νᾶμα: Difference between revisions
ὃ γὰρ βούλεται, τοῦθ' ἕκαστος καὶ οἴεται → what he wishes to be true, each person also believes to be true | what he wishes, each person also believes
(Bailly1_3) |
m (Text replacement - "ὕδατος νοτίς, πηγή" to "ὕδατος νοτίς, παγά, πηγή") |
||
| (28 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=nama | |Transliteration C=nama | ||
|Beta Code=na=ma | |Beta Code=na=ma | ||
|Definition=ατος, τό, (νάω) < | |Definition=-ατος, τό, ([[νάω]])<br><span class="bld">A</span> [[anything flowing]], [[running water]], [[stream]], [[spring]], <b class="b3">ν. Μναμοσύνας</b> cj. in Simon.45, cf. [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''806, [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1130 (lyr.); Κασταλίδος νάματα ''Pae.Delph.''1.6; δακρύων θερμὰ ν. S.''Tr.''919; νάματ' ὄσσων E.''HF''625; ν. πυρός Id.''Med.''1187; ν. Βάκχιον Ar.''Ec.''14; μὰ νάματα Antiph.296 (= Timocl.38); <b class="b3">ν. θυγατέρων ταύρων</b>, i.e. honey, Ph. Tars. ap. Gal.13.269; <b class="b3">φλέγματος, χολῆς ν.</b>, Philostr.''Gym.''42: freq. in Pl., as κρηνῶν καὶ ποταμῶν νάματα ''Criti.''111d: metaph., λόγων ν. ''Ti.''75e.<br><span class="bld">2</span> [[wooden conduit]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">II</span> νάματα· προβολαί, Id. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ατος (τό) :<br /><i>propr.</i> ce qui coule :<br /><b>1</b> [[courant d'eau]], [[source]], [[ruisseau]];<br /><b>2</b> [[épanchement de larmes]].<br />'''Étymologie:''' [[νάω]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=τό, <i>das [[Fließende]], der [[Quell]], das Naß</i>; Aesch. <i>Prom</i>. 808; Κασταλίας, Soph. <i>Ant</i>. 1117; Δίρκης, Eur. <i>Phoen</i>. 102; [[ποτάμιον]], <i>Cycl</i>. 98; auch [[πυρός]], <i>Med</i>. 1187; von den [[Tränen]], δακρύων ῥήξασα θερμὰ νάματα, Soph. <i>Tr</i>. 915; ὄσσων Eur. <i>Herc.Fur</i>. 625; [[νᾶμα]] βάκχιον, Ar. <i>Eccl</i>. 14 und sp.D., wie [[νᾶμα]] Βρομίου, Anacr. 44.11; und in [[Prosa]], wie Plat. ἄφθονα κρηνῶν καὶ ποταμῶν νάματα, <i>Critia</i>. 111d; τὰ ἐκ Διὸς ἰόντα νάματα, [[Regen]], <i>Legg</i>. VIII.844b; und übertragen, τὸ λόγων [[νᾶμα]] κάλλιστον καὶ [[ἄριστον]] πάντων ναμάτων, <i>Tim</i>. 75e; ἐξ ἀλλοτρίων ποθὲν ναμάτων διὰ τῆς ἀκοῆς πεπληρῶσθαι, <i>Phaedr</i>. 235c; Sp., Luc. <i>Herm</i>. 60; Plut. [[öfter]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''νᾶμα:''' ατος (νᾱ) τό<br /><b class="num">1</b> [[источник]], [[ключ]] (Κασταλίας Soph.; Δίρκης Eur.): ν. [[ποτάμιον]] Eur. ручей, река;<br /><b class="num">2</b> перен. [[струя]], [[поток]] (λόγων Plat.; δακρύων Soph.; [[πυρός]] Eur.);<br /><b class="num">3</b> [[влага]], [[вода]] (κρηνῶν καὶ ποταμῶν νάματα Plat.