage]]. (Cremer, 66.) | |astxt=[[ἀδελφός]], -οῦ, ὁ (< ἀ- copul., [[δελφύς]], [[womb]]), <br />in cl., a [[brother]], [[born]] of the [[same]] [[parent]] or parents. [In [[LXX]] (Hort, Ja., 102f.), for אָח;]<br /><b class="num">1.</b>lit. of a [[brother]] (Ge 4:2, al.). <br /><b class="num">2.</b>Of a [[neighbour]] (Le 19:17). <br /><b class="num">3.</b>Of a [[member]] of the [[same]] [[nation]] (Ex 2:14, De 15:3). In NT in [[each]] of these senses (1. Mt 1:2, al.; 2. Mt 7:3; 3. Ro 9:3) and [[also]], <br /><b class="num">4.</b>of a [[fellow]]-Christian: I Co 1:1, Ac 9:30. This [[usage]] finds [[illustration]] in π., [[where]] ἀ. is used of members of a pagan [[religious]] [[community]] (M, Th., I, 1:4; MM, VGT, s.v.). The ἀδελφοὶ τ. Κυρίου (Mt 12:46-49 13:55 28:10, Mk 3:31-34, Lk 8:19-21, Jo 2:12 7:3, 5 10 20:17, Ac 1:14, I Co 9:5) [[may]] [[have]] been sons of Joseph and Mary (Mayor, Ja., Intr. viff.; DB, i, 320ff.) or of Joseph by a [[former]] [[marriage]] (Lft., Gal., 252ff.; DCG, i, 232ff.), [[but]] the [[view]] of Jerome, [[which]] makes ἀ. equivalent to [[ἀνεψιός]], is [[inconsistent]] [[with]] Greek [[usage]]. (Cremer, 66.) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
Line 29: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=(οῦ, ὁ (from ἆ copulative and [[δελφύς]], from the [[same]] [[womb]]; cf. [[ἀγάστωρ]]) (from | |txtha=(οῦ, ὁ (from ἆ copulative and [[δελφύς]], from the [[same]] [[womb]]; cf. [[ἀγάστωρ]]) (from Homer down);<br /><b class="num">1.</b> a [[brother]] ([[whether]] [[born]] of the [[same]] [[two]] parents, or [[only]] of the [[same]] [[father]] or the [[same]] [[mother]]): WH [[only]] in marginal [[reading]]); Jerome and Augustine (cf. Lightfoot's Commentary on Galatians, diss. ii.)), according to [[that]] [[use]] of [[language]] by [[which]] [[ἀδελφός]] [[like]] the [[Hebrew]] אָח denotes [[any]] [[blood-relation]] or [[kinsman]] (R G); [[υἱόν]] πρωτότοκον, the [[expression]] [[υἱόν]] μονογενῆ would [[have]] been used, as [[well]] as from [[Ἰάκωβος]], 3. (Cf. B. D. [[under]] the [[word]] Smith's Bible Dictionary, Brother; Andrews, Life of [[our]] Lord, pp. 104-116; Bib. Sacr. for 1864, pp. 855-869; for 1869, pp. 745-758; Laurent, [[NT|N.T.]] Studien, pp. 153-193; McClellan, [[note]] on אָח ([[σπέρμα]] [[Ἀβραάμ]], υἱοί [[Ἰσραήλ]], cf. ὁ [[ἀλλότριος]], cf. [[Philo]] de septen. § 9 at the [[beginning]])) are called ἀδελφοί: אָח is used interchangeably [[with]] רֵַעַ ([[but]], as [[ἀδελφός]] is used for ὁ [[πλησίον]] to [[denote]] (as appears from [[Epictetus]] diss. 1,13, 3.<br /><b class="num">4.</b> a [[fellow]]-believer, united to [[another]] by the [[bond]] of [[affection]]; so [[most]] [[frequently]] of Christians, constituting as it were [[but]] a [[single]] [[family]]: Rec., and [[often]] [[elsewhere]]; [[yet]] in the [[phraseology]] of John it has [[reference]] to the [[new]] [[life]] [[unto]] [[which]] men are begotten [[again]] by the [[efficiency]] of a [[common]] [[father]], [[even]] God: [[δόξα]] ([[which]] [[see]], III:4b.) [[which]] he enjoys: Romans 8:29. