ἄρτι: Difference between revisions
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (48 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=arti | |Transliteration C=arti | ||
|Beta Code=a)/rti | |Beta Code=a)/rti | ||
|Definition=[ῐ], Adv. < | |Definition=[ῐ], Adv.<br><span class="bld">A</span> [[just]], [[exactly]], of coincidence of [[time]], [[just now]] (not in Hom.):<br><span class="bld">1</span> mostly of the present, with pres. tense, Thgn.998, Pi.''P.''4.158, A.''Th.''534; opp. [[πάλαι]], with pf., τέθνηκεν ἄ. [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1283; βεβᾶσιν ἄ. Id.''El.''1386; <b class="b3">ἄ. ἥκεις ἢ πάλαι</b>; Pl.''Cri.''43a; more fully ἄ. νυνί Ar.''Lys.''1008; <b class="b3">ἄ... νῦν</b> or νῦν.. ἄ., [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 291a, 291b; later, = [[νῦν]], Theoc.23.26, ''Ep.Gal.''1.9, J.''AJ''1.6.1; <b class="b3">ἄ. καὶ πρώην</b> [[today]] and yesterday, i.e. [[very lately]], Plu.''Brut.''I, etc.; <b class="b3">ἕως ἄ.</b> till [[now]], Ev.Matt.11.12, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''936.23 (iii A. D.): with Subst., ὁ ἄ. λόγος [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''153e; [[ἡλικίαν]].. τὴν ἄ. ἐκ παίδων X.''HG''5.4.25; ἡ ἄ. ὥρα ''1 Ep.Cor.''4.11, ''PMag.Lond.''1.121.373; <b class="b3">ἄ. μὲν.. ἄ. δὲ</b>.. now.. now... at one time.. at another... Luc.''Nigr.''4.<br><span class="bld">2</span> of the past, [[just now]], with impf., <b class="b3">ἄ. βλάστεσκε</b> dub.in [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''546, cf.E.''Ba.''677, [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 454b: with aor., λέξας ἄ. [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1272; καθῃμάτωσεν ἄ. E.''Ph.''1160; opp. <b class="b3">νῦν, ὃ ἄ. ἐρρήθη.. νῦν δὲ</b>.. Pl.''Alc.''1.130d, cf. 127c; <b class="b3">ἐν τῷ ἄ.</b>, opp. <b class="b3">ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν τῷ ἔπειτα</b>, Id.''Men.''89c.<br><span class="bld">3</span> in Antiph.26.7 ([[si vera lectio|s.v.l.]]) and later also of the future, [[just now]], [[presently]], Luc.''Sol.''1, App.''Mith.''69, Astramps.''Orac.'' 94.2; condemned by Phryn.12; also, [[just at present]], πλεύσεις, ἄ. δὲ οὔ Astramps.''Orac.''92.7: with imper., [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 20.277, etc. (Perh. cogn. with Skt. ṛtám 'ordinance', [[ṛtás]] 'correct'.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(ἄρτῐ)<br />adv. <br /><b class="num">I</b> c. verb.<br /><b class="num">1</b> ref. al pasado inmediato c. pres., perf. y pasado [[recientemente]], [[apenas]], [[ahora mismo]], [[acabando de]]<br /><b class="num">a)</b> c. verb. de lengua τῆμος δ' ἠέλιος ... ἵππους ἄ. παραγγέλλοι cuando el sol apenas acabe de exhortar a sus caballos</i> Thgn.998, ἀνήρετ' ἄ. preguntaba hace un momento</i> Ar.<i>Nu</i>.144, cf. <i>Pax</i> 670, ὅσ' ᾖσας ἄ. cuanto acababas de cantar</i> Ar.<i>Pax</i> 1303, ἄ. ἔλεγον Pl.<i>Grg</i>.451a, 454b, X.<i>HG</i> 7.1.13<br /><b class="num">•</b>op. [[νῦν]]: ὃ ἄ. ἐρρήθη ... νῦν δέ Pl.<i>Alc</i>.130d;<br /><b class="num">b)</b> de sent. ἄ. ... ὁρῶ E.<i>El</i>.493, ἄ. μανθάνω ahora mismo me entero</i> S.<i>Fr</i>.314.352, E.<i>Ba</i>.1296, <i>Alc</i>.940, Ar.<i>Lys</i>.1008, ἄ. γιγνώσκεις τόδε E.<i>Med</i>.85, ἄ. ἀναμιμνῄσκομαι ahora que me acuerdo</i> Ar.<i>Ec</i>.552, Pl.<i>Ly</i>.215c, c. part. ἄ. συννοούμενος Ar.<i>Ra</i>.598, ἄ. ᾐσθημένος X.<i>Cyr</i>.5.3.20, ὥς γε ἄ. σκοπουμένῳ φαίνεται como es evidente a primera vista</i> Pl.<i>Plt</i>.291a, ἄ. ... ἐφαπτομένου Pl.<i>Sph</i>.259d;<br /><b class="num">c)</b> c. verb. que se refieren a procesos vitales σὸν δ' [[ἄνθος]] ἥβας ἄ. κυμαίνει Pi.<i>P</i>.4.158, cf. A.<i>Th</i>.534, χνοάζων ἄ. λευκανθὲς κάρα S.<i>OT</i> 742, νέος ὁ μόσχος ἄ. γένυν ... κατάκομον θάλλει E.<i>Ba</i>.1185, cf. <i>Fr</i>.971<br /><b class="num">•</b>γυνὴ τέθνηκε ἄ. S.<i>Ant</i>.1283, ἄ. ἐτελεύτησεν <i>Eu.Matt</i>.9.18, cf. S.<i>Fr</i>.546 (dud.), Plb.12.26.9, c. part. ἄ. γενειάσκων (παῖς) X.<i>Cyr</i>.4.6.5, en rel. c. actividades vitales o fisiológicas τὸ δὲ ἄ. ἐν τῇσι μήτρῃσι πλάσσεται otra (cria) se empieza a formar en la matriz</i> Hdt.3.108, ἄ. γεύομαι E.<i>Alc</i>.1069 (fig.), σε κατέδειτ' ἄ. ¡ya te comió! (de un pescado tan gordo que es como si ya lo hubiese seleccionado el glotón Calimedonte)</i>, Antiph.26.7 (cód.), ἄ. καθηῦδον acababa de dormirme</i> Ar.<i>Au</i>.495, κατέπορδεν ἄ. Ar.<i>Pax</i> 547<br /><b class="num">•</b>en rel. c. la enfermedad, el dolor ἄ. κουφίζειν δοκῶ me parece que empieza a aliviarse</i> S.<i>Ph</i>.735, cf. E.<i>Fr</i>.342, 415, ἄ. σωφρονῶν volviendo ha poco a la cordura</i> E.<i>Or</i>.254, cf. <i>AP</i> 6.234 (Eryc.);<br /><b class="num">d)</b> c. verb. de mov. φὰς ἄ. ἥκειν diciendo que acababa de llegar</i> Hdt.3.72, cf. Ar.<i>Lys</i>.71, βεβᾶσιν ἄ. S.<i>El</i>.1386, cf. E.<i>Tr</i>.616, παρελθὼν ἄ. Ar.<i>Nu</i>.853, ἄ. διελήλυθεν Pl.<i>Grg</i>.448a, οἷον ἄ. κῦμα ... ἀμφίδρομον κυκλεῖται S.<i>Ai</i>.351, cf. <i>Tr</i>.220, E.<i>Io</i> 927, <i>Ba</i>.677, εἰσέπτετ' ἄ. Ar.<i>Au</i>.1172, [[LXX]] <i>Iu</i>.9.4, κἄ. προκύπτω y en cuanto me asomo</i> Ar.<i>Au</i>.496<br /><b class="num">•</b>fig. ἦλθε δ' ἄ. μοι γνώμης ἔσω hace poco se me vino a las mientes</i> E.