ἀναλύω: Difference between revisions

m (Text replacement - "<b class="b2">*Geom</b>" to "''*Geom''")
m (Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(42 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=analyo
|Transliteration C=analyo
|Beta Code=a)nalu/w
|Beta Code=a)nalu/w
|Definition=(A), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[cause to wander]], [[unsettle]], βασιλέα <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>5.35</span>.</span><br /><span class="bld">ἀνα-λύω</span> (B), Ep. ἀλλύω ( ἀνλύω <span class="title">Hymn.Is.</span>145): (v. [[λύω]] for the tenses and prosody: Hom. has [[ἀλλύουσα]], [[ἀλλύεσκε]] with ῡ):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[unloose]], [[undo]], of Penelope's web, νύκτας δ' ἀλλύεσκεν <span class="bibl">Od.2.105</span>; <b class="b3">ἀλλύουσαν . . ἀγλαὸν ἱστόν</b> ib.<span class="bibl">109</span>, etc.; <b class="b3">ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι</b> ib. <span class="bibl">9.178</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[unloose]], [[set free]], <b class="b3">ἐμὲ δ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν</b> ib. <span class="bibl">12.200</span> (never in Il.), cf. <span class="bibl">Ant.Lib.22.4</span>; ὀφθαλμόν, φωνάν <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.90</span>; τινὰ καταδίκης <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>5.18</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Medic., [[relax]], in Pass., <span class="bibl">Arist. <span class="title">GA</span>728a15</span>, <span class="bibl">Men.213</span>, Dsc.5.3. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[undo]] in various senses: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[unloose]], ζώνην <span class="bibl">Call.<span class="title">Del.</span>237</span>; in Med., [[unwind]] a cocoon, <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>551b14</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Astrol., [[nullify]], of planetary influence, <span class="bibl">Ptol. <span class="title">Tetr.</span> 133</span> (Pass.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[dissolve]] matter [[into its elements]], ἐς αὐτὰ ταῦτα <span class="bibl">Ti.Locr.102d</span>:—Pass., of snow, [[melt]], Plu.2.898a. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[resolve into its elements]], οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο <span class="bibl">Ps.-Phoc.102</span>:— [[investigate analytically]], διάγραμμα <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1112b20</span>, Plu.2.792d, etc.:—Pass., <span class="bibl">Archim.<span class="title">Sph.Cyl.</span>1.4</span>; <b class="b3">ὁ -όμενος τόπος</b> the treasury [[of analysis]], <span class="bibl">Papp.634.2</span>; ἀναλύοντες καὶ ἀναλυόμενοι <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>2</span>; ἀ. τοὺς μύθους ἐς λόγους πιθανούς <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.74d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> in the Logic of Arist., [[reduce]] a syllogism, <span class="bibl"><span class="title">APr.</span>47a4</span>, al.; cf. ἀνάλυσις <span class="bibl">1.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[reduce]], σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero ''*Geom''.5.8. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> Gramm., [[resolve]], κτητικὰ εἰς γενικάς <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>292.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[do away]], [[cancel]], μόρσιμ' ἀ. Ζεὺς οὐ τολμᾷ <span class="bibl">Pi.<span class="title">Pae.</span>6.94</span>, cf. <span class="bibl">D.21.218</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>25</span>, etc.: mostly in Med., [[cancel faults]], πάντα ταῦτα <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.5.18</span>; ἁμαρτίας <span class="bibl">D.14.34</span>; <b class="b3">ἀλλύοιτό κα τὸ χρέος</b> [[discharge]] the debt, prob. in <span class="title">GDI</span>1151 (Olymp.). </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> [[suspend]], τὰ περὶ κυνηγέσιον <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>5.34</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">9</span> [[solve the problem]] of a thing, <b class="b3">τὸν Ἰνδὸν ἀ</b>. [[trace]] its [[source]], Plu.2.133c. </span><span class="sense"><span class="bld">10</span> [[release from a spell]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Vit.Auct.</span>25</span>, cf. Hsch.:—Pass., <span class="bibl">Men.<span class="title">Her.Fr.</span>6</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">11</span> [[relieve]], <span class="bibl">Ptol.<span class="title">Tetr.</span>133</span> (Pass.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> intr., [[loose from moorings]], [[weigh anchor]], and so, [[depart]], [[go away]], <span class="bibl">Plb.3.69.14</span>, <span class="bibl">Babr.42.8</span>, etc.: metaph., of death, ἐς θεοὺς ἀνέλυσα <span class="title">Epigr.Gr.</span> 340.7 (Macestus): abs., [[die]], Ep.Phil.1.23, <span class="title">IG</span>14.1794; ἀ. ἐκ τοῦ ζῆν <span class="bibl">Diog.Oen.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[return]], Ev.Luc.12.36; ἐξ ᾅδου <span class="bibl">LXX <span class="title">Wi.</span>2.1</span>.</span>
|Definition=(A), [[cause to wander]], [[unsettle]], βασιλέα Philostr.''VA''5.35.<br /><br />(B), Ep. [[ἀλλύω]] ([[ἀνλύω]] ''Hymn.Is.''145): (v. [[λύω]] for the tenses and prosody: Hom. has [[ἀλλύουσα]], [[ἀλλύεσκε]] with ῡ):—<br><span class="bld">A</span> [[unloose]], [[undo]], of [[Penelope]]'s [[web]], νύκτας δ' ἀλλύεσκεν Od.2.105; <b class="b3">ἀλλύουσαν.. ἀγλαὸν ἱστόν</b> ib.109, etc.; <b class="b3">ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι</b> ib. 9.178, etc.<br><span class="bld">2</span> [[unloose]], [[set free]], <b class="b3">ἐμὲ δ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν</b> ib. 12.200 (never in Il.), cf. Ant.Lib.22.4; ὀφθαλμόν, φωνάν Pi.''N.''10.90; τινὰ καταδίκης Ael.''VH''5.18.<br><span class="bld">3</span> Medic., [[relax]], in Pass., Arist. ''GA''728a15, Men.213, Dsc.5.3.<br><span class="bld">II</span> [[undo]] in various senses:<br><span class="bld">1</span> [[unloose]], [[ζώνη]]ν Call.''Del.''237; in Med., [[unwind]] a [[cocoon]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''551b14.