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἀδελφός:''' [ᾰ], (<i>α αθροιστικό</i>, [[δελφύς]]· πρβλ. Λατ. co-[[uterinus]]), ώστε <i>ἀδελφοί</i> είναι [[κυρίως]] οι γιοι της ίδιας μητέρας.<br /><b class="num">I. 1.</b> ως ουσ., [[ἀδελφός]], <i>ὁ</i>, κλητ. <i>ἄδελφε</i> (όχι <i>ἀδελφέ</i>), Ιων. [[ἀδελφεός]], Επικ. <i>ἀδελειός</i>· ο [[αδελφός]] ή γενικά ο [[στενός]] [[συγγενής]]· <i>ἀδελφοί</i>, [[αδελφός]] και [[αδελφή]], όπως το Λατ. fratres, σε Ευρ.· <i>ἀδελφεοὶ ἀπ' ἀμφοτέρων</i>, αδελφοί κι απ' τους [[δύο]] γονείς, δηλ. όχι ετεροθαλή αδέλφια, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> ο εν Χριστώ [[αδελφός]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> επίθ., [[ἀδελφός]], <i>-ή</i>, <i>-όν</i>, [[αδελφικός]], σε Τραγ., Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Λατ. [[geminus]], [[gemellus]], για οτιδήποτε διπλό, [[ζευγάρι]] ή δίδυμο· [[έπειτα]] ακριβώς όμοιος, σε Ξεν.· με γεν. ή δοτ., ἀδελφὰ [[τῶνδε]], <i>ἀδελφὰ τούτοισι</i>, σε Σοφ. | |lsmtext='''ἀδελφός:''' [ᾰ], (<i>α αθροιστικό</i>, [[δελφύς]]· πρβλ. Λατ. co-[[uterinus]]), ώστε <i>ἀδελφοί</i> είναι [[κυρίως]] οι γιοι της ίδιας μητέρας.<br /><b class="num">I. 1.</b> ως ουσ., [[ἀδελφός]], <i>ὁ</i>, κλητ. <i>ἄδελφε</i> (όχι <i>ἀδελφέ</i>), Ιων. [[ἀδελφεός]], Επικ. <i>ἀδελειός</i>· ο [[αδελφός]] ή γενικά ο [[στενός]] [[συγγενής]]· <i>ἀδελφοί</i>, [[αδελφός]] και [[αδελφή]], όπως το Λατ. fratres, σε Ευρ.· <i>ἀδελφεοὶ ἀπ' ἀμφοτέρων</i>, αδελφοί κι απ' τους [[δύο]] γονείς, δηλ. όχι ετεροθαλή αδέλφια, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> ο εν Χριστώ [[αδελφός]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> επίθ., [[ἀδελφός]], <i>-ή</i>, <i>-όν</i>, [[αδελφικός]], σε Τραγ., Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το Λατ. [[geminus]], [[gemellus]], για οτιδήποτε διπλό, [[ζευγάρι]] ή δίδυμο· [[έπειτα]] ακριβώς όμοιος, σε Ξεν.· με γεν. ή δοτ., ἀδελφὰ [[τῶνδε]], <i>ἀδελφὰ τούτοισι</i>, σε Σοφ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[α <i>copulat.</i> | |mdlsjtxt=[α <i>copulat.</i>, [[δελφύς]]; cf. Lat. couterinus]<br />ἀδελφοί are [[properly]] [[sons]] of the [[same]] [[mother]]:<br /><b class="num">I.</b> as [[substantive]], [[ἀδελφός]], ὁ, voc. ἄδελφε (not -φέ), ionic [[ἀδελφεός]], epic -ειός:—a [[brother]], or [[generally]], a near [[kinsman]], ἀδελφοί [[brother]] and [[sister]], like Lat. fratres, Eur.; ἀδελφεοὶ ἀπ' ἀμφοτέρων brothers by [[both]] parents, i. e. not [[half]]-brothers, Hdt.<br /><b class="num">2.</b> a [[brother]] (as a [[fellow]] Christian), NTest.<br /><b class="num">II.</b> adj., [[ἀδελφός]], ή, όν, [[brotherly]] or [[sisterly]], Trag., Plat.<br /><b class="num">2.</b> like Lat. [[geminus]], [[gemellus]], of [[anything]] in pairs, [[twin]], Xen.:—then, [[just]] like, c. gen. or dat., ἀδελφὰ [[τῶνδε]], ἀδελφὰ τούτοισι Soph. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯''':¢delfÒj 阿得而賀士<br />'''詞類次數''':名詞(346)<br />'''原文字根''':同時的-母腹 相當於: ([[אָח]]‎)<br />'''字義溯源''':弟兄,基督徒,同伴,鄰人,兄弟,兄長,長兄;由([[α]] / [[ἄλφα]])= ([[ἅμα]])*=同時)與([[δελεάζω]])Y*=母腹)組成,意即:同一母親的兒子。