<i>Hipp</i>.510, cf. <i>El</i>.619, op. [[νῦν]]: νῦν μὲν ... ὥσπερ ὄναρ ἄ. ἀνακεκίνηνται αἱ δόξαι ahora mismo como un sueño surgen de repente las opiniones</i> Pl.<i>Men</i>.85c, op. [[πάλαι]]: ἄ. δ' ἥκεις ἢ πάλαι; Pl.<i>Cri</i>.43a<br /><b class="num">•</b>op. [[ἔπειτα]]: ἄ. μὲν ... ἔπειτα δέ en seguida (se retiró) pero después ...</i> Charo Lamps.9<br /><b class="num">•</b>c. verb. que indican ‘[[presentarse]]’, ‘[[producirse]]’ Τεῦκρος πάρεστιν ἄ. S.<i>Ai</i>.720, cf. 798, E.<i>Hipp</i>.804, <i>El</i>.1278, [[ἔνδον]] γὰρ ... ἄ. τυγχάνει S.<i>Ai</i>.9, ἄ. ἐγένετο ἡ σωτηρία <i>Apoc</i>.12.10;<br /><b class="num">e)</b> c. verb. que indican ‘[[coger]]’ o ‘[[juntar]]’ ὃς ἄ. δεσμοῖς ἦν κατηναγκασμένος el que hace poco estaba forzado en la cárcel</i> E.<i>Ba</i>.643, cf. <i>Ph</i>.1315, ἄ. ... θοἰμάτιον αὐτοῦ 'λαβον hace sólo un momento que (le) cogí el manto</i> Ar.<i>Ec</i>.40, cf. 820, Numen.28.1, ἄ. παρατετιλμέναι recién depiladas</i> Ar.<i>Ra</i>.516;<br /><b class="num">f)</b> gener. οὐκ ἄ. θύω; ¿no acabo de sacrificar?</i> Ar.<i>Au</i>.922, οὓς ἄ. καίνεις E.<i>HF</i> 967, νῦν δ' ἄ. μοι τὸ [[γῆρας]] ἐντίθησι νοῦν ahora mismo es cuando la vejez introduce en mí sensatez</i> Pherecr.156.6 (trad. lat. <i>[[nunc nuper]]</i> Priscian.<i>Inst</i>.18.242).<br /><b class="num">2</b> ref. al presente, sólo c. pres., imperat. y fut. [[ya]], [[ahora]] εἰ τοὐμὸν ἦθος ἄ. παιδεύειν νοεῖς si te imaginas que ahora vas a educar mi carácter</i> S.<i>Ai</i>.595<br /><b class="num">•</b>esp. heleníst. y tard. ἄ. δὲ χαίρειν ... ἐπιβάλλομαι ya comienzo a alegrarme</i> Theoc.23.26, Call.<i>Lau.Pall</i>.2, ἄφες ἄ. <i>Eu.Matt</i>.3.15, ἀκολουθεῖν ἄ. <i>Eu.Io</i>.13.37, <i>Eu.Matt</i>.26.53, ἄ. κέκληνται ahora se llaman ...</i> I.<i>AI</i> 1.125, ἄ. κυκλεύουσιν εἰς τὰς ἀποθήκας ahora circulan por los almacenes e.d. están en el mercado ahora (a tanto)</i> <i>POxy</i>.2729.33 (IV d.C.), οὐκ ἔχω ἄ. σεῖτον <i>POxy</i>.936.22 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>alternando c. νῦν I.<i>AI</i> 1.125, Arr.<i>Epict</i>.2.17.15<br /><b class="num">•</b>ἀπ' ἄ. [[a partir de ahora]], [[desde ahora]] ἀπ' ἄ. λέγω <i>Eu.Io</i>.13.19<br /><b class="num">•</b>ἕως ἄ. [[hasta ahora]] ἕως ἄ. ἡ [[βασιλεία]] τῶν οὐρανῶν βιάζεται <i>Eu.Matt</i>.11.12, cf. <i>POxy</i>.936.23 (III d.C.), <i>SB</i> 7036.4<br /><b class="num">•</b>c. fut. ἀπ' ἄ. ὄψεσθε <i>Eu.Matt</i>.26.64, ἄ. κριθησόμενος App.<i>Mith</i>.69, οὐ λήψῃ ἄ. κομητάτον Astramps.1<i>Resp</i>.94.1, cf. 2<i>Resp</i>.92.7, considerado incorrecto por Phryn.11, cf. <i>PS</i> 17, Luc.<i>Sol</i>.1.<br /><b class="num">3</b> c. gen. abs. ref. al tiempo [[apenas]], [[inmediatamente]] ἄ. τῆς ἡμέρας διαφαινούσης Plb.3.105.1, cf. 5.6.6, κνήφατος ἄ. γενομένου Plb.8.26.10, ἄ. δὲ τῆς ἀνατολῆς διαχεομένης apenas se difundió la (luz de la) mañana</i> [[LXX]] 2<i>Ma</i>.10.28.<br /><b class="num">II</b> [[adnominal y abs]].<br /><b class="num">1</b> del pasado inmediato [[hace poco]] ἀπτῆνα ... ἄ. γυμνὸν ὀστράκων al polluelo ... que hace poco quedó desnudo del cascarón</i> A.<i>Fr</i>.337, ἄ. δ' οἰνωπὸν γένυν καθῃμάτωσεν la barbilla hacía poco roja de vino ensangrentó</i> E.<i>Ph</i>.1160<br /><b class="num">•</b>op. [[πάλαι]]: ἄ. ... ἢ πάλαι ἐξ ἀγροῦ; ¿hace poco o hace tiempo que llegaste del campo?</i> Pl.<i>Tht</i>.142a, op. [[νῦν]]: οὐκ ἄ. γε, νῦν δέ Pl.<i>Alc</i>.1.127c<br /><b class="num">•</b>subst. (ἡλικία) ἡ ἄ. ἐκ παίδων la edad que acaba de salir de la infancia</i> X.<i>HG</i> 5.4.25<br /><b class="num">•</b>esp. en el lenguaje técnico y cien. ὁ ἄ. λόγος el argumento anterior</i>, el que exponíamos hace un momento</i> Pl.<i>Tht</i>.153d, e, 163e, Plb.4.35.10, Arist.<i>Ph</i>.263<sup>a</sup>23, ἡ ἄ. ζήτησις la investigación anterior</i> Pl.<i>Men</i>.96e, ὁ ἄ. ῥηθείς (λόγος) Plb.5.37.11, τὸ ἄ. ῥηθέν Arist.<i>Ph</i>.248<sup>b</sup>5, λεχθέν Arist.<i>Pol</i>.1279<sup>b</sup>31.<br /><b class="num">2</b> heleníst. y tard. [[actual]], [[de ahora]] ὁ ἄ. [[βίος]] I.<i>AI</i> 9.264, ἡ ἄ. ὥρα 1<i>Ep.Cor</i>.4.11, <i>Act.Ap</i>.10.30 (ap. crít.), <i>PMag</i>.4.1469, 1583.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Prob. de la raíz *<i>H2er</i>- ‘[[ajustar]]’, que da lugar a [[ἀραρίσκω]], etc. Rel. lat. <i>[[ars]]</i>, <i>artis</i>, arm. <i>ard</i> ‘[[reciente]]’, lit. <i>arti</i> ‘[[próximo]]’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>adv.</i><br />justement, précisément <i>avec idée de temps</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. du présent</i> à | |btext=<i>adv.</i><br />justement, précisément <i>avec idée de temps</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. du présent</i> à l'instant ; [[ἄρτι]] καὶ πρῴην PLUT aujourd'hui et hier, <i>càd</i> tout récemment;<br /><b>2</b> <i>en parl. du passé</i> tout à l'heure, il n'y a qu'un instant;<br /><b>3</b> <i>postér. (en parl. du futur)</i> [[tout à l'heure]], [[dans un instant]].<br />'''Étymologie:''' *[[ἀρτός]], <i>adj. verb. de</i> *ἄρω ; cf. [[ἀραρίσκω]]. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἄρτι]] | |sltr=[[ἄρτι]] [[lately]], i. e. [[just]] [[now]] “σὸν δ' [[ἄνθος]] ἥβας [[ἄρτι]] κυμαίνει” (P. 4.158) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM [[ἄρτι]])<br /><b>1.</b> [[τώρα]], αυτή τη [[στιγμή]]<br /><b>2.