<br><span class="bld">2</span> Astrol., [[nullify]], of [[planetary]] [[influence]], Ptol. ''Tetr.'' 133 (Pass.).<br><span class="bld">3</span> [[dissolve]] [[matter]] into its [[element]]s, ἐς αὐτὰ ταῦτα Ti.Locr.102d:—Pass., of snow, [[melt]], Plu.2.898a.<br><span class="bld">b</span> [[resolve into its elements]], οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.-Phoc.102:—[[investigate analytically]], [[διάγραμμα]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1112b20, Plu.2.792d, etc.:—Pass., Archim.''Sph.Cyl.''1.4; ὁ [[ἀναλυόμενος]] [[τόπος]] = the [[treasury]] of [[analysis]], Papp.634.2; ἀναλύοντες καὶ ἀναλυόμενοι Dam.''Pr.''2; ἀ. τοὺς μύθους ἐς λόγους πιθανούς Jul.''Or.''2.74d.<br><span class="bld">4</span> in the Logic of Arist., [[reduce]] a [[syllogism]], ''APr.''47a4, al.; cf. [[ἀνάλυσις]] 1.4.<br><span class="bld">5</span> [[reduce]], σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero ''*Geom''.5.8.<br><span class="bld">6</span> Gramm., [[resolve]], κτητικὰ εἰς γενικάς A.D.''Synt.''292.17.<br><span class="bld">7</span> [[do away]], [[cancel]], μόρσιμ' ἀ. Ζεὺς οὐ τολμᾷ Pi.''Pae.''6.94, cf. D.21.218, Plu.''Sol.''25, etc.: mostly in Med., [[cancel faults]], πάντα ταῦτα X.''HG''7.5.18; ἁμαρτίας D.14.34; <b class="b3">ἀλλύοιτό κα τὸ χρέος</b> [[discharge]] the [[debt]], prob. in ''GDI''1151 (Olymp.).<br><span class="bld">8</span> [[suspend]], τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''5.34.<br><span class="bld">9</span> [[solve the problem]] of a thing, <b class="b3">τὸν Ἰνδὸν ἀναλύω</b> [[trace]] its [[source]], Plu.2.133c.<br><span class="bld">10</span> [[release from a spell]], Luc.''Vit.Auct.''25, cf. [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]:—Pass., Men.''Her.Fr.''6.<br><span class="bld">11</span> [[relieve]], Ptol.''Tetr.''133 (Pass.).<br><span class="bld">III</span> intr., [[loose from moorings]], [[weigh anchor]], and so, [[depart]], [[go away]], Plb.3.69.14, Babr.42.8, etc.: metaph., of [[death]], ἐς θεοὺς ἀνέλυσα ''Epigr.Gr.'' 340.7 (Macestus): abs., [[die]], Ep.Phil.1.23, ''IG''14.1794; ἀ. ἐκ τοῦ [[ζῆν]] Diog.Oen.2.<br><span class="bld">2</span> [[return]], Ev.Luc.12.36; ἐξ ᾅδου [[LXX]] ''Wi.''2.1.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ép. y dór. [[ἀλλύω]] <i>Od</i>.2.105, <i>ICr</i>.4.72.6.49 (V a.C.); ἀνλύω <i>Hymn.Is</i>.145<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [tema de pres. ῡ, menos ép. ῠ, excepto ἀλλουσα <i>Od</i>.2.109, ἀλλεσκε <i>Od</i>.2.105; tema de fut. y aor. act. ῡ; tema de fut. y aor. act. y med. ῡ; tema de perf. y aor. pas. ῠ]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. eol. ἀναλυέμεν Ps.Phoc.102, dór. ἀναλύεν Pi.<i>Fr</i>.52f.94, med.-pas. cret. ἀλλύεθθαι <i>ICr</i>.4.72.2.30 (V a.C.); impf. ἀλλύεσκεν <i>Od</i>.2.105; aor. part. med. cret. ἀλλυσαμένοι <i>ICr</i>.4.72.6.49 (V a.C.); aor. act. falsa graf. ἀναλῆσαι Hsch.]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> de cosas y seres animados<br /><b class="num">1</b> en gener. c. ac. de cosas [[soltar hacia arriba]], [[abrir]] ἱερὴν ... κίστην Euph.9.5<br /><b class="num"></b>pero en gener. simpl. [[soltar]] [[ἀνά]] τε πρυμνήσια λῦσαι <i>Od</i>.9.178<br /><b class="num">•</b>de la tela de Penélope [[soltar]], [[destejer]] νύκτας δ' ἀλλύεσκεν (ἱστόν) <i>Od</i>.2.105, cf. 109<br /><b class="num"></b>en v. med. mismo sent., del capullo de un gusano, Arist.<i>HA</i> 551<sup>b</sup>14<br /><b class="num"></b>[[soltar]] de los cables de una nave, Nonn.<i>D</i>.39.217<br /><b class="num"></b>gener. en v. med. [[soltarse]], [[desanudarse]] μίτρας τ' ἀλλύσαντο Hes.<i>Fr</i>.1.4, μίτρην, ἀναλύεται Call.<i>Del</i>.222, ζώνην Call.<i>Del</i>.237<br /><b class="num">•</b>[[soltarse]], [[desabrocharse]] περόνας τ' ἀναλυσαμένα Ibyc.35<br /><b class="num">•</b>fig. ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, ἔπειτα δὲ φωνάν ... Κάστορος dejó en libertad la vista (le abrió los ojos), y luego la voz ... de Cástor e.d. le devolvió la vida</i> Pi.<i>N</i>.10.90.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de pers. o anim. y gen. o prep. c. gen. [[soltar]], [[librar]] ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν <i>Od</i>.12.200, τὸ ἀναίτιον ... [[βρέφος]] ... τῆς [[καταδίκη]]ς Ael.<i>VH</i> 5.18, πόρδαλιν ... λεπάδνων Nonn.<i>D</i>.42.20<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[rescatar]] ἐπὶ τοι ἀλλυσαμένοι ɛ̄μεν <i>ICr</i>.4.72.6.49 (Gortina V a.C.), cf. Hsch.s.u. ἀναλυσάμενος, en v. pas. <i>ICr</i>.4.72.2.30, 34 (Gortina V a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[librar de una deuda]] πρίν κ' ἀλλύσɛ̄ται ὁ καταθένς <i>ICr</i>.4.72.10.26 (Gortina V a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[librar de un hechizo]], [[desencantar]] ἀνάλυσόν με ... καὶ ... ποίησον ἄνθρωπον Luc.<i>Vit.Auct</i>.25, cf. Ant.Lib.22.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser desintoxicado]] tras la [[ingestión]] de [[veneno]] o [[droga]], Men.<i>Her.Fr</i>.5.<br /><b class="num">II</b> de abstr. [[deshacer]], [[anular]] μόρσιμ' ἀνα[λ] ύεν Ζεὺς ... οὐ τόλμα Pi.<i>Fr</i>.52f.94, cf. D.21.218, Plu.<i>Sol</i>.25, la influencia planetaria, Ptol.<i>Tetr</i>.3.11.15, ὁ ὀνειδισμὸς τὰ τετυλωμένα ἀναλύων τῶν παθῶν Clem.Al.<i>Paed</i>.1.8.65<br /><b class="num">•</b>[[derrocar]] βασιλέα Philostr.<i>VA</i> 5.35<br /><b class="num">•</b>[[suspender]] τὰ περὶ τὸ κυνηγέσιον πάντα X.<i>Cyn</i>.5.34<br /><b class="num">•</b>[[reparar]], [[saldar]] faltas, X.<i>HG</i> 7.5.18, D.14.34, χρέος <i>IO</i> 16.8.<br /><b class="num">III</b> cien.<br /><b class="num">1</b> [[descomponer en sus elementos]] τὰ σώματα ... ἐς αὔταυτα ἀναλύοντα Ti.Locr.102d, οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.Phoc.102<br /><b class="num">•</b>esp. en sent. mat. y lóg. [[analizar]], [[reducir a sus elementos]] ἀναλύειν ... ὥσπερ [[διάγραμμα]] Arist.<i>EN</i> 1112<sup>b</sup>20, <i>SE</i> 175<sup>a</sup>28, cf. Plu.2.792d, Papp.634.2, en v. pas. ἑκάτερα δὲ ταῦτα ἐπὶ τέλει ἀναλυθήσεται Archim.<i>Sph.Cyl</i>.2.4, ἀναλυόμενος τόπος corpus analítico</i> de enunciados geométricos, Papp.672.4, a veces simpl. ὁ ἀναλυόμενος Papp.636.18<br /><b class="num">•</b>gener. de otras cosas [[analizar]], [[estudiar]] τὸ σύστημα τῶν σωματικῶν ἀγαθῶν Ph.1.257, cf. Dam.