這字主要有二方面意思:<br />1)肉身的弟兄;和合本有時繙為兄弟,如西門(彼得)和安得烈是兄弟( 可1:16),雅各和約翰是兄弟( 可1:19; 3:17);也提說耶穌是雅各,約西,猶大,西門的長兄([[ἀδελφός]]); 可6:3),所以有的聖經學者認為,寫雅各書的雅各和寫猶大書的猶大,他們乃是主耶穌的肉身兄弟<br />2)屬靈的弟兄;聖靈重生我們,使我們成為神的兒女( 羅8:16; 約1:12),所以信徒們很自然的就彼此稱為弟兄,姊妹。在耶路撒冷的教會就稱信徒為弟兄( 徒15:1 ,3 ,22; 16:2)。保羅並且稱信徒們為親愛的弟兄( 林前15:58; 腓4:1),另一面也提及假弟兄([[ψευδάδελφος]]); 林後11:26; 加2:4)<br />'''同源字''':1) ([[ἀδελφή]])姐妹 2) ([[ἀδελφός]])弟兄 3) ([[ἀδελφότης]])弟兄關係 4) ([[φιλαδελφία]])如弟兄的愛 5) ([[φιλάδελφος]])弟兄相愛 6) ([[ψευδάδελφος]])假弟兄<br />'''出現次數''':總共(343);太(39);可(20);路(24);約(14);徒(57);羅(19);林前(39);林後(12);加(11);弗(2);腓(9);西(5);帖前(19);帖後(9);提前(3);提後(1);門(4);來(10);雅(19);彼前(1);彼後(2);約壹(15);約叄(3);猶(1);啓(5)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 弟兄(148)數量太多,不能盡錄;<br />2) 弟兄們(146)數量太多,不能盡錄;<br />3) 兄弟(42) 太4:18; 太4:21; 太4:21; 太10:2; 太10:2; 太14:3; 太17:1; 太22:24; 太22:24; 太22:25; 可1:16; 可1:19; 可3:17; 可5:37; 可6:3; 可6:17; 可6:18; 可12:19; 可12:19; 可12:19; 路3:1; 路3:19; 路6:14; 路12:13; 路14:12; 路14:26; 路15:27; 路15:32; 路20:28; 約1:40; 約1:41; 約6:8; 約11:2; 約11:19; 約11:21; 約11:23; 約11:32; 徒12:2; 加1:19; 約壹3:12; 約壹3:12; 猶1:1;<br />4) 把弟兄(2) 太10:21; 可13:12;<br />5) 兄長(2) 路20:28; 路20:28;<br />6) 弟兄阿(1) 門1:20;<br />7) 弟兄阿!(1) 門1:7;<br />8) 眾弟兄(1) 徒11:1 | |sngr='''原文音譯''':¢delfÒj 阿得而賀士<br />'''詞類次數''':名詞(346)<br />'''原文字根''':同時的-母腹 相當於: ([[אָח]]‎)<br />'''字義溯源''':弟兄,基督徒,同伴,鄰人,兄弟,兄長,長兄;由([[α]] / [[ἄλφα]])= ([[ἅμα]])*=同時)與([[δελεάζω]])Y*=母腹)組成,意即:同一母親的兒子。這字主要有二方面意思:<br />1)肉身的弟兄;和合本有時繙為兄弟,如西門(彼得)和安得烈是兄弟( 可1:16),雅各和約翰是兄弟( 可1:19; 3:17);也提說耶穌是雅各,約西,猶大,西門的長兄([[ἀδελφός]]); 可6:3),所以有的聖經學者認為,寫雅各書的雅各和寫猶大書的猶大,他們乃是主耶穌的肉身兄弟<br />2)屬靈的弟兄;聖靈重生我們,使我們成為神的兒女( 羅8:16; 約1:12),所以信徒們很自然的就彼此稱為弟兄,姊妹。在耶路撒冷的教會就稱信徒為弟兄( 徒15:1,3,22; 16:2)。保羅並且稱信徒們為親愛的弟兄( 林前15:58; 腓4:1),另一面也提及假弟兄([[ψευδάδελφος]]); 林後11:26; 加2:4)<br />'''同源字''':1) ([[ἀδελφή]])姐妹 2) ([[ἀδελφός]])弟兄 3) ([[ἀδελφότης]])弟兄關係 4) ([[φιλαδελφία]])如弟兄的愛 5) ([[φιλάδελφος]])弟兄相愛 6) ([[ψευδάδελφος]])假弟兄<br />'''出現次數''':總共(343);太(39);可(20);路(24);約(14);徒(57);羅(19);林前(39);林後(12);加(11);弗(2);腓(9);西(5);帖前(19);帖後(9);提前(3);提後(1);門(4);來(10);雅(19);彼前(1);彼後(2);約壹(15);約叄(3);猶(1);啓(5)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 弟兄(148)數量太多,不能盡錄;<br />2) 弟兄們(146)數量太多,不能盡錄;<br />3) 兄弟(42) 太4:18; 太4:21; 太4:21; 太10:2; 太10:2; 太14:3; 太17:1; 太22:24; 太22:24; 太22:25; 可1:16; 可1:19; 可3:17; 可5:37; 可6:3; 可6:17; 可6:18; 可12:19; 可12:19; 可12:19; 路3:1; 路3:19; 路6:14; 路12:13; 路14:12; 路14:26; 路15:27; 路15:32; 路20:28; 約1:40; 約1:41; 約6:8; 約11:2; 約11:19; 約11:21; 約11:23; 約11:32; 徒12:2; 加1:19; 約壹3:12; 約壹3:12; 猶1:1;<br />4) 把弟兄(2) 太10:21; 可13:12;<br />5) 兄長(2) 路20:28; 路20:28;<br />6) 弟兄阿(1) 門1:20;<br />7) 弟兄阿!(1) 門1:7;<br />8) 眾弟兄(1) 徒11:1 | ||
