3,274,399
edits
ἄρτι: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
|||
| (31 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=arti | |Transliteration C=arti | ||
|Beta Code=a)/rti | |Beta Code=a)/rti | ||
|Definition=[ῐ], Adv. < | |Definition=[ῐ], Adv.<br><span class="bld">A</span> [[just]], [[exactly]], of coincidence of [[time]], [[just now]] (not in Hom.):<br><span class="bld">1</span> mostly of the present, with pres. tense, Thgn.998, Pi.''P.''4.158, A.''Th.''534; opp. [[πάλαι]], with pf., τέθνηκεν ἄ. [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1283; βεβᾶσιν ἄ. Id.''El.''1386; <b class="b3">ἄ. ἥκεις ἢ πάλαι</b>; Pl.''Cri.''43a; more fully ἄ. νυνί Ar.''Lys.''1008; <b class="b3">ἄ... νῦν</b> or νῦν.. ἄ., [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 291a, 291b; later, = [[νῦν]], Theoc.23.26, ''Ep.Gal.''1.9, J.''AJ''1.6.1; <b class="b3">ἄ. καὶ πρώην</b> [[today]] and yesterday, i.e. [[very lately]], Plu.''Brut.''I, etc.; <b class="b3">ἕως ἄ.</b> till [[now]], Ev.Matt.11.12, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''936.23 (iii A. D.): with Subst., ὁ ἄ. λόγος [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''153e; [[ἡλικίαν]].. τὴν ἄ. ἐκ παίδων X.''HG''5.4.25; ἡ ἄ. ὥρα ''1 Ep.Cor.''4.11, ''PMag.Lond.''1.121.373; <b class="b3">ἄ. μὲν.. ἄ. δὲ</b>.. now.. now... at one time.. at another... Luc.''Nigr.''4.<br><span class="bld">2</span> of the past, [[just now]], with impf., <b class="b3">ἄ. βλάστεσκε</b> dub.in [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''546, cf.E.''Ba.''677, [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 454b: with aor., λέξας ἄ. [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1272; καθῃμάτωσεν ἄ. E.''Ph.''1160; opp. <b class="b3">νῦν, ὃ ἄ. ἐρρήθη.. νῦν δὲ</b>.. Pl.''Alc.''1.130d, cf. 127c; <b class="b3">ἐν τῷ ἄ.</b>, opp. <b class="b3">ἐν τῷ νῦν καὶ ἐν τῷ ἔπειτα</b>, Id.''Men.''89c.<br><span class="bld">3</span> in Antiph.26.7 ([[si vera lectio|s.v.l.]]) and later also of the future, [[just now]], [[presently]], Luc.''Sol.''1, App.''Mith.''69, Astramps.''Orac.'' 94.2; condemned by Phryn.12; also, [[just at present]], πλεύσεις, ἄ. δὲ οὔ Astramps.''Orac.''92.7: with imper., [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 20.277, etc. (Perh. cogn. with Skt. ṛtám 'ordinance', [[ṛtás]] 'correct'.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(ἄρτῐ)<br />adv. <br /><b class="num">I</b> c. verb.<br /><b class="num">1</b> ref. al pasado inmediato c. pres., perf. y pasado [[recientemente]], [[apenas]], [[ahora mismo]], [[acabando de]]<br /><b class="num">a)</b> c. verb. de lengua τῆμος δ' ἠέλιος ... ἵππους ἄ. παραγγέλλοι cuando el sol apenas acabe de exhortar a sus caballos</i> Thgn.998, ἀνήρετ' ἄ. preguntaba hace un momento</i> Ar.<i>Nu</i>.144, cf. <i>Pax</i> 670, ὅσ' ᾖσας ἄ. cuanto acababas de cantar</i> Ar.<i>Pax</i> 1303, ἄ. ἔλεγον Pl.<i>Grg</i>.451a, 454b, X.<i>HG</i> 7.1.13<br /><b class="num">•</b>op. [[νῦν]]: ὃ ἄ. ἐρρήθη ... νῦν δέ Pl.<i>Alc</i>.130d;<br /><b class="num">b)</b> de sent. ἄ. ... ὁρῶ E.