</b> [[ευθύς]] [[αμέσως]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> προ πολλού<br /><b>2.</b> [[τώρα]] πια, από δω και [[πέρα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ερμηνεύεται [[είτε]] ως τοπική [[πτώση]] ενός συμφωνόληκτου θέματος <i>αρ</i>-<i>τ</i>- με την [[έννοια]] της συναρμογής, ρυθμίσεως, τάξεως (<span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>αρ</i>-, | |mltxt=(AM [[ἄρτι]])<br /><b>1.</b> [[τώρα]], αυτή τη [[στιγμή]]<br /><b>2.</b> [[ευθύς]] [[αμέσως]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> προ πολλού<br /><b>2.</b> [[τώρα]] πια, από δω και [[πέρα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ερμηνεύεται [[είτε]] ως τοπική [[πτώση]] ενός συμφωνόληκτου θέματος <i>αρ</i>-<i>τ</i>- με την [[έννοια]] της συναρμογής, ρυθμίσεως, τάξεως (<span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>αρ</i>-, [[πρβλ]]. [[αραρίσκω]]) [[είτε]] ως [[αιτιατική]] ουδετέρου σε -<i>ι</i>, που προήλθε από το ίδιο [[θέμα]] <i>αρ</i>-<i>τ</i>-. Το [[άρτι]] φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα στην ΙΕ., παρουσιάζει δε απόλυτη [[αντιστοιχία]] [[προς]] τα αρμεν. <i>ard</i> «[[μόλις]], προ ολίγου, [[τώρα]]» (και ως α' συνθετικό λέξεων, λ.χ. <i>ard</i>-<i>a</i>-<i>cin</i>, [[πρβλ]]. [[αρτιγενής]]), λιθ. <i>arti</i> «[[κοντά]] σε», λατ. <i>ars</i> (<i>artis</i>) «[[δεξιοτεχνία]], [[γνώση]] και [[εμπειρία]] για [[κάτι]]» και πιθ. αρχ. ινδ. <i>ŗtάm</i> «[[κανονισμός]]», <i>ŗtάs</i> «[[σωστός]], [[ορθός]]»]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ἄρτῐ:''' adv.<br /><b class="num">1 | |elrutext='''ἄρτῐ:''' adv.<br /><b class="num">1</b> [[только что]], [[совсем недавно]]: οὐκ ἐν τῷ ἄ. [[μόνον]], ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ [[νῦν]] Plat. не только для недавнего прошлого, но и для настоящего;<br /><b class="num">2</b> [[как раз теперь]], [[ныне]] ([[νῦν]] ἄ. Plat.; ἄ. καὶ [[πρῴην]] Plut.): ὁ ἄ. Plat. теперешний, настоящий; ἄ. [[μέν]] … ἄ. δέ Luc. то …, то; [[ἕως]] ἄ. NT доселе; ἀπ᾽ ἄ. NT отныне;<br /><b class="num">3</b> (о будущем), [[редко сейчас же]], [[немедленно]], Luc.<br /><b class="num">[[ἄρτι]]:</b> [[приставка со значением]]:<br /><b class="num">1</b> [[только что]], [[недавно]] ([[ἀρτιθανής]]);<br /><b class="num">2</b> [[очень]], [[отлично]] ([[ἀρτίκολλος]]). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[just]], [[just now]], [[recently]] (A.; in Homer only in compounds and deriv.).<br />Compounds: First member in many compounds, first as [[correctly]], later as [[recently]]: <b class="b3">ἀρτι-επής</b> [[who knows well how to use the word]], <b class="b3">ἀρτί-φρων</b>,`sensible, intelligent' (Hom.); <b class="b3">ἀρτί-πος</b>, <b class="b3">ἀρτί-χειρ</b>, <b class="b3">ἀρτι-μελής</b> (Pl. etc.); diff. Knecht [[Τερψίμβροτος]] 16.<br />Derivatives: <b class="b3">α῎ρτιος</b> (Il.) [[right]], [[fitting]], also [[even]] (of numbers). - Perhaps [[ἀρτίζω]], if not from [[ἁρτέομαι]], [[quod vide|q.v.]]).<br />Origin: IE [Indo-European] [55] <b class="b2">*h₂er-</b> [[fit]]<br />Etymology: Prob. locative of <b class="b2">*ar-t-</b>, [[order]], from <b class="b3">ἀρ-</b> in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Benveniste, Or. 1, 98 assumes an acc. sg. n. <b class="b3">-ι</b>. The original meaning <b class="b2">to fit (exactly)</b> is clearly visible. - Agrees exactly with Arm. [[ard]] [[just now]], cf. [[ard-a-cin]] <b class="b2">just born, ἀρτι-γενής</b>. Cf. further Lith. <b class="b2">artì</b> [[nearby]]. Also Lat. [[ars]], [[artis]].- S. [[ἀνάρσιος]] (on the absence of assibilation in [[ἄρτιος]] s. Lejeune Phon. 45 w. add.) | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἄρτι''': {árti}<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[gerade]], [[eben]], [[erst]] (als Simplex nicht bei Homer; vgl. indessen unten).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied findet sich [[ἄρτι]] in zahlreichen Zusammensetzungen, gew. mit temporaler Bedeutung [[eben]], [[jüngst]]. Einige hauptsächlich alte Komposita zeigen indessen einen abweichenden Sinn: so [[ἀρτιεπής]], [[ἀρτίφρων]], [[ἀρτίπος]] (Hom. usw.); [[ἀρτίχειρ]], [[ἀρτιμελής]] (Pl. usw.), wo [[ἄρτι]] ehestens adjektivisch als [[richtig]], [[gerade]] zu deuten ist. Anders Knecht Τερψίμβροτος 16: eig. [[nahe]], vgl. lit. ''artì'' [[nahe bei]]; zu [[ἀρτιεπής]] s. auch Bechtel Lex., schwerlich richtig; zum ganzen Bildungstypus außerdem Pisani Ist. Lomb. 73 : 2, 33ff. m. Lit.<br />'''Derivative''': Davon [[ἄρτιος]] (seit Il.) [[angemessen]], [[richtig]], [[bereit]], auch [[grad]] (von Zahlen), mit dem Nomen [[ἀρτιότης]] f. (Arist.), dem Adverb [[ἀρτιάκις]] [[gerademal]] (Pl.) und dem Verb [[ἀρτιάζω]] [[grad oder ungrad spielen]] (Ar. usw.); davon wiederum [[ἀρτιασμός]] (Arist.). — Von [[ἄρτι]] ferner (falls nicht Nebenform von [[ἁρτέομαι]], s. d.) [[ἀρτίζω]], gewöhnl. ἀπ-, ἐξ-, [[καταρτίζω]] [[ordnen]], [[einrichten]], [[ausrüsten]] mit mehreren nominalen Ableitungen; vom Simplex [[ἀρτιστῆρες]] pl. Beamtenbezeichnung in Elatea.<br />'''Etymology''' : [[ἄρτι]] hat eine genaue Entsprechung in arm. ''ard'' [[soeben]], [[jetzt]], das wie [[ἄρτι]] auch als Vorderglied benutzt wird, z. B. ''ard''-''a''-''cin'' [[soeben geboren]], [[ἀρτιγενής]]. Es erklärt sich am einfachsten als erstarrter Lokativ eines Konsonantstamms *ἀρτ-, etwa [[Fügung]], [[Ordnung]], von ἀρ- in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Anders Benveniste Or. 1, 98: -ι Akk. sg. n. — Nahe verwandt ist lit. ''artì'' [[nahe bei]], vgl. oben.