πύελος: Difference between revisions

|Full diacritics=πῠ́ελος

|Definition=(so Phld.Mort.33) or [[πύαλος]], ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[trough]], for [[feeding]] animals, Od.19.553.<br><span class="bld">2</span> [[bathing tub]], Hp. Acut.65, Ar.Eq.1060, Pax 843, Th.562, Crates Com.15.5, Eup.256, PEnteux.83 (iii B.C.).<br><span class="bld">3</span> [[vat]], [[kitchen boiler]], Ar.V.141.<br><span class="bld">4</span> [[sarcophagus]], Thphr.Lap.6, Arr.An.6.29.9, CIG3785, al. (Nicomedia), 4164 (Sinope); [[πύαλος]], ib.2050 (Philippopolis), 3777 (Nicomedia), IGRom.1.624 (Tomi), Supp.Epigr.4.106 (Rome, ii A.D.).<br><span class="bld">5</span> = [[πυελίς]] 1.1, Poll.7.179.<br><span class="bld">6</span> [[infundibulum]] of the [[brain]], Gal.2.709, UP8.3, 9.3.<br><span class="bld">7</span> a [[surgical]] [[instrument]], Hermes 38.283. [ῡ Od. [[l.c.]], perhaps metri gr., ῠ Att.]

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0814.png Seite 814]] ἡ (nach Buttm. von [[πλύνω]], für [[πλύελος]], wie [[ἔκπαγλος]] von ἐκπλαγῆναι), [[Trog]], [[Wanne]], woraus Gänse fressen, Od. 19, 553; [[Badewanne]], Ar. Equ. 1060; Vesp. 141 πυέλου [[τρῆμα]], der Ort, wo der Ofen die [[Badestube]] mit der Badewanne heizte, u. öfter, Pax 843; Pol. 30, 20, 3 u. Luc. Lexiph. 5; vgl. Poll. 7, 168. – [[Später]] auch der Sarg, übh. alles wannenartig ausgehöhlte hölzerne Gerät. – Spätere Form war [[πύαλος]], Lob. Phryn. 309. – [Υ ist bei Hom. u. den En. lang, bei Ar. u. den Attikern kurz.]

{{bailly

|btext=ου (ἡ) :<br /><b>1</b> [[auge]], [[mangeoire]];<br /><b>2</b> [[baignoire]].<br />'''Étymologie:''' par dissimil. p. *πλύελος, de la R. Πλυ, laver ; cf. [[πλύνω]].

|elnltext=πύελος -ου, ἡ [~ πλύνω] [[trog]]. [[badkuip]].

{{elru

|elrutext='''πύελος:''' ἡ (эп. ῡ - атт. ῠ)<br /><b class="num">1</b> [[корыто]], [[кормушка]] Hom.;<br /><b class="num">2</b> [[чан]], [[ванна]] Arph.;<br /><b class="num">3</b> [[желоб]] Arph.

|auten=[[feeding trough]], Od. 19.553†.

|mltxt=η, ΝΑ, και [[πύαλος]] Α<br /><b>1.</b> η [[κοιλότητα]] σε [[δαχτυλίδι]] για [[στερέωση]] σφραγιδολίθου, αλλ. [[πυελίδα]]<br /><b>2.</b> κολυμπήθρα για βάπτιση<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ανατ.</b> [[σύνολο]] τεσσάρων οστών που αποτελούν το κατώτερο [[τμήμα]] του κορμού, στο οποίο χρησιμεύουν ως [[βάση]] και προσφέρουν [[στήριγμα]] στα [[κάτω]] [[άκρα]], αλλ. [[λεκάνη]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «νεφρική [[πύελος]]» — η [[κοιλότητα]] που σχηματίζεται από τη [[διεύρυνση]] του ουρητήρα [[μέσα]] στη νεφρική [[ουσία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[επιμήκης]] [[σκάφη]] που χρησιμοποιούσαν [[ιδίως]] για [[τοποθέτηση]] τροφής για ζώα, το παχνί («χῆνας... ἐρεπτομένους παρὰ πύελον», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[λουτήρας]]<br /><b>3.</b> [[λέβητας]] μαγειρείου<br /><b>4.</b> [[είδος]] χειρουργικού εργαλείου<br /><b>5.</b> η [[χοάνη]] του εγκεφάλου<br /><b>6.</b> (στον τ. [[πύαλος]]) [[λάρνακα]], [[σαρκοφάγος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>πύ</i>-<i>ελος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>πλύ</i>-<i>ελος</i> (με ανομοιωτική [[αποβολή]] του πρώτου -<i>λ</i>-), ανάγεται στη [[ρίζα]] <i>πλυ</i>- του [[πλύνω]] με [[επίθημα]] -<i>ελος</i> ([[πρβλ]]. [[πιμελή]], [[μυελός]]). Το [[επίθημα]] -<i>αλος</i> [[είναι]] μτγν. (<b>πρβλ.</b> [[μυελός]]: [[μυαλός]]). Εντύπωση, [[τέλος]], προκαλεί το θηλυκό [[γένος]] του τ.].