<i>Pr</i>.2, τοὺς μύθους ... ἀναλύοντος ἐς λόγους πιθανούς Iul.<i>Or</i>.3.74d, ἀναλύω τὸν Ἴνδον = [[analizar]] el [[curso]] del [[Indo]]</i> Plu.2.133b.<br /><b class="num">2</b> otros usos cien.: lóg. [[reducir]] el [[silogismo]] a sus diferentes figuras, Arist.<i>APr</i>.47<sup>a</sup>4<br /><b class="num">•</b>mat. [[reducir]], [[convertir]] τὰ σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero <i>Geom</i>.5.8 (p.204.30), cf. <i>PMich</i>.145.3.3.2 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>gram. [[reducir]], [[transformar]] πᾶσα κτητικὴ [[ἀντωνυμία]] ... εἰς γενικὴν ἀναλύεται todo pronombre posesivo ... puede reducirse a genitivo posesivo</i> A.D.<i>Synt</i>.62.15.<br /><b class="num">B</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[retirarse]] de pers., Plb.3.69.14, I.<i>AI</i> 6.52, 11.34, Babr.42.8, μεθ' ἡσυχίας <i>UPZ</i> 8.17, cf. 161.30, 162.2.16 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>de la asamblea [[levantarse]], [[disolverse]] ἡ σύνοδος [[ἀναλύειν]] ἤμελλε Eus.<i>VC</i> 3.21<br /><b class="num">•</b>esp. de la vida ἐς δὲ θεοὺς ἀνέλυσα καὶ ἀθανάτοισι μέτειμι <i>GVI</i> 961.7 (Misia II/III a.C.), ἐκ τοῦ ζῆν Diog.Oen.2.2.11<br /><b class="num">•</b>[[morir]], <i>Ep.Phil</i>.1.23, <i>IG</i> 14.1794 (Roma).<br /><b class="num">2</b> [[volver]], [[regresar]] ἐκ εὐωχίας Call.<i>Dieg</i>.4.38 (<i>Fr</i>.102), ἐξ ᾅδου [[LXX]] <i>Sap</i>.2.1, ἐκ τῶν γάμων <i>Eu.Luc</i>.12.36, τὴν αὐτὴν ὁδόν Plb.4.68.4, εἰς τὸ τεταγμένον a su puesto</i>, <i>PTaur</i>.1.2.16 (II a.C.), πρὸς τὴν μητέρ' αὐτοῦ <i>UPZ</i> 19.29 (II a.C.).<br /><b class="num">3</b> en v. med. [[relajarse]] αἱ κοιλίαι Arist.<i>GA</i> 728<sup>a</sup>15, Dsc.5.3.<br /><b class="num">4</b> en v. med. [[fundirse]], [[derretirse]] la [[nieve]], Plu.2.898a.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0197.png Seite 197]] ion. u. Hom. ἀλλύω, 1) wieder auflösen, was geknüpft war, ἱστόν, die Fäden eines Gewebes, Od. 2, 105. 109; etwas angeknüpftes loslösen, losknüpfen, πρυμνήσια 9, 178 u. öfter in tmesi; vou Fesseln befreien, ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν 12, 200; wie δέσμ' ἀναλῦσαι Ar. Pax 1038; vgl. ἀνελύσατο χαίτην Diosc. 15 (IX, 340); Pind. ἀνὰ δ' ἔλυσεν ὀφθαλμόν, er lös'te das vom Todesdunkel umfangene Auge, erlangte für ihn das Leben, N. 10, 90, übh. retten. In der Schiffersprache mit u. ohne ἄγκυραν, die Anker lichten, das Schiff losbinden, abfahren, u. allgemeiner auch zu Lande; vom Heere, weggehen, aufbrechen, ἀνέλυσαν ἐκ τῶν τόπων Pol. 2, 32; ἀνέλυε τὴν αὐτὴν ὁδόν, ἐν ᾑπερ ἧκε 4, 68; εἰς τόπον 5, 29, 8, u. so Sp. – 2) aufheben, zerstören, bes. Gesetze, Verfassungen abschaffen oder ändern (gewöhnlicher καταλύειν), Plut. Flam. 19; ἀναλύσοιτο ist pass., Xen. Hell. 7, 5, 18; ἁμαρτίας ἀναλύεσθαι, wieder gut machen, Dem. 14, 34; vgl. Xen. Hell. 7, 5, 18. – 3) Schwierigkeiten lösen, Fragen beantworten, bes. von Aristot. an; auch geometrische Aufgaben, Plut. [υ bleibt kurz im perf. u. aor. pass., ist aber abweichend lang in den hom. Formen ἀλλύεσκεν u. ἀλλύουσα, u. bei Ap. Rh. 4, 150 in ἀνελύετο, wo υ in der Arsis steht.].
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0197.png Seite 197]] ion. u. Hom. ἀλλύω, 1) wieder auflösen, was geknüpft war, ἱστόν, die Fäden eines Gewebes, Od. 2, 105. 109; etwas angeknüpftes loslösen, losknüpfen, πρυμνήσια 9, 178 u. öfter in tmesi; vou Fesseln befreien, ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν 12, 200; wie δέσμ' ἀναλῦσαι Ar. Pax 1038; vgl. ἀνελύσατο χαίτην Diosc. 15 (IX, 340); Pind. ἀνὰ δ' ἔλυσεν ὀφθαλμόν, er lös'te das vom Todesdunkel umfangene Auge, erlangte für ihn das Leben, N. 10, 90, übh. retten. In der Schiffersprache mit u. ohne ἄγκυραν, die Anker lichten, das Schiff losbinden, abfahren, u. allgemeiner auch zu Lande; vom Heere, weggehen, aufbrechen, ἀνέλυσαν ἐκ τῶν τόπων Pol. 2, 32; ἀνέλυε τὴν αὐτὴν ὁδόν, ἐν ᾑπερ ἧκε 4, 68; εἰς τόπον 5, 29, 8, u. so Sp. – 2) aufheben, zerstören, bes. Gesetze, Verfassungen abschaffen oder ändern (gewöhnlicher καταλύειν), Plut. Flam. 19; ἀναλύσοιτο ist pass., Xen. Hell. 7, 5, 18; ἁμαρτίας ἀναλύεσθαι, wieder gut machen, Dem. 14, 34; vgl. Xen. Hell. 7, 5, 18. – 3) Schwierigkeiten lösen, Fragen beantworten, bes. von Aristot. an; auch geometrische Aufgaben, Plut. [υ bleibt kurz im perf. u. aor. pass., ist aber abweichend lang in den hom. Formen ἀλλύεσκεν u. ἀλλύουσα, u. bei Ap. Rh. 4, 150 in ἀνελύετο, wo υ in der Arsis steht.].
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> [[délier]] : [[ἱστόν]] OD [[défaire une trame]] ; ἐκ δεσμῶν τινα OD dégager qqn de ses liens ; <i>fig.</i> [[ἀν]]. τινὰ καταδίκης ÉL absoudre qqn d'une accusation;<br /><b>2</b> [[dissoudre]];<br /><b>3</b> [[analyser]] ; [[examiner en détail]];<br /><b>4</b> [[résoudre]] (un problème);<br /><b>5</b> [[détruire]], [[abolir]] : [[ἀναλύω εὐχήν]] LUC [[faire qu'une prière reste sans effet]];<br /><b>6</b> <i>abs.</i> [[lever l'ancre]] ; [[partir]];<br />[[NT]]: [[revenir]] ; [[mourir]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[λύω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἀναλύω:''' эп. [[ἀλλύω]]<br /><b class="num">1</b> [[распускать]] ([[ἱστόν]] Hom., Plut.; med. χαίτην Anth.);<br /><b class="num">2</b> [[раскручивать]], [[разматывать]] (τὰ [[βομβύκια]] Arst.);<br /><b class="num">3</b> воен. [[развертывать]] (τὴν παράταξιν Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[развязывать]], [[распутывать]] ([[δεσμά]] Arph.);<br /><b class="num">5</b> [[растапливать]], [[плавить]]: τῆς χιόνος ἀναλυομένης Plut. во время таяния снега;<br /><b class="num">6</b> [[освобождать]] (τινὰ ἐκ δεσμῶν Hom.): ἀ. ὀφθαλμόν Pind. in tmesi возвращать зрение, перен. [[воскрешать]];<br /><b class="num">7</b> [[разлагать]], [[расчленять]] (τι εἴς τι Plat., Arst., Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[исследовать]], [[анализировать]] (τὰ σχήματα τῶν κατηγοριῶν Arst.);<br /><b class="num">9</b> [[разрешать]], [[решать]] (''[[sc.]]'' τὰ γεωμετρικὰ προβλήματα Plut.);<br /><b class="num">10</b> преимущ. med. [[заглаживать]], [[искупать]] (τὰς πρός τινα ἁμαρτίας Dem.);<br /><b class="num">11</b> [[отменять]], [[аннулировать]] (πάσας ἐκδώσεις καὶ μισθώσεις καὶ ὠνάς Plut.);<br /><b class="num">12</b> [[приостанавливать]], [[прекращать]] (τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] πάντα Xen.);<br /><b class="num">13</b> [[сниматься с якоря]], перен. [[отправляться]], [[уходить]] (ἐκ τῶν τόπων Polyb.): εἰς παραχειμασίαν ἀναλῦσαι Polyb. [[отправиться на зимние квартиры]];<br /><b class="num">14</b> [[отходить]] (в вечность), [[умирать]] NT;<br /><b class="num">15</b> [[возвращаться]]: προσδέχεσθαί τινα, [[πότε]] ἀναλύσῃ NT поджидать кого-л., пока он не вернется.