}} | }} | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[just like]] | |woodrun=[[just like]] | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[αδελφός]], ο (Α [[ἀδελφός]]) (και επίθ. -<i>ός</i>, -<i>ή</i>, -<i>ό</i>(<i>ν</i>), Ν και [[αδερφός]])<br />Ι. <b>ουσ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει με κάποιον [[άλλο]] την [[ίδια]] [[μητέρα]]<br /><b>2.</b> αυτός που έχει κοινούς και τους δύο γονείς με κάποιον [[άλλο]] ή κοινό τον ένα μόνο από αυτούς<br /><b>3.</b> αυτός που ανήκει στο ίδιο [[έθνος]] ή στην [[ίδια]] [[φυλή]] με κάποιον [[άλλο]], [[ομοεθνής]], [[ομόφυλος]]<br /><b>4.</b> πολύ αγαπητό [[πρόσωπο]], [[στενός]] [[φίλος]], [[σύντροφος]]<br />ΙΙ. <b>επίθ.</b><br /><b>1.</b> [[αδελφικός]], [[φιλικός]], [[σύμμαχος]]<br /><b>2.</b> αυτός που [[είναι]] καθ' όλα όμοιος με κάποιον, που αποτελεί [[ζευγάρι]] με αυτόν (στα νεοελλ. [[κυρίως]] στη φρ. «[[αδελφή]] [[ψυχή]]», [[ταίρι]], [[σύντροφος]]<br />στα αρχ. για τα μάτια, τα χέρια <b>κ.λπ.</b>)<br />ΙΙΙ <b>(Εκκλ.)</b><br /><b>1.</b> [[μέλος]] της χριστιανικής Εκκλησίας, [[χριστιανός]]<br /><b>2.</b> [[μέλος]] μοναστικού ιδρύματος, [[μοναχός]], [[καλόγερος]] ([[συνήθως]] για [[προσαγόρευση]])<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αδελφοί</i> ή <i>αδελφές</i><br />[[μέλη]] θρησκευτικής ή φιλανθρωπικής αδελφότητας, συλλόγων, μυστικών οργανισμών κ.ά<br /><b>2.</b> επιφών. σε φράσεις, όπως «βρε αδελφέ», «ωχ αδελφέ» κ.ά.<br /><b>3.</b> (ειδική [[χρήση]] του θηλ.) α) νοσοκόμα<br />β) [[ομοφυλόφιλος]], [[κίναιδος]]<br /><b>4.</b> [[βλαστός]] που φυτρώνει [[μαζί]] με άλλον από το ίδιο [[στέλεχος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ουσ.</b> [[συγγενής]] ([[κυρίως]] εξ αίματος)<br /><b>2.</b> <b>επίθ.</b> [[συγγενής]], [[συναφής]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> <i>Αδελφός</i><br />αττ. [[τύπος]] συγκεκομμένος [[αντί]] του <i>ἀδελφεὸς</i> (= [[αδελφός]]), που απαντά στον Όμηρο, από τους τύπους τών πλαγίων πτώσεων (<i>ἀδελφοῦ</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ἀδελφεοῦ</i>, <i>ἀδελφῷ</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ἀδελφεῷ</i>): <i>ἀδελφεὸς</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ἀ</i>-<i>δελφεσὸς</i> <span style="color: red;"><</span> <i>α</i>- αθροιστ. και πιθ. [[δέλφος]], το, [[αμάρτυρος]] [[τύπος]] που θα σήμαινε «[[μήτρα]]» ή από το [[δελφύς]], η «[[μήτρα]]» (απ' όπου [[πρώτος]] ο Ησύχιος παράγει το [[αδελφός]]: «ἀδελφοί<br />οἱ ἐκ τῆς αὐτῆς δελφύος γεγονότες<br />δελφὺς γὰρ ἡ [[μήτρα]]»)<br />πρβλ. [[ἀγάστωρ]] «[[συγγενής]]» <span style="color: red;"><</span> <i>α</i>- αθροιστ. <span style="color: red;">+</span> <i>γαστὴρ</i> «[[κοιλιά]]». Η λ. [[αδελφός]], σημαίνοντας τον ομομήτριο αδελφό, αντικατέστησε [[νωρίς]] την κληρονομημένη ΙΕ [[λέξη]] [[φράτηρ]], που από την αρχική σημ. του «[[ομοπάτριος]] [[αδελφός]]» εξελίχθηκε στον όμαιμο συγγενή μιας μεγαλύτερης οικογένειας (πατριάς), για να καταλήξει στην [[πολιτική]] περισσότερο [[σημασία]] «του μέλους της ίδιας φυλής, φατρίας (φράτρας)». Η [[άποψη]] του Kretschmer (περιοδικό «Glotta», 2, 201 κ.εξ. και 27, 25 κ.