<i>El</i>.493, ἄ. μανθάνω ahora mismo me entero</i> S.<i>Fr</i>.314.352, E.<i>Ba</i>.1296, <i>Alc</i>.940, Ar.<i>Lys</i>.1008, ἄ. γιγνώσκεις τόδε E.<i>Med</i>.85, ἄ. ἀναμιμνῄσκομαι ahora que me acuerdo</i> Ar.<i>Ec</i>.552, Pl.<i>Ly</i>.215c, c. part. ἄ. συννοούμενος Ar.<i>Ra</i>.598, ἄ. ᾐσθημένος X.<i>Cyr</i>.5.3.20, ὥς γε ἄ. σκοπουμένῳ φαίνεται como es evidente a primera vista</i> Pl.<i>Plt</i>.291a, ἄ. ... ἐφαπτομένου Pl.<i>Sph</i>.259d;<br /><b class="num">c)</b> c. verb. que se refieren a procesos vitales σὸν δ' [[ἄνθος]] ἥβας ἄ. κυμαίνει Pi.<i>P</i>.4.158, cf. A.<i>Th</i>.534, χνοάζων ἄ. λευκανθὲς κάρα S.<i>OT</i> 742, νέος ὁ μόσχος ἄ. γένυν ... κατάκομον θάλλει E.<i>Ba</i>.1185, cf. <i>Fr</i>.971<br /><b class="num">•</b>γυνὴ τέθνηκε ἄ. S.<i>Ant</i>.1283, ἄ. ἐτελεύτησεν <i>Eu.Matt</i>.9.18, cf. S.<i>Fr</i>.546 (dud.), Plb.12.26.9, c. part. ἄ. γενειάσκων (παῖς) X.<i>Cyr</i>.4.6.5, en rel. c. actividades vitales o fisiológicas τὸ δὲ ἄ. ἐν τῇσι μήτρῃσι πλάσσεται otra (cria) se empieza a formar en la matriz</i> Hdt.3.108, ἄ. γεύομαι E.<i>Alc</i>.1069 (fig.), σε κατέδειτ' ἄ. ¡ya te comió! (de un pescado tan gordo que es como si ya lo hubiese seleccionado el glotón Calimedonte)</i>, Antiph.26.7 (cód.), ἄ. καθηῦδον acababa de dormirme</i> Ar.<i>Au</i>.495, κατέπορδεν ἄ. Ar.<i>Pax</i> 547<br /><b class="num">•</b>en rel. c. la enfermedad, el dolor ἄ. κουφίζειν δοκῶ me parece que empieza a aliviarse</i> S.<i>Ph</i>.735, cf. E.<i>Fr</i>.342, 415, ἄ. σωφρονῶν volviendo ha poco a la cordura</i> E.<i>Or</i>.254, cf. <i>AP</i> 6.234 (Eryc.);<br /><b class="num">d)</b> c. verb. de mov. φὰς ἄ. ἥκειν diciendo que acababa de llegar</i> Hdt.3.72, cf. Ar.<i>Lys</i>.71, βεβᾶσιν ἄ. S.<i>El</i>.1386, cf. E.<i>Tr</i>.616, παρελθὼν ἄ. Ar.<i>Nu</i>.853, ἄ. διελήλυθεν Pl.<i>Grg</i>.448a, οἷον ἄ. κῦμα ... ἀμφίδρομον κυκλεῖται S.<i>Ai</i>.351, cf. <i>Tr</i>.220, E.<i>Io</i> 927, <i>Ba</i>.677, εἰσέπτετ' ἄ. Ar.<i>Au</i>.1172, [[LXX]] <i>Iu</i>.9.4, κἄ. προκύπτω y en cuanto me asomo</i> Ar.<i>Au</i>.496<br /><b class="num">•</b>fig. ἦλθε δ' ἄ. μοι γνώμης ἔσω hace poco se me vino a las mientes</i> E.<i>Hipp</i>.510, cf. <i>El</i>.619, op. [[νῦν]]: νῦν μὲν ... ὥσπερ ὄναρ ἄ. ἀνακεκίνηνται αἱ δόξαι ahora mismo como un sueño surgen de repente las opiniones</i> Pl.<i>Men</i>.85c, op. [[πάλαι]]: ἄ. δ' ἥκεις ἢ πάλαι; Pl.<i>Cri</i>.43a<br /><b class="num">•</b>op. [[ἔπειτα]]: ἄ. μὲν ... ἔπειτα δέ en seguida (se retiró) pero después ...</i> Charo Lamps.9<br /><b class="num">•</b>c. verb. que indican ‘[[presentarse]]’, ‘[[producirse]]’ Τεῦκρος πάρεστιν ἄ. S.<i>Ai</i>.720, cf. 798, E.<i>Hipp</i>.804, <i>El</i>.1278, [[ἔνδον]] γὰρ ... ἄ. τυγχάνει S.<i>Ai</i>.9, ἄ. ἐγένετο ἡ σωτηρία <i>Apoc</i>.12.10;<br /><b class="num">e)</b> c. verb. que indican ‘[[coger]]’ o ‘[[juntar]]’ ὃς ἄ. δεσμοῖς ἦν κατηναγκασμένος el que hace poco estaba forzado en la cárcel</i> E.<i>Ba</i>.643, cf. <i>Ph</i>.1315, ἄ. ... θοἰμάτιον αὐτοῦ 'λαβον hace sólo un momento que (le) cogí el manto</i> Ar.<i>Ec</i>.40, cf. 820, Numen.28.1, ἄ. παρατετιλμέναι recién depiladas</i> Ar.