<br />'''Page''' 1,155 | |ftr='''ἄρτι''': {árti}<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[gerade]], [[eben]], [[erst]] (als Simplex nicht bei Homer; vgl. indessen unten).<br />'''Composita''': Als Vorderglied findet sich [[ἄρτι]] in zahlreichen Zusammensetzungen, gew. mit temporaler Bedeutung [[eben]], [[jüngst]]. Einige hauptsächlich alte Komposita zeigen indessen einen abweichenden Sinn: so [[ἀρτιεπής]], [[ἀρτίφρων]], [[ἀρτίπος]] (Hom. usw.); [[ἀρτίχειρ]], [[ἀρτιμελής]] (Pl. usw.), wo [[ἄρτι]] ehestens adjektivisch als [[richtig]], [[gerade]] zu deuten ist. Anders Knecht Τερψίμβροτος 16: eig. [[nahe]], vgl. lit. ''artì'' [[nahe bei]]; zu [[ἀρτιεπής]] s. auch Bechtel Lex., schwerlich richtig; zum ganzen Bildungstypus außerdem Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 33ff. m. Lit.<br />'''Derivative''': Davon [[ἄρτιος]] (seit Il.) [[angemessen]], [[richtig]], [[bereit]], auch [[grad]] (von Zahlen), mit dem Nomen [[ἀρτιότης]] f. (Arist.), dem Adverb [[ἀρτιάκις]] [[gerademal]] (Pl.) und dem Verb [[ἀρτιάζω]] [[grad oder ungrad spielen]] (Ar. usw.); davon wiederum [[ἀρτιασμός]] (Arist.). — Von [[ἄρτι]] ferner (falls nicht Nebenform von [[ἁρτέομαι]], s. d.) [[ἀρτίζω]], gewöhnl. ἀπ-, ἐξ-, [[καταρτίζω]] [[ordnen]], [[einrichten]], [[ausrüsten]] mit mehreren nominalen Ableitungen; vom Simplex [[ἀρτιστῆρες]] pl. Beamtenbezeichnung in Elatea.<br />'''Etymology''': [[ἄρτι]] hat eine genaue Entsprechung in arm. ''ard'' [[soeben]], [[jetzt]], das wie [[ἄρτι]] auch als Vorderglied benutzt wird, z. B. ''ard''-''a''-''cin'' [[soeben geboren]], [[ἀρτιγενής]]. Es erklärt sich am einfachsten als erstarrter Lokativ eines Konsonantstamms *ἀρτ-, etwa [[Fügung]], [[Ordnung]], von ἀρ- in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Anders Benveniste Or. 1, 98: -ι Akk. sg. n. — Nahe verwandt ist lit. ''artì'' [[nahe bei]], vgl. oben.<br />'''Page''' 1,155 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯'''：¥rti 阿而提<br />'''詞類次數'''：副詞（36）<br />'''原文字根'''：（在）現今 相當於： （[[עַתָּה]]‎）<br />'''字義溯源'''：剛才，現在，此刻，從現在起，直至如今，如今，今，暫且；源自（[[αἴρω]]）*=懸掛）。比較（[[ἄρτος]]）=餅）。現在（你說的時候，已過去了）剛剛（就是現在）從現在起（面對將來）我們若將此字36次使用的經節，仔細去推敲，就會發現，這字有過去，現有與將來的講究。<br />'''同義字'''：1） （[[ἄρτι]]）剛才，現在 2） （[[ἤδη]]）甚至，如今<br />'''出現次數'''：總共（36）；太（7）；約（12）；林前（7）；加（3）；帖前（1）；帖後（1）；彼前（2）；約壹（1）；啓（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 如今（16） 太11:12； 約2:10； 約5:17； 約9:19； 約9:25； 約13:7； 約13:33； 林前4:13； 林前8:7； 林前13:12； 林前13:12； 林前15:6； 林前16:7； 彼前1:6； 彼前1:8； 約壹2:9；<br />2） 現在（9） 太23:39； 太26:53； 約13:37； 約16:12； 約16:24； 約16:31； 加1:9； 加1:10； 啓12:10；<br />3） 今（3） 約13:19； 林前4:11； 啓14:13；<br />4） 剛才（2） 太9:18； 帖前3:6；<br />5） 現今（1） 加4:20；<br />6） 今有（1） 帖後2:7；<br />7） 今以後（1） 約14:7；<br />8） 今起（1） 太26:29；<br />9） 暫且（1） 太3:15；<br />10） 來（1） 太26:64 | |sngr='''原文音譯'''：¥rti 阿而提<br />'''詞類次數'''：副詞（36）<br />'''原文字根'''：（在）現今 相當於： （[[עַתָּה]]‎）<br />'''字義溯源'''：剛才，現在，此刻，從現在起，直至如今，如今，今，暫且；源自（[[αἴρω]]）*=懸掛）。比較（[[ἄρτος]]）=餅）。現在（你說的時候，已過去了）剛剛（就是現在）從現在起（面對將來）我們若將此字36次使用的經節，仔細去推敲，就會發現，這字有過去，現有與將來的講究。<br />'''同義字'''：1） （[[ἄρτι]]）剛才，現在 2） （[[ἤδη]]）甚至，如今<br />'''出現次數'''：總共（36）；太（7）；約（12）；林前（7）；加（3）；帖前（1）；帖後（1）；彼前（2）；約壹（1）；啓（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 如今（16） 太11:12； 約2:10； 約5:17； 約9:19； 約9:25； 約13:7； 約13:33； 林前4:13； 林前8:7； 林前13:12； 林前13:12； 林前15:6； 林前16:7； 彼前1:6； 彼前1:8； 約壹2:9；<br />2） 現在（9） 太23:39； 太26:53； 約13:37； 約16:12； 約16:24； 約16:31； 加1:9； 加1:10； 啓12:10；<br />3） 今（3） 約13:19； 林前4:11； 啓14:13；<br />4） 剛才（2） 太9:18； 帖前3:6；<br />5） 現今（1） 加4:20；<br />6） 今有（1） 帖後2:7；<br />7） 今以後（1） 約14:7；<br />8） 今起（1） 太26:29；<br />9） 暫且（1） 太3:15；<br />10） 來（1） 太26:64 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[just]], [[recently]], [[just now]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=πρίν ἀπό λίγο). Ἀπό ρίζα αρ- τοῦ [[ἀραρίσκω]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[modo]], [[nuper]]'', [[just now]], [[recently]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.61.2/ 1.61.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.71.2/ 1.71.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.6.3/ 2.6.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.16.1/ 2.16.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.79.4/ 2.79.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.3.1/ 3.3.1], [<i>ubi fortasse est</i> <i>where perhaps it means</i> ''[[nunc ipsum]], [[quum maxime]]'', [[just now]], [[at this very moment]]; <i>cf. Popp. adn.</i> <i>compare Poppo's note</i>] <i>similiter</i> <i>similarly</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%203.68.4/ 3.68.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.8.1/ 4.8.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.96.8/ 4.96.8], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.106.3/ 4.106.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.26.2/ 6.26.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.91.3/ 6.91.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.96.3/ 6.96.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.29.5/ 7.29.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.44.3/ 7.44.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.73.2/ 7.73.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.17.3/ 8.17.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.106.5/ 8.106.5]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[immediately]]=== | |||