εξ.), σύμφωνα με την οποία η [[αντικατάσταση]] του [[φράτηρ]] από το [[αδελφός]] αντικατοπτρίζει και το [[πέρασμα]] από πατριαρχικές σε μητριαρχικές κοινωνικές δομές, που πήραν οι Έλληνες από τους γηγενείς [[Προέλληνες]], [[είναι]] δύσκολο να αποδειχθεί, [[μολονότι]] λεξιλογικά στοιχεία, όπως το αιολικό και αρκαδοκυπριακό [[κασίγνητος]], που αρχικά σήμαινε [[επίσης]] τον «ομοπάτριο αδελφό» και [[μετά]] τον «όμαιμο συγγενή» της ίδιας πατριάς ή το ομόρριζο (;) δωρικό [[κάσιοι]] ή <i>κάσιες</i> («οἱ ἐπί τῆς αύτῆς ἀγέλης ἀδελφοί τε καὶ ἀνεψιοὶ» Ησύχιος), φαίνεται να συνηγορούν [[υπέρ]] της απόψεως αυτής. Η [[λέξη]] [[αδελφός]] από όρος συγγενείας προσέλαβε [[βαθμηδόν]], όπως και το [[φράτηρ]], πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου σημασίες, που κορυφώθηκαν στην ευρεία [[χρήση]] της λέξης στη [[γλώσσα]] της χριστιανικής θρησκείας. Ο [[τύπος]] <i>αδερφός</i> ήδη [[μεσαιωνικός]], με <i>ρ</i> [[αντί]] <i>λ</i>. προήλθε με φωνητική [[τροπή]] του <i>λ</i> στο αντίστοιχο [[υγρό]] <i>ρ</i>, που σημειώθηκε [[σποραδικά]] [[ιδίως]] σε [[περιβάλλον]] [[μπροστά]] από κλειστό [[σύμφωνο]] (πρβλ. <i>χαρκιὰς</i> <span style="color: red;"><</span> [[χαλκιάς]], <i>ἐρπίδα</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ἐλπίδα</i> <b>κ.λπ.</b>) (Χατζιδάκης, <i>Γλωσσολογικαί Έρευναι</i>, τόμ. Α' σ. 343).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ἀδέλφιον]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ἀδελφιδεύς]], [[ἀδελφιδῆ]], <i>ἀδελφιδός</i>, [[ἀδελφιδοῦς]], [[ἀδελφίζω]], [[ἀδέλφιξις]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[ἀδελφοκτόνος]], [[ἀδελφότης]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>ἀδελφογαμῶ</i>, <i>ἀδελφοζωία</i>, [[ἀδελφοπρεπῶς]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ἀδελφόθεος]], [[ἀδελφομιξία]], <i>ἀδελφοποιία</i><br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αδελφοδιώκτης</i>, [[αδελφομοίρι]], [[αδελφοξαδέλφια]], [[αδελφοπαίδι]], [[αδελφοπαράδοτος]], [[αδελφοποιτός]], [[αδελφόπουλο]], [[αδελφοσκοτωμός]], [[αδελφοφάγος]], [[αδελφοφάγωμα]] κ.λπ.]. | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=αὐτός πού γεννήθηκε ἀπό τήν ἴδια [[μήτρα]]). Ἀπό τό α ἀθροιστ. + [[δελφύς]] (=[[μήτρα]] γυναίκας). Ἀπό ἐδῶ παράγονται οἱ λέξεις: [[ἀδελφίζω]] (=[[καλῶ]] κάποιον ἀδελφό μου), [[ἀδελφότης]] (=ἡ ἀδελφική [[ἀγάπη]]), [[ἀδελφικός]], [[ἀδελφικῶς]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[frater]]'', [[brother]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.9.2/ 1.9.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.20.2/ 1.20.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.57.3/ 1.57.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.59.2/ 1.59.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.126.10/ 1.126.10]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.45.1/ 2.45.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.95.2/ 2.95.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.26.2/ 3.26.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.16.2/ 5.16.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.55.1/ 6.55.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%206.55.3/ 6.55.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.59.3/ 6.59.3]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[brother]]=== | |||