<i>Ra</i>.516;<br /><b class="num">f)</b> gener. οὐκ ἄ. θύω; ¿no acabo de sacrificar?</i> Ar.<i>Au</i>.922, οὓς ἄ. καίνεις E.<i>HF</i> 967, νῦν δ' ἄ. μοι τὸ [[γῆρας]] ἐντίθησι νοῦν ahora mismo es cuando la vejez introduce en mí sensatez</i> Pherecr.156.6 (trad. lat. <i>[[nunc nuper]]</i> Priscian.<i>Inst</i>.18.242).<br /><b class="num">2</b> ref. al presente, sólo c. pres., imperat. y fut. [[ya]], [[ahora]] εἰ τοὐμὸν ἦθος ἄ. παιδεύειν νοεῖς si te imaginas que ahora vas a educar mi carácter</i> S.<i>Ai</i>.595<br /><b class="num">•</b>esp. heleníst. y tard. ἄ. δὲ χαίρειν ... ἐπιβάλλομαι ya comienzo a alegrarme</i> Theoc.23.26, Call.<i>Lau.Pall</i>.2, ἄφες ἄ. <i>Eu.Matt</i>.3.15, ἀκολουθεῖν ἄ. <i>Eu.Io</i>.13.37, <i>Eu.Matt</i>.26.53, ἄ. κέκληνται ahora se llaman ...</i> I.<i>AI</i> 1.125, ἄ. κυκλεύουσιν εἰς τὰς ἀποθήκας ahora circulan por los almacenes e.d. están en el mercado ahora (a tanto)</i> <i>POxy</i>.2729.33 (IV d.C.), οὐκ ἔχω ἄ. σεῖτον <i>POxy</i>.936.22 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>alternando c. νῦν I.<i>AI</i> 1.125, Arr.<i>Epict</i>.2.17.15<br /><b class="num">•</b>ἀπ' ἄ. [[a partir de ahora]], [[desde ahora]] ἀπ' ἄ. λέγω <i>Eu.Io</i>.13.19<br /><b class="num">•</b>ἕως ἄ. [[hasta ahora]] ἕως ἄ. ἡ [[βασιλεία]] τῶν οὐρανῶν βιάζεται <i>Eu.Matt</i>.11.12, cf. <i>POxy</i>.936.23 (III d.C.), <i>SB</i> 7036.4<br /><b class="num">•</b>c. fut. ἀπ' ἄ. ὄψεσθε <i>Eu.Matt</i>.26.64, ἄ. κριθησόμενος App.<i>Mith</i>.69, οὐ λήψῃ ἄ. κομητάτον Astramps.1<i>Resp</i>.94.1, cf. 2<i>Resp</i>.92.7, considerado incorrecto por Phryn.11, cf. <i>PS</i> 17, Luc.<i>Sol</i>.1.<br /><b class="num">3</b> c. gen. abs. ref. al tiempo [[apenas]], [[inmediatamente]] ἄ. τῆς ἡμέρας διαφαινούσης Plb.3.105.1, cf. 5.6.6, κνήφατος ἄ. γενομένου Plb.8.26.10, ἄ. δὲ τῆς ἀνατολῆς διαχεομένης apenas se difundió la (luz de la) mañana</i> [[LXX]] 2<i>Ma</i>.10.28.<br /><b class="num">II</b> [[adnominal y abs]].<br /><b class="num">1</b> del pasado inmediato [[hace poco]] ἀπτῆνα ... ἄ. γυμνὸν ὀστράκων al polluelo ... que hace poco quedó desnudo del cascarón</i> A.<i>Fr</i>.337, ἄ. δ' οἰνωπὸν γένυν καθῃμάτωσεν la barbilla hacía poco roja de vino ensangrentó</i> E.<i>Ph</i>.1160<br /><b class="num">•</b>op. [[πάλαι]]: ἄ. ... ἢ πάλαι ἐξ ἀγροῦ; ¿hace poco o hace tiempo que llegaste del campo?</i> Pl.<i>Tht</i>.142a, op. [[νῦν]]: οὐκ ἄ. γε, νῦν δέ Pl.<i>Alc</i>.1.127c<br /><b class="num">•</b>subst. (ἡλικία) ἡ ἄ. ἐκ παίδων la edad que acaba de salir de la infancia</i> X.<i>HG</i> 5.4.25<br /><b class="num">•</b>esp. en el lenguaje técnico y cien. ὁ ἄ. λόγος el argumento anterior</i>, el que exponíamos hace un momento</i> Pl.<i>Tht</i>.153d, e, 163e, Plb.4.35.10, Arist.<i>Ph</i>.263<sup>a</sup>23, ἡ ἄ. ζήτησις la investigación anterior</i> Pl.<i>Men</i>.96e, ὁ ἄ. ῥηθείς (λόγος) Plb.5.37.11, τὸ ἄ. ῥηθέν Arist.<i>Ph</i>.248<sup>b</sup>5, λεχθέν Arist.<i>Pol</i>.1279<sup>b</sup>31.<br /><b class="num">2</b> heleníst. y tard. [[actual]], [[de ahora]] ὁ ἄ. [[βίος]] I.<i>AI</i> 9.264, ἡ ἄ. ὥρα 1<i>Ep.Cor</i>.4.11, <i>Act.Ap</i>.10.30 (ap. crít.), <i>PMag</i>.4.1469, 1583.