ὀνομάζω: Difference between revisions

|Definition=impf.<br><span class="bld">A</span> ὠνόμαζον A.''Ag.''682 (lyr.), etc.; Ep. ὀν- Il.1.361, al. : fut. ὀνομάσω Pl.''Cra.''423d : aor. ὠνόμασα Od.24.339, etc.: pf. ὠνόμακα Pl.''Sph.''219b :—Pass., fut. ὀνομασθήσομαι Gal.''UP''6.16, al. : aor. [[ὠνομάσθην]] and pf. [[ὠνόμασμαι]], Th.1.96, 6.96, etc.; Ep. ὀνόμασται Parm.9.1, etc.; 3pl. ὠνομάδαται D.C.37.16 :—Med., impf. ὠνομάζετο S.''OT''1021.—Aeol. or Dor. fut. 3sg. [[ὀνυμάξει]] (or <b class="b3">-εῖ</b>) ''Berl.Sitzb.''1927.167 (Cyrene) : aor. ὀνύμαξε Pi.''P.''2.44; Med. fut. [[ὀνυμάξομαι]] ib.7.5 : pres. [[ὀνυμάζεται]] Metop. ap. Stob.3.1.116 : ([[ὄνομα]]) :—[[speak of by name]], [[call]] or [[address by name]], of persons, πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον Il.10.68, cf. 22.415 and [[ὀνομακλήδην]]; Πυθοδώρου... ὃν Ἀθηναῖοι οὐκ ὀνομάζουσιν X.''HG''2.3.1 (interpol.); <b class="b3">τοῖς προγόνοις ὀνομαζομένοις ἀπομνημονεύεται ὁπόστος ἀφ' Ἡρακλέους ἐγένετο</b> his descent . . is traced by [[naming]] his [[ancestor]]s, Id.''Ages.''1.2.<br><span class="bld">2</span> of things, [[name]], [[specify]], περικλυτὰ δῶρ' ὀνόμαζον Il.18.449; but also, [[name]] or [[promise]], opp. [[giving]], εἰ μὲν . . μὴ δῶρα φέροι, τὰ δ' ὄπισθ' ὀνομάζοι 9.515; <b class="b3">εἶναί τι ὀνομάζειν</b> [[use]] the [[term]] '[[being]]', Pl.''Tht.''160b, cf. 166c, 201d; [[dedicate]], τράπεζαν τῷ δαίμονι Theopomp.Hist.121 :—Pass., λόγοισι . . ὠνόμασται βραχέσι have been [[express]]ed, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''294.<br><span class="bld">II</span> <b class="b3">ὀ. τινά τι</b> [[call]] one something, Pi.''P.''2.44, A.''Ag.''681 (lyr.), Hdt.4.6, Th.1.3, E.''Hel.'' 1193; <b class="b3">ὄνομα τί σε . . ὠνόμαζεν λεώς</b>; Id.''Heracl.''87 (lyr.) :—rarely in Med., <b class="b3">παῖδά μ' ὠνομάζετο</b> [[call]]ed me [[his]] [[son]], S.''OT''1021 :—Pass., ὄνομα δ' ὠνομάζετο Ἕλενος Id.''Ph.''605; τὴν αὑτῆς ἐπωνυμίαν ὀνομαζόμενον Pl.''Phdr.''238a; ἀντὶ γὰρ φίλων καὶ ξένων, ἃ τότ' ὠνομάζοντο D.18.46.<br><span class="bld">b</span> [[nominate]], ὀνομασθεὶς εἰς δεκαπρωτείαν ''POxy.''1257.1, cf. 1204.4 (iii A.D.).<br><span class="bld">2</span> [[εἶναι]] is freq. added pleon., <b class="b3">τὰς ὀνομάζουσι εἶναι Ὑπερόχην καὶ . .</b> whose [[name]]s they say are [[Hyperoche]] and... Hdt.4.33; σοφιστὴν ὀνομάζουσιν τὸν ἄνδρα εἶναι [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]''311e, cf. ''R.''428e (Pass.), X.''Ap.''13, etc.; cf. [[καλέω]] 11.3 b.<br><span class="bld">III</span> [[name with reference to]] or [[call with reference to]], [[call in accordance with]], or after... τινὰ or τι ἐπί τινι Pl. ''R.''493c :—Pass., ἐπί τινος Isoc.12.183; ἔκ τινος S.''OT''1036, X.''Mem.'' 4.5.12; ὁ τῆς ἀρίστης μητρὸς ὠνομασμένος S.''Tr.''1105.