Aari: isimanna; Abkhaz: аиашьа; Adyghe: шы; Afar: saqal; Afrikaans: broer; Aghwan: 𐕛𐔼𐕖𐔼; Ainu: ユポ; Akkadian: 𒋀; Albanian: vëlla; Amharic: ወንድም; Andi: воцци; Angor: ranihı; Apache Western Apache: bikʼisn; Arabic: أَخ, شَقِيق; North Levantine Arabic: أخ, خي; South Levantine Arabic: أخ; Aragonese: chirmán; Aramaic Assyrian Neo-Aramaic: ܐܲܚܵܐ, ܐܲܚܘܿܢܵܐ; Classical Syriac: ܐܚܐ; Jewish Aramaic: אַחָא; Archi: ушду; Argobba: እህ; Armenian: եղբայր, ախպեր; Old Armenian: եղբայր; Aromanian: frati, frate; Assamese: ভাই; Asturian: hermanu; Avar: вац; Aymara: jilata, jila; Azerbaijani: qardaş; Bakhtiari: گگه; Balinese: nyama muani; Baluchi: برات; Bashkir: ағай; ҡусты, эне, мырҙа; Basque: anaia, neba; Bavarian: bruada; Belarusian: брат; Bengali: ভাই, ভ্রাতা, বেরাদর; Breton: breur, breudeur; Bulgarian: брат; Burmese: အကို, ညီ, မောင်; Buryat: аха, дуу; Catalan: germà; Cham Eastern Western Chechen: ваша; Cherokee: ᎤᏙ, ᏗᎾᏓᏅᏟ; Chinese Cantonese: 哥哥, 弟弟, 兄弟, 大佬, 細佬, 细佬, 阿哥; Mandarin: 哥哥, 弟弟, 兄弟, 兄弟; Min Nan: 阿兄, 小弟, 兄弟, 哥哥, 兄哥, 大兄, 大哥; Teochew: 阿兄, 阿弟; Chinook Jargon: ow, kahpo; Chuvash: ар тӑван; Comanche: tami, pabi; Coptic: ⲥⲟⲛ; Corsican: fratellu, frateddu; Crimean Tatar: ağa, qardaş, kadâ; Czech: bratr; Dalmatian: frutro; Danish: broder, bror; Dhivehi: ކޮއްކޮ, ބޭބެ; Dolgan: убай, бий; Dutch: [[broer]], [[broeder]]; Dzongkha: བུ་སྤུན, ཕོ་རྒནམ, ནུ་གཅུང; Elfdalian: bruor; Erzya: леля, ялакс; Esperanto: frato; Estonian: vend, veli; Even: акан, нө; Evenki: акин, нэкун; Ewe: nɔviŋutsu, fo, tsɛ; Faroese: bróðir, beiggi; Finnish: veli; French: [[frère]]; Friulian: fradi; Galician: irmán; Ge'ez: እኅው; Georgian: ძმა; German: [[Bruder]]; Alemannic German: Brüeder; Gooniyandi: marna; Greek: [[αδελφός]], [[αδερφός]]; Ancient Greek: [[ἀγάστωρ]], [[ἀδελπιός]], [[ἀδελφειός]], [[ἀδελφεός]], [[ἀδελφιός]], [[ἀδελφός]], [[ἀδερφός]], [[ἀδευφιός]], [[ἀμάτηρ]], [[αὔθαιμος]], [[αὐθαίμων]], [[αὐθόμαιμος]], [[γνωτός]], [[κασίγνητος]], [[κάσις]], [[κοινότοκος]], [[ὅμαιμος]], [[ὁμαίμων]], [[ὁμόγνητος]], [[ὁμόγνιος]], [[ὁμόσπορος]], [[ὁμόσφυρος]], [[σύγγονος]], [[σύναιμος]], [[συνομαίμων]]; Greenlandic: qatanngut angut, angaju, nuka, ani, aqqaluk; Gujarati: ભાઈ; Haitian Creole: frè; Hausa: ɗanuwa; Hawaiian: kaikuaʻana; Hebrew: אָח; Higaonon: sulud ma-ama; Hindi: भाई, भ्राता, सहोदर, बिरादर, दादा, भाऊ, वीर, बंधु, भैया, भ्रातृ; Hungarian: fivér, fiútestvér, bátya, öcs; Icelandic: bróðir, brói; Ido: fratulo; Igbo: nwanne nwoke; Ilocano: kabsat a lalaki, kabagis, manong, ading a lalaki; Indonesian: saudara, kakak laki-laki, abang, adik laki-laki; Ingrian: velli; Ingush: воша; Interlingua: fratre; Irish: deartháir; Istriot: fra; Istro-Romanian: fråte; Italian: [[fratello]]; Jamaican Creole: broda, breda; Japanese: 兄弟, 兄, お兄さん, 兄ちゃん, 弟, ブラザー; Javanese: kangmas, dimas; Kabuverdianu: irmon, armun; Kalmyk: дү; Kannada: ಅಣ್ಣ, ತಮ್ಮ, ಸಹೋದರ; Karachay-Balkar: къарнаш, къарындаш; Karelian: velli; Kashmiri: بوے; Kashubian: brat; Kazakh: аға, іні; Khmer: បងប្រុស, ប្អូនប្រុស, ភាតរ, ភាតា; Khoekhoe: ǃgâsab; Komi-Permyak: вон; Korean: 형제, 형님, 오빠, 남동생, 동생, 아우, 브라더, 오라버님; Kumyk: къардаш, эр къардаш; Kurdish Central