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Prob. de la raíz *<i>H2er</i>- ‘[[ajustar]]’, que da lugar a [[ἀραρίσκω]], etc. Rel. lat. <i>[[ars]]</i>, <i>artis</i>, arm. <i>ard</i> ‘[[reciente]]’, lit. <i>arti</i> ‘[[próximo]]’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>adv.</i><br />justement, précisément <i>avec idée de temps</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. du présent</i> à | |btext=<i>adv.</i><br />justement, précisément <i>avec idée de temps</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. du présent</i> à l'instant ; [[ἄρτι]] καὶ πρῴην PLUT aujourd'hui et hier, <i>càd</i> tout récemment;<br /><b>2</b> <i>en parl. du passé</i> tout à l'heure, il n'y a qu'un instant;<br /><b>3</b> <i>postér. (en parl. du futur)</i> [[tout à l'heure]], [[dans un instant]].<br />'''Étymologie:''' *[[ἀρτός]], <i>adj. verb. de</i> *ἄρω ; cf. [[ἀραρίσκω]]. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἄρτι]] | |sltr=[[ἄρτι]] [[lately]], i. e. [[just]] [[now]] “σὸν δ' [[ἄνθος]] ἥβας [[ἄρτι]] κυμαίνει” (P. 4.158) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM [[ἄρτι]])<br /><b>1.</b> [[τώρα]], αυτή τη [[στιγμή]]<br /><b>2.</b> [[ευθύς]] [[αμέσως]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> προ πολλού<br /><b>2.</b> [[τώρα]] πια, από δω και [[πέρα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ερμηνεύεται [[είτε]] ως τοπική [[πτώση]] ενός συμφωνόληκτου θέματος <i>αρ</i>-<i>τ</i>- με την [[έννοια]] της συναρμογής, ρυθμίσεως, τάξεως (<span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>αρ</i>-, [[πρβλ]]. [[αραρίσκω]]) [[είτε]] ως [[αιτιατική]] ουδετέρου σε -<i>ι</i>, που προήλθε από το ίδιο [[θέμα]] <i>αρ</i>-<i>τ</i>-. Το [[άρτι]] φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα στην ΙΕ., παρουσιάζει δε απόλυτη [[αντιστοιχία]] [[προς]] τα αρμεν. <i>ard</i> «[[μόλις]], προ ολίγου, [[τώρα]]» (και ως α' συνθετικό λέξεων, λ.χ. <i>ard</i>-<i>a</i>-<i>cin</i>, [[πρβλ]]. | |mltxt=(AM [[ἄρτι]])<br /><b>1.</b> [[τώρα]], αυτή τη [[στιγμή]]<br /><b>2.</b> [[ευθύς]] [[αμέσως]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> προ πολλού<br /><b>2.</b> [[τώρα]] πια, από δω και [[πέρα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ερμηνεύεται [[είτε]] ως τοπική [[πτώση]] ενός συμφωνόληκτου θέματος <i>αρ</i>-<i>τ</i>- με την [[έννοια]] της συναρμογής, ρυθμίσεως, τάξεως (<span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>αρ</i>-, [[πρβλ]]. [[αραρίσκω]]) [[είτε]] ως [[αιτιατική]] ουδετέρου σε -<i>ι</i>, που προήλθε από το ίδιο [[θέμα]] <i>αρ</i>-<i>τ</i>-. Το [[άρτι]] φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα στην ΙΕ., παρουσιάζει δε απόλυτη [[αντιστοιχία]] [[προς]] τα αρμεν. <i>ard</i> «[[μόλις]], προ ολίγου, [[τώρα]]» (και ως α' συνθετικό λέξεων, λ.χ. <i>ard</i>-<i>a</i>-<i>cin</i>, [[πρβλ]]. [[αρτιγενής]]), λιθ. <i>arti</i> «[[κοντά]] σε», λατ. <i>ars</i> (<i>artis</i>) «[[δεξιοτεχνία]], [[γνώση]] και [[εμπειρία]] για [[κάτι]]» και πιθ. αρχ. ινδ. <i>ŗtάm</i> «[[κανονισμός]]», <i>ŗtάs</i> «[[σωστός]], [[ορθός]]»]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ἄρτῐ:''' adv.