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''νᾶμα''': τό, (νάω) πᾶν τὸ [[ῥέον]], [[ὕδωρ]], [[ποταμός]], [[ῥύαξ]], [[πηγή]], Αἰσχύλ. Πρ. 805, Σοφ. Ἀντ. 1130· ν. δακρύων ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 919· νάματ’ ὄσσων Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 625· ν. πυρὸς ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 1187· ν. Βάκχιον Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 14· | |lstext='''νᾶμα''': τό, (νάω) πᾶν τὸ [[ῥέον]], [[ὕδωρ]], [[ποταμός]], [[ῥύαξ]], [[πηγή]], Αἰσχύλ. Πρ. 805, Σοφ. Ἀντ. 1130· ν. δακρύων ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 919· νάματ’ ὄσσων Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 625· ν. πυρὸς ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 1187· ν. Βάκχιον Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 14· συχν. παρὰ Πλάτ. καὶ μεταφορ., λόγων ν. Τίμ. 75Ε. - Ἐκκλ., ὁ [[οἶνος]] ᾧ χρῶνται οἱ ἱερουργοῦντες ἐν τῇ [[θεία]] μεταλήψει, Ψευδο-Χρυσ. XII, 778C, K. Πορφυρ. Ἔκθ. Βασιλ. Τάξ. 134, 25. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=και ανάμα, το (ΑΜ νᾱμα, Μ και νᾱμαν)<br />[[νερό]] που αναβλύζει από [[πηγή]] (α. «να γεμίζουν εν [[αγγείον]] [[νερόν]]... από το [[πλούσιον]] [[νάμα]] του Προφήτου Ηλιού», Παπαδιαμ.<br />β. «Κασταλίας τε νᾱμα», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) [[πηγή]], [[βρύση]]<br /><b>3.</b> (γενικά) [[οτιδήποτε]] ρέει ή χύνεται, [[ρεύμα]], [[υγρό]] (α. «νᾱμα παμφάγου [[πυρός]]», <b>Ευρ.</b><br />β. «θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας», Μηναί<br />γ. «τα νάματα της παιδείας»)<br />(<b>νεοελλ.-μσν.</b>) το κόκκινο και [[γλυκό]] [[κρασί]] που προορίζεται για τη [[θεία]] [[μετάληψη]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> α) «[[ξύλινος]] [[ὀχετός]]» <br />β) «νάματα<br />προβολαί».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>νάω</i> «ρέω». Ο τ. [[νᾶμα]] (που εμφανίζει ᾱ μακρό) ανάγεται πιθ. σε <i>ναFεμα</i>, ενώ κατ' [[άλλη]] [[άποψη]] ο τ. <span style="color: red;"><</span> [[νάμα]] ή <i>νάημα</i>, κατ' αναλογίαν [[προς]] τα [[νάτωρ]] και <i>νᾶρος</i>]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''νᾶμα:''' -ατος, τό ([[νάω]]), οτιδήποτε ρέει, τρεχούμενο [[νερό]], [[ποταμός]], [[ρεύμα]] νερού, [[ρυάκι]], σε Τραγ., Πλάτ. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[[νᾶμα]], ατος, τό, [νάω]<br />[[anything]] [[flowing]], [[running]] [[water]], a [[river]], [[stream]], Trag., Plat. | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[spring]], [[flood of tears]], [[flow of tears]], [[shower of tears]], [[stream of tears]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=καθετί πού τρέχει, [[πηγή]], [[ρυάκι]]). Ἀπό τό [[νάω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[spring]]=== | |||
Afrikaans: bron; Albanian: burim; Arabic: عَيْن, يَنْبُوع; Moroccan Arabic: عْيْن; Aragonese: fuent; Armenian: աղբյուր, ակ, ակունք, ակունք; Assamese: উঁহ, পুং; Assyrian Neo-Aramaic: ܢܸܒ݂ܥܵܐ; Asturian: fonte, fuente; Atong: tyimuk; Avar: ицц; Azerbaijani: bulaq; Baluchi: چمگ; Bashkir: шишмә; Basque: iturri; Belarusian: жарало, крыні́ца; Bikol Central: burabod; Breton: eienenn eien, andon, mammenn; Bulgarian: извор; Catalan: font, deu; Cebuano: tubod; Chinese Eastern Min: 泉; Mandarin: 泉, 源泉; Classical Nahuatl: āmēyalli; Czech: zřídlo, pramen; Danish: kilde; Dutch: [[bron]], [[wel]]; Eastern Bontoc: fofon, ogwor; Esperanto: fonto; Estonian: allikas, läte, veesilm; Finnish: lähde; Franco-Provençal: font; French: [[source]]; Galician: fonte, manancial, manadeiro, gorgolo, xurre, rieiro, corga, troa, olleiro; Garo: chimik; Georgian: წყარო; German: [[Quelle]]; Greek: [[πηγή]]; Ancient Greek: [[κράνα]], [[κρανίς]], [[κράννα]], [[κρηναῖον γάνος]], [[κρήνη]], [[κρηνίς]], [[κρουνός]], [[νᾶμα]], [[νασμός]], [[ὕδατος νοτίς]], [[παγά]], [[πηγή]], [[πηγίον]], [[πῖδαξ]]; Hawaiian: puna; Hebrew: מַעְיָן, עַיִן; Higaonon: tubod; Hindi: चश्मा; Hungarian: forrás; Icelandic: lind, uppspretta, brunnur, vatnsrás; Ido: fonto; Ilocano: ubbug; Indonesian: mata air; Interlingua: fonte; Irish: foinse; Italian: [[fonte]], [[sorgente]]; Japanese: 泉, 温泉; Kashaya: ʔahqʰa; Kazakh: бұлақ; Korean: 샘; Kurdish Central Kurdish: کانی; Laki: کەنی; Northern Kurdish: kanî, kehnî; Southern Kurdish: کیەنی; Kyrgyz: булак; Lao: ນ້ຳພຸ; Latgalian: olūts; Latin: [[fons]], [[scatebra]], [[scaturgo]]; Latvian: avots; Lithuanian: šaltinis, versmė, verdenė; Lubuagan Kalinga: uud; Luxembourgish: Quell; Macedonian: извор, вруток; Malay: mata air; Maltese: nixxiegħa, għajn; Manchu: ᡧᡝᡵᡳ; Mansaka: tobod; Maori: puna, kōmanawa; Meänkieli: kaltio; Middle English: spryng; Minangkabau: mato aia; Mòcheno: prunn; Mongolian Cyrillic: булаг; Mongolian: ᠪᠤᠯᠠᠭ; Ngazidja Comorian: dzitso la madji; Norman: r'source; Norwegian Bokmål: kilde; Occitan: font; Ojibwe: dakib; Old French: fontaine; Ottoman Turkish: قایناق, چشمه; Persian: چشمه, خانی; Polish: źródło, zdrój, krynica; Portuguese: [[fonte]], [[manancial]]; Quechua: pukyu; Romani: zvoro; Romanian: izvor; Russian: [[источник]], [[ключ]], [[родник]], [[студенец]]; Samoan: puna; Sanskrit: उत्स; Sardinian: mitza; Scottish Gaelic: fuaran; Serbo-Croatian Cyrillic: ѝзвор; Roman: ìzvor; Shan: ႁူးၼမ်ႉၸိုမ်း; Sicilian: fonti, funti; Slovak: žriedlo, prameň; Slovene: izvír; Southern Kalinga: chagsi; Spanish: [[fuente]], [[manantial]], [[vertiente]]; Swahili: kisima; Swedish: källa; Tagalog: bukal, batis; Tajik: чашма; Tarifit: tara; Tatar: чишмә; Thai: น้ำพุ; Tibetan: ཆུ་མིག; Tocharian B: ālme; Turkish: kaynak, pınar, bulak, memba; Turkmen: çeşme; Tuwali Ifugao: ob-ob, hobwak, otbol; Ugaritic: 𐎐𐎁𐎋; Ukrainian: джерело, криниця; Urdu: چشمہ; Uyghur: بۇلاق; Uzbek: buloq, chashma; Venetian: fontego, fóntego; Walloon: sourdant, sourdon, sourd, fontinne; Waray-Waray: burabod; Welsh: ffynnon; West Frisian: welle; Yagnobi: чишма; Yakut: дьүүктэ; Yiddish: קוואַל, קרעניצע; Zazaki: çıme, çem | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 14:55, 20 November 2024
English (LSJ)
-ατος, τό, (νάω)
A anything flowing, running water, stream, spring, ν. Μναμοσύνας cj. in Simon.45, cf. A.Pr.806, S.Ant.1130 (lyr.); Κασταλίδος νάματα Pae.Delph.1.6; δακρύων θερμὰ ν. S.Tr.919; νάματ' ὄσσων E.HF625; ν. πυρός Id.Med.1187; ν. Βάκχιον Ar.Ec.14; μὰ νάματα Antiph.296 (= Timocl.38); ν. θυγατέρων ταύρων, i.e. honey, Ph. Tars. ap. Gal.13.269; φλέγματος, χολῆς ν., Philostr.Gym.42: freq. in Pl., as κρηνῶν καὶ ποταμῶν νάματα Criti.111d: metaph., λόγων ν. Ti.75e.
2 wooden conduit, Hsch.
II νάματα· προβολαί, Id.
French (Bailly abrégé)
ατος (τό) :
propr. ce qui coule :
1 courant d'eau, source, ruisseau;
2 épanchement de larmes.
