ἐκσεύομαι: Difference between revisions
Ἀναξαγόρας δύο ἔλεγε διδασκαλίας εἶναι θανάτου, τόν τε πρὸ τοῦ γενέσθαι χρόνον καὶ τὸν ὕπνον → Anaxagoras used to say that we have two teachers for death: the time before we were born and sleep | Anaxagoras said that there are two rehearsals for death: the time before being born and sleep
(4) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (22 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ekseyomai | |Transliteration C=ekseyomai | ||
|Beta Code=e)kseu/omai | |Beta Code=e)kseu/omai | ||
|Definition=Pass., pf. | |Definition=Pass., pf. ἐξέσσῠμαι: plpf. ἐξέσσῠτο with sense of impf. (Od.9.373), but usually aor. (v. infr.): aor. I ἐξεσύθην [ῠ]:—[[rush out]] or [[burst forth from]], πυλέων ἐξέσσυτο Il.7.1; φάρυγος δ' ἐξέσσυτο οἶνος Od.9.373; <b class="b3">βλεφάρων ἐξέσσυτο νήδυμος ὕπνος</b> sleep [[fled away from]] his eyelids, 12.366: abs., [[rush out]], ἐκ δ' ἔσσυτο ιαός Il.8.58; νομόνδ' ἐξέσσυτο..μῆλα Od.9.438; <b class="b3">αἰχμὴ δ' ἐξεσύθη</b> the point [[burst out]], Il.5.293 ([[varia lectio|v.l.]]); ἐξέσσυται ἄνθρωπος ἐξ ἀνθρώπου Democr.32. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{DGE | ||
| | |dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [perf. ἐξέσσυται Democr.B 32, plusperf. ἐξέσσυτο <i>Il</i>.7.1, <i>Od</i>.9.373, 438, 12.366, Q.S.2.224, 7.358, 8.302, 14.169, c. tm. <i>Il</i>.8.58]<br /><b class="num">1</b> [[salir]] con brío, ímpetu, o precipitación:<br /><b class="num">a)</b> de pers. y animales ἐκ δ' ἔσσυτο λαός y la hueste salió en tropel</i>, <i>Il</i>.8.58<br /><b class="num">•</b>c. gen. πυλέων ἐξέσσυτο ... Ἕκτωρ Héctor se abalanzó puertas afuera</i>, <i>Il</i>.7.1, ἑῆς δ' ἐξέσσυτο πάτρης salió briosamente de su patria</i> Q.S.7.358<br /><b class="num">•</b>c. ac. de direcc. νομόνδ' ἐξέσσυτο ἄρσενα μῆλα salían en tropel a pastar los carneros</i>, <i>Od</i>.9.438<br /><b class="num">•</b>fig. δολίου ἐξέσσυτο ὕπνου salió bruscamente de su sueño engañoso</i> Orph.<i>A</i>.786, c. ἐκ y gen. ἐξέσσυται γὰρ [[ἄνθρωπος]] ἐξ ἀνθρώπου pues se sale el hombre del hombre (en la unión sexual)</i>, Democr.l.c.;<br /><b class="num">b)</b> de fluidos [[salir a borbotones]], [[brotar]] bruscamente φάρυγγος δ' ἐξέσσυτο οἶνος el vino salió a borbotones de su garganta</i>, <i>Od</i>.9.373, ἢν ... ἐκσυθῇ δέ οἱ ἡ κάθαρσις ... [[ἐξαίφνης]] y si el flujo se le presenta bruscamente</i> Hp.