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἀναλύω''': Ἐπ. ἀλλύω· ἀνλύω Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 1028. 55: μέλλ. ἀναλύσω: (ἴδε λύω διὰ τοὺς σχηματισμοὺς καὶ τὴν προσῳδίαν: ὁ Ὅμ. ἔχει ἀλλύουσα, ἀλλύεσκε [[μετὰ]] ῠ). Λύω, «λύνω», [[διαλύω]], ἐπὶ τοὺ ἱστοῦ τῆς Πηνελόπης, νύκτας δ’ ἀλλύεσκεν, ἀνέλυεν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἠματίη μὲν ὑφαίνεσκεν, ὕφαινεν, Ὀδ. Β. 105· ἀλλύουσαν .. ἀγλαὸν ἱστόν, ἀναλύουσαν, [[αὐτόθι]] Β. 109, κτλ.· ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι [[αὐτόθι]] Ι. 178, κτλ. 2) [[ἀπολύω]], ἀπελευθερῶ, ἐμέ τ’ ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν [[αὐτόθι]] Μ. 200 ([[οὐδαμοῦ]] ἐν Ἰλιάδι)· [[ἀπαλλάσσω]], «τὸ ἀναίτιον οὖν [[βρέφος]] ἀναλύοντες τῆς καταδίκης» Αἰλ. Π. Ἱ. 5. 18. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., λύω κατὰ διαφόρους ἐννοίας: 1) «λύνω», [[οὐδέποτε]] ζώνην ἀναλύεται Καλλ. εἰς Δῆλ. 237, κατὰ μέσ. τύπον, πρβλ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 5. 19, 11. 2) ἀποδίδω εἰς νεκρὸν τὴν χρῆσιν τῶν ὀφθαλμῶν αὑτοῦ καὶ τῆς γλώσσης, ἀνὰ δ’ ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, [[ἔπειτα]] δὲ φωνάν χαλκομίτρα Κάστορος Πινδ. Ν. 10 ἐν τέλ. 3) [[διαλύω]] τὴν ὕλην εἰς τὰ συστατικὰ αὑτῆς ἢ στοιχεῖα, ἐς αὐτὰ [[ταῦτα]] Τίμ. Λοκρ. 102D: [[διαλύω]], [[τήκω]] χιόνια, κττ., Πλούτ. 2. 898Α. β) [[ἀναλύω]] τι εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, [[ἐξετάζω]], Ψευδο-Φωκυλ. 96: - ἐρευνῶ τι ἀναλυτικῶς, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 3. 11. 4) ἐν τῇ λογικῇ τοῦ Ἀριστ., [[ἀναλύω]] συλλογισμὸν εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, ὁ αὐτ. Ἀναλυτ. Πρ. 1. 32, 2, καὶ ἀλλ.: πρβλ. [[ἀνάλυσις]] Ι. 3. 5) ἀκυρῶ, [[διαγράφω]], Δημ. 584. 16, πρβλ. 187. 25, Πλούτ., κτλ., ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ κατὰ μέσ. τύπον [[ἐξαλείφω]], [[κάμνω]] τι νὰ λησμονηθῇ, ἐπὶ σφαλμάτων, πάντα [[ταῦτα]] Ξεν. Ἑλλ. 7. 5, 18· ἁμαρτίας Δημ. 187. 24. 6) [[καταπαύω]], [[διακόπτω]], θέτω [[τέρμα]] εἴς τι, καὶ [[ὅταν]] [[ἀναγρία]] ἐμπίπτῃ, ἀναλύειν χρὴ τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] πάντα Ξεν. Κυν. 5. 34. 7) λύω [[πρόβλημα]], κτλ., Πλούτ. 2. 792D, Βυττεμ. [[αὐτόθι]] 133Β. 8) λύω τὴν μαγγανείαν, «ξεμαγεύω», «πεφαρμάκευσ’, ὦ γλυκύτατε, ἀναλυθεὶς [[μόλις]]», «ξεμαγευθείς», Μένανδ. ἐν «Ἥρῳ» 4, πρβλ. Ἀλβέρτ. Ἡσύχ. σ. 330. ΙΙΙ. ἀμετάβ., λύω τὰ πρυμνήσια καλῴδια, αἵρω τὴν ἄγκυραν καὶ ἑπομ. [[ἀποπλέω]], [[ἀπέρχομαι]], Πολύβ. 3. 69. 14, Βαβρ. 42, 8, Χρησμ. Σιβυλλ. 8. 55, κτλ.: - μεταφ., ἐπὶ τοῦ θανάτου, ἐς θεοὺς ἀνέλυσα Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 340. 7· [[ὅθεν]] καὶ ἀπολύτως, [[ἀποθνήσκω]] (πρβλ. [[ἀνάλυσις]] ΙΙ.), Ἐπιστ. πρὸς Φιλ. α΄, 23, Ἐπιγρ. Ἑλλ. 713. 2) [[ὑποστρέφω]], [[ἐπανέρχομαι]], Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιβ΄, 36· ἐξ ᾅδου Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. β΄, 1).
|lstext='''ἀναλύω''': Ἐπ. ἀλλύω· ἀνλύω Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 1028. 55: μέλλ. ἀναλύσω: (ἴδε λύω διὰ τοὺς σχηματισμοὺς καὶ τὴν προσῳδίαν: ὁ Ὅμ. ἔχει ἀλλύουσα, ἀλλύεσκε μετὰ ῠ). Λύω, «λύνω», [[διαλύω]], ἐπὶ τοὺ ἱστοῦ τῆς Πηνελόπης, νύκτας δ’ ἀλλύεσκεν, ἀνέλυεν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἠματίη μὲν ὑφαίνεσκεν, ὕφαινεν, Ὀδ. Β. 105· ἀλλύουσαν .. ἀγλαὸν ἱστόν, ἀναλύουσαν, [[αὐτόθι]] Β. 109, κτλ.· ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι [[αὐτόθι]] Ι. 178, κτλ. 2) [[ἀπολύω]], ἀπελευθερῶ, ἐμέ τ’ ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν [[αὐτόθι]] Μ. 200 ([[οὐδαμοῦ]] ἐν Ἰλιάδι)· [[ἀπαλλάσσω]], «τὸ ἀναίτιον οὖν [[βρέφος]] ἀναλύοντες τῆς καταδίκης» Αἰλ. Π. Ἱ. 5. 18. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., λύω κατὰ διαφόρους ἐννοίας: 1) «λύνω», [[οὐδέποτε]] ζώνην ἀναλύεται Καλλ. εἰς Δῆλ. 237, κατὰ μέσ. τύπον, πρβλ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 5. 19, 11. 2) ἀποδίδω εἰς νεκρὸν τὴν χρῆσιν τῶν ὀφθαλμῶν αὑτοῦ καὶ τῆς γλώσσης, ἀνὰ δ’ ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, [[ἔπειτα]] δὲ φωνάν χαλκομίτρα Κάστορος Πινδ. Ν. 10 ἐν τέλ. 3) [[διαλύω]] τὴν ὕλην εἰς τὰ συστατικὰ αὑτῆς ἢ στοιχεῖα, ἐς αὐτὰ [[ταῦτα]] Τίμ. Λοκρ. 102D: [[διαλύω]], [[τήκω]] χιόνια, κττ., Πλούτ. 2. 898Α. β) [[ἀναλύω]] τι εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, [[ἐξετάζω]], Ψευδο-Φωκυλ. 96: - ἐρευνῶ τι ἀναλυτικῶς, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 3. 11. 4) ἐν τῇ λογικῇ τοῦ Ἀριστ., [[ἀναλύω]] συλλογισμὸν εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, ὁ αὐτ. Ἀναλυτ. Πρ. 1. 32, 2, καὶ ἀλλ.: πρβλ. [[ἀνάλυσις]] Ι. 3. 5) ἀκυρῶ, [[διαγράφω]], Δημ. 584. 16, πρβλ. 187. 25, Πλούτ., κτλ., ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ κατὰ μέσ. τύπον [[ἐξαλείφω]], [[κάμνω]] τι νὰ λησμονηθῇ, ἐπὶ σφαλμάτων, πάντα [[ταῦτα]] Ξεν. Ἑλλ. 7. 5, 18· ἁμαρτίας Δημ. 187. 24. 6) [[καταπαύω]], [[διακόπτω]], θέτω [[τέρμα]] εἴς τι, καὶ [[ὅταν]] [[ἀναγρία]] ἐμπίπτῃ, ἀναλύειν χρὴ τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] πάντα Ξεν. Κυν. 5. 34. 7) λύω [[πρόβλημα]], κτλ., Πλούτ. 2. 792D, Βυττεμ. [[αὐτόθι]] 133Β. 8) λύω τὴν μαγγανείαν, «ξεμαγεύω», «πεφαρμάκευσ’, ὦ γλυκύτατε, ἀναλυθεὶς [[μόλις]]», «ξεμαγευθείς», Μένανδ. ἐν «Ἥρῳ» 4, πρβλ. Ἀλβέρτ. Ἡσύχ. σ. 330. ΙΙΙ. ἀμετάβ., λύω τὰ πρυμνήσια καλῴδια, αἵρω τὴν ἄγκυραν καὶ ἑπομ. [[ἀποπλέω]], [[ἀπέρχομαι]], Πολύβ. 3. 69. 14, Βαβρ. 42, 8, Χρησμ. Σιβυλλ. 8. 55, κτλ.: - μεταφ., ἐπὶ τοῦ θανάτου, ἐς θεοὺς ἀνέλυσα Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 340. 7· [[ὅθεν]] καὶ ἀπολύτως, [[ἀποθνήσκω]] (πρβλ. [[ἀνάλυσις]] ΙΙ.), Ἐπιστ. πρὸς Φιλ. α΄, 23, Ἐπιγρ. Ἑλλ. 713. 2) [[ὑποστρέφω]], [[ἐπανέρχομαι]], Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιβ΄, 36· ἐξ ᾅδου Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. β΄, 1).
