καλάϊνος: Difference between revisions

m
Text replacement - " ; <b class="b3">" to "; <b class="b3">"
(13_6a)
m (Text replacement - " ; <b class="b3">" to "; <b class="b3">")
 
(22 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=kalainos
|Transliteration C=kalainos
|Beta Code=kala/i+nos
|Beta Code=kala/i+nos
|Definition=or καλλάϊνος, η, ον, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">like the</b> <b class="b3">κάλαϊς</b>, <b class="b2">shifting between blue and green</b>, <b class="b3">κ. πτέρυξ</b>, of the cock, <span class="title">AP</span>7.428.2 (Mel.); <b class="b3">Χρῶμα κ</b>., of jasper, Dsc.5.142; = <b class="b2">venetus</b>, <span class="bibl">Lyd.<span class="title">Mens.</span>4.30</span>, <span class="title">Tab.Defix.Aud.</span>15.5, 16.13 (Syria, iii A.D., written καλλαεινου and καλαεινου) <b class="b3">; κ. λίθος</b>, = sq., <span class="title">Peripl.M.Rubr.</span>39 (<b class="b3">καλλεανός</b> cod.); πλινθίς <span class="title">AP</span>6.295.6 (Phan.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">κ. κέραμος</b> <b class="b2">glazed</b> pottery made at Alexandria, <span class="bibl"><span class="title">EM</span>486.51</span>, Suid.; κ. ὄστρακον Gal.12.866; τὰ καλάϊνα <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>4.396.9</span> (iii B.C.).</span>
|Definition=or [[καλλάϊνος]], η, ον,<br><span class="bld">A</span> like the [[κάλαϊς]], [[shift]]ing between [[blue]] and [[green]], <b class="b3">κ. πτέρυξ</b>, of the cock, ''AP''7.428.2 (Mel.); <b class="b3">Χρῶμα καλάϊνον</b>, of [[jasper]], Dsc.5.142; = [[venetus]], Lyd.''Mens.''4.30, ''Tab.Defix.Aud.''15.5, 16.13 (Syria, iii A.D., written καλλαεινου and καλαεινου); <b class="b3">καλάϊνος λίθος</b>, = [[κάλαϊς]] ([[precious]] [[stone]] of a [[gree]]nish [[blue]]), ''Peripl.M.Rubr.''39 ([[καλλεανός]] cod.); [[πλινθίς]] ''AP''6.295.6 (Phan.).<br><span class="bld">II</span> <b class="b3">καλάϊνος κέραμος</b> [[glazed]] [[pottery]] made at Alexandria, ''EM''486.51, Suid.; καλάϊνον ὄστρακον Gal.12.866; τὰ καλάϊνα ''PSI''4.396.9 (iii B.C.).
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1306.png Seite 1306]] oder richtiger [[καλλάϊνος]] (vgl. [[κάλλαια]], denn die Farbe scheint nicht nach dem folgenden Edelsteine benannt, sondern umgekehrt), blau und grün schillernd, [[χρῶμα]] Diosc., wie die Federn des Hahns, [[ἀλέκτωρ]] ἔστα καλλαΐνᾳ πτέρυγι Mel. 123 (VII, 428); das lat. venetus, Lyd. de mens. 3, 26. 4, 25; unverständlicher, aber wohl auch auf die Farbe gehend, [[πλινθίς]] Phani. 3 (VI, 295); s. aber Schneider ecl. phys. 2 p. 91.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1306.png Seite 1306]] oder richtiger [[καλλάϊνος]] (vgl. [[κάλλαια]], denn die Farbe scheint nicht nach dem folgenden Edelsteine benannt, sondern umgekehrt), blau und grün schillernd, [[χρῶμα]] Diosc., wie die Federn des Hahns, [[ἀλέκτωρ]] ἔστα καλλαΐνᾳ πτέρυγι Mel. 123 (VII, 428); das lat. venetus, Lyd. de mens. 3, 26. 4, 25; unverständlicher, aber wohl auch auf die Farbe gehend, [[πλινθίς]] Phani. 3 (VI, 295); s. aber Schneider ecl. phys. 2 p. 91.
}}
{{bailly
|btext=η, ον :<br />[[d'un bleu de turquoise]].<br />'''Étymologie:''' [[κάλαϊς]].