<br><span class="bld">IV</span> [[utter names]] or [[utter words]], ἐς τρὶς ὀνομάσαι Σόλων Hdt.1.86; μάλα σεμνῶς ὀνομάζων D.18.35, cf. 122,21.158 :—Pass., <b class="b3">φύσις ἐπὶ τοῖς ὀνομάζεται ἀνθρώποισι</b> the [[name]] [[φύσις]] is [[give]]n by men to those things, Emp. 8.4, cf. Parm.9.1; <b class="b3">παρανομίαν ἐπὶ τοῖς μὴ ἀνάγκῃ κακοῖς ὀνομασθῆναι</b> the [[name]] of [[transgression]] is applied . ., Th.4.98; <b class="b3">ἀπὸ τούτου τοῦτο ὀνομάζεται</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">οὐ φροντὶς Ἱπποκλείδῃ</b>) hence this [[saying is used]], Hdt.6.130.<br><span class="bld">V</span> [[make famous]], in Pass., <b class="b3">οἱ ὠνομασμένοι</b> persons of [[renown]], [[varia lectio|v.l.]] for [[διωνομασμένοι]] in Isoc.20.19.—Cf. [[ὀνομαίνω]].

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0348.png Seite 348]] fut. ὀνομάσω, dor. ὀνομάξω (s. unten [[ὀνυμάζω]]), [[den Namen sagen]], [[nennen]], [[bei Namen aufrufen]]; [[πατρόθεν]] ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, Il. 10, 68; [[ἐξονομακλήδην]] ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, namentlich aufrufend, 22, 415; Δαναῶν ὀνόμαζες ἀρίστους, riefst sie mit Namen, Od. 4, 278; πολλὰ περικλυτὰ δῶρ' ὀνόμαζον, Il. 18, 449, zählten sie auf; aber 9, 515 εἰ μὲν γὰρ μὴ δῶρα φέροι, τὰ δ' ὄπισθ' ὀνομάζοι heißt »die Geschenke nennen«, im <span class="ggns">Gegensatz</span> derer, die er giebt, also zusagen, versprechen; ἐς τρὶς όνομάσαι Σόλωνα, Her. 1, 86, sonst [[οὐνομάζω]]; – einen Namen geben, [[benennen]], λαοὶ ὀνόμασθεν, Pind. Ol. 9, 50; [[τίς]] ποτ' ὠνόμαζεν ὧδ' ἐς τὸ [[πᾶν]] ἐτητύμως τὰν δορίγαμβρον Ἑλέναν; Aesch. Ag. 667; auch σοφιστὴν ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα εἶναι, Plat. Prot. 311 e; vgl. Her. 4, 33. – Pass. [[heißen]], τῶν Λαΐου [[δήπου]] τις ὠνομάζετο, Soph. O. R. 1042; ὠνομάσθης ἐκ τύχης ταύτης, ὃς εἶ, 1036; u. med., ἀντὶ τοῦ δὴ παῖδά μ' ὠνομάζετο, er nannte mich seinen Sohn, 1021; mit doppeltem accus., [[ὄνομα]] ποῖον αὐτὸν ὀνομάζει, Eur. Ion 800, vgl. Hel. 1209; ἃς ἐλπίδας ὀνομάζομεν, Plat. Phil. 40 a, öfter, bes. im Crat.; Folgde, τοῦτο ἡ [[ναῦς]] ὠνομάζετο, so hieß das Schiff, Ep. ad. 364 (IX, 684), Τηλεβόαι γάρ με τόδ' ὠνόμασαν; überh. aussprechen, Wörter, Ausdrücke gebrauchen, sich ausdrücken, οὐ γὰρ τὰ ῥήματα τὰς οἰκειότητας ἔφη βεβαιοῦν, [[μάλα]] σεμνῶς ὀνομάζων, Dem. 18, 35; βο ᾷς ῥητὰ καὶ ἄῤῥητα ὀνομάζων, 18, 122. – Auch = namhaft, berühmt machen, οἱ ὠνομασμένοι, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἄδοξοι, Isocr. 20, 19 (Bekk. διωνομασμένοι); ὠνομασμένος τὸ [[γένος]], D. Sic. 11, 78. – Vgl. [[όνομαστός]].