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> délier : [[ἱστόν]] OD défaire une trame ; [[ἐκ]] δεσμῶν τινα OD dégager qqn de ses liens ; <i>fig.</i> [[ἀν]]. τινὰ καταδίκης ÉL absoudre qqn d’une accusation;<br /><b>2</b> dissoudre;<br /><b>3</b> analyser ; examiner en détail;<br /><b>4</b> résoudre (un problème);<br /><b>5</b> détruire, abolir : [[ἀν]]. εὐχήν LUC faire qu’une prière reste sans effet;<br /><b>6</b> <i>abs.</i> lever l’ancre ; partir.<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[λύω]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 29:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=<b>ἀνᾰλῠω</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[loosen]] ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, [[ἔπειτα]] δὲ φωνὰν χαλκομίτρα Κάστορος sc. [[Ζεύς]] i. e. freed, revived (N. 10.90) μόρσιμ' ἀνα[λ]ύεν [[Ζεὺς]] ὁ [[θεῶν]] σκοπὸς οὐ [[τόλμα]] (i. e. [[undo]], met. [[from]] [[spinning]]) (Pae. 6.94)
|sltr=<b>ἀνᾰλῠω</b> [[loosen]] ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, [[ἔπειτα]] δὲ φωνὰν χαλκομίτρα Κάστορος ''[[sc.]]'' [[Ζεύς]] i. e. freed, revived (N. 10.90) μόρσιμ' ἀνα[λ]ύεν [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὁ [[θεῶν]] σκοπὸς οὐ [[τόλμα]] (i. e. [[undo]], met. [[from]] [[spinning]]) (Pae. 6.94)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ép. y dór. [[ἀλλύω]] <i>Od</i>.2.105, <i>ICr</i>.4.72.6.49 (V a.C.); ἀνλύω <i>Hymn.Is</i>.145<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [tema de pres. ῡ, menos ép. ῠ, excepto ἀλλουσα <i>Od</i>.2.109, ἀλλεσκε <i>Od</i>.2.105; tema de fut. y aor. act. ῡ; tema de fut. y aor. act. y med. ῡ; tema de perf. y aor. pas. ῠ]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. eol. ἀναλυέμεν Ps.Phoc.102, dór. ἀναλύεν Pi.<i>Fr</i>.52f.94, med.-pas. cret. ἀλλύεθθαι <i>ICr</i>.4.72.2.30 (V a.C.); impf. ἀλλύεσκεν <i>Od</i>.2.105; aor. part. med. cret. ἀλλυσαμένοι <i>ICr</i>.4.72.6.49 (V a.C.); aor. act. falsa graf. ἀναλῆσαι Hsch.]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> de cosas y seres animados<br /><b class="num">1</b> en gener. c. ac. de cosas [[soltar hacia arriba]], [[abrir]] ἱερὴν ... κίστην Euph.9.5<br /><b class="num">•</b>pero en gener. simpl. [[soltar]] [[ἀνά]] τε πρυμνήσια λῦσαι <i>Od</i>.9.178<br /><b class="num">•</b>de la tela de Penélope [[soltar]], [[destejer]] νύκτας δ' ἀλλύεσκεν (ἱστόν) <i>Od</i>.2.105, cf. 109<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent., del capullo de un gusano, Arist.<i>HA</i> 551<sup>b</sup>14<br /><b class="num">•</b>[[soltar]] de los cables de una nave, Nonn.<i>D</i>.39.217<br /><b class="num">•</b>gener. en v. med. [[soltarse]], [[desanudarse]] μίτρας τ' ἀλλύσαντο Hes.<i>Fr</i>.1.4, μίτρην, ἀναλύεται Call.<i>Del</i>.222, ζώνην Call.<i>Del</i>.237<br /><b class="num">•</b>[[soltarse]], [[desabrocharse]] περόνας τ' ἀναλυσαμένα Ibyc.35<br /><b class="num">•</b>fig. ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, ἔπειτα δὲ φωνάν ... Κάστορος dejó en libertad la vista (le abrió los ojos), y luego la voz ... de Cástor e.d. le devolvió la vida</i> Pi.<i>N</i>.10.90.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de pers. o anim. y gen. o prep. c. gen. [[soltar]], [[librar]] ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν <i>Od</i>.12.200, τὸ ἀναίτιον ... [[βρέφος]] ... τῆς καταδίκης Ael.<i>VH</i> 5.18, πόρδαλιν ... λεπάδνων Nonn.<i>D</i>.42.20<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[rescatar]] ἐπὶ τοι ἀλλυσαμένοι ɛ̄μεν <i>ICr</i>.4.72.6.49 (Gortina V a.C.), cf. Hsch.s.u. ἀναλυσάμενος, en v. pas. <i>ICr</i>.4.72.2.30, 34 (Gortina V a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[librar de una deuda]] πρίν κ' ἀλλύσɛ̄ται ὁ καταθένς <i>ICr</i>.4.72.10.26 (Gortina V a.C.).<br /><b class="num">3</b> [[librar de un hechizo]], [[desencantar]] ἀνάλυσόν με ... καὶ ... ποίησον ἄνθρωπον Luc.<i>Vit.Auct</i>.25, cf. Ant.Lib.22.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser desintoxicado]] tras la ingestión de veneno o droga, Men.<i>Her.Fr</i>.5.<br /><b class="num">II</b> de abstr. [[deshacer]], [[anular]] μόρσιμ' ἀνα[λ] ύεν Ζεὺς ... οὐ τόλμα Pi.<i>Fr</i>.52f.94, cf. D.21.218, Plu.<i>Sol</i>.25, la influencia planetaria, Ptol.<i>Tetr</i>.3.11.15, ὁ ὀνειδισμὸς τὰ τετυλωμένα ἀναλύων τῶν παθῶν Clem.Al.<i>Paed</i>.1.8.65<br /><b class="num">•</b>[[derrocar]] βασιλέα Philostr.<i>VA</i> 5.35<br /><b class="num">•</b>[[suspender]] τὰ περὶ τὸ κυνηγέσιον πάντα X.<i>Cyn</i>.5.34<br /><b class="num">•</b>[[reparar]], [[saldar]] faltas, X.<i>HG</i> 7.5.18, D.14.34, χρέος <i>IO</i> 16.8.<br /><b class="num">III</b> cien.<br /><b class="num">1</b> [[descomponer en sus elementos]] τὰ σώματα ... ἐς αὔταυτα ἀναλύοντα Ti.Locr.102d, οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.Phoc.102<br /><b class="num">•</b>esp. en sent. mat. y lóg. [[analizar]], [[reducir a sus elementos]] ἀναλύειν ... ὥσπερ [[διάγραμμα]] Arist.<i>EN</i> 1112<sup>b</sup>20, <i>SE</i> 175<sup>a</sup>28, cf. Plu.2.792d, Papp.634.2, en v. pas. ἑκάτερα δὲ ταῦτα ἐπὶ τέλει ἀναλυθήσεται Archim.<i>Sph.Cyl</i>.2.4, ἀναλυόμενος τόπος corpus analítico</i> de enunciados geométricos, Papp.672.4, a veces simpl. ὁ ἀναλυόμενος Papp.636.18<br /><b class="num">•</b>gener. de otras cosas [[analizar]], [[estudiar]] τὸ σύστημα τῶν σωματικῶν ἀγαθῶν Ph.1.257, cf. Dam.<i>Pr</i>.2, τοὺς μύθους ... ἀναλύοντος ἐς λόγους πιθανούς Iul.<i>Or</i>.3.74d, ἀ. τὸν Ἴνδον analizar el curso del Indo</i> Plu.2.133b.<br /><b class="num">2</b> otros usos cien.: lóg. [[reducir]] el silogismo a sus diferentes figuras, Arist.<i>APr</i>.47<sup>a</sup>4<br /><b class="num">•</b>mat. [[reducir]], [[convertir]] τὰ σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero <i>Geom</i>.5.8 (p.204.30), cf. <i>PMich</i>.145.3.3.2 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>gram. [[reducir]], [[transformar]] πᾶσα κτητικὴ [[ἀντωνυμία]] ... εἰς γενικὴν ἀναλύεται todo pronombre posesivo ... puede reducirse a genitivo posesivo</i> A.D.<i>Synt</i>.62.15.<br /><b class="num">B</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[retirarse]] de pers., Plb.3.69.14, I.<i>AI</i> 6.52, 11.34, Babr.42.8, μεθ' ἡσυχίας <i>UPZ</i> 8.17, cf. 161.30, 162.2.16 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>de la asamblea [[levantarse]], [[disolverse]] ἡ σύνοδος ἀναλύειν ἤμελλε Eus.<i>VC</i> 3.21<br /><b class="num">•</b>esp. de la vida ἐς δὲ θεοὺς ἀνέλυσα καὶ ἀθανάτοισι μέτειμι <i>GVI</i> 961.7 (Misia II/III a.C.), ἐκ τοῦ ζῆν Diog.Oen.2.2.11<br /><b class="num">•</b>[[morir]], <i>Ep.Phil</i>.1.23, <i>IG</i> 14.1794 (Roma).<br /><b class="num">2</b> [[volver]], [[regresar]] ἐκ εὐωχίας Call.<i>Dieg</i>.4.38 (<i>Fr</i>.102), ἐξ ᾅδου LXX <i>Sap</i>.2.1, ἐκ τῶν γάμων <i>Eu.Luc</i>.12.36, τὴν αὐτὴν ὁδόν Plb.4.68.4, εἰς τὸ τεταγμένον a su puesto</i>, <i>PTaur</i>.1.2.16 (II a.C.), πρὸς τὴν μητέρ' [[αὐτοῦ]] <i>UPZ</i> 19.29 (II a.C.).<br /><b class="num">3</b> en v. med. [[relajarse]] αἱ κοιλίαι Arist.<i>GA</i> 728<sup>a</sup>15, Dsc.5.3.<br /><b class="num">4</b> en v. med. [[fundirse]], [[derretirse]] la nieve, Plu.2.898a.
