πέτευρον: Difference between revisions
αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων → always strive for excellence and prevail over others (Iliad 6.208, 11.784)
(nl) |
mNo edit summary |
||
| (27 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=petevron | |Transliteration C=petevron | ||
|Beta Code=pe/teuron | |Beta Code=pe/teuron | ||
|Definition=τό, < | |Definition=τό,<br><span class="bld">A</span> [[roosting perch]] for [[fowl]]s, Ar.''Fr.''839, Theoc.13.13, Nic.''Th.''197 (pl.), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">2</span> generally, [[pole]], [[spar]], [[plank]], Lyc. 884.<br><span class="bld">II</span> [[springboard]], used by [[tumbler]]s and [[acrobat]]s, Man.6.444, Epic.in ''Arch.Pap.''7p.5; Lat. [[petaurus]], Juv.14.265, etc., but abl. [[peteuro]] ([[varia lectio|v.l.]] [[petauro]]), Lucil.''Fr.''1298 Marx.<br><span class="bld">2</span> [[platform]], [[stage]], Plb.8.4.8.<br><span class="bld">III</span> [[springe]], [[trap]], ἐπὶ πέτευρον ᾅδου συναντᾷ [[LXX]] ''Pr.''9.18.<br><span class="bld">IV</span> [[public]] [[notice]] [[board]], IG7.235.42 (Oropus, iv B.C.); <b class="b3">π. τῷ λόγῳ</b> (for [[publication]] of [[account]]s) ib.11(2).145.44 (Delos, iv B. C.). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (τό) :<br />[[perche sur laquelle les poules se posent la nuit]] <i>ou</i> [[latte sur laquelle les poules se posent la nuit]], [[perchoir]], [[juchoir]].<br />'''Étymologie:''' [[πετάννυμι]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0605.png Seite 605]] τό, = [[πέταυρον]]; Ar. in Phot. lex.; Theocr. 13, 13; Nic. Th. 197. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0605.png Seite 605]] τό, = [[πέταυρον]] ([[Stange]], [[Latte]], [[Gerüste der Seiltänzer]]); Ar. in Phot. lex.; Theocr. 13, 13; Nic. Th. 197. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=πέτευρον -ου, τό [[stok]] (voor kippen). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt= | |mltxt=το / [[πέταυρον]], ΝΜΑ, και [[πέτευρον]] ΜΑ<br />λεπτή και ελαστική [[σανίδα]] [[πάνω]] στην οποία κάνουν τις ασκήσεις τους οι ακροβάτες, οι πεταυριστές<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λεπτό]] [[σανίδι]] που χρησιμοποιείται για [[επένδυση]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[σανίδα]] [[πάνω]] στην οποία κοιμούνται οι κότες<br /><b>2.</b> [[καταπακτή]], [[παγίδα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κάθε]] επίμηκες [[ξύλο]]<br /><b>2.</b> [[ικρίωμα]], [[εξέδρα]]<br /><b>3.</b> [[κατάστιχο]] για [[καταγραφή]] λογαριασμών δημόσιας διαχείρησης.