Afrikaans: dadelik, onmiddelik; Albanian: menjëherë, përnjëherësh; Arabic: فَوْرًا, حَالًا, مُبَاشَرَةً; Egyptian Arabic: حَالًا; Gulf Arabic: عَلَطُول; Hijazi Arabic: على طول; Armenian: անմիջապես; Azerbaijani: dərhal; Belarusian: неадкладна, зараз жа; Bulgarian: веднага, незабавно, непосредствено; Burmese: ချက်ချင်း, ချက်ခနဲ, ဆောတလျင်, ဒက်ခနဲ, ဆောလျင်စွ, ရက်ရက်, ရုတ်ခြည်း; Catalan: immediatament; Cherokee: ᎲᎴᏊ; Cheyenne: sé'ea'e; Chinese Mandarin: 馬上／马上, 立刻, 即刻, 立即, 直接; Min Nan: 馬上／马上, 即時／即时, 連鞭／连鞭, 隨時／随时; Crimean Tatar: deral, tez, çabik; Czech: ihned, hned, okamžitě; Danish: øjeblikkeligt, med det samme, nu, med det vuns; Dutch: [[meteen]], [[direct]], [[onmiddellijk]]; Esperanto: tuj, senprokraste; Finnish: heti, välittömästi; French: [[immédiatement]], [[tout de suite]], [[aussitôt]]; Galician: inmediatamente, no intre, logo, decontado, deseguida; Georgian: მყისიერად, ეგრევე, მაშინვე, უმალვე, სასწრაფოდ, გადაუდებლად, დაუყოვნებლივ; German: [[sofort]], [[alsbald]], [[unverzüglich]], [[auf der Stelle]], [[umgehend]]; Greek: [[αμέσως]]; Ancient Greek: [[ἅμα]], [[ἀμέσως]], [[ἄναυτα]], [[ἄντικρυς]], [[ἀνυπερθέτως]], [[ἀοτίκα]], [[ἀπαυτίκα]], [[ἄρτι]], [[ἀρχῆθεν]], [[ἀστραγεύτως]], [[ἀτόμως]], [[αὐθωρεί]], [[αὐθωρί]], [[αὐθωρόν]], [[αὐτῆς ὥρας]], [[αὐτίκα]], [[αὔτικα]], [[αὐτοβοεί]], [[αὐτόδιον]], [[αὐτόθεν]], [[αὐτόθι]], [[αὐτοσχεδόν]], [[ἄφαρ]], [[ἀφαρεί]], [[εἰς αὐτίκα μάλ']], [[ἐμμαπέως]], [[ἐν ἀμερεῖ χρόνῳ]], [[ἐνθενδί]], [[ἐνταῦθα]], [[ἐξ αὐτῆς]], [[ἐξ ἑτοίμου]], [[ἐπαυτίκα]], [[εὐθέως]], [[εὐθέως παραχρῆμα]], [[εὐθύς]], [[ἤδη]], [[κατὰ τὸν ἀμερῆ χρόνον]], [[μάλ' αὐτίκα]], [[οὐ χρόνῳ]], [[παρ' αὐτά]], [[παρᾶσσον]], [[παραυτά]], [[πάραυτα]], [[παραυτίκα]], [[παρευθύς]], [[προσεχῶς]], [[συντόμως]], [[τὴν πρώτην]], [[ὦκα]], [[ὡς τάχιστα]], [[ὡς τάχος]]; Hebrew: מִיָּד, תֵּכֶף; Hindi: तत्काल, तुरंत, फ़ौरन; Hungarian: azonnal, rögtön, nyomban, azon nyomban, máris; Icelandic: strax; Ido: quik; Istriot: soûbito; Italian: [[immediatamente]], [[subito]], [[su due piedi]]; Japanese: 直ぐに, 直ちに, 直接に; Korean: 즉시, 곧; Ladino: pishin, devista, en vista; Latgalian: tiuleņ, tiuļ; Latin: [[iugiter]], [[ilico]], [[statim]], [[actutum]]; Latvian: tūlīt; Limburgish: drek; Lithuanian: tuoj; Malay: serta-merta; Malayalam: പെട്ടെന്ന്, ഉടനെ; Maore Comorian: kamwe; Maori: tangetange; Marathi: ताबडतोब, आत्ताच्या आत्ता; Navajo: hah, haneetehee, tʼah kodą́ą́ʼ, tʼáá áko; Norwegian Bokmål: øyeblikkelig, med en gang, umiddelbart; Old English: sōna, þǣrrihte; Persian: فوراً; Polish: zaraz, natychmiast, doraźnie, natychmiastowo, bezpośrednio, niezwłocznie, bezzwłocznie, w tym momencie; Portuguese: [[imediatamente]]; Quechua: kunallan; Romanian: imediat, fără întârziere, numaidecât, de îndată, îndată; Russian: [[немедленно]], [[тотчас]], [[тотчас же]], [[сию минуту]]; Sanskrit: सकृत्, झटुति, सपदि, तत्क्षण; Scottish Gaelic: anns a' bhad, sa bhad; Serbo-Croatian: odmah, smjesta; Slovene: takój; Sorbian Lower Sorbian: ned; Spanish: [[inmediatamente]], [[de inmediato]], [[ya]], [[sin demora]], [[enseguida]], [[acto seguido]]; Swahili: mara moja, mara; Swedish: ögonblickligen, på direkten, omedelbart, genast, omgående, ögonaböj, nu, med detsamma, på en gång, med en gång; Telugu: తక్షణము; Thai: ทันที; Tibetan: འཕྲལ་དུ; Tocharian B: teteka; Turkish: anında, derhal, hemen; Ukrainian: зараз, негайно; Urdu: فوراً; Uyghur: دەرھال; Venetian: sùito, sùvito; Vietnamese: ngay, ngay lập tức, ngay tức khắc, lập tức, ngay tức thì; Volapük: sunädo; Yiddish: תּיכּף; Yoruba: lẹ́sẹ̀kẹ́sẹ̀, lójijì; Zhuang: doq, sikhaek | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 15:36, 16 November 2024
English (LSJ)
[ῐ], Adv.
A just, exactly, of coincidence of time, just now (not in Hom.):
1 mostly of the present, with pres. tense, Thgn.998, Pi.P.4.158, A.Th.534; opp. πάλαι, with pf., τέθνηκεν ἄ. S.Ant.1283; βεβᾶσιν ἄ. Id.El.1386; ἄ. ἥκεις ἢ πάλαι; Pl.Cri.43a; more fully ἄ. νυνί Ar.Lys.1008; ἄ... νῦν or νῦν.. ἄ., Pl.Plt. 291a, 291b; later, = νῦν, Theoc.23.26, Ep.Gal.1.9, J.AJ1.6.1; ἄ. καὶ πρώην today and yesterday, i.e. very lately, Plu.Brut.I, etc.; ἕως ἄ. till now, Ev.Matt.11.12, POxy.936.23 (iii A. D.): with Subst., ὁ ἄ. λόγος Pl.Tht.153e; ἡλικίαν.. τὴν ἄ. ἐκ παίδων X.HG5.4.25; ἡ ἄ. ὥρα 1 Ep.Cor.4.11, PMag.Lond.1.121.373; ἄ. μὲν.. ἄ. δὲ.. now.. now... at one time.. at another... Luc.Nigr.4.
2 of the past, just now, with impf., ἄ. βλάστεσκε dub.in S.Fr.546, cf.E.Ba.677, Pl.Grg. 454b: with aor., λέξας ἄ. S.Aj.1272; καθῃμάτωσεν ἄ. E.Ph.1160; opp. νῦν, ὃ ἄ. ἐρρήθη.. νῦν δὲ.. Pl.Alc.1.130d, cf. 127c; ἐν τῷ ἄ., opp. ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν τῷ ἔπειτα, Id.Men.89c.
3 in Antiph.26.7 (s.v.l.) and later also of the future, just now, presently, Luc.Sol.1, App.Mith.69, Astramps.Orac. 94.2; condemned by Phryn.12; also, just at present, πλεύσεις, ἄ. δὲ οὔ Astramps.Orac.92.7: with imper., Nonn. D. 20.277, etc. (Perh. cogn. with Skt. ṛtám 'ordinance', ṛtás 'correct'.)
Spanish (DGE)
(ἄρτῐ)
adv.
I c. verb.