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 32: Line 35:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=[[future]] ἀναλύσω; 1st aorist ἀνέλυσα;<br /><b class="num">1.</b> to [[unloose]], [[undo]] [[again]] (as, [[woven]] threads).<br /><b class="num">2.</b> to [[depart]], German aufbrechen, [[break]] up ([[see]] [[ἀνάλυσις]], 2), so [[very]] [[often]] in Greek writings; to [[depart]] from [[life]]: Lucian, Philops c. 14 [[ὀκτωκαιδεκαέτης]] ὤν ἀνελυεν; [[add]] Aelian v. h. 4,23; (ἀνέλυσεν ὁ [[ἐπίσκοπος]] [[Πλάτων]] ἐν κυρίῳ, Acta et [[mart]]. Matth. § 31)). to [[return]], ἐκ [[τῶν]] γάμων, Buttmann, 145 (127); for examples) cf. Kuinoel (and Wetstein) at the [[passage]]; Grimm on 2 Maccabees 8:25.
|txtha=[[future]] ἀναλύσω; 1st aorist ἀνέλυσα;<br /><b class="num">1.</b> to [[unloose]], [[undo]] [[again]] (as, [[woven]] threads).<br /><b class="num">2.</b> to [[depart]], German aufbrechen, [[break]] up ([[see]] [[ἀνάλυσις]], 2), so [[very]] [[often]] in Greek writings; to [[depart]] from [[life]]: Lucian, Philops c. 14 [[ὀκτωκαιδεκαέτης]] ὤν ἀνελυεν; [[add]] Aelian v. h. 4,23; (ἀνέλυσεν ὁ [[ἐπίσκοπος]] [[Πλάτων]] ἐν κυρίῳ, Acta et [[mart]]. Matth. § 31)). to [[return]], ἐκ τῶν γάμων, Buttmann, 145 (127); for examples) cf. Kuinoel (and Wetstein) at the [[passage]]; Grimm on 2 Maccabees 8:25.
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 38: Line 41:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀναλύω:''' Επικ. ἀλ-[[λύω]]· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. [[ἀλλύεσκε]] [ῡ]· Επικ. θηλ. μτχ. [[ἀλλύουσα]]· μέλ. <i>-λύσω</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], λέγεται για τον ιστό της Πηνελόπης, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[ελευθερώνω]], [[αποδεσμεύω]], [[απολύω]], <i>ἐκ δεσμῶν</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., <i>ἀν. ὀφθαλμόν</i>, <i>φωνάν</i>, δηλ. [[αποκαθιστώ]] τη [[χρήση]] της όρασης και της φωνής σε νεκρό, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αναλύω]], σε Αριστ.<br /><b class="num">3.</b> [[τερματίζω]] [[κάτι]], σε Ξεν.· [[καταργώ]], [[ακυρώνω]], σε Δημ. — Μέσ., [[εξαλείφω]] λάθη, σε Ξεν., Δημ.<br /><b class="num">III. 1.</b> αμτβ., [[λύνω]] τα πρυμνήσια [[σχοινιά]], [[σηκώνω]] την [[άγκυρα]], [[αποπλέω]], σε Πολύβ.· μεταφ., λέγεται για θάνατο, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> [[επανέρχομαι]], [[επιστρέφω]], στο ίδ.
|lsmtext='''ἀναλύω:''' Επικ. ἀλ-[[λύω]]· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. [[ἀλλύεσκε]] [ῡ]· Επικ. θηλ. μτχ. [[ἀλλύουσα]]· μέλ. <i>-λύσω</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], λέγεται για τον ιστό της Πηνελόπης, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[ελευθερώνω]], [[αποδεσμεύω]], [[απολύω]], <i>ἐκ δεσμῶν</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., <i>ἀν. ὀφθαλμόν</i>, <i>φωνάν</i>, δηλ. [[αποκαθιστώ]] τη [[χρήση]] της όρασης και της φωνής σε νεκρό, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αναλύω]], σε Αριστ.<br /><b class="num">3.</b> [[τερματίζω]] [[κάτι]], σε Ξεν.· [[καταργώ]], [[ακυρώνω]], σε Δημ. — Μέσ., [[εξαλείφω]] λάθη, σε Ξεν., Δημ.<br /><b class="num">III. 1.</b> αμτβ., [[λύνω]] τα πρυμνήσια [[σχοινιά]], [[σηκώνω]] την [[άγκυρα]], [[αποπλέω]], σε Πολύβ.· μεταφ., λέγεται για θάνατο, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> [[επανέρχομαι]], [[επιστρέφω]], στο ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀναλύω:''' эп. [[ἀλλύω]]<br /><b class="num">1)</b> распускать ([[ἱστόν]] Hom., Plut.; med. χαίτην Anth.);<br /><b class="num">2)</b> раскручивать, разматывать (τὰ [[βομβύκια]] Arst.);<br /><b class="num">3)</b> воен. развертывать (τὴν παράταξιν Plut.);<br /><b class="num">4)</b> развязывать, распутывать ([[δεσμά]] Arph.);<br /><b class="num">5)</b> растапливать, плавить: τῆς χιόνος ἀναλυομένης Plut. во время таяния снега;<br /><b class="num">6)</b> освобождать (τινὰ ἐκ δεσμῶν Hom.): ἀ. ὀφθαλμόν Pind. in tmesi возвращать зрение, перен. воскрешать;<br /><b class="num">7)</b> разлагать, расчленять (τι εἴς τι Plat., Arst., Plut.);<br /><b class="num">8)</b> исследовать, анализировать (τὰ σχήματα τῶν κατηγοριῶν Arst.);<br /><b class="num">9)</b> (раз)решать (sc. τὰ γεωμετρικὰ προβλήματα Plut.);<br /><b class="num">10)</b> преимущ. med. заглаживать, искупать (τὰς πρός τινα ἁμαρτίας Dem.);<br /><b class="num">11)</b> отменять, аннулировать (πάσας ἐκδώσεις καὶ μισθώσεις καὶ ὠνάς Plut.);<br /><b class="num">12)</b> приостанавливать, прекращать (τὰ περὶ [[κυνηγέσιον]] πάντα Xen.);<br /><b class="num">13)</b> сниматься с якоря, перен. отправляться, уходить (ἐκ τῶν τόπων Polyb.): εἰς παραχειμασίαν ἀναλῦσαι Polyb. отправиться на зимние квартиры;<br /><b class="num">14)</b> отходить (в вечность), умирать NT;<br /><b class="num">15)</b> возвращаться: προσδέχεσθαί τινα, [[πότε]] ἀναλύσῃ NT поджидать кого-л., пока он не вернется.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[unloose]], [[undo]], of [[Penelope]]'s web, Od.<br /><b class="num">2.</b> to [[unloose]], set [[free]], [[release]], ἐκ δεσμῶν Od.<br /><b class="num">II.</b> [[after]] Hom., ἀν. ὀφθαλμόν, φωνάν, i. e. to [[restore]] to a [[dead]] man the use of his eyes and [[voice]], Pind.<br /><b class="num">2.</b> to [[analyse]], Arist.<br /><b class="num">3.</b> to put an end to a [[thing]], Xen.:— to [[abolish]], [[cancel]], Dem.:—Mid. to [[cancel]] faults, Xen., Dem.<br /><b class="num">III.</b> intr. to [[loose]] a [[ship]] from its moorings, [[weigh]] [[anchor]], [[depart]], Polyb.: —metaph., of [[death]], NTest.<br /><b class="num">2.</b> to [[return]], NTest.