}}
{{grml
|mltxt=και [[καλλάινος]], -η, -ο και καλ(λ)αγένιος, -ια, -ιο (Α [[καλάινος]] και [[καλλάινος]], -η, -ον)<br /><b>νεοελλ.</b><br />κατασκευασμένος ή όμοιος με [[καλάι]], με κασσίτερο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> όμοιος στο [[χρώμα]] με κάλαϊν. δηλ. που έχει [[χρώμα]] κυμαινόμενο [[μεταξύ]] κυανού και πράσινου, γαλαζοπράσινος («καλλαΐνᾳ πτέρυγι»<br />(για πετεινό) με γαλαζοπράσινη [[φτερούγα]], <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br /><b>2.</b> καστανοκίτρινος («καλλαΐνῳ, χρώματι [[προσόμοιος]]»<br />(για τον πολύτιμο λίθο ίασπιν) με [[χρώμα]] καστανοκίτρινο, σαν του χαλαζία, <b>Διοσκ.</b>)<br /><b>3.</b> ([[κατά]] το Μέγα Ετυμολ.) «καλλάινον<br />ἔστι δὲ [[χρῶμα]] ἀνθηρόν, ἤ τὸ βένετον [[χρῶμα]] οὕτω λεγόμενον»<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[καλλάινος]] [[κέραμος]]» — αγγεία στιλβωμένα με [[βερνίκι]], που κατασκεύαζαν στην Αλεξάνδρεια.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τόσο το <i>καλ</i>(<i>λ</i>)[[άινος]] όσο και το <i>κάλ</i>(<i>λ</i>)<i>αϊς</i> [[είναι]] τεχνικοί όροι αβέβαιης ετυμολ. Όπως το <i>καλ</i>(<i>λ</i>)[[άινος]] μπορεί να προήλθε από το <i>κάλ</i>(<i>λ</i>)<i>αϊς</i> [[είναι]] [[επίσης]] πιθ. και το <i>κάλ</i>(<i>λ</i>)<i>αϊς</i> να αποτελεί υποχωρητ. σχηματισμό από το <i>καλ</i>(<i>λ</i>)[[άινος]]. Η [[σύνδεση]] με τα <i>καλαΐς</i>, [[κάλλαιον]] δεν φαίνεται πιθανή. Τέλος, λόγω της ευρείας χρήσεως του καλ(λ)άινου χρώματος στην κεραμεική υποστηρίχθηκε η [[προέλευση]] αυτών τών λέξεων από την Αίγυπτο. Η λ. με τη νεοελλ. σημ. «ο κατασκευασμένος από [[καλάι]] ή όμοιος με [[καλάι]]» προέρχεται από τον τ. <i>καλάϊ</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ινος</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κᾰλάϊνος:''' ή [[καλλάϊνος]], -η, -ον όπως το [[κάλαϊς]], αυτός του οποίου αλλάζει το [[χρώμα]], λέγεται για τον πετεινό, σε Ανθ.
}}
{{elnl
|elnltext=καλάϊνος en καλλάϊνος -η -ον blauwgroen.
}}
{{etym
|etymtx=καλλ-<br />Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[blue-green]], [[bluish]], of stones, earthenware etc. (PSI 4, 396, 9 [IIIa], Peripl. M. Rubr. 39 [cod. [[καλλεανός]]], AP, Dsc.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Adj. in <b class="b3">-ινος</b>, seemingly from [[κάλλαις]] [[blue-green stone]], [[turquoise]] (Plin. NH 37, 151), but this could also be a backformation. Bezzenberger in Fick 2, 73 and Prellwitz 205: to [[κάλλαιον]] [[cocks comb]], [[the feathers of a cock]] and [[καλαΐς]] [[hen]] (s. vv.).
}}
{{FriskDe
|ftr='''καλάϊνος''': καλλ-<br />{kaláïnos}<br />'''Meaning''': [[blaugrün]], [[bläulich]], von Steinen, Tonwaren, Hahnfedern u. a. (''PSI'' 4, 396, 9 [III<sup>a</sup>], ''Peripl''. ''M''. ''Rubr''. 39 [cod. καλλεανός], ''AP'', Dsk. u. a.).<br />'''Etymology''': Adj. auf -ινος, anscheinend von κάλλαις [[blaugrüner Stein]], [[Türkis]] (Plin. ''NH'' 37, 151), das aber ebensowohl Rückbildung sein kann. Beachtenswerter Vorschlag von Bezzenberger bei Fick 2, 73 und Prellwitz 205: zu [[κάλλαιον]] ‘Hahnenkamm, -bart, die schillernden Schwanzfedern des Hahns' und [[καλαϊς]] [[Henne]] (s. dd.).<br />'''Page''' 1,759
}}
}}