<br /><b class="num">1 | |elrutext='''ἄρτῐ:''' adv.<br /><b class="num">1</b> [[только что]], [[совсем недавно]]: οὐκ ἐν τῷ ἄ. [[μόνον]], ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ [[νῦν]] Plat. не только для недавнего прошлого, но и для настоящего;<br /><b class="num">2</b> [[как раз теперь]], [[ныне]] ([[νῦν]] ἄ. Plat.; ἄ. καὶ [[πρῴην]] Plut.): ὁ ἄ. Plat. теперешний, настоящий; ἄ. [[μέν]] … ἄ. δέ Luc. то …, то; [[ἕως]] ἄ. NT доселе; ἀπ᾽ ἄ. NT отныне;<br /><b class="num">3</b> (о будущем), [[редко сейчас же]], [[немедленно]], Luc.<br /><b class="num">[[ἄρτι]]:</b> [[приставка со значением]]:<br /><b class="num">1</b> [[только что]], [[недавно]] ([[ἀρτιθανής]]);<br /><b class="num">2</b> [[очень]], [[отлично]] ([[ἀρτίκολλος]]). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[just]], [[just now]], [[recently]] (A.; in Homer only in compounds and deriv.).<br />Compounds: First member in many compounds, first as [[correctly]], later as [[recently]]: <b class="b3">ἀρτι-επής</b> [[who knows well how to use the word]], <b class="b3">ἀρτί-φρων</b>,`sensible, intelligent' (Hom.); <b class="b3">ἀρτί-πος</b>, <b class="b3">ἀρτί-χειρ</b>, <b class="b3">ἀρτι-μελής</b> (Pl. etc.); diff. Knecht [[Τερψίμβροτος]] 16.<br />Derivatives: <b class="b3">α῎ρτιος</b> (Il.) [[right]], [[fitting]], also [[even]] (of numbers). - Perhaps [[ἀρτίζω]], if not from [[ἁρτέομαι]], [[quod vide|q.v.]]).<br />Origin: IE [Indo-European] [55] <b class="b2">*h₂er-</b> [[fit]]<br />Etymology: Prob. locative of <b class="b2">*ar-t-</b>, [[order]], from <b class="b3">ἀρ-</b> in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Benveniste, Or. 1, 98 assumes an acc. sg. n. <b class="b3">-ι</b>. The original meaning <b class="b2">to fit (exactly)</b> is clearly visible. - Agrees exactly with Arm. [[ard]] [[just now]], cf. | |etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[just]], [[just now]], [[recently]] (A.; in Homer only in compounds and deriv.).<br />Compounds: First member in many compounds, first as [[correctly]], later as [[recently]]: <b class="b3">ἀρτι-επής</b> [[who knows well how to use the word]], <b class="b3">ἀρτί-φρων</b>,`sensible, intelligent' (Hom.); <b class="b3">ἀρτί-πος</b>, <b class="b3">ἀρτί-χειρ</b>, <b class="b3">ἀρτι-μελής</b> (Pl. etc.); diff. Knecht [[Τερψίμβροτος]] 16.<br />Derivatives: <b class="b3">α῎ρτιος</b> (Il.) [[right]], [[fitting]], also [[even]] (of numbers). - Perhaps [[ἀρτίζω]], if not from [[ἁρτέομαι]], [[quod vide|q.v.]]).<br />Origin: IE [Indo-European] [55] <b class="b2">*h₂er-</b> [[fit]]<br />Etymology: Prob. locative of <b class="b2">*ar-t-</b>, [[order]], from <b class="b3">ἀρ-</b> in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Benveniste, Or. 1, 98 assumes an acc. sg. n. <b class="b3">-ι</b>. The original meaning <b class="b2">to fit (exactly)</b> is clearly visible. - Agrees exactly with Arm. [[ard]] [[just now]], cf. [[ard-a-cin]] <b class="b2">just born, ἀρτι-γενής</b>. Cf. further Lith. <b class="b2">artì</b> [[nearby]]. Also Lat. [[ars]], [[artis]].