ἐξαλείφω: Difference between revisions

|Definition=pf. Pass. [[ἐξαλήλιμμαι]] (v. infr.): subj.aor.2 Pass. ἐξαλῐφῇ [[varia lectio|v.l.]] in [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''258b:—<br><span class="bld">A</span> [[plaster over]] or [[wash over]], τοῦ σώματος τὸ ἥμισυ ἐξηλείφοντο γύψῳ [[Herodotus|Hdt.]]7.69; <b class="b3">ᾗ ἔτυχε . . οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ τεῖχος</b> where it was not [[whitewashed]], Th.3.20; τοὺς βωμοὺς ἐξαλείψαντι ''IG''11.161A103 (Delos, iii B. C.):—Med., [[anoint]], μύρῳ βρενθείῳ ἐξαλείψαο Sapph.''Supp.''23.20.<br><span class="bld">II</span> [[wipe out]], [[obliterate]], ἐξαλειφθεῖσ' ὡς ἄγαλμα E.''Hel.''262: metaph., [[wipe out of one's mind]], πάντα τὰ πρόσθεν [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''187b; τὸ γιγνώσκειν D.37.34; [[ὑπόνοια]]ν Men.''Pk.''310(prob.); [[cancel]], ἐ. ψηφίσματα And.1.76; νόμους Lys.1.48; αἰτίας Arist.''Ath.''40.3; ἐξαλειφόντων (''[[sc.]]'' τὸ [[ὀφείλημα]]) ''IG''12.91.10; esp. at Athens, [[ἐξαλείφω τινὰ ἐκ τοῦ καταλόγου]] = [[strike his name off the roll]], X.''HG''2.3.51, cf. Arist. ''Ath.''36.2; so ἐ. τινά [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''877, cf. D.39.39; opp. [[ἐγγράφω]], Ar.''Pax'' 1181, Lys.30.2, etc.; ὑμᾶς ἐκ παντὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ Th.3.57:—Med., [[ἐξαλείψασθαι τὰς ἀπογραφάς]] to [[get]] one's [[inventory]] [[cancel]]led, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]'' 850d: metaph., <b class="b3">ἐ. πάθος φρενός</b> [[blot]] it out from one's [[mind]], [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]'' 590.<br><span class="bld">2</span> metaph., [[wipe out]], [[destroy]], μὴ 'ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν A.''Ch.''503, cf. E.''Hipp.''1241:—Pass., ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο [[Herodotus|Hdt.]]7.220; τιμὰς μὴ 'ξαλειφθῆναι A.''Th.''15; οὐδ' ἄπαις δόμος . . ἐξαλειφθείη ποτ' ἄν E.''IT''698.

|dgtxt=(ἐξᾰλείφω)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [perf. med. inf. ἐξαληλίφθαι Plu.2.728b, part. ἐξαληλιμμένος Hsch.]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>en Atenas [[borrar]], [[eliminar de listas o registros]], [[borrar el nombre de]] op. [[ἐγγράφω]] ‘[[inscribir]]’ τὸν Γρύττον ἐξαλείψας Ar.<i>Eq</i>.877, [[ἀργύριον]] λαμβάνων τοὺς μὲν ἐνέγραφε τοὺς δὲ ἐξήλειφεν Lys.30.2, τοὺς δ' ... ἐξαλείφοντες δὶς ἢ τρίς Ar.<i>Pax</i> 1181, τὸν Ἡρακλέα ἐξαλεῖψαι Diog.<i>Ep</i>.36.6, cf. D.39.39, ἐγὼ Θηραμένην τουτονὶ [[ἐξαλείφω]] ἐκ τοῦ καταλόγου X.<i>HG</i> 2.3.51, ὑμᾶς ... ἐκ παντὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ Th.3.57, cf. Arist.<i>Ath</i>.36.2, en v. pas. ἐὰν δὲ ἐξαλειφθῇ (λόγος) Pl.<i>Phdr</i>.258b<br /><b class="num">•</b>gener. [[borrar]], [[limpiar]] un texto, figura u otras marcas inscritos, grabados o pintados ἐὰν δέ τις τούτων ... τὰ ἐπιγεγραμμένα ἐξαλείψῃ <i>TAM</i> 3(1).1.9 (II a.C.), τὸ Λακεδαιμονίων μόνον ἐξαληλιφέναι μέρος Aristid.<i>Or</i>.11.66, cf. Gal.1.43, ἐξαλείψεις τὸ ὄνομα Αμαληκ [[LXX]] <i>De</i>.25.19, ταῦτα τὰ γράμματα <i>IPh</i>.190.5 (V d.C.), ἐξαλείψεις δὲ τὰ στίγματα καὶ τὰς οὐλάς Orib.