|btext=<i>f.</i> ὀνομάσω, <i>ao.</i> ὠνόμασα, <i>pf.</i> ὠνόμακα;<br /><i>Pass. f.</i> ὀνομασθήσομαι, <i>ao.</i> ὠνομάσθην, <i>pf.</i> ὠνόμασμαι;<br /><b>I.</b> [[nommer]], <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[appeler par son nom]] : ἄνδρα ἕκαστον IL chaque homme ; τὸν μὲν ἐγὼν… [[ὀνομάζειν]] [[αἰδέομαι]] OD je ne prononce son nom qu'avec respect;<br /><b>2</b> [[énumérer en désignant]], [[détailler]] : πολλὰ δῶρα IL beaucoup de présents;<br /><b>3</b> [[exprimer en termes précis]] : λόγοισιν οὐνομάζειν <i>poét.</i> βράχεσι (τἀνθυμήματα) SOPH exprimer nettement (sa pensée) en peu de mots;<br /><b>II.</b> [[donner tel ou tel nom à]], [[dénommer]] ; <i>Pass.</i> [[être nommé]], [[s'appeler]] : [[ὀνομάζεσθαι]] ἔκ τινος XÉN [[être nommé]] <i>ou</i> être dénommé par <i>ou</i> d'après ; ἀπὸ [[τούτου]] μὲν [[τοῦτο]] ὀνομάζεται HDT c'est à cause de cela qu'on dit, c'est de là que vient le proverbe;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ὀνομάζομαι]] [[désigner par un nom]], [[dénommer]].<br />'''Étymologie:''' [[ὄνομα]].

|elrutext='''ὀνομάζω:''' ион. [[οὐνομάζω]] эол. ὀνῠμάζω (fut. ὀνομάσω - эол. ὀνῠμάξομαι, aor. ὠνόμασα - ион. οὐνόμασα, эол. ὀνύμαξα)<br /><b class="num">1</b> [[именовать]], [[называть]] (σοφιστήν τινα Plat.): [[πατρόθεν]] ἐκ γενεῆς ὀ. τινά Hom. называть кого-л. по отчеству; τίς ὀνομάζεταί ποθ᾽ οὖτος; Arph. как же его зовут?;<br /><b class="num">2</b> [[звать по имени]], [[произносить имя]], [[призывать]] (Σόλωνα Her.);<br /><b class="num">3</b> [[называть]], [[давать имя]] или [[давать название]]: ὀ. τινὰ παῖδα Soph. назвать кого-л. (своим) сыном; ὀ. τι ἐπί τινι Her., ἔκ τινος Xen. и ἐπί τινος Isocr. назвать кого-л. по чему-л.; ἀπὸ [[τούτου]] μὲν [[τοῦτο]] ὀνομάζεται Her. отсюда и пошла эта поговорка;<br /><b class="num">4</b> [[называть по имени]], [[перечислять]], [[предлагать]] (περικλυτὰ δῶρα Hom.);<br /><b class="num">5</b> [[выражать]], [[излагать]] (λόγοισι οὐ βραχέσι τι Soph.);<br /><b class="num">6</b> [[прославиться]], [[стать знаменитым]] (πρόγονοι ὀνομαζόμενοι Xen.; ὠνομασμένος τὸ [[γένος]] Diod.).