Étymologie: νάω.
German (Pape)
τό, das Fließende, der Quell, das Naß; Aesch. Prom. 808; Κασταλίας, Soph. Ant. 1117; Δίρκης, Eur. Phoen. 102; ποτάμιον, Cycl. 98; auch πυρός, Med. 1187; von den Tränen, δακρύων ῥήξασα θερμὰ νάματα, Soph. Tr. 915; ὄσσων Eur. Herc.Fur. 625; νᾶμα βάκχιον, Ar. Eccl. 14 und sp.D., wie νᾶμα Βρομίου, Anacr. 44.11; und in Prosa, wie Plat. ἄφθονα κρηνῶν καὶ ποταμῶν νάματα, Critia. 111d; τὰ ἐκ Διὸς ἰόντα νάματα, Regen, Legg. VIII.844b; und übertragen, τὸ λόγων νᾶμα κάλλιστον καὶ ἄριστον πάντων ναμάτων, Tim. 75e; ἐξ ἀλλοτρίων ποθὲν ναμάτων διὰ τῆς ἀκοῆς πεπληρῶσθαι, Phaedr. 235c; Sp., Luc. Herm. 60; Plut. öfter.
Russian (Dvoretsky)
νᾶμα: ατος (νᾱ) τό
1 источник, ключ (Κασταλίας Soph.; Δίρκης Eur.): ν. ποτάμιον Eur. ручей, река;
2 перен. струя, поток (λόγων Plat.; δακρύων Soph.; πυρός Eur.);
3 влага, вода (κρηνῶν καὶ ποταμῶν νάματα Plat.).
Greek (Liddell-Scott)
νᾶμα: τό, (νάω) πᾶν τὸ ῥέον, ὕδωρ, ποταμός, ῥύαξ, πηγή, Αἰσχύλ. Πρ. 805, Σοφ. Ἀντ. 1130· ν. δακρύων ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 919· νάματ’ ὄσσων Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 625· ν. πυρὸς ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 1187· ν. Βάκχιον Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 14· συχν. παρὰ Πλάτ. καὶ μεταφορ., λόγων ν. Τίμ. 75Ε. - Ἐκκλ., ὁ οἶνος ᾧ χρῶνται οἱ ἱερουργοῦντες ἐν τῇ θεία μεταλήψει, Ψευδο-Χρυσ. XII, 778C, K. Πορφυρ. Ἔκθ. Βασιλ. Τάξ. 134, 25.
Greek Monolingual
και ανάμα, το (ΑΜ νᾱμα, Μ και νᾱμαν)
νερό που αναβλύζει από πηγή (α. «να γεμίζουν εν αγγείον νερόν... από το πλούσιον νάμα του Προφήτου Ηλιού», Παπαδιαμ.
β. «Κασταλίας τε νᾱμα», Σοφ.)
2. (κατ' επέκτ.) πηγή, βρύση
3. (γενικά) οτιδήποτε ρέει ή χύνεται, ρεύμα, υγρό (α. «νᾱμα παμφάγου πυρός», Ευρ.
β. «θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας», Μηναί
γ. «τα νάματα της παιδείας»)
(νεοελλ.-μσν.) το κόκκινο και γλυκό κρασί που προορίζεται για τη θεία μετάληψη
αρχ.
(κατά τον Ησύχ.) α) «ξύλινος ὀχετός»
β) «νάματα
προβολαί».
[ΕΤΥΜΟΛ. < νάω «ρέω». Ο τ. νᾶμα (που εμφανίζει ᾱ μακρό) ανάγεται πιθ. σε ναFεμα, ενώ κατ' άλλη άποψη ο τ. < νάμα ή νάημα, κατ' αναλογίαν προς τα νάτωρ και νᾶρος].
Greek Monotonic
νᾶμα: -ατος, τό (νάω), οτιδήποτε ρέει, τρεχούμενο νερό, ποταμός, ρεύμα νερού, ρυάκι, σε Τραγ., Πλάτ.
Middle Liddell
νᾶμα, ατος, τό, [νάω]
anything flowing, running water, a river, stream, Trag., Plat.