<i>Nat.Puer</i>.18, πυρὸς δ' ἐξέσσυτ' [[ἀϋτμή]] brotó un hálito de fuego</i> al entrechocar las nubes, Q.S.2.224;<br /><b class="num">c)</b> otros cont. ὅλη δ' ἐξέσσυτο νηδύς todo el vientre se precipitó al exterior</i> Q.S.8.302.<br /><b class="num">2</b> [[huir]], [[escapar]] c. gen. δόμων ἐξέσσυτο κούρη A.R.4.40, fig. μοι βλεφάρων ἐξέσσυτο ... ὕπνος de mis párpados se escapó el sueño</i>, <i>Od</i>.12.366, [[δέος]] δ' ἐξέσσυτο θυμοῦ el temor escapó de su ánimo</i> Q.S.14.169. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>seul. Pass.</i><br /> | |btext=<i>seul. Pass.</i><br />s'élancer ; <i>fig.</i> βλεφάρων [[ἐξέσσυτο]] [[ὕπνος]] OD le sommeil s'enfuit de ses paupières ; νομόνδ' [[ἐξέσσυτο]] μῆλα OD les troupeaux bondirent vers le pâturage.<br />'''Étymologie:''' [[ἐκ]], [[σεύω]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἐκσεύομαι:''' (3 л. sing. aor. med. [[ἐξέσσυτο]], aor. pass. [[ἐξεσύθην]]) спешить прочь, выбегать, устремляться, aor. ринуться (πυλῶν, [[νομόνδε]] Hom.): [[ἐξέσσυτο]] [[οἶνος]] Hom. вино хлынуло; αἰχμὴ [[ἐξεσύθη]] παρὰ ἀνθερεῶνα Hom. острие вонзилось до подбородка; βλεφάρων [[ἐξέσσυτο]] [[ὕπνος]] Hom. сон слетел с вежд. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''ἐκσεύομαι''': παθ. πρκμ. ἐξέσαῠμαι: ὑπερσ. ἐξέσσῠτο μετὰ σημασ. παρατατ. (Ὀδ. Ι. 373), ἂν καὶ ὁ [[τύπος]] [[οὗτος]] [[εἶναι]] συνήθως ἀόρ. (ἴδε κατωτ.): ἀόρ. α΄ ἐξεσύθην ῠ. Ἐξορμῶ, πυλῶν [[ἐξέσσυτο]] Ἰλ. Η. 1· φάρυγος δ᾿ [[ἐξέσσυτο]] [[οἶνος]] Ὀδ. Ι. 373· βλεφάρων [[ἐξέσσυτο]] [[νήδυμος]] [[ὕπνος]], ἔφυγεν ἐκ τῶν βλεφάρων του, Μ. 366: - ἀπολ. [[ἐκθέω]], ἐξορμῶ, ἐκ δ’ ἔσσυτο λαὸς Θ. 58· νομμόνδ᾿ [[ἐξέσσυτο]] ἄρσενα μῆλα Ὀδ. Ι. 438· αἰχμὴ δ᾿ ἐξεσύθη, ἐξώρμησεν, Ἰλ. Ε. 293 (ἀλλ᾿ αἱ ἄρισται ἐκδ. ἔχουσι νῦν: αἰχμὴ δ᾿ ἐξελύθη)· ἐξέσσυται [[ἄνθρωπος]] ἐξ ἀνθρώπου Δημόκρ. παρὰ Στοβ. 82. 25. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἐκσεύομαι]] (Α)<br /><b>1.</b> [[ορμώ]], [[εξορμώ]], [[εξέρχομαι]], [[τρέχω]] έξω («πυλέων [[ἐξέσσυτο]] [[φαίδιμος]] Ἕκτωρ», Ιλ. Η)<br /><b>2.</b> (για [[κρασί]]) ξεχύνομαι, χύνομαι [[προς]] τα έξω<br /><b>3.</b> (για ύπνο) [[εγκαταλείπω]], [[φεύγω]]<br /><b>4.</b> <b>(απολ.)</b> [[εξορμώ]], [[βγαίνω]] ορμητικά [[προς]] τα έξω, ξεχύνομαι ( | |mltxt=[[ἐκσεύομαι]] (Α)<br /><b>1.</b> [[ορμώ]], [[εξορμώ]], [[εξέρχομαι]], [[τρέχω]] έξω («πυλέων [[ἐξέσσυτο]] [[φαίδιμος]] Ἕκτωρ», Ιλ. Η)<br /><b>2.</b> (για [[κρασί]]) ξεχύνομαι, χύνομαι [[προς]] τα έξω<br /><b>3.