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος αβέβαιης ετυμολ. Πιο πιθανή [[γραφή]] της λ. θεωρείται η [[πέτευρον]], ενώ ο τ. <i>πέτ</i>-<i>αυ</i>-<i>ρον</i> απαντά μεταγενέστερα σε παρ. της λ. [[καθώς]] και στις λ. <i>petaura</i>, <i>petaurista</i> τις οποίες δανείστηκε η Λατινική από την Ελληνική. Ο τ. [[πέτευρον]] / [[πέταυρον]] [[είναι]] σύνθ. <span style="color: red;"><</span> [[πετά]] ([[άλλος]] τ. της πρόθεσης [[πεδά]]) και τη λ. [[αὔρα]]. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η λ. προέρχεται από αμάρτυρο τ. <i>πετᾱ</i>(<i>F</i>)<i>ορον</i>, παρλλ. τ. του <i>πεδᾱ</i>(<i>F</i>)<i>ορον</i>, αιολ. και δωρ. τ. του <i>μετέωρον</i>, [[οπότε]] η [[δίφθογγος]] -<i>ευ</i>- του [[πέτευρον]] [[είτε]] αποτελεί υπερδιορθωμένη [[μορφή]] του -<i>αυ</i>- [[είτε]] προέρχεται από την παρλλ. [[παρουσία]] τών τ. -<i>ήFορον</i>, -<i>ᾱFορον</i>. Ωστόσο, προβλήματα γεννά η [[παρουσία]] σε μια αττική λ. του σπάνιου και διαλεκτικού τ. [[πετά]] (<b>βλ.</b> [[πεδά]]). Τέλος, η [[άποψη]] ότι η λ. [[πέτευρον]] (<span style="color: red;"><</span> <i>pet</i><i>ě</i>-<i>wr</i><sub>o</sub>) συνδέεται με το ρ. [[πέτομαι]] «[[πετώ]]» και έχει σχηματιστεί με τρόπο ανάλογο με αυτόν του [[ἄλευρον]] παραμένει ανεπιβεβαίωτη τόσο από σημασιολογική όσο και από μορφολογική [[άποψη]]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{etym | ||
| | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[hen-roost]], [[acrobat's bar]], [[-framework]], [[high platform]], [[public notice-board]] (Ar. Fr. 839, inscr. IVa, hell.).<br />Other forms: <b class="b3">-αυρον</b>, [[πέντευρον]] s. bel.<br />Derivatives: <b class="b3">πετεύρ-ιον</b> n. [[small notice-board]] (Erythrae IVa), <b class="b3">-ίζομαι</b> <b class="b2">to use a π.</b> = [[to act as an acrobat]] (Phld.), with <b class="b3">-ισμός</b>, <b class="b3">-ιστής</b>, <b class="b3">-ιστήρ</b> (Plu., Man.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Technical expression without certain etymology. After Kretschmer KZ 31, 449 from <b class="b3">πετα-</b> (= [[πεδα]]-, s.v.) and [[αὔρα]] [[air]]; similar Baunack Phil. 70, 469 and Schwyzer 198 (Schw.-Debr. 498 n. 2; cf. also Prellwitz): from <b class="b3">*πετα(Ϝ)ορον</b> as byform of <b class="b3">πεδα(Ϝ)ορον</b> = [[μετέωρον]]. On the contrary Persson Beitr. 2, 825 n. 7 with Lobeck tries to find connection with [[πέτομαι]] (prop. *"instrument to fly"[?]); formation then like [[ἄλευρον]] (Benveniste Origines 112). The hesitation [[ευ]]: [[αυ]] is also diff. interpreted; [[ευ]] hypercorrect for [[αυ]] (Schwyzer [[l.c.]]); from <b class="b3">-αϜορον</b> resp. <b class="b3">-ηϜορον</b> (Baunack [[l.c.]]). -- Lat. LW [loanword] [[petaurum]], [[-aurista]] with [[-auristānus]], [[-aurārius]] (W.-Hofmann s.v.; there also lit.). -- Pre-Greek Furnée 353; there is also [[πέντευρον]] H. (Furnée 291). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{FriskDe | ||