- S. [[ἀνάρσιος]] (on the absence of assibilation in [[ἄρτιος]] s. Lejeune Phon. 45 w. add.) | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἄρτι''': {árti}<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[gerade]], [[eben]], [[erst]] (als Simplex nicht bei Homer; vgl. indessen unten).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied findet sich [[ἄρτι]] in zahlreichen Zusammensetzungen, gew. mit temporaler Bedeutung [[eben]], [[jüngst]]. Einige hauptsächlich alte Komposita zeigen indessen einen abweichenden Sinn: so [[ἀρτιεπής]], [[ἀρτίφρων]], [[ἀρτίπος]] (Hom. usw.); [[ἀρτίχειρ]], [[ἀρτιμελής]] (Pl. usw.), wo [[ἄρτι]] ehestens adjektivisch als [[richtig]], [[gerade]] zu deuten ist. Anders Knecht Τερψίμβροτος 16: eig. [[nahe]], vgl. lit. ''artì'' [[nahe bei]]; zu [[ἀρτιεπής]] s. auch Bechtel Lex., schwerlich richtig; zum ganzen Bildungstypus außerdem Pisani Ist. Lomb. 73 : 2, 33ff. m. Lit.<br />'''Derivative''': Davon [[ἄρτιος]] (seit Il.) [[angemessen]], [[richtig]], [[bereit]], auch [[grad]] (von Zahlen), mit dem Nomen [[ἀρτιότης]] f. (Arist.), dem Adverb [[ἀρτιάκις]] [[gerademal]] (Pl.) und dem Verb [[ἀρτιάζω]] [[grad oder ungrad spielen]] (Ar. usw.); davon wiederum [[ἀρτιασμός]] (Arist.). — Von [[ἄρτι]] ferner (falls nicht Nebenform von [[ἁρτέομαι]], s. d.) [[ἀρτίζω]], gewöhnl. ἀπ-, ἐξ-, [[καταρτίζω]] [[ordnen]], [[einrichten]], [[ausrüsten]] mit mehreren nominalen Ableitungen; vom Simplex [[ἀρτιστῆρες]] pl. Beamtenbezeichnung in Elatea.<br />'''Etymology''' : [[ἄρτι]] hat eine genaue Entsprechung in arm. ''ard'' [[soeben]], [[jetzt]], das wie [[ἄρτι]] auch als Vorderglied benutzt wird, z. B. ''ard''-''a''-''cin'' [[soeben geboren]], [[ἀρτιγενής]]. Es erklärt sich am einfachsten als erstarrter Lokativ eines Konsonantstamms *ἀρτ-, etwa [[Fügung]], [[Ordnung]], von ἀρ- in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Anders Benveniste Or. 1, 98: -ι Akk. sg. n. — Nahe verwandt ist lit. ''artì'' [[nahe bei]], vgl. oben.<br />'''Page''' 1,155 | |ftr='''ἄρτι''': {árti}<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[gerade]], [[eben]], [[erst]] (als Simplex nicht bei Homer; vgl. indessen unten).<br />'''Composita''': Als Vorderglied findet sich [[ἄρτι]] in zahlreichen Zusammensetzungen, gew. mit temporaler Bedeutung [[eben]], [[jüngst]]. Einige hauptsächlich alte Komposita zeigen indessen einen abweichenden Sinn: so [[ἀρτιεπής]], [[ἀρτίφρων]], [[ἀρτίπος]] (Hom. usw.); [[ἀρτίχειρ]], [[ἀρτιμελής]] (Pl. usw.), wo [[ἄρτι]] ehestens adjektivisch als [[richtig]], [[gerade]] zu deuten ist. Anders Knecht Τερψίμβροτος 16: eig. [[nahe]], vgl. lit. ''artì'' [[nahe bei]]; zu [[ἀρτιεπής]] s. auch Bechtel Lex., schwerlich richtig; zum ganzen Bildungstypus außerdem Pisani Ist. Lomb. 73: 2, 33ff. m. Lit.<br />'''Derivative''': Davon [[ἄρτιος]] (seit Il.) [[angemessen]], [[richtig]], [[bereit]], auch [[grad]] (von Zahlen), mit dem Nomen [[ἀρτιότης]] f. (Arist.), dem Adverb [[ἀρτιάκις]] [[gerademal]] (Pl.) und dem Verb [[ἀρτιάζω]] [[grad oder ungrad spielen]] (Ar. usw.); davon wiederum [[ἀρτιασμός]] (Arist.). — Von [[ἄρτι]] ferner (falls nicht Nebenform von [[ἁρτέομαι]], s. d.) [[ἀρτίζω]], gewöhnl. ἀπ-, ἐξ-, [[καταρτίζω]] [[ordnen]], [[einrichten]], [[ausrüsten]] mit mehreren nominalen Ableitungen; vom Simplex [[ἀρτιστῆρες]] pl. Beamtenbezeichnung in Elatea.