</b> (για ύπνο) [[εγκαταλείπω]], [[φεύγω]]<br /><b>4.</b> <b>(απολ.)</b> [[εξορμώ]], [[βγαίνω]] ορμητικά [[προς]] τα έξω, ξεχύνομαι («πᾶσαι δ' ὠίγνυντο πύλαι, ἐκ δ' ἔσσυτο [[λαός]], πεζοὶ θ' ἱππῆές τε», Ιλ. Θ). | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἐκσεύομαι:''' παρακ. <i>ἐξέσσῠμαι</i>, | |lsmtext='''ἐκσεύομαι:''' παρακ. <i>ἐξέσσῠμαι</i>, γʹ πληθ. υπερσ. <i>ἐξέσσῠτο</i>, αόρ. αʹ ἐξεσύθην [ῠ]· [[εξορμώ]], [[προβάλλω]] [[ξαφνικά]] από ένα [[μέρος]], εκτινάσσομαι, με γεν., σε Όμηρ.· απόλ., [[εξορμώ]], στον ίδ. | ||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=perf. ἐξέσσῠμαι 3rd pl. plup. ἐξέσσῠτο aor1 ἐξεσύθην<br />to [[rush]] out or [[burst]] [[forth]] from a [[place]], c. gen., Hom.: absol. to [[rush]] out, Hom. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 10:23, 25 August 2023
English (LSJ)
Pass., pf. ἐξέσσῠμαι: plpf. ἐξέσσῠτο with sense of impf. (Od.9.373), but usually aor. (v. infr.): aor. I ἐξεσύθην [ῠ]:—rush out or burst forth from, πυλέων ἐξέσσυτο Il.7.1; φάρυγος δ' ἐξέσσυτο οἶνος Od.9.373; βλεφάρων ἐξέσσυτο νήδυμος ὕπνος sleep fled away from his eyelids, 12.366: abs., rush out, ἐκ δ' ἔσσυτο ιαός Il.8.58; νομόνδ' ἐξέσσυτο..μῆλα Od.9.438; αἰχμὴ δ' ἐξεσύθη the point burst out, Il.5.293 (v.l.); ἐξέσσυται ἄνθρωπος ἐξ ἀνθρώπου Democr.32.
Spanish (DGE)
• Morfología: [perf. ἐξέσσυται Democr.B 32, plusperf. ἐξέσσυτο Il.7.1, Od.9.373, 438, 12.366, Q.S.2.224, 7.358, 8.302, 14.169, c. tm. Il.8.58]
1 salir con brío, ímpetu, o precipitación:
a) de pers. y animales ἐκ δ' ἔσσυτο λαός y la hueste salió en tropel, Il.8.58
•c. gen. πυλέων ἐξέσσυτο ... Ἕκτωρ Héctor se abalanzó puertas afuera, Il.7.1, ἑῆς δ' ἐξέσσυτο πάτρης salió briosamente de su patria Q.S.7.358
•c. ac. de direcc. νομόνδ' ἐξέσσυτο ἄρσενα μῆλα salían en tropel a pastar los carneros, Od.9.438
•fig. δολίου ἐξέσσυτο ὕπνου salió bruscamente de su sueño engañoso Orph.A.786, c. ἐκ y gen. ἐξέσσυται γὰρ ἄνθρωπος ἐξ ἀνθρώπου pues se sale el hombre del hombre (en la unión sexual), Democr.l.c.;
b) de fluidos salir a borbotones, brotar bruscamente φάρυγγος δ' ἐξέσσυτο οἶνος el vino salió a borbotones de su garganta, Od.9.373, ἢν ... ἐκσυθῇ δέ οἱ ἡ κάθαρσις ... ἐξαίφνης y si el flujo se le presenta bruscamente Hp.Nat.Puer.18, πυρὸς δ' ἐξέσσυτ' ἀϋτμή brotó un hálito de fuego al entrechocar las nubes, Q.S.2.224;
c) otros cont. ὅλη δ' ἐξέσσυτο νηδύς todo el vientre se precipitó al exterior Q.S.8.302.