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to [[unloose]], [[undo]], of [[Penelope]]'s web, Od.<br /><b class="num">2.</b> to [[unloose]], set [[free]], [[release]], ἐκ δεσμῶν Od.<br /><b class="num">II.</b> [[after]] Hom., ἀν. ὀφθαλμόν, φωνάν, i. e. to [[restore]] to a [[dead]] man the use of his eyes and [[voice]], Pind.<br /><b class="num">2.</b> to [[analyse]], Arist.<br /><b class="num">3.</b> to put an end to a [[thing]], Xen.:— to [[abolish]], [[cancel]], Dem.:—Mid. to [[cancel]] faults, Xen., Dem.<br /><b class="num">III.</b> intr. to [[loose]] a [[ship]] from its moorings, [[weigh]] [[anchor]], [[depart]], Polyb.: —metaph., of [[death]], NTest.<br /><b class="num">2.</b> to [[return]], NTest.
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':¢nalÚw 安那-呂哦<br />'''詞類次數''':動詞(2)<br />'''原文字根''':向上-釋放<br />'''字義溯源''':離散,歸回,釋放,回來,離開;由([[ἀνά]])*=上,回復)與([[λύω]])*=解開)組成。<br />'''同義字''':1) ([[ἀναλύω]])離散 2) ([[ἀναχωρέω]])退去 3) ([[ἀνίημι]])鬆開 4) ([[ἀπαλλάσσω]])轉離 5) ([[ἀπέρχομαι]])離去 6) ([[ἀποβαίνω]])上岸 7) ([[ἀπολείπω]])棄置 8) ([[ἀπολύω]])完全自由 9) ([[ἀποχωρέω]])走開 10) ([[ἀφίημι]] / [[ἐναφίημι]])遣去 11) ([[ἀφίστημι]])除去 12) ([[διαχωρίζω]])完全移開 13) ([[ἐγκαταλείπω]])離棄 14) ([[ἐλευθερόω]])釋放 15) ([[ἐξαιρέω]])撕開 16) ([[ἔξειμι1]])發出 17) ([[ἐξέρχομαι]] / [[διεξέρχομαι]] / [[ἐκβαίνω]])出來 18) ([[ἡσυχάζω]])安歇 19) ([[καταλείπω]])留下 20) ([[καταπαύω]])歇息 21) ([[κοπάζω]])困倦 22) ([[λύω]])解開 23) ([[μεταίρω]])去,離開 24) ([[παράγω]])領近 25) ([[παύω]])止住 26) ([[πορεύομαι]])走過 27) ([[ὑπάγω]])被帶去 28) ([[χαρίζομαι]])恩待 29) ([[χωρέω]])進到<br />'''出現次數''':總共(2);路(1);腓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 離(1) 腓1:23;<br />2) 回來(1) 路12:36
|sngr='''原文音譯''':¢nalÚw 安那-呂哦<br />'''詞類次數''':動詞(2)<br />'''原文字根''':向上-釋放<br />'''字義溯源''':離散,歸回,釋放,回來,離開;由([[ἀνά]])*=上,回復)與([[λύω]])*=解開)組成。<br />'''同義字''':1) ([[ἀναλύω]])離散 2) ([[ἀναχωρέω]])退去 3) ([[ἀνίημι]])鬆開 4) ([[ἀπαλλάσσω]])轉離 5) ([[ἀπέρχομαι]])離去 6) ([[ἀποβαίνω]])上岸 7) ([[ἀπολείπω]])棄置 8) ([[ἀπολύω]])完全自由 9) ([[ἀποχωρέω]])走開 10) ([[ἀφίημι]] / [[ἐναφίημι]])遣去 11) ([[ἀφίστημι]])除去 12) ([[διαχωρίζω]])完全移開 13) ([[ἐγκαταλείπω]])離棄 14) ([[ἐλευθερόω]])釋放 15) ([[ἐξαιρέω]])撕開 16) ([[ἔξειμι1]])發出 17) ([[ἐξέρχομαι]] / [[διεξέρχομαι]] / [[ἐκβαίνω]])出來 18) ([[ἡσυχάζω]])安歇 19) ([[καταλείπω]])留下 20) ([[καταπαύω]])歇息 21) ([[κοπάζω]])困倦 22) ([[λύω]])解開 23) ([[μεταίρω]])去,離開 24) ([[παράγω]])領近 25) ([[παύω]])止住 26) ([[πορεύομαι]])走過 27) ([[ὑπάγω]])被帶去 28) ([[χαρίζομαι]])恩待 29) ([[χωρέω]])進到<br />'''出現次數''':總共(2);路(1);腓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 離(1) 腓1:23;<br />2) 回來(1) 路12:36
}}
{{elmes
|esmgtx=[[deshacer]], [[librarse de]] c. ac. καταδέσμους ἀναλύσεις καὶ ἐχθροὺς νικήσεις <b class="b3">te librarás de encantamientos y vencerás a los enemigos</b> P IV 2177 ἀνάλυσόν μου τὴν σαπρὰν εἱμαρμένην <b class="b3">libérame de mi maligno destino</b> P XIII 634 abs. πρὸς φόβον καὶ ἀναλύων λέγε δυοῖν διὰ μαχαιρῶν διηχῆ λόγον <b class="b3">contra el miedo y para liberar di esta fórmula entre dos espadas</b> P LXX 26
}}
}}

Latest revision as of 11:57, 7 November 2024

English (LSJ)

(A), cause to wander, unsettle, βασιλέα Philostr.VA5.35.

(B), Ep. ἀλλύω (ἀνλύω Hymn.Is.145): (v. λύω for the tenses and prosody: Hom. has ἀλλύουσα, ἀλλύεσκε with ῡ):—
A unloose, undo, of Penelope's web, νύκτας δ' ἀλλύεσκεν Od.2.105; ἀλλύουσαν.. ἀγλαὸν ἱστόν ib.109, etc.; ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι ib. 9.178, etc.
2 unloose, set free, ἐμὲ δ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν ib. 12.200 (never in Il.), cf. Ant.Lib.22.4; ὀφθαλμόν, φωνάν Pi.N.10.90; τινὰ καταδίκης Ael.VH5.18.