<i>Syn</i>.3.36.2, ἐξαλείψας ... ὕδατι τὰ ἐπὶ τῶν πτερύγων καταγραφέντα borrando con agua los dibujos de las alas</i>, <i>PMag</i>.12.382, εἰ μὴ ἐξαλείψῃς τὴν χε[ῖρ] άν (<i>sic</i>) σου νάρδῳ ἢ ῥοδίνῳ <i>PMag</i>.7.229, en v. pas. ἐξαλειφέσθω δὲ τὸ ἐναντίον Pl.<i>Lg</i>.850a<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ὁ ἐξαλειψάμενος ... τὰς ἀπογραφάς Pl.<i>Lg</i>.850c<br /><b class="num">•</b>fig. [[borrar de la mente]], [[suprimir]], [[olvidar]] πάντα τὰ πρόσθεν ἐξαλείψας Pl.<i>Tht</i>.187b, οὐ γὰρ τὸ γιγνώσκειν ... ἐξαλεῖψαι δυνήσεται D.37.34, cf. Eup.192.18, καὶ νῦν τὸ μὲν σὸν ... πάθος οὐκ ἂν δυναίμην ἐξαλείψασθαι φρενός y ahora yo no podría borrar de mi mente tu sufrimiento</i> E.<i>Hec</i>.590, ὑπόνοιαν καταλιπεῖν ... ἣν ἐξαλείψετ' οὐκέτ'; Men.<i>Pc</i>.717, οὐ [[δεῖ]] ... τοὺς φαύλους ἐξαλεῖψαι τῆς ψυχῆς τύπους μόνον Gr.Naz.M.35.424A, ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου [[LXX]] <i>Ps</i>.50.3, cf. <i>IGChEg</i>.663.11 (Nubia V d.C.), τι τῆς συμβάσης ... αἰσχύνης Lib.<i>Ep</i>.1467.4, en v. pas. εἴθ' ἐξαλειφθεῖσ' ὡς [[ἄγαλμα]] habla Helena, E.<i>Hel</i>.262, τὰ βιβλία ἐξαλήλιπται Luc.<i>Pisc</i>.36, [[δεῖ]] ... πᾶσαν ἐξαληλίφθαι μνησικακίαν Plu.l.c.<br /><b class="num">2</b> cont. legal [[anular]], ref. deudas [[cancelar]] o [[condonar]] πάντα τὰ ψηφίσματα And.<i>Myst</i>.76, τοὺς κειμένους νόμους Lys.1.48, τὰς αἰτίας Arist.<i>Ath</i>.40.3, (τὰ ὀφɛ̄λόμενα) <i>IG</i> 1³.52A.10 (V a.C.), en v. pas. εἰ ... ἐξαλήλιπται τὸ ὄφλημα D.25.70.<br /><b class="num">3</b> [[hacer desaparecer]], [[destruir]] c. ac. μὴ 'ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν τόδε A.<i>Ch</i>.503, στῆτ', ὦ φάτναισι ταῖς ἐμαῖς τεθραμμέναι, μή μ' ἐξαλείψητ' ¡deteneos, yeguas criadas en mis cuadras, no me quitéis la vida!</i> E.<i>Hipp</i>.1241, καὶ ἐξήλειψεν πᾶν τὸ [[ἀνάστημα]] ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς con el diluvio, [[LXX]] <i>Ge</i>.7.23, ὁ ... τὴν θάλασσαν ἐπαγγελλόμενος ἐξαλείφειν Ath.Al.<i>V.Anton</i>.24.6, τὸν λαὸν τοῦτον Gr.Nyss.M.46.225C, cf. Hierocl.<i>Facet</i>.223, τὸ γένος αὐτοῦ <i>IPh</i>.190.6 (V d.C.), en v. pas. οὐδ' [[ἄπαις]] [[δόμος]] ... ἐξαλειφθείη ποτ' ἄν E.<i>IT</i> 698, μὴ περιιδεῖν τὰμ ... πόλιν ... ἐξαλειφθεῖσαν <i>SEG</i> 38.1476D.102 (Janto III a.C.), fig., c. suj. abstr. τιμὰς μὴ 'ξαλειφθῆναι que no sean destruidos sus honores</i> A.<i>Th</i>.15, ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο y la prosperidad de Esparta no era aniquilada</i> Hdt.7.220.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[enlucir]], [[encalar]] τοὺς βωμούς <i>IG</i> 11(2).161A.103, cf. 199A.104 (ambas Delos III a.C.), τὴν οἰκίαν [[LXX]] <i>Le</i>.14.42, en v. pas. ᾗ ἔτυχε ... οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ τεῖχος Th.3.20, cf. [[LXX]] 1<i>Pa</i>.29.4, <i>Le</i>.14.44, Chrysipp.<i>Log</i>.14.15, Hsch.l.c.<br /><b class="num">2</b> en v. med. [[untarse]], [[embadurnarse]] c. dat. instrum. τοῦ δὲ σώματος τὸ μὲν ἥμισυ ἐξηλείφοντο γύψῳ se embadurnaban la mitad del cuerpo con yeso</i> para la lucha, Hdt.7.69<br /><b class="num">•</b>abs. [[ungirse]], [[untarse el cuerpo]] μύρῳ βρενθείῳ ... ἐξαλ<ε>ίψαο Sapph.94.20.