2 huir, escapar c. gen. δόμων ἐξέσσυτο κούρη A.R.4.40, fig. μοι βλεφάρων ἐξέσσυτο ... ὕπνος de mis párpados se escapó el sueño, Od.12.366, δέος δ' ἐξέσσυτο θυμοῦ el temor escapó de su ánimo Q.S.14.169.
French (Bailly abrégé)
seul. Pass.
s'élancer ; fig. βλεφάρων ἐξέσσυτο ὕπνος OD le sommeil s'enfuit de ses paupières ; νομόνδ' ἐξέσσυτο μῆλα OD les troupeaux bondirent vers le pâturage.
Étymologie: ἐκ, σεύω.
Russian (Dvoretsky)
ἐκσεύομαι: (3 л. sing. aor. med. ἐξέσσυτο, aor. pass. ἐξεσύθην) спешить прочь, выбегать, устремляться, aor. ринуться (πυλῶν, νομόνδε Hom.): ἐξέσσυτο οἶνος Hom. вино хлынуло; αἰχμὴ ἐξεσύθη παρὰ ἀνθερεῶνα Hom. острие вонзилось до подбородка; βλεφάρων ἐξέσσυτο ὕπνος Hom. сон слетел с вежд.
Greek (Liddell-Scott)
ἐκσεύομαι: παθ. πρκμ. ἐξέσαῠμαι: ὑπερσ. ἐξέσσῠτο μετὰ σημασ. παρατατ. (Ὀδ. Ι. 373), ἂν καὶ ὁ τύπος οὗτος εἶναι συνήθως ἀόρ. (ἴδε κατωτ.): ἀόρ. α΄ ἐξεσύθην ῠ. Ἐξορμῶ, πυλῶν ἐξέσσυτο Ἰλ. Η. 1· φάρυγος δ᾿ ἐξέσσυτο οἶνος Ὀδ. Ι. 373· βλεφάρων ἐξέσσυτο νήδυμος ὕπνος, ἔφυγεν ἐκ τῶν βλεφάρων του, Μ. 366: - ἀπολ. ἐκθέω, ἐξορμῶ, ἐκ δ’ ἔσσυτο λαὸς Θ. 58· νομμόνδ᾿ ἐξέσσυτο ἄρσενα μῆλα Ὀδ. Ι. 438· αἰχμὴ δ᾿ ἐξεσύθη, ἐξώρμησεν, Ἰλ. Ε. 293 (ἀλλ᾿ αἱ ἄρισται ἐκδ. ἔχουσι νῦν: αἰχμὴ δ᾿ ἐξελύθη)· ἐξέσσυται ἄνθρωπος ἐξ ἀνθρώπου Δημόκρ. παρὰ Στοβ. 82. 25.
Greek Monolingual
ἐκσεύομαι (Α)
1. ορμώ, εξορμώ, εξέρχομαι, τρέχω έξω («πυλέων ἐξέσσυτο φαίδιμος Ἕκτωρ», Ιλ. Η)
2. (για κρασί) ξεχύνομαι, χύνομαι προς τα έξω
3. (για ύπνο) εγκαταλείπω, φεύγω
4. (απολ.) εξορμώ, βγαίνω ορμητικά προς τα έξω, ξεχύνομαι («πᾶσαι δ' ὠίγνυντο πύλαι, ἐκ δ' ἔσσυτο λαός, πεζοὶ θ' ἱππῆές τε», Ιλ. Θ).
Greek Monotonic
ἐκσεύομαι: παρακ. ἐξέσσῠμαι, γʹ πληθ. υπερσ. ἐξέσσῠτο, αόρ. αʹ ἐξεσύθην [ῠ]· εξορμώ, προβάλλω ξαφνικά από ένα μέρος, εκτινάσσομαι, με γεν., σε Όμηρ.· απόλ., εξορμώ, στον ίδ.
Middle Liddell
perf. ἐξέσσῠμαι 3rd pl. plup. ἐξέσσῠτο aor1 ἐξεσύθην
to rush out or burst forth from a place, c. gen., Hom.: absol. to rush out, Hom.