English (Woodhouse)
spring, flood of tears, flow of tears, shower of tears, stream of tears
Mantoulidis Etymological
(=καθετί πού τρέχει, πηγή, ρυάκι). Ἀπό τό νάω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
Translations
spring
Afrikaans: bron; Albanian: burim; Arabic: عَيْن, يَنْبُوع; Moroccan Arabic: عْيْن; Aragonese: fuent; Armenian: աղբյուր, ակ, ակունք, ակունք; Assamese: উঁহ, পুং; Assyrian Neo-Aramaic: ܢܸܒ݂ܥܵܐ; Asturian: fonte, fuente; Atong: tyimuk; Avar: ицц; Azerbaijani: bulaq; Baluchi: چمگ; Bashkir: шишмә; Basque: iturri; Belarusian: жарало, крыні́ца; Bikol Central: burabod; Breton: eienenn eien, andon, mammenn; Bulgarian: извор; Catalan: font, deu; Cebuano: tubod; Chinese Eastern Min: 泉; Mandarin: 泉, 源泉; Classical Nahuatl: āmēyalli; Czech: zřídlo, pramen; Danish: kilde; Dutch: bron, wel; Eastern Bontoc: fofon, ogwor; Esperanto: fonto; Estonian: allikas, läte, veesilm; Finnish: lähde; Franco-Provençal: font; French: source; Galician: fonte, manancial, manadeiro, gorgolo, xurre, rieiro, corga, troa, olleiro; Garo: chimik; Georgian: წყარო; German: Quelle; Greek: πηγή; Ancient Greek: κράνα, κρανίς, κράννα, κρηναῖον γάνος, κρήνη, κρηνίς, κρουνός, νᾶμα, νασμός, ὕδατος νοτίς, παγά, πηγή, πηγίον, πῖδαξ; Hawaiian: puna; Hebrew: מַעְיָן, עַיִן; Higaonon: tubod; Hindi: चश्मा; Hungarian: forrás; Icelandic: lind, uppspretta, brunnur, vatnsrás; Ido: fonto; Ilocano: ubbug; Indonesian: mata air; Interlingua: fonte; Irish: foinse; Italian: fonte, sorgente; Japanese: 泉, 温泉; Kashaya: ʔahqʰa; Kazakh: бұлақ; Korean: 샘; Kurdish Central Kurdish: کانی; Laki: کەنی; Northern Kurdish: kanî, kehnî; Southern Kurdish: کیەنی; Kyrgyz: булак; Lao: ນ້ຳພຸ; Latgalian: olūts; Latin: fons, scatebra, scaturgo; Latvian: avots; Lithuanian: šaltinis, versmė, verdenė; Lubuagan Kalinga: uud; Luxembourgish: Quell; Macedonian: извор, вруток; Malay: mata air; Maltese: nixxiegħa, għajn; Manchu: ᡧᡝᡵᡳ; Mansaka: tobod; Maori: puna, kōmanawa; Meänkieli: kaltio; Middle English: spryng; Minangkabau: mato aia; Mòcheno: prunn; Mongolian Cyrillic: булаг; Mongolian: ᠪᠤᠯᠠᠭ; Ngazidja Comorian: dzitso la madji; Norman: r'source; Norwegian Bokmål: kilde; Occitan: font; Ojibwe: dakib; Old French: fontaine; Ottoman Turkish: قایناق, چشمه; Persian: چشمه, خانی; Polish: źródło, zdrój, krynica; Portuguese: fonte, manancial; Quechua: pukyu; Romani: zvoro; Romanian: izvor; Russian: источник, ключ, родник, студенец; Samoan: puna; Sanskrit: उत्स; Sardinian: mitza; Scottish Gaelic: fuaran; Serbo-Croatian Cyrillic: ѝзвор; Roman: ìzvor; Shan: ႁူးၼမ်ႉၸိုမ်း; Sicilian: fonti, funti; Slovak: žriedlo, prameň; Slovene: izvír; Southern Kalinga: chagsi; Spanish: fuente, manantial, vertiente; Swahili: kisima; Swedish: källa; Tagalog: bukal, batis; Tajik: чашма; Tarifit: tara; Tatar: чишмә; Thai: น้ำพุ; Tibetan: ཆུ་མིག; Tocharian B: ālme; Turkish: kaynak, pınar, bulak, memba; Turkmen: çeşme; Tuwali Ifugao: ob-ob, hobwak, otbol; Ugaritic: 𐎐𐎁𐎋; Ukrainian: джерело, криниця; Urdu: چشمہ; Uyghur: بۇلاق; Uzbek: buloq, chashma; Venetian: fontego, fóntego; Walloon: sourdant, sourdon, sourd, fontinne; Waray-Waray: burabod; Welsh: ffynnon; West Frisian: welle; Yagnobi: чишма; Yakut: дьүүктэ; Yiddish: קוואַל, קרעניצע; Zazaki: çıme, çem