|lsmtext='''πύελος:''' ἡ, σκαφίδι, [[μακριά]] ταΐστρα ή [[σκάφη]] για την [[τροφή]] των ζώων, σε Ομήρ. Οδ.· [[λουτήρας]], σε Αριστοφ.· [[λεκάνη]], [[σκεύος]] του μαγειρείου, στον ίδ.

{{ls

|lstext='''πύελος''': ἡ, [[ἐπιμήκης]] [[σκάφη]], ἐν ᾗ ἐτίθετο τροφῇ διὰ ζῷα, Ὀδ. Τ. 553· [[λουτήρ]], Ἱππ. π. Διαίτ. Ὀξ. 395, Ἀριστοφ. Ἱππ. 1060, Εἰρ. 843, Θεσμ. 562, Κράτης ἐν «Θηρίοις»2. 5, Εὔπολις ἐν «Ταξιάρχοις» 8· - πᾶν [[ἀγγεῖον]] ἔχον τὸ [[σχῆμα]] σκάφης στρογγύλης, «μαστέλλο», [[λεκάνη]] [[μεγάλη]], [[λέβης]] τοῦ μαγειρείου, Ἀριστοφ. Σφ. 141. 2) = [[σαρκοφάγος]], Θεοφρ. π. Λίθ. 60, Συλλ. Ἐπιγρ. 3785-88, 4164· φέρεται καὶ πύαλος, [[αὐτόθι]] 2050, 3777· πρβλ. πυελὶς 2, καὶ ἴδε [[πτύαλον]], [[ὕαλος]]. 3) = πυελὶς Ι, Πολυδ. Ζ΄, 179. 4) παρὰ τοῖς Ἐκκλ., [[κολυμβήθρα]] πρὸς βάπτισιν. [[Κατὰ]] τὸν Κούρτ. ἀντὶ πλύελος, ἐκ τῆς √ΠΛΥ, [[πλύνω]]. [ῡ Ἐπικ., ῠ Ἀττικ.].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[water-trough]] (with soaked corn?, τ 553; where grain is washed), [[bathtub]] (Hp., com., pap.), [[coffin]] (hell.; cf. Schulze Q. 515 a. Kl. Schr. 380 n.1).<br />Other forms: hell. u. late [[πύαλος]].<br />Derivatives: <b class="b3">πυέλ-ιον</b> n. [[coffin]] (Crete, Diogenian.), <b class="b3">-ίς</b> (<b class="b3">-αλίς</b>), <b class="b3">-ίδος</b> f. <b class="b2">id.</b>; also [[setting of a jewel]], [[eye-socket etc.]] (Att., hell.); <b class="b3">-ώδης</b> [[trough-like]], [[hollow]] (Arist.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin](X)<br />Etymology: Dissimilated from <b class="b3">*πλυ-ελος</b>? Nomen instr. or loci to [[πλύνω]] (<b class="b3">πλυ-τός</b>, <b class="b3">πλύ-σις</b> a.o.). -- Interpretation by Masing, to be rejected; s. Kretschmer Glotta 6, 308. Cf. Renehan, Class. Rev. N.S. 18 (1968) 133. -- The etymol. from [[πλύω]] is almost certainly wrong; it is almost certainly a Pre-Greek word (though the variation <b class="b3">-ελος</b>/<b class="b3">-αλος</b> (late) is not very significant.

|ftr='''πύελος''': {púelos}<br />'''Forms''': hell. u. sp. [[πύαλος]]<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Wassertrog]] (mit eingeweichten Körnern?, τ 553), [[Badewanne]] (Hp., Kom., Pap.), [[Sarg]] (hell. u.sp.; vgl. Schulze Q. 515 u. Kl. Schr. 380A.1).<br />'''Derivative''': Davon [[πυέλιον]] n. [[Sarg]] (Kreta, Diogenian.), -ίς (-αλίς), -ίδος f. ib.. auch [[Einfassung eines Juwels]], [[Augenhöhle]] (att. hell. u.sp.); -ώδης [[trogähnlich]], [[hohl]] (Arist.).<br />'''Etymology''': Aus *πλυελος dissimiliert; Nomen instr. od. loci zu [[πλύνω]] ([[πλυτός]], [[πλύσις]] u.a.). — Abzulehnende Deutung von Masing; s. Kretschmer Glotta 6, 308.<br />'''Page''' 2,620