ἔμπας

English (LSJ)

(A), Pi.P.4.86, etc. (so always in Trag., exc.

   A ἔμπᾰ S.Aj. 563): Ep. ἔμπης also in late Ion. prose, Aret.SA2.8, SD2.11: Dor. also ἔμπᾱν, Pi.P.5.55, N.6.4, 11.44; and ἔμπᾰ (v. supr.), Id.N.4.36, Call.Epigr.14:—poet. Adv.    1 = ὁμοίως, alike, Ζεὺς δ' ἔ. πάντ' ἰθύνει Il.17.632; ἔ. ἐς γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἵκετ' ἀϋτμή 14.174; ἔ. τὰ καὶ τὰ νέμων Pi.P.5.55.    2 in any case, νῦν δ' ἔ. γὰρ κῆρες ἐφεστᾶσιν θανάτοιο, ἴομεν Il.12.326; οὐκ ἐφάμην ῥιγωσέμεν ἔ. Od.14.481; anyhow, as things are, σὺ δὲ χαῖρε καὶ ἔ. 5.205, cf. Il.19.308, v.l. for αὕτως in Od.16.143; ὄφρ' ἔτι μᾶλλον Τρωσὶ μὲν εὐκτὰ γένηται ἐπικρατέουσί περ ἔ. though they are victorious as it is, Il.14.98.    3 in the same way, so, ἔ. μοι τοῖχοι . . φαίνοντ' ὀφθαλμοῖς ὡς εἰ πυρὸς αἰθομένοιο Od.19.37, cf. 18.354.    II = ὅμως, all the same, nevertheless, ἔ. δ' οὐκ ἐδάμασσα Il.5.191; πρῆξαι δ' ἔ. οὔ τι δυνήσεαι 1.562, cf. Od.19.302, 2.199; after ἀλλά, ἀλλὰ καί, ἀλλ' ἔ. μιν ἐάσομεν 16.147, cf. Il. 8.33, Od.4.100, al.; ἀλλὰ καὶ ἔ. αἰσχρόν but even so... Il.2.297, cf. 19.422; ἐγὼ δ' αἰσχύνομαι ἔ. Od.18.12, cf. 15.214; following part. with περ,= καίπερ, Νέστορα δ' οὐκ ἔλαθεν πίνοντά περ ἔ. Il.14.1, cf. Od. 15.361, 18.165; rarely before the part., ἄλγεα δ' ἔ. ἐν θυμῷ κατακεῖσθαι ἐάσομεν ἀχνύμενοί περ Il.24.522. (Signff. 1 and 11 were distd. by Aristarch., cf. Sch.T Il.14.1.)    III in later Poets sts. in a milder sense, at any rate, yet, A.Pr.48, Eu.229, S.Ant.845, E.Cyc.535 (lyr.); after δέ, Pi.P.4.86; ἀλλ' ἔμπας A.Pr.189 (lyr.), E.Alc.906 (lyr.); ἀλλ' ἔμπαν Pi.N.6.4, 11.44; ἔμπα, καἴπερ ἔχει . . ib.4.36, cf. S.Aj.563: with a part., ib. 1338; δύστηνον ἔμπας, καίπερ ὄντα δυσμενῆ ib.122; also with Adj., ἀφωνήτῳ περ ἔμπας ἄχει Pi.P.4.237.
ἔμπας (B), πασα, παν,

   A all, dub. in IG7.2712.69 (Acraeph., i A.D.).

German (Pape)