Kurdish: بِرا; Laki: بِرا; Northern Kurdish: bira; Southern Kurdish: بِرا; Kyrgyz: байке, ага, ини; Ladino: ermano; Lak: уссу; Lao: ອ້າຍ, ນ້ອງຊາຍ; Latgalian: bruoļs; Latin: [[frater]]; Latvian: brālis; Ligurian: fræ; Lithuanian: brolis; Livonian: veļ; Lombard: fradell; Low German: Broder, Brauder, Broer, Bruer; Luganda: ow'oluganda; Luhya: wandaywe©; Luxembourgish: Brudder; Macedonian: брат; Maguindanao: pagali, lusud sa tian; Malagasy: anadahy; Malay Rumi: abang, adik lelaki; Jawi: ابڠ, اديق للاکي; Malayalam: സഹോദരന്, ചേട്ടൻ, അനിയന്; Maltese: ħu; Manchu: ᠠᡥᡡᠨ, ᡩᡝᠣ; Manx: braar; Maori: tuakana, teina, tungāne, taina, tuakana, hāmua; Maranao: pagari; Marathi: भाऊ; Mari Eastern Mari: иза, шольо; Western Mazanderani: برار; Mi'kmaq: nidap; Minangkabau: uda, udo, ajo, ombak, uwan, uwen, adiak; Mirandese: armano; Moksha: альняка, пяльне; Mongolian: ах, дүү, ах дүү; Mòcheno: pruader; Nanai: ага, нэил; Navajo: atsilí, ánaaí; Tundra Nenets: ня; Nepali: दाजु; Nivkh: асӄ, асӄа, ыкын, ыкына, атик; North Frisian: brouder, bruler, Bröđer; Northern Ohlone: ták̄a, táusíkís, ká̄nak tausík̄is; Northern Sami: viellja; Norwegian: bror; Occitan: fraire; Ojibwe: nishiime, nisayenh, niijikiwenh; Okinawan: ゐきー; Old Church Slavonic Cyrillic: братръ; Glagolitic: ⰱⱃⰰⱅⱃⱏ; Old East Slavic: братъ; Old English: brōþor; Old Javanese: ari; Old Norse: bróðir, barmi; Old Occitan: frayre; Old Prussian: brāti; Old Saxon: brōthar; Oriya: ଭାଇ; Oromo: obboleessa; Ossetian: ӕнсувӕр, ӕрвадӕ, ӕфсымӕр, ӕрвад; Pali: bhātar; Pashto: ورور; Pennsylvania German: Bruder; Persian: برادر, داداش, اخ; Phoenician: 𐤀𐤇; Piedmontese: fradel, frel; Plautdietsch: Brooda; Polabian: brot; Polish: brat pers; Portuguese: [[irmão]]; Punjabi: ਵੀਰ; Q'eqchi: as; Quechua: turi, wawqi; Romani: phral; Kalo Finnish Romani: phaal; Romanian: frate; Romansch: frar; Russian: [[брат]], [[братец]], [[братишка]], [[братан]]; Rusyn: брат; Saho: sacal; Samoan: uso; Sanskrit: भ्रातृ; Sardinian: fràde; Scots: brither, brar; Scottish Gaelic: bràthair; Serbo-Croatian Cyrillic: бра̏т; Roman: brȁt; Seri: aacaz; Sicilian: frati; Sidamo: rodo; Silesian: brat; Sindhi: ڀاءُ; Sinhalese: අය්යා, මල්ලි; Slovak: brat; Slovene: brat; Slovincian: brãt; Somali: walaal; Sorbian Lower Sorbian: bratš; Upper Sorbian: bratr; Spanish: [[hermano]]; Sumerian: 𒋀; Sundanese: akang, aa, raka, rayi, dédé; Svan: მუხვბე, ჯჷმილ; Swahili: ndugu, kaka; Swedish: bror, broder, brorsa; Tagalog: kapatid na lalaki, kuya, totoy, diko, sangko, siko; Tajik: бародар, ах; Talysh: بوه, برا; Tamil: சகோதரன், அண்ணன், தம்பி; Taos: p'ǫ́yna, pòpóna; Tatar: абый, абзый, эне; Telugu: అన్న, తమ్ముడు, సోదరుడు; Tetum: maun; Thai: พี่, พี่ชาย, น้อง, น้องชาย, ภราดร, ภราดา; Tibetan: ཇོ་ཇོ, ཅོ་ཅོག, ཇོ་ལགས, འོག་མ, ནུ་བོ, ཨོ་ལགས; Tigrinya: ሓወ; Tocharian A: pracar; Tocharian B: procer; Tongan: tokoua, tuonga'ane; Turkish: erkek kardeş, kardeş, birader, ağabey, abi; Turkmen: dogan; Turoyo: ܐܰܚܘܢܳܐ; Tuvan: акы, дуңма; Udi: вичи; Udmurt: брат, агай, нюня, вын; Ugaritic: 𐎀𐎃; Ukrainian: брат; Urdu: بھائی, بھراتا; Uyghur: ئاكا, ئىنى; Uzbek: aka, uka; Venetian: fradèlo, fradelo, fradel, german; Veps: veik; Vietnamese: anh or anh trai, em trai, em, anh em; Volapük: blod, higem; Votic: velli; Welsh: brawd, brodyr; West Frisian: broer; Wolof: mag ju góor, ràkk ju góor, càmmiñ; Xhosa: ubhuti, umntase, umnakwe; Yagnobi: буродар, вирот; Yakut: убай, бий, быраат, ини; Yiddish: ברודער; Yoruba: arakunrin; Yucatec Maya: iitsʼin, sukuʼun; Yup'ik: anngaq; Yámana: waym; Zazaki: bra; Zhuang: beix, nuengx, beixneungx; Zulu: ubhuti | |||
===[[colleague]]=== | |||
Albanian: koleg, kolege; Arabic: شَرِيك, شَرِيكَة, زَمِيل, زَمِيلَة; Armenian: գործընկեր, պաշտոնակից, կոլեգա; Azerbaijani: həmkar, əməkdaş; Belarusian: калега, каляжанка, супрацоўнік, супрацоўніца; Bengali: সহকর্মী; Bulgarian: колега, колежка; Burmese: လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်; Catalan: col·lega, company; Chinese Cantonese: 同事, 同僚; Dungan: туншы, тунхон; Mandarin: 同事, 同僚; Czech: kolega, kolegyně; Danish: kollega, medarbejder; Dutch: [[collega]], [[medewerker]]; Estonian: kolleeg, kutsekaaslane; Faroese: starvsfelagi, arbeiðsfelagi; Finnish: kollega, virkaveli, virkatoveri; French: [[collègue]], [[confrère]], [[consœur]], [[confrèsœur]]; Georgian: კოლეგა, თანამშრომელი; German: [[Kollege]], [[Kollegin]], [[Mitarbeiter]], [[Mitarbeiterin]]; Greek: [[συνάδελφος]]; Ancient Greek: [[ἀδελπιός]], [[ἀδελφειός]], [[ἀδελφεός]], [[ἀδελφιός]], [[ἀδελφός]], [[ἀδερφός]], [[ἀδευφιός]], [[κολλήγας]], [[ξυνεργός]], [[ὁμότιμος]], [[προσέταιρος]], [[συγκάθεδρος]], [[συγκηδεμών]], [[σύναρχος]], [[συνεργάτης]], [[συνεργάτις]], [[συνεργός]], [[συνηρέτης]], [[συνθεαγός]]; Greenlandic: suleqat; Hebrew: עָמִית, עמיתה; Hindi: सहकर्मी, साथी; Hungarian: kolléga, kartárs, munkatárs; Icelandic: starfsfélagi, vinnufélagi, samstarfsmaður, kollegi, félagi; Irish: comhghleacaí; Italian: [[collega]]; Japanese: 同僚, 同業者; Kazakh: әріптес; Khmer: សហការី, សហការិនី; Korean: 동료(同僚), 동업자(同業者); Kurdish Northern Kurdish: hevkar; Kyrgyz: кесиптеш, коллега; Lao: ເພື່ອນຮ່ວມງານ; Latin: [[collega]]; Latvian: kolēģis, kolēģe; Lithuanian: kolega, bendradarbis; Macedonian: колега, колешка; Maori: hoa mahi; Middle English: felawe; Norman: collègue; Norwegian Bokmål: kollega, medarbeider; Nynorsk: kollega, medarbeidar; Pashto: همکار, هم کسب; Persian: همکار; Polish: kolega, koleżanka; Portuguese: [[colega]]; Romanian: coleg, colegă; Romansch: collavuratur, collavuratura; Russian: [[коллега]], [[сослуживец]], [[сослуживица]], [[сотрудник]], [[сотрудница]]; Rusyn: колеґа; Serbo-Croatian Cyrillic: колега, колѐгица; Roman: koléga, kolègica; Slovak: kolega, kolegyňa; Slovene: kolega, kolegica, sodelavec, sodelavka; Spanish: [[colega]], [[compañero]]; Swedish: kollega, arbetskamrat, medarbetare; Tajik: ҳамкор; Telugu: సహోద్యోగి; Thai: เพื่อนร่วมงาน; Turkish: çalışma arkadaşı, meslektaş; Ukrainian: колега, колежанка, співробі́тник, співробі́тниця; Urdu: سھاتھی; Uyghur: خىزمەتداش, ئىشداش; Uzbek: kasbdosh, hamkasb; Vietnamese: đồng nghiệp; Welsh: cyd-weithwr; Yiddish: קאָלעג, קאָלעגע, קאָלעגין | |||
}} | }} |