|btext=<i>f.</i> ἐξαλείψω, <i>ao.</i> ἐξήλειψα, <i>etc.</i><br /><i>Pass. impf.</i> ἐξηλειφόμην, <i>ao.</i> ἐξηλείφθην, <i>rar. ao.2</i> ἐξηλείφην, <i>pf.</i> [[ἐξαλήλιμμαι]], <i>rar.</i> ἐξήλειμμαι;<br /><b>1</b> enduire, <i>abs.</i> enduire de chaux, blanchir (un mur);<br /><b>2</b> [[ôter en frottant]] ; effacer : τινα ἐκ καταλόγου XÉN qqn d'une liste ; νόμους LYS effacer, abolir des décrets, des lois ; <i>p. ext.</i> faire disparaître, anéantir : [[σπέρμα]] Πελοπιδῶν ESCHL la race des Pélopides ; [[ὑμᾶς]] ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ THC vous faire disparaître de la surface de la Grèce;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐξαλείφομαι]] (<i>ao.</i> ἐξηλειψάμην);<br /><b>1</b> enduire : τὸ [[σῶμα]] γύψῳ HDT se blanchir le corps avec du plâtre;<br /><b>2</b> [[effacer]] : φρενός EUR de l'esprit.<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ἀλείφω]].

|lstext='''ἐξαλείφω''': μέλλ. -ψω: παθ. πρκμ. ἐξήλειμμαι, καὶ Ἀττ. ἐξαλήλιμμαι, ὑποτακτ. ἀορ. β΄ παθ. ἐξαλῐφῇ, Πλάτ. Φαῖδρ. 258Β (Βεκκῆρος ἐξ ἀρίστων ἀντιγράφων). Ἐπιχρίω, τὸ [[σῶμα]] ἐξηλείφοντο γύψῳ Ἡρόδ. 7. 69· ᾗ ἔτυχε... οὐκ ἐξαληλιμμένον τὸ [[τεῖχος]], [[ὅπου]] δὲν ἦτο ἠλειμμένον διὰ τιτάνου καὶ διεκρίνοντο αἱ πλίνθοι, Θουκ. 3. 20. ΙΙ. [[ἐξαλείφω]], [[ἀπαλείφω]], ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «σβύνω», ἐξαλειφθεῖσ’ ὡς [[ἄγαλμα]], ἐξαλειφθεῖσα ὡς [[ζωγράφημα]], Εὐρ. Ἑλ. 262· πάντα τὰ [[πρόσθεν]] ἐξαλείψας, ὡς ἐξαλείφει [[παῖς]] ἐκ τοῦ πίνακος πρᾶξιν ἀριθμητικὴν ἐσφαλμένην, Πλάτ. Θεαίτ. 187Β· καταργῶ, ἐξαλ. ψηφίσματα Ἀνδοκ. 10. 30· νόμους Λυσ. 96. 10· ἐξαλειφόντων (ἐνν. τὸ [[ὀφείλημα]]) Συλλ. Ἐπιγρ. 76. 10· ἰδίως ἐν Ἀθήναις, ἐξαλείφειν τινὰ ἐκ τοῦ καταλόγου, διαγράφειν τὸ [[ὄνομα]] αὐτοῦ ἐκ τοῦ καταλ., Ξεν. Ἑλλην. 2. 3, 51· οὕτω, ἐξ. τινὰ Ἀριστοφ. Ἱππ. 877, Δημ. 1006. 21· ἀντίθ. τῷ [[ἐγγράφω]], Ἀριστοφ. Εἰρ. 1181, Λυσίας 183. 15, κλ., ἀντίθ. τῷ [[ἀναγράφω]], Θουκ. 3. 57. 2) μεταφ. ὡς τὸ Λατ. delere, [[ἐξαλείφω]], [[ἐξαφανίζω]], ἐντελῶς [[καταστρέφω]], μὴ ’ξαλείψῃς [[σπέρμα]] Πελοπιδῶν Αἰσχύλ. Χο. 503, πρβλ. Εὐρ. Ἱππ. 1241· ὑμᾶς δὲ καὶ ἐκ παντὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ πανοικησίᾳ διὰ Θηβαίους ἐξαλεῖψαι, «σεῖς δὲ ἐξ ἐναντίας νὰ τὴν ἐξαλείψητε (τὴν πόλιν) ἀπὸ πάσης τῆς Ἑλλάδος ὁλόκληρον, χαριζόμενοι τῆς Θηβαίοις» (Δούκας), Θουκ. 3. 