[Seite 810] bei Homer in der Form ἔμπης, Dorisch und Äolisch ἔμπας oder ἔμπαν und ἔμπᾰ, z. B. bei Pindar, entstanden aus ἐν πᾶσιν (ἐν πάντσιν, ἐν πάντεσσιν). Aristarch erklärte es bei Homer – 1) = ὅμως, dennoch, doch, 2) = ὁμῶς, ὁμοίως, ἐπίσης, gleicherweise, gleichmäßig. In der letzteren Bedeutung z. B. Iliad. 14, 174 ἔμπης ἐς γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἵκετ' ἀυτμή, Odyss. 18, 354 ἔμπης μοι δοκέει δαΐδων σέλας ἔμμεναι αὐτοῦ καὶ κεφαλῆς, vgl. Odyss. 19, 37 Iliad. 17, 632 u. s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 142. Die Erklärung = gleicherweise, gleichmäßig paßt unläugbar an manchen Stellen und ergiebt sich zwanglos aus dem Ursprunge des Wortes, ἐν πᾶσιν, in allen (Theilen, Stücken, Rücksichten, Beziehungen u. s. w.). Eben so zwanglos ergiebt sich aus dem Ursprunge des Wortes die andere Bedeutung = dennoch, doch, ἐν πᾶσιν, in allen Fällen, unter allen Umständen, also auch unter den im betreffenden Falle obwaltenden Umständen, bei Allem dem; und unläugbar paßt auch diese Erklärung an manchen Stellen. Daß sie überall passe u. allei n festzuhalten sei, behaupten Einige; daß die andere Bedeutung = gleicherweise, gleichmäßig, überall passe u. alle in festzuhalten sei, dürfte Niemand behaupten. An machen Stellen wird unläugbar ἔμπης sehr passend genau mit den Worten der Grundbedeutung selbst übersetzt, = in allen Fällen, auf jeden Fall, unterallen Umständen, z. B. Iliad. 12, 326 ἔμπης γὰρ κῆρες ἐφεστᾶσιν θανάτοιο μυρίαι, ἃς οὐκ ἔστι φυγεῖν βροτὸν οὐδ' ὑπαλύξαι; freilich kann man auch hier ἔμπης γάρ übersetzen = »ja doch«. Vgl. noch Iliad. 1, 562. 2, 297. 9, 518. 14, 1. 17, 229. 19, 422. 24, 522 Odyss. 3, 209. 5, 205. 15, 361 u. s. Rhode Homer. Miscellen Programm von Moers S. 27 ff. – Dasselbe, was bei Homer, gilt auch bei den Folgenden in Bezug auf die Bedeutung von ἔμπης; s. Hesiod. O. 142. 179 Pind. P. 4, 86. 237. 5, 59 N. 4, 36. 6, 4. 11, 44 Aeschyl. Prom. 48. 187 Eum. 229 Soph. Ai. 122. 563 Ant. 845 Theocr. 10, 29. 25, 13 Apoll. Rh. 1, 251. 791. In Prosa Pittac. epist. ap. Diog. L. 1, 81 u. bei Aret.

Greek (Liddell-Scott)