| | |ftr='''πέτευρον''': {péteuron}<br />'''Forms''': ([[πέταυρον]], s. u.)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': ‘Hühnerstange, Akrobatenstange, -gerüst, hohes Gerüst, Anschlagbrett’ (Ar. ''Fr''. 839, Inschr. IV<sup>a</sup>, hell. u. sp.).<br />'''Derivative''': Davon [[πετεύριον]] n. [[kleines Anschlagbrett]] (Erythrae IV<sup>a</sup>), -ίζομαι ‘ein π. benutzen’ = [[als Akrobat auftreten]] (Phld.), mit -ισμός, -ιστής, -ιστήρ (Plu., Man. u.a.).<br />'''Etymology''': Technischer Ausdruck ohne sichere Etymologie. Nach Kretschmer KZ 31, 449 von πετα- (= [[πεδα]]-, s.d.) und [[αὔρα]] [[Luft]]; ähnlich Baunack Phil. 70, 469 und Schwyzer 198 (Schw.-Debr. 498 A. 2; vgl. auch Prellwitz): aus *πετα(ϝ)ορον als Nebenform von πεδα(ϝ)ορον = μετέωρον. Dagegen sucht Persson Beitr. 2, 825 A. 7 mit Lobeck Anschluß an [[πέτομαι]] (eig. *"Flugvorrichtung"[?]); Bildung dann wie [[ἄλευρον]] (Benveniste Origines 112). Das Schwanken ευ: αυ wird ebenfalls verschieden beurteilt; ευ hyperkorrekt für αυ (Schwyzer a.O.); aus -αϝορον bzw. -ηϝορον (Baunack a. O.). — Lat. LW ''petaurum'', -''aurista'' mit -''auristānus'', -''aurārius'' (W.-Hofmann s.v.; daselbst auch Lit.).<br />'''Page''' 2,521 | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 13:11, 23 November 2024
English (LSJ)
τό,
A roosting perch for fowls, Ar.Fr.839, Theoc.13.13, Nic.Th.197 (pl.), Hsch.
2 generally, pole, spar, plank, Lyc. 884.
II springboard, used by tumblers and acrobats, Man.6.444, Epic.in Arch.Pap.7p.5; Lat. petaurus, Juv.14.265, etc., but abl. peteuro (v.l. petauro), Lucil.Fr.1298 Marx.
2 platform, stage, Plb.8.4.8.
III springe, trap, ἐπὶ πέτευρον ᾅδου συναντᾷ LXX Pr.9.18.
IV public notice board, IG7.235.42 (Oropus, iv B.C.); π. τῷ λόγῳ (for publication of accounts) ib.11(2).145.44 (Delos, iv B. C.).
French (Bailly abrégé)
ου (τό) :
perche sur laquelle les poules se posent la nuit ou latte sur laquelle les poules se posent la nuit, perchoir, juchoir.
Étymologie: πετάννυμι.
German (Pape)
[Seite 605] τό, = πέταυρον (Stange, Latte, Gerüste der Seiltänzer); Ar. in Phot. lex.; Theocr. 13, 13; Nic. Th. 197.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
πέτευρον -ου, τό stok (voor kippen).
Greek Monolingual
το / πέταυρον, ΝΜΑ, και πέτευρον ΜΑ
λεπτή και ελαστική σανίδα πάνω στην οποία κάνουν τις ασκήσεις τους οι ακροβάτες, οι πεταυριστές
νεοελλ.
λεπτό σανίδι που χρησιμοποιείται για επένδυση
μσν.-αρχ.
σανίδα πάνω στην οποία κοιμούνται οι κότες
2. καταπακτή, παγίδα
αρχ.
1. κάθε επίμηκες ξύλο
2. ικρίωμα, εξέδρα
3. κατάστιχο για καταγραφή λογαριασμών δημόσιας διαχείρησης.
[ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος αβέβαιης ετυμολ. Πιο πιθανή γραφή της λ. θεωρείται η πέτευρον, ενώ ο τ. πέτ-αυ-ρον απαντά μεταγενέστερα σε παρ. της λ. καθώς και στις λ. petaura, petaurista τις οποίες δανείστηκε η Λατινική από την Ελληνική. Ο τ. πέτευρον / πέταυρον είναι σύνθ. < πετά (άλλος τ. της πρόθεσης πεδά) και τη λ. αὔρα. Κατ' άλλη άποψη, η λ. προέρχεται από αμάρτυρο τ. πετᾱ(F)ορον, παρλλ. τ. του πεδᾱ(F)ορον, αιολ. και δωρ. τ. του μετέωρον, οπότε η δίφθογγος -ευ- του πέτευρον είτε αποτελεί υπερδιορθωμένη μορφή του -αυ- είτε προέρχεται από την παρλλ. παρουσία τών τ. -ήFορον, -ᾱFορον. Ωστόσο, προβλήματα γεννά η παρουσία σε μια αττική λ. του σπάνιου και διαλεκτικού τ. πετά (βλ. πεδά). Τέλος, η άποψη ότι η λ. πέτευρον (< petě-wro) συνδέεται με το ρ. πέτομαι «πετώ» και έχει σχηματιστεί με τρόπο ανάλογο με αυτόν του ἄλευρον παραμένει ανεπιβεβαίωτη τόσο από σημασιολογική όσο και από μορφολογική άποψη].
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: hen-roost, acrobat's bar, -framework, high platform, public notice-board (Ar. Fr. 839, inscr. IVa, hell.).
Other forms: -αυρον, πέντευρον s. bel.
Derivatives: πετεύρ-ιον n. small notice-board (Erythrae IVa), -ίζομαι to use a π. = to act as an acrobat (Phld.), with -ισμός, -ιστής, -ιστήρ (Plu., Man.).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Technical expression without certain etymology. After Kretschmer KZ 31, 449 from πετα- (= πεδα-, s.v.) and αὔρα air; similar Baunack Phil. 70, 469 and Schwyzer 198 (Schw.-Debr. 498 n. 2; cf. also Prellwitz): from *πετα(Ϝ)ορον as byform of πεδα(Ϝ)ορον = μετέωρον. On the contrary Persson Beitr. 2, 825 n. 7 with Lobeck tries to find connection with πέτομαι (prop. *"instrument to fly"[?]); formation then like ἄλευρον (Benveniste Origines 112). The hesitation ευ: αυ is also diff. interpreted; ευ hypercorrect for αυ (Schwyzer l.c.); from -αϜορον resp. -ηϜορον (Baunack l.c.). -- Lat. LW [loanword] petaurum, -aurista with -auristānus, -aurārius (W.-Hofmann s.v.; there also lit.). -- Pre-Greek Furnée 353; there is also πέντευρον H. (Furnée 291).
Frisk Etymology German
πέτευρον: {péteuron}
Forms: (πέταυρον, s. u.)
Grammar: n.
Meaning: ‘Hühnerstange, Akrobatenstange, -gerüst, hohes Gerüst, Anschlagbrett’ (Ar. Fr. 839, Inschr. IVa, hell. u. sp.).
Derivative: Davon πετεύριον n. kleines Anschlagbrett (Erythrae IVa), -ίζομαι ‘ein π. benutzen’ = als Akrobat auftreten (Phld.), mit -ισμός, -ιστής, -ιστήρ (Plu., Man. u.a.).
Etymology: Technischer Ausdruck ohne sichere Etymologie. Nach Kretschmer KZ 31, 449 von πετα- (= πεδα-, s.d.) und αὔρα Luft; ähnlich Baunack Phil. 70, 469 und Schwyzer 198 (Schw.-Debr. 498 A. 2; vgl. auch Prellwitz): aus *πετα(ϝ)ορον als Nebenform von πεδα(ϝ)ορον = μετέωρον. Dagegen sucht Persson Beitr. 2, 825 A. 7 mit Lobeck Anschluß an πέτομαι (eig. *"Flugvorrichtung"[?]); Bildung dann wie ἄλευρον (Benveniste Origines 112). Das Schwanken ευ: αυ wird ebenfalls verschieden beurteilt; ευ hyperkorrekt für αυ (Schwyzer a.O.); aus -αϝορον bzw. -ηϝορον (Baunack a. O.). — Lat. LW petaurum, -aurista mit -auristānus, -aurārius (W.-Hofmann s.v.; daselbst auch Lit.).
Page 2,521