<br />'''Etymology''': [[ἄρτι]] hat eine genaue Entsprechung in arm. ''ard'' [[soeben]], [[jetzt]], das wie [[ἄρτι]] auch als Vorderglied benutzt wird, z. B. ''ard''-''a''-''cin'' [[soeben geboren]], [[ἀρτιγενής]]. Es erklärt sich am einfachsten als erstarrter Lokativ eines Konsonantstamms *ἀρτ-, etwa [[Fügung]], [[Ordnung]], von ἀρ- in [[ἀραρίσκω]]. Schwyzer 622. Anders Benveniste Or. 1, 98: -ι Akk. sg. n. — Nahe verwandt ist lit. ''artì'' [[nahe bei]], vgl. oben.<br />'''Page''' 1,155 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
| Line 51: | Line 51: | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[just]], [[recently]], [[just now]] | |woodrun=[[just]], [[recently]], [[just now]] | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=πρίν ἀπό λίγο). Ἀπό ρίζα αρ- τοῦ [[ἀραρίσκω]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[modo]], [[nuper]]'', [[just now]], [[recently]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.61.2/ 1.61.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.71.2/ 1.71.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.6.3/ 2.6.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.16.1/ 2.16.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.79.4/ 2.79.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.3.1/ 3.3.1], [<i>ubi fortasse est</i> <i>where perhaps it means</i> ''[[nunc ipsum]], [[quum maxime]]'', [[just now]], [[at this very moment]]; <i>cf. Popp. adn.</i> <i>compare Poppo's note</i>] <i>similiter</i> <i>similarly</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%203.68.4/ 3.68.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.8.1/ 4.8.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.96.8/ 4.96.8], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.106.3/ 4.106.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.26.2/ 6.26.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.91.3/ 6.91.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.96.3/ 6.96.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.29.5/ 7.29.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.44.3/ 7.44.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.73.2/ 7.73.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.17.3/ 8.17.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.106.5/ 8.106.5]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[immediately]]=== | |||
Afrikaans: dadelik, onmiddelik; Albanian: menjëherë, përnjëherësh; Arabic: فَوْرًا, حَالًا, مُبَاشَرَةً; Egyptian Arabic: حَالًا; Gulf Arabic: عَلَطُول; Hijazi Arabic: على طول; Armenian: անմիջապես; Azerbaijani: dərhal; Belarusian: неадкладна, зараз жа; Bulgarian: веднага, незабавно, непосредствено; Burmese: ချက်ချင်း, ချက်ခနဲ, ဆောတလျင်, ဒက်ခနဲ, ဆောလျင်စွ, ရက်ရက်, ရုတ်ခြည်း; Catalan: immediatament; Cherokee: ᎲᎴᏊ; Cheyenne: sé'ea'e; Chinese Mandarin: 馬上／马上, 立刻, 即刻, 