|lsmtext='''ὀνομάζω:''' Ιων. [[οὐνομάζω]], παρατ. <i>ὠνόμαζον</i>, Επικ. <i>ὀν-</i>· μέλ. <i>ὀνομάσω</i>, αόρ. αʹ <i>ὠνόμασα</i>, Ιων. <i>οὐν-</i>· παρακ. <i>ὠνόμακα</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ὠνομάσθην</i>· <i>ὠνόμασμαι</i>· Αιολ. Μέσ. μέλ. <i>ὀνυμάξομαι</i>, και Ενεργ. αόρ. αʹ <i>ὀνύμαξα</i> ([[ὄνομα]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ονομάζω]], [[μιλώ]] ονομαστικά για κάποιον, [[καλώ]] ή απευθύνομαι σε κάποιον με το όνομά του, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, [[ορίζω]], [[κατονομάζω]], συγκεκριμενοποιώ, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> <i>ὀν. τινά τι</i>, [[καλώ]] κάποιον μ' ένα όνομα, [[αποκαλώ]], σε Ηρόδ., Αττ.· στη Μέσ., <i>παῖδά μ' ὠνομάζετο</i>, μ' αποκαλούσε γιο του, σε Σοφ. — Παθ., [[ὄνομα]] δ' ὠνομάζετο Ἕλενος, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> το [[εἶναι]] [[συχνά]] προστίθεται πλεοναστικά, τὰς οὐνομάζουσι [[εἶναι]] Ὑπερόχην [[καί]]..., που τα ονόματά τους λέγεται ότι είναι..., σε Ηρόδ.· σοφιστὴν ὀνομάζουσιν τὸν ἄνδρα [[εἶναι]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> [[ονομάζω]], [[δίνω]] όνομα εξαιτίας κάποιου πράγματος, ενός γεγονότος..., ἐπί τινι, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>ἔκ τινος</i>, σε Σοφ. — Παθ., ἀπὸ [[τούτου]] [[τοῦτο]] οὐνομάζεται, απ' όπου προήλθε αυτό το [[ρητό]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> [[χρησιμοποιώ]] ονόματα ή λέξεις, [[μάλα]] [[σεμνῶς]] ὀνομάζων, σε Δημ.

|mdlsjtxt=[[ὄνομα]]<br /><b class="num">I.</b> to [[name]] or [[speak]] of by [[name]], [[call]] or [[address]] by [[name]], Il., Hdt., Xen.<br /><b class="num">2.</b> of things, to [[name]], [[specify]], Il.<br /><b class="num">II.</b> ὀν. τινά τι to [[call]] one [[something]], Hdt., Attic: in Mid., παῖδά μ' ὠνομάζετο called me his son, Soph.:—Pass., [[ὄνομα]] δ' ὠνομάζετο Ἕλενος Soph., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[εἶναι]] is often added pleon., τὰς οὐνομάζουσι [[εἶναι]] Ὑπερόχην καί . . whose names they say are Hyperoche and . ., Hdt.; σοφιστὴν ὀνομάζουσιν τὸν ἄνδρα [[εἶναι]] Plat.<br /><b class="num">III.</b> to [[name]] or [[call]] [[after]] . ., ἐπί τινι Hdt., etc.; ἔκ τινος Soph.:—Pass., ἀπὸ [[τούτου]] [[τοῦτο]] οὐνομάζεται [[hence]] [[this]] [[saying]] has arisen, Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> to use names or words, [[μάλα]] [[σεμνῶς]] ὀνομάζων Dem.