57· ― ἐπὶ πραγμάτων, [[ἐξαλείφω]] ἐκ τοῦ νοῦ μου, τὸ γιγνώσκειν Δημ. 976. 23· καὶ ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, ἐξαλείψασθαι [[πάθος]] φρενὸς Εὐρ. Ἑκ. 590· ἀλλ’ ἐξαλείψασθαι τὰς ἀπογραφάς, ἀπαλείφειν αὐτάς, ὁ δὲ ἀπιὼν ἐξαλειψάμενος ἴτω τὰς ἀπογραφάς, αἵτινες ἂν αὐτῷ παρὰ τοῖς ἄρχουσι γεγραμμέναι πρότερον ὦσιν, περὶ μετοίκων καταλειπόντων τὴν πόλιν, Πλάτ. Νόμ. 850C. ― Παθ., ἡ Σπάρτης εὐδαιμονίη οὐκ ἐξηλείφετο Ἡρόδ. 7. 220· τιμὰς μὴ ’ξαλειφθῆναι Αἰσχύλ. Θήβ. 15.

|txtha=[[future]] ἐξαλείψω; 1st aorist participle ἐξαλείψας; 1st aorist [[passive]] infinitive ἐξαλειφθῆναι (WH ἐξαλιφθῆναι; [[see]] [[their]] Appendix, p. 154, and [[under]] the [[word]] Iota));<br /><b class="num">1.</b> (εξ(denoting completeness (cf. ἐκ, VI:6)), to [[anoint]] or [[wash]] in [[every]] [[part]], [[hence]], to [[besmear]]: equivalent to [[cover]] [[with]] [[lime]] (to [[whitewash]] or [[plaster]]), τό [[τεῖχος]], [[Thucydides]] 3,20; [[τούς]] τοίχους τοῦ ἱεροῦ ([[here]] to [[overlay]] [[with]] [[gold]] etc.), [[τήν]] οἰκίαν, טוּחַ).<br /><b class="num">2.</b> (εξ(denoting [[removal]] (cf. ἐκ, VI:2)), to [[wipe]] [[off]], [[wipe]] [[away]]: [[δάκρυον]] [[ἀπό]] (G L T Tr WH ἐκ) τῶν ὀφθαλμῶν, R G WH marginal [[reading]], others ἐκ); to [[obliterate]], [[erase]], [[wipe]] [[out]], [[blot]] [[out]], ([[Aeschylus]], [[Herodotus]], others; the Sept. for מָחָה): τί, τό [[ὄνομα]] ἐκ τῆς βίβλου, Psalm 68(69):τάς ἁμαρτίας, the [[guilt]] of sins, τό [[ἀνόμημα]], τάς ἀνομίας, τάς ἁμαρτίας ἀπαλείφειν, 3 Maccabees 2:19).

|mdlsjtxt=fut. ψω Pass. perf. ἐξ-ήλιμμαι Attic -αλήλιμμαι<br /><b class="num">I.</b> to [[plaster]] or [[wash]] [[over]], Hdt., Thuc.<br /><b class="num">II.</b> to [[wipe]] out, [[obliterate]], Eur.:— ἐξ. τινά to [[strike]] his [[name]] off the [[roll]], Ar., etc.<br /><b class="num">2.</b> metaph., like Lat. delere, to [[wipe]] out, [[destroy]] [[utterly]], Aesch., Eur.:—Mid., ἐξαλείψασθαι φρενός to [[blot]] it out of one's [[mind]], Eur.