ἔμπᾱς: Πίνδ. καὶ Τραγ.: Ἐπ. ἔμπης: Δωρ. ὡσαύτως ἔμπᾱν Πινδ. Π. 5. 73, Ν. 6. 8., 11. 56· καὶ ἔμπᾰ, ὁ αὐτ. Ν. 4. 58, Καλλιμ. Ἐπιγράμμ. 13: ὁ μόνος τύπος ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Τραγ. εἶναι τὸ ἔμπας· τὸ δὲ ἐν Σοφοκλ. Αἴαντι 563 ἀπαντῶν ἔμπᾰ εἶναι χάριν τοῦ μέτρου: ― ποιητ. ἐπίρρ., συνήθως, καὶ παρ’ Ὁμήρῳ σχεδὸν ἀείποτε, μετὰ σημασίας περιορισμοῦ ἢ ἀντιθέσεως, ἐν τοῦτοις, μ’ ὅλα ταῦτα, ἀλλ’ ὅμως, Ζεὺς δ’ ἔμπης πάντ’ ἰθύνει Ἰλ. Ρ. 632· καίπερ, ἂν καί, νῦν δ’ ἔμπης γὰρ κῆρες ἐφεστᾶσιν θανάτοιο, ― ἴομεν Μ. 326· πάντως, μενέω καὶ τλήσομαι ἔμπης Τ. 308, πρβλ. Ω. 522· μάλα γὰρ κεχολώσεται ἔμπης Ὀδ. 214, πρβλ. Σ. 5· ἐνίοτε τίθεται ἐν ἀρχῇ, ἔμπης μοι δοκέω... Σ. 353, πρβλ. Τ. 302: - ἡ ἔννοια τῆς ἀντιθέσεως καταφαίνεται ἐναργέστερα ἐν ἀρνητικαῖς προτάσεσιν, ἔμπης δ’ οὐκ ἐδάμασσα, ἀλλ’ ὅμως οὐκ ἀπέκτεινα, Ἰλ. Ε. 191· ἐπεὶ οὔ τινα δείδιμεν ἔμπης Ὀδ. Β. 199· πρβλ. Ξ. 481· ὅμως, πρῆξαι δ’ ἔμπης οὔτι δυνήσεαι Ἰλ. Α. 561· οὕτω καὶ μετὰ τὸ ἀλλὰ ἢ ἀλλὰ καί, ἀλλ’ ἔμπης μιν ἐάσομεν Ὀδ. Π. 147, πρβλ. Ἰλ. Ο. 33, Ὀδ. Δ. 100, κτλ.· ὅμως, ἀλλὰ καὶ ἔμπης αἰσχρόν, κτλ.· «ἀλλ’ ὅμως καὶ οὕτω τοῦ πράγματος ἔχοντος» (Θ. Γαζῆς). Ἰλ. Β. 297, πρβλ. Τ. 422· καὶ ἔτι μᾶλλον ὅταν ἀκολουθῇ μετοχὴ μετὰ τοῦ περ, ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ καίπερ ἢ ὅμως, Νέστορα δ’ οὐκ ἔλαθεν ἰαχὴ πίνοντά περ ἔμπης, δὲν διέλαθε τὸν Νέστορα ἂν καὶ ἔπινεν ἐκείνην τὴν ὥραν, Ἰλ. Ξ. 1, πρβλ. 98, Ὀδ. Ο. 361, Σ. 165, κτλ.· σπανίως δὲ τίθεται πρὸ τῆς μετοχῆς, ἄλγεα δ’ ἔμπης ἐν θυμῷ κατακεῖσθαι ἐάσομεν ἀχνύμενοί περ Ἰλ. Ω. 523: ― ἐν Ξ. 174, Ὀδ. Τ. 37, ὁ Ἀριστ. ἑρμηνεύει τὴν λέξιν διὰ τοῦ ὁμῶς, ὁμοίως, ἐπίσης, καὶ βεβαίως ἐν τούτοις τοῖς χωρίοις ἐλαχίστη ὑπάρχει ἀντίθεσις. ΙΙ. αἱ αὐταὶ χρήσεις τῆς λέξεως ἐξηκολούθησαν καὶ παρὰ τοῖς μεταγεν. ποιηταῖς, ἐνίοτε μετὰ μετριωτέρας ἀντιθέσεως, ἔμπας τις αὐτὴν ἄλλος ὤφελεν λαχεῖν Αἰσχύλ. Προμ. 48, Εὐμ. 229, Σοφ. Ἀντ. 845, Εὐρ. Κύκλ. 535· μετὰ τὸ δέ, Πινδ. Ν. 6. 7., 11. 56· ἔμπα, καίπερ ἔχει... αὐτόθι 4. 58: μετὰ μετοχ., Σοφ. Αἴ. 1338· τῆς μετοχῆς παραλειπομένης, ἀφωνήτῳ περ ἔμπας ἄχει Πινδ. Π. 4. 422· δύστηνον ἔμπας, καίπερ ὄντας δυσμενῆ Σοφ. Αἴ. 122. (Κοινῶς θεωρεῖται ἡ λέξις ὡς = τῷ ἐν πᾶσι, ἀλλ’ ὁ Ἐπ. τύπος δὲν συνᾴδει τῇ τοιαύτῃ παραγωγῇ).

French (Bailly abrégé)

adv. poét.
1 de toutes manières, quoi qu’on fasse, dans tous les cas, après tout;
2 mais cependant, toutefois : ἔμπης (ion.) δ’ οὐκ ἐδάμασσα IL et cependant je ne l’ai pas abattu ; avec diverses particules restrictives : ἀλλ’ ἔμπας ESCHL, ἀλλ’ ἔμπης IL, ἀλλὰ καὶ ἔμπης IL mais toutefois, mais cependant ; πίνοντά περ ἔμπης IL bien que cependant il fût en train de boire ; ἔμπης… ἀχνύμενοί περ IL cependant… bien qu’affligés ; οἰκτίρω δε νιν δύστηνον ἔμπας, καίπερ ὄντα δυσμενῆ SOPH je le plains cependant, malheureux comme il est, bien qu’il soit d’un caractère intraitable.
Étymologie: ἐν, πᾶς.