1 ref. al pasado inmediato c. pres., perf. y pasado recientemente, apenas, ahora mismo, acabando de
a) c. verb. de lengua τῆμος δ' ἠέλιος ... ἵππους ἄ. παραγγέλλοι cuando el sol apenas acabe de exhortar a sus caballos Thgn.998, ἀνήρετ' ἄ. preguntaba hace un momento Ar.Nu.144, cf. Pax 670, ὅσ' ᾖσας ἄ. cuanto acababas de cantar Ar.Pax 1303, ἄ. ἔλεγον Pl.Grg.451a, 454b, X.HG 7.1.13
•op. νῦν: ὃ ἄ. ἐρρήθη ... νῦν δέ Pl.Alc.130d;
b) de sent. ἄ. ... ὁρῶ E.El.493, ἄ. μανθάνω ahora mismo me entero S.Fr.314.352, E.Ba.1296, Alc.940, Ar.Lys.1008, ἄ. γιγνώσκεις τόδε E.Med.85, ἄ. ἀναμιμνῄσκομαι ahora que me acuerdo Ar.Ec.552, Pl.Ly.215c, c. part. ἄ. συννοούμενος Ar.Ra.598, ἄ. ᾐσθημένος X.Cyr.5.3.20, ὥς γε ἄ. σκοπουμένῳ φαίνεται como es evidente a primera vista Pl.Plt.291a, ἄ. ... ἐφαπτομένου Pl.Sph.259d;
c) c. verb. que se refieren a procesos vitales σὸν δ' ἄνθος ἥβας ἄ. κυμαίνει Pi.P.4.158, cf. A.Th.534, χνοάζων ἄ. λευκανθὲς κάρα S.OT 742, νέος ὁ μόσχος ἄ. γένυν ... κατάκομον θάλλει E.Ba.1185, cf. Fr.971
•γυνὴ τέθνηκε ἄ. S.Ant.1283, ἄ. ἐτελεύτησεν Eu.Matt.9.18, cf. S.Fr.546 (dud.), Plb.12.26.9, c. part. ἄ. γενειάσκων (παῖς) X.Cyr.4.6.5, en rel. c. actividades vitales o fisiológicas τὸ δὲ ἄ. ἐν τῇσι μήτρῃσι πλάσσεται otra (cria) se empieza a formar en la matriz Hdt.3.108, ἄ. γεύομαι E.Alc.1069 (fig.), σε κατέδειτ' ἄ. ¡ya te comió! (de un pescado tan gordo que es como si ya lo hubiese seleccionado el glotón Calimedonte), Antiph.26.7 (cód.), ἄ. καθηῦδον acababa de dormirme Ar.Au.495, κατέπορδεν ἄ. Ar.Pax 547
•en rel. c. la enfermedad, el dolor ἄ. κουφίζειν δοκῶ me parece que empieza a aliviarse S.Ph.735, cf. E.Fr.342, 415, ἄ. σωφρονῶν volviendo ha poco a la cordura E.Or.254, cf. AP 6.234 (Eryc.);
d) c. verb. de mov. φὰς ἄ. ἥκειν diciendo que acababa de llegar Hdt.3.72, cf. Ar.Lys.71, βεβᾶσιν ἄ. S.El.1386, cf. E.Tr.616, παρελθὼν ἄ. Ar.Nu.853, ἄ. διελήλυθεν Pl.Grg.448a, οἷον ἄ. κῦμα ... ἀμφίδρομον κυκλεῖται S.Ai.351, cf. Tr.220, E.Io 927, Ba.677, εἰσέπτετ' ἄ. Ar.Au.1172, LXX Iu.9.4, κἄ. προκύπτω y en cuanto me asomo Ar.Au.496
•fig. ἦλθε δ' ἄ. μοι γνώμης ἔσω hace poco se me vino a las mientes E.Hipp.510, cf. El.619, op. νῦν: νῦν μὲν ... ὥσπερ ὄναρ ἄ. ἀνακεκίνηνται αἱ δόξαι ahora mismo como un sueño surgen de repente las opiniones Pl.Men.85c, op. πάλαι: ἄ. δ' ἥκεις ἢ πάλαι; Pl.Cri.43a
•op. ἔπειτα: ἄ. μὲν ... ἔπειτα δέ en seguida (se retiró) pero después ... Charo Lamps.9
•c. verb. que indican ‘presentarse’, ‘producirse’ Τεῦκρος πάρεστιν ἄ. S.Ai.720, cf. 798, E.Hipp.804, El.1278, ἔνδον γὰρ ... ἄ. τυγχάνει S.Ai.9, ἄ. ἐγένετο ἡ σωτηρία Apoc.12.10;
e) c. verb. que indican ‘coger’ o ‘juntar’ ὃς ἄ. δεσμοῖς ἦν κατηναγκασμένος el que hace poco estaba forzado en la cárcel E.Ba.643, cf. Ph.1315, ἄ. ... θοἰμάτιον αὐτοῦ 'λαβον hace sólo un momento que (le) cogí el manto Ar.Ec.40, cf. 820, Numen.28.1, ἄ. παρατετιλμέναι recién depiladas Ar.Ra.516;
f) gener. οὐκ ἄ. θύω; ¿no acabo de sacrificar? Ar.Au.922, οὓς ἄ. καίνεις E.HF 967, νῦν δ' ἄ. μοι τὸ γῆρας ἐντίθησι νοῦν ahora mismo es cuando la vejez introduce en mí sensatez Pherecr.156.6 (trad. lat. nunc nuper Priscian.Inst.18.242).
2 ref. al presente, sólo c. pres., imperat. y fut. ya, ahora εἰ τοὐμὸν ἦθος ἄ. παιδεύειν νοεῖς si te imaginas que ahora vas a educar mi carácter S.Ai.595
•esp. heleníst. y tard. ἄ. δὲ χαίρειν ... ἐπιβάλλομαι ya comienzo a alegrarme Theoc.23.26, Call.Lau.Pall.2, ἄφες ἄ. Eu.Matt.3.15, ἀκολουθεῖν ἄ. Eu.Io.13.37, Eu.Matt.26.53, ἄ. κέκληνται ahora se llaman ... I.AI 1.125, ἄ. κυκλεύουσιν εἰς τὰς ἀποθήκας ahora circulan por los almacenes e.d. están en el mercado ahora (a tanto) POxy.2729.33 (IV d.C.), οὐκ ἔχω ἄ. σεῖτον POxy.936.22 (III d.C.)
•alternando c. νῦν I.AI 1.125, Arr.Epict.2.17.15
•ἀπ' ἄ. a partir de ahora, desde ahora ἀπ' ἄ. λέγω Eu.Io.13.19
•ἕως ἄ. hasta ahora ἕως ἄ. ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται Eu.Matt.11.12, cf. POxy.936.23 (III d.C.), SB 7036.4
•c. fut. ἀπ' ἄ. ὄψεσθε Eu.Matt.26.64, ἄ. κριθησόμενος App.Mith.69, οὐ λήψῃ ἄ. κομητάτον Astramps.1Resp.94.1, cf. 2Resp.92.7, considerado incorrecto por Phryn.11, cf. PS 17, Luc.Sol.1.
3 c. gen. abs. ref. al tiempo apenas, inmediatamente ἄ. τῆς ἡμέρας διαφαινούσης Plb.3.105.1, cf. 5.6.6, κνήφατος ἄ. γενομένου Plb.8.26.10, ἄ. δὲ τῆς ἀνατολῆς διαχεομένης apenas se difundió la (luz de la) mañana LXX 2Ma.10.28.
II adnominal y abs.
1 del pasado inmediato hace poco ἀπτῆνα ... ἄ. γυμνὸν ὀστράκων al polluelo ... que hace poco quedó desnudo del cascarón A.Fr.337, ἄ. δ' οἰνωπὸν γένυν καθῃμάτωσεν la barbilla hacía poco roja de vino ensangrentó E.Ph.1160
•op. πάλαι: ἄ. ... ἢ πάλαι ἐξ ἀγροῦ; ¿hace poco o hace tiempo que llegaste del campo? Pl.Tht.142a, op. νῦν: οὐκ ἄ. γε, νῦν δέ Pl.Alc.1.127c
•subst. (ἡλικία) ἡ ἄ. ἐκ παίδων la edad que acaba de salir de la infancia X.HG 5.4.25
•esp. en el lenguaje técnico y cien. ὁ ἄ. λόγος el argumento anterior, el que exponíamos hace un momento Pl.Tht.153d, e, 163e, Plb.4.35.10, Arist.Ph.263a23, ἡ ἄ. ζήτησις la investigación anterior Pl.Men.96e, ὁ ἄ. ῥηθείς (λόγος) Plb.5.37.11, τὸ ἄ. ῥηθέν Arist.Ph.248b5, λεχθέν Arist.Pol.1279b31.
2 heleníst. y tard. actual, de ahora ὁ ἄ. βίος I.AI 9.264, ἡ ἄ. ὥρα 1Ep.Cor.4.11, Act.Ap.10.30 (ap. crít.), PMag.4.1469, 1583.
• Etimología: Prob. de la raíz *H2er- ‘ajustar’, que da lugar a ἀραρίσκω, etc. Rel. lat. ars, artis, arm. ard ‘reciente’, lit. arti ‘próximo’.
German (Pape)
[Seite 361] (ἄρω, angefügt), gerade, eben; von der nächsten Vergangenheit, eben erst, vor kurzem, ἄρτι ἥκεις ἢ πάλαι Plat. Crit. 43 a; ἐν τῷ ἄρτι, entgegengesetzt ἐν τῷ νῦν, Men. 89 c; οὐκ ἄρτι γε, – νῦν δέ Alc. I, 127 c; Sp. auch von dem länger Vergangenen, wie Pol. 5, 67, 4 u. sonst; auf die Gegenwart bezogen, gerade jetzt, ἀναμιμνήσκομαι Plat. Lys. 215 c u. sonst; mit νῦν vrbdn, Polit. 291 a Men. 85 c; beim subst., ὁ ἄρτι λόγος Plat. Theaet. 153 e; ἄρτι μέν – ἄρτι δέ, bald – bald, Luc. Nigr. 4; von der Zukunft, Antiph. bei Ath. VIII, 338 f, wo Mein. ἄρα corrig., s. Lob. Phryn. p. 20. – In der Zstzg bedeutet es gew. das eben Geschehene, seltner das Vollkommene, Vortreffliche, wie bei Hom. in den drei von ihm gebr. composs. ἀρτιεπής Iliad. 22, 281, ἀρτίπος 9, 505 Od. 8, 310, ἀρτίφρων 24, 261. Das Wort ἄρτι selber bei Hom. nur als falsche Lesart Iliad. 21, 288 Od. 20, 166. 23, 174.