立即, 直接; Min Nan: 馬上／马上, 即時／即时, 連鞭／连鞭, 隨時／随时; Crimean Tatar: deral, tez, çabik; Czech: ihned, hned, okamžitě; Danish: øjeblikkeligt, med det samme, nu, med det vuns; Dutch: [[meteen]], [[direct]], [[onmiddellijk]]; Esperanto: tuj, senprokraste; Finnish: heti, välittömästi; French: [[immédiatement]], [[tout de suite]], [[aussitôt]]; Galician: inmediatamente, no intre, logo, decontado, deseguida; Georgian: მყისიერად, ეგრევე, მაშინვე, უმალვე, სასწრაფოდ, გადაუდებლად, დაუყოვნებლივ; German: [[sofort]], [[alsbald]], [[unverzüglich]], [[auf der Stelle]], [[umgehend]]; Greek: [[αμέσως]]; Ancient Greek: [[ἅμα]], [[ἀμέσως]], [[ἄναυτα]], [[ἄντικρυς]], [[ἀνυπερθέτως]], [[ἀοτίκα]], [[ἀπαυτίκα]], [[ἄρτι]], [[ἀρχῆθεν]], [[ἀστραγεύτως]], [[ἀτόμως]], [[αὐθωρεί]], [[αὐθωρί]], [[αὐθωρόν]], [[αὐτῆς ὥρας]], [[αὐτίκα]], [[αὔτικα]], [[αὐτοβοεί]], [[αὐτόδιον]], [[αὐτόθεν]], [[αὐτόθι]], [[αὐτοσχεδόν]], [[ἄφαρ]], [[ἀφαρεί]], [[εἰς αὐτίκα μάλ']], [[ἐμμαπέως]], [[ἐν ἀμερεῖ χρόνῳ]], [[ἐνθενδί]], [[ἐνταῦθα]], [[ἐξ αὐτῆς]], [[ἐξ ἑτοίμου]], [[ἐπαυτίκα]], [[εὐθέως]], [[εὐθέως παραχρῆμα]], [[εὐθύς]], [[ἤδη]], [[κατὰ τὸν ἀμερῆ χρόνον]], [[μάλ' αὐτίκα]], [[οὐ χρόνῳ]], [[παρ' αὐτά]], [[παρᾶσσον]], [[παραυτά]], [[πάραυτα]], [[παραυτίκα]], [[παρευθύς]], [[προσεχῶς]], [[συντόμως]], [[τὴν πρώτην]], [[ὦκα]], [[ὡς τάχιστα]], [[ὡς τάχος]]; Hebrew: מִיָּד, תֵּכֶף; Hindi: तत्काल, तुरंत, फ़ौरन; Hungarian: azonnal, rögtön, nyomban, azon nyomban, máris; Icelandic: strax; Ido: quik; Istriot: soûbito; Italian: [[immediatamente]], [[subito]], [[su due piedi]]; Japanese: 直ぐに, 直ちに, 直接に; Korean: 즉시, 곧; Ladino: pishin, devista, en vista; Latgalian: tiuleņ, tiuļ; Latin: [[iugiter]], [[ilico]], [[statim]], [[actutum]]; Latvian: tūlīt; Limburgish: drek; Lithuanian: tuoj; Malay: serta-merta; Malayalam: പെട്ടെന്ന്, ഉടനെ; Maore Comorian: kamwe; Maori: tangetange; Marathi: ताबडतोब, आत्ताच्या आत्ता; Navajo: hah, haneetehee, tʼah kodą́ą́ʼ, tʼáá áko; Norwegian Bokmål: øyeblikkelig, med en gang, umiddelbart; Old English: sōna, þǣrrihte; Persian: فوراً; Polish: zaraz, natychmiast, doraźnie, natychmiastowo, bezpośrednio, niezwłocznie, bezzwłocznie, w tym momencie; Portuguese: [[imediatamente]]; Quechua: kunallan; Romanian: imediat, fără întârziere, numaidecât, de îndată, îndată; Russian: [[немедленно]], [[тотчас]], [[тотчас же]], [[сию минуту]]; Sanskrit: सकृत्, झटुति, सपदि, तत्क्षण; Scottish Gaelic: anns a' bhad, sa bhad; Serbo-Croatian: odmah, smjesta; Slovene: takój; Sorbian Lower Sorbian: ned; Spanish: [[inmediatamente]], [[de inmediato]], [[ya]], [[sin demora]], [[enseguida]], [[acto seguido]]; Swahili: mara moja, mara; Swedish: ögonblickligen, på direkten, omedelbart, genast, omgående, ögonaböj, nu, med detsamma, på en gång, med en gång; Telugu: తక్షణము; Thai: ทันที; Tibetan: འཕྲལ་དུ; Tocharian B: teteka; Turkish: anında, derhal, hemen; Ukrainian: зараз, негайно; Urdu: فوراً; Uyghur: دەرھال; Venetian: sùito, sùvito; Vietnamese: ngay, ngay lập tức, ngay tức khắc, lập tức, ngay tức thì; Volapük: sunädo; Yiddish: תּיכּף; Yoruba: lẹ́sẹ̀kẹ́sẹ̀, lójijì; Zhuang: doq, sikhaek | |||
}} | }} | ||