French (Bailly abrégé)
adv.
justement, précisément avec idée de temps :
1 en parl. du présent à l'instant ; ἄρτι καὶ πρῴην PLUT aujourd'hui et hier, càd tout récemment;
2 en parl. du passé tout à l'heure, il n'y a qu'un instant;
3 postér. (en parl. du futur) tout à l'heure, dans un instant.
Étymologie: *ἀρτός, adj. verb. de *ἄρω ; cf. ἀραρίσκω.
English (Slater)
ἄρτι lately, i. e. just now “σὸν δ' ἄνθος ἥβας ἄρτι κυμαίνει” (P. 4.158)
English (Strong)
adverb from a derivative of αἴρω (compare ἄρτος) through the idea of suspension; just now: this day (hour), hence(-forth), here(-after), hither(-to), (even) now, (this) present.
English (Thayer)
adverb, according to its derivation (from ἈΡΩ to draw close together, to join, Latin arto; (cf. Curtius, § 488)) denoting time closely connected;
1. in Attic "just now, this moment (German gerade, eben), marking something begun or finished even now, just before the time in which we are speaking" (Lobeck ad Phryn., p. 20): now, at this time; opposed to past time: at this very time, this moment: ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας, ἕως ἄρτι, hitherto; until now, up to this time: ἀπ' ἄρτι, see ἀπαρτί above. Cf. Lobeck ad Phryn., p. 18ff; (Rutherford, New Phryn., p. 70f). [ SYNONYMS: ἄρτι, ἤδη, νῦν: Roughly speaking, it may be said that ἄρτι just now, even now, properly marks time closely connected with the present; later, strictly present time (see above, and compare in English just now i. e. a moment ago, and just now (emphatic) i. e. at this precise time). νῦν now, marks a definite point (or period) of time, the (object) immediate present. ἤδη now (already) with a suggested reference to some other time or to some expectation, the subjective present (i. e. so regarded by the writer). ἤδη and ἄρτι are associated in νῦν, and ἤδη in Bäumlein, Partikeln, p. 138ff; Ellicott on 2 Timothy 4:6.]
Greek Monolingual
(AM ἄρτι)
1. τώρα, αυτή τη στιγμή
2. ευθύς αμέσως
μσν.
1. προ πολλού
2. τώρα πια, από δω και πέρα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. ερμηνεύεται είτε ως τοπική πτώση ενός συμφωνόληκτου θέματος αρ-τ- με την έννοια της συναρμογής, ρυθμίσεως, τάξεως (< ρίζα αρ-, πρβλ. αραρίσκω) είτε ως αιτιατική ουδετέρου σε -ι, που προήλθε από το ίδιο θέμα αρ-τ-. Το άρτι φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα στην ΙΕ., παρουσιάζει δε απόλυτη αντιστοιχία προς τα αρμεν. ard «μόλις, προ ολίγου, τώρα» (και ως α' συνθετικό λέξεων, λ.χ. ard-a-cin, πρβλ. αρτιγενής), λιθ. arti «κοντά σε», λατ. ars (artis) «δεξιοτεχνία, γνώση και εμπειρία για κάτι» και πιθ. αρχ. ινδ. ŗtάm «κανονισμός», ŗtάs «σωστός, ορθός»].
Greek Monotonic
ἄρτι: [ῐ] (*ἄρω), επίρρ., μόλις, ακριβώς, τώρα, τώρα δα·
1. λέγεται για το παρόν, τώρα ακριβώς, ακόμα και τώρα, με ενεστ. και παρακ., σε Θέογν., Αισχύλ. κ.λπ.
2. λέγεται για το παρελθόν, πριν από λίγο, με παρατ. και αόρ., σε Ευρ. κ.λπ.
3. σε μεταγεν. συγγραφείς, λέγεται για το μέλλον, αμέσως, σε Λουκ. κ.λπ.
Russian (Dvoretsky)
ἄρτῐ: adv.
1 только что, совсем недавно: οὐκ ἐν τῷ ἄ. μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ νῦν Plat. не только для недавнего прошлого, но и для настоящего;
2 как раз теперь, ныне (νῦν ἄ. Plat.; ἄ. καὶ πρῴην Plut.): ὁ ἄ. Plat. теперешний, настоящий; ἄ. μέν … ἄ. δέ Luc. то …, то; ἕως ἄ. NT доселе; ἀπ᾽ ἄ. NT отныне;
3 (о будущем), редко сейчас же, немедленно, Luc.
ἄρτι: приставка со значением:
1 только что, недавно (ἀρτιθανής);
2 очень, отлично (ἀρτίκολλος).
Frisk Etymological English
Grammatical information: adv.
Meaning: just, just now, recently (A.; in Homer only in compounds and deriv.).
Compounds: First member in many compounds, first as correctly, later as recently: ἀρτι-επής who knows well how to use the word, ἀρτί-φρων,`sensible, intelligent' (Hom.); ἀρτί-πος, ἀρτί-χειρ, ἀρτι-μελής (Pl. etc.); diff. Knecht Τερψίμβροτος 16.
Derivatives: α῎ρτιος (Il.) right, fitting, also even (of numbers). - Perhaps ἀρτίζω, if not from ἁρτέομαι, q.v.).
Origin: IE [Indo-European] [55] *h₂er- fit
Etymology: Prob. locative of *ar-t-, order, from ἀρ- in ἀραρίσκω. Schwyzer 622. Benveniste, Or. 1, 98 assumes an acc. sg. n. -ι. The original meaning to fit (exactly) is clearly visible. - Agrees exactly with Arm. ard just now, cf. ard-a-cin just born, ἀρτι-γενής. Cf. further Lith. artì nearby. Also Lat. ars, artis.- S. ἀνάρσιος (on the absence of assibilation in ἄρτιος s. Lejeune Phon. 45 w. add.)
Middle Liddell
[*ἄρω]
adv. just, exactly,
1. of the present, just now, even now, with pres. and perf., Theogn., Aesch., etc.
2. of the past, just now, just, with imperf. and aor., Eur., etc.
3. in late writers of the future, just now, presently, Luc., etc.
Frisk Etymology German
ἄρτι: {árti}
Grammar: Adv.
Meaning: gerade, eben, erst (als Simplex nicht bei Homer; vgl. indessen unten).
Composita: Als Vorderglied findet sich ἄρτι in zahlreichen Zusammensetzungen, gew. mit temporaler Bedeutung eben, jüngst. Einige hauptsächlich alte Komposita zeigen indessen einen abweichenden Sinn: so ἀρτιεπής, ἀρτίφρων, ἀρτίπος (Hom. usw.); ἀρτίχειρ, ἀρτιμελής (Pl. usw.), wo ἄρτι ehestens adjektivisch als richtig, gerade zu deuten ist. Anders Knecht Τερψίμβροτος 16: eig. nahe, vgl. lit. artì nahe bei; zu ἀρτιεπής s. auch Bechtel Lex., schwerlich richtig; zum ganzen Bildungstypus außerdem Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 33ff. m. Lit.
Derivative: Davon ἄρτιος (seit Il.) angemessen, richtig, bereit, auch grad (von Zahlen), mit dem Nomen ἀρτιότης f. (Arist.), dem Adverb ἀρτιάκις gerademal (Pl.) und dem Verb ἀρτιάζω grad oder ungrad spielen (Ar. usw.); davon wiederum ἀρτιασμός (Arist.). — Von ἄρτι ferner (falls nicht Nebenform von ἁρτέομαι, s. d.) ἀρτίζω, gewöhnl. ἀπ-, ἐξ-, καταρτίζω ordnen, einrichten, ausrüsten mit mehreren nominalen Ableitungen; vom Simplex ἀρτιστῆρες pl. Beamtenbezeichnung in Elatea.
Etymology: ἄρτι hat eine genaue Entsprechung in arm. ard soeben, jetzt, das wie ἄρτι auch als Vorderglied benutzt wird, z. B. ard-a-cin soeben geboren, ἀρτιγενής. Es erklärt sich am einfachsten als erstarrter Lokativ eines Konsonantstamms *ἀρτ-, etwa Fügung, Ordnung, von ἀρ- in ἀραρίσκω. Schwyzer 622. Anders Benveniste Or. 1, 98: -ι Akk. sg. n. — Nahe verwandt ist lit. artì nahe bei, vgl. oben.
Page 1,155
Chinese
原文音譯：¥rti 阿而提
詞類次數：副詞（36）
原文字根：（在）現今 相當於： （עַתָּה）
字義溯源：剛才，現在，此刻，從現在起，直至如今，如今，今，暫且；源自（αἴρω）*=懸掛）。比較（ἄρτος）=餅）。現在（你說的時候，已過去了）剛剛（就是現在）從現在起（面對將來）我們若將此字36次使用的經節，仔細去推敲，就會發現，這字有過去，現有與將來的講究。
同義字：1） （ἄρτι）剛才，現在 2） （ἤδη）甚至，如今
出現次數：總共（36）；太（7）；約（12）；林前（7）；加（3）；帖前（1）；帖後（1）；彼前（2）；約壹（1）；啓（2）
譯字彙編：
1） 如今（16） 太11:12； 約2:10； 約5:17； 約9:19； 約9:25； 約13:7； 約13:33； 林前4:13； 林前8:7； 林前13:12； 林前13:12； 林前15:6； 林前16:7； 彼前1:6； 彼前1:8； 約壹2:9；
2） 現在（9） 太23:39； 太26:53； 約13:37； 約16:12； 約16:24； 約16:31； 加1:9； 加1:10； 啓12:10；
3） 今（3） 約13:19； 林前4:11； 啓14:13；
4） 剛才（2） 太9:18； 帖前3:6；
5） 現今（1） 加4:20；
6） 今有（1） 帖後2:7；
7） 今以後（1） 約14:7；
8） 今起（1） 太26:29；
9） 暫且（1） 太3:15；
10） 來（1） 太26:64
English (Woodhouse)
Mantoulidis Etymological
(=πρίν ἀπό λίγο). Ἀπό ρίζα αρ- τοῦ ἀραρίσκω.
Lexicon Thucydideum
modo, nuper, just now, recently, 1.61.2, 1.71.2, 2.6.3. 2.16.1, 2.79.4. 3.3.1, [ubi fortasse est where perhaps it means nunc ipsum, quum maxime, just now, at this very moment; cf. Popp. adn. compare Poppo's note] similiter similarly 3.68.4. 4.8.1. 4.96.8, 4.106.3, 6.26.2, 6.91.3, 6.96.3, 7.29.5, 7.44.3, 7.73.2, 8.17.3, 8.106.5.
Translations
immediately
Afrikaans: dadelik, onmiddelik; Albanian: menjëherë, përnjëherësh; Arabic: فَوْرًا, حَالًا, مُبَاشَرَةً; Egyptian Arabic: حَالًا; Gulf Arabic: عَلَطُول; Hijazi Arabic: على طول; Armenian: անմիջապես; Azerbaijani: dərhal; Belarusian: неадкладна, зараз жа; Bulgarian: веднага, незабавно, непосредствено; Burmese: ချက်ချင်း, ချက်ခနဲ, ဆောတလျင်, ဒက်ခနဲ, ဆောလျင်စွ, ရက်ရက်, ရုတ်ခြည်း; Catalan: immediatament; Cherokee: ᎲᎴᏊ; Cheyenne: sé'ea'e; Chinese Mandarin: 馬上／马上, 立刻, 即刻, 立即, 直接; Min Nan: 馬上／马上, 即時／即时, 連鞭／连鞭, 隨時／随时; Crimean Tatar: deral, tez, çabik; Czech: ihned, hned, okamžitě; Danish: øjeblikkeligt, med det samme, nu, med det vuns; Dutch: meteen, direct, onmiddellijk; Esperanto: tuj, senprokraste; Finnish: heti, välittömästi; French: immédiatement, tout de suite, aussitôt; Galician: inmediatamente, no intre, logo, decontado, deseguida; Georgian: მყისიერად, ეგრევე, მაშინვე, უმალვე, სასწრაფოდ, გადაუდებლად, დაუყოვნებლივ; German: sofort, alsbald, unverzüglich, auf der Stelle, umgehend; Greek: αμέσως; Ancient Greek: ἅμα, ἀμέσως, ἄναυτα, ἄντικρυς, ἀνυπερθέτως, ἀοτίκα, ἀπαυτίκα, ἄρτι, ἀρχῆθεν, ἀστραγεύτως, ἀτόμως, αὐθωρεί, αὐθωρί, αὐθωρόν, αὐτῆς ὥρας, αὐτίκα, αὔτικα, αὐτοβοεί, αὐτόδιον, αὐτόθεν, αὐτόθι, αὐτοσχεδόν, ἄφαρ, ἀφαρεί, εἰς αὐτίκα μάλ', ἐμμαπέως, ἐν ἀμερεῖ χρόνῳ, ἐνθενδί, ἐνταῦθα, ἐξ αὐτῆς, ἐξ ἑτοίμου, ἐπαυτίκα, εὐθέως, εὐθέως παραχρῆμα, εὐθύς, ἤδη, κατὰ τὸν ἀμερῆ χρόνον, μάλ' αὐτίκα, οὐ χρόνῳ, παρ' αὐτά, παρᾶσσον, παραυτά, πάραυτα, παραυτίκα, παρευθύς, προσεχῶς, συντόμως, τὴν πρώτην, ὦκα, ὡς τάχιστα, ὡς τάχος; Hebrew: מִיָּד, תֵּכֶף; Hindi: तत्काल, तुरंत, फ़ौरन; Hungarian: azonnal, rögtön, nyomban, azon nyomban, máris; Icelandic: strax; Ido: quik; Istriot: soûbito; Italian: immediatamente, subito, su due piedi; Japanese: 直ぐに, 直ちに, 直接に; Korean: 즉시, 곧; Ladino: pishin, devista, en vista; Latgalian: tiuleņ, tiuļ; Latin: iugiter, ilico, statim, actutum; Latvian: tūlīt; Limburgish: drek; Lithuanian: tuoj; Malay: serta-merta; Malayalam: പെട്ടെന്ന്, ഉടനെ; Maore Comorian: kamwe; Maori: tangetange; Marathi: ताबडतोब, आत्ताच्या आत्ता; Navajo: hah, haneetehee, tʼah kodą́ą́ʼ, tʼáá áko; Norwegian Bokmål: øyeblikkelig, med en gang, umiddelbart; Old English: sōna, þǣrrihte; Persian: فوراً; Polish: zaraz, natychmiast, doraźnie, natychmiastowo, bezpośrednio, niezwłocznie, bezzwłocznie, w tym momencie; Portuguese: imediatamente; Quechua: kunallan; Romanian: imediat, fără întârziere, numaidecât, de îndată, îndată; Russian: немедленно, тотчас, тотчас же, сию минуту; Sanskrit: सकृत्, झटुति, सपदि, तत्क्षण; Scottish Gaelic: anns a' bhad, sa bhad; Serbo-Croatian: odmah, smjesta; Slovene: takój; Sorbian Lower Sorbian: ned; Spanish: inmediatamente, de inmediato, ya, sin demora, enseguida, acto seguido; Swahili: mara moja, mara; Swedish: ögonblickligen, på direkten, omedelbart, genast, omgående, ögonaböj, nu, med detsamma, på en gång, med en gång; Telugu: తక్షణము; Thai: ทันที; Tibetan: འཕྲལ་དུ; Tocharian B: teteka; Turkish: anında, derhal, hemen; Ukrainian: зараз, негайно; Urdu: فوراً; Uyghur: دەرھال; Venetian: sùito, sùvito; Vietnamese: ngay, ngay lập tức, ngay tức khắc, lập tức, ngay tức thì; Volapük: sunädo; Yiddish: תּיכּף; Yoruba: lẹ́sẹ̀kẹ́sẹ̀, lójijì; Zhuang: doq, sikhaek