3 Medic., relax, in Pass., Arist. GA728a15, Men.213, Dsc.5.3.
II undo in various senses:
1 unloose, ζώνην Call.Del.237; in Med., unwind a cocoon, Arist.HA551b14.
2 Astrol., nullify, of planetary influence, Ptol. Tetr. 133 (Pass.).
3 dissolve matter into its elements, ἐς αὐτὰ ταῦτα Ti.Locr.102d:—Pass., of snow, melt, Plu.2.898a.
b resolve into its elements, οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.-Phoc.102:—investigate analytically, διάγραμμα Arist.EN1112b20, Plu.2.792d, etc.:—Pass., Archim.Sph.Cyl.1.4; ὁ ἀναλυόμενος τόπος = the treasury of analysis, Papp.634.2; ἀναλύοντες καὶ ἀναλυόμενοι Dam.Pr.2; ἀ. τοὺς μύθους ἐς λόγους πιθανούς Jul.Or.2.74d.
4 in the Logic of Arist., reduce a syllogism, APr.47a4, al.; cf. ἀνάλυσις 1.4.
5 reduce, σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero *Geom.5.8.
6 Gramm., resolve, κτητικὰ εἰς γενικάς A.D.Synt.292.17.
7 do away, cancel, μόρσιμ' ἀ. Ζεὺς οὐ τολμᾷ Pi.Pae.6.94, cf. D.21.218, Plu.Sol.25, etc.: mostly in Med., cancel faults, πάντα ταῦτα X.HG7.5.18; ἁμαρτίας D.14.34; ἀλλύοιτό κα τὸ χρέος discharge the debt, prob. in GDI1151 (Olymp.).
8 suspend, τὰ περὶ κυνηγέσιον X.Cyn.5.34.
9 solve the problem of a thing, τὸν Ἰνδὸν ἀναλύω trace its source, Plu.2.133c.
10 release from a spell, Luc.Vit.Auct.25, cf. Hsch.:—Pass., Men.Her.Fr.6.
11 relieve, Ptol.Tetr.133 (Pass.).
III intr., loose from moorings, weigh anchor, and so, depart, go away, Plb.3.69.14, Babr.42.8, etc.: metaph., of death, ἐς θεοὺς ἀνέλυσα Epigr.Gr. 340.7 (Macestus): abs., die, Ep.Phil.1.23, IG14.1794; ἀ. ἐκ τοῦ ζῆν Diog.Oen.2.
2 return, Ev.Luc.12.36; ἐξ ᾅδου LXX Wi.2.1.

Spanish (DGE)

• Alolema(s): ép. y dór. ἀλλύω Od.2.105, ICr.4.72.6.49 (V a.C.); ἀνλύω Hymn.Is.145
• Prosodia: [tema de pres. ῡ, menos ép. ῠ, excepto ἀλλουσα Od.2.109, ἀλλεσκε Od.2.105; tema de fut. y aor. act. ῡ; tema de fut. y aor. act. y med. ῡ; tema de perf. y aor. pas. ῠ]
• Morfología: [pres. inf. eol. ἀναλυέμεν Ps.Phoc.102, dór. ἀναλύεν Pi.Fr.52f.94, med.-pas. cret. ἀλλύεθθαι ICr.4.72.2.30 (V a.C.); impf. ἀλλύεσκεν Od.2.105; aor. part. med. cret. ἀλλυσαμένοι ICr.4.72.6.49 (V a.C.); aor. act. falsa graf. ἀναλῆσαι Hsch.]
A tr.
I de cosas y seres animados
1 en gener. c. ac. de cosas soltar hacia arriba, abrir ἱερὴν ... κίστην Euph.9.5
pero en gener. simpl. soltar ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι Od.9.178
de la tela de Penélope soltar, destejer νύκτας δ' ἀλλύεσκεν (ἱστόν) Od.2.105, cf. 109
en v. med. mismo sent., del capullo de un gusano, Arist.HA 551b14
soltar de los cables de una nave, Nonn.D.39.217
gener. en v. med. soltarse, desanudarse μίτρας τ' ἀλλύσαντο Hes.Fr.1.4, μίτρην, ἀναλύεται Call.Del.222, ζώνην Call.Del.237
soltarse, desabrocharse περόνας τ' ἀναλυσαμένα Ibyc.35
fig. ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, ἔπειτα δὲ φωνάν ... Κάστορος dejó en libertad la vista (le abrió los ojos), y luego la voz ... de Cástor e.d. le devolvió la vida Pi.N.10.90.
2 c. ac. de pers. o anim. y gen. o prep. c. gen. soltar, librar ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν Od.12.200, τὸ ἀναίτιον ... βρέφος ... τῆς καταδίκης Ael.VH 5.18, πόρδαλιν ... λεπάδνων Nonn.D.42.20
en v. med. rescatar ἐπὶ τοι ἀλλυσαμένοι ɛ̄μεν ICr.4.72.6.49 (Gortina V a.C.), cf. Hsch.s.u. ἀναλυσάμενος, en v. pas. ICr.4.72.2.30, 34 (Gortina V a.C.)
en v. med. librar de una deuda πρίν κ' ἀλλύσɛ̄ται ὁ καταθένς ICr.4.72.10.26 (Gortina V a.C.).
3 librar de un hechizo, desencantar ἀνάλυσόν με ... καὶ ... ποίησον ἄνθρωπον Luc.Vit.Auct.25, cf. Ant.Lib.22.4
en v. pas. ser desintoxicado tras la ingestión de veneno o droga, Men.Her.Fr.5.
II de abstr. deshacer, anular μόρσιμ' ἀνα[λ] ύεν Ζεὺς ... οὐ τόλμα Pi.Fr.52f.94, cf. D.21.218, Plu.Sol.25, la influencia planetaria, Ptol.Tetr.3.11.15, ὁ ὀνειδισμὸς τὰ τετυλωμένα ἀναλύων τῶν παθῶν Clem.Al.Paed.1.8.65
derrocar βασιλέα Philostr.VA 5.35
suspender τὰ περὶ τὸ κυνηγέσιον πάντα X.Cyn.5.34
reparar, saldar faltas, X.HG 7.5.18, D.14.34, χρέος IO 16.8.
III cien.
1 descomponer en sus elementos τὰ σώματα ... ἐς αὔταυτα ἀναλύοντα Ti.Locr.102d, οὐ καλὸν ἁρμονίην ἀναλυέμεν ἀνθρώποιο Ps.Phoc.102
esp. en sent. mat. y lóg. analizar, reducir a sus elementos ἀναλύειν ... ὥσπερ διάγραμμα Arist.EN 1112b20, SE 175a28, cf. Plu.2.792d, Papp.634.2, en v. pas. ἑκάτερα δὲ ταῦτα ἐπὶ τέλει ἀναλυθήσεται Archim.Sph.Cyl.2.4, ἀναλυόμενος τόπος corpus analítico de enunciados geométricos, Papp.672.4, a veces simpl. ὁ ἀναλυόμενος Papp.636.18
gener. de otras cosas analizar, estudiar τὸ σύστημα τῶν σωματικῶν ἀγαθῶν Ph.1.257, cf. Dam.Pr.2, τοὺς μύθους ... ἀναλύοντος ἐς λόγους πιθανούς Iul.Or.3.74d, ἀναλύω τὸν Ἴνδον = analizar el curso del Indo Plu.2.133b.
2 otros usos cien.: lóg. reducir el silogismo a sus diferentes figuras, Arist.APr.47a4
mat. reducir, convertir τὰ σχοινία εἰς ὀργυιάς Hero Geom.5.8 (p.204.30), cf. PMich.145.3.3.2 (II a.C.)
gram. reducir, transformar πᾶσα κτητικὴ ἀντωνυμία ... εἰς γενικὴν ἀναλύεται todo pronombre posesivo ... puede reducirse a genitivo posesivo A.D.Synt.62.15.
B intr.
1 retirarse de pers., Plb.3.69.14, I.AI 6.52, 11.34, Babr.42.8, μεθ' ἡσυχίας UPZ 8.17, cf. 161.30, 162.2.16 (II a.C.)
de la asamblea levantarse, disolverse ἡ σύνοδος ἀναλύειν ἤμελλε Eus.VC 3.21
esp. de la vida ἐς δὲ θεοὺς ἀνέλυσα καὶ ἀθανάτοισι μέτειμι GVI 961.7 (Misia II/III a.C.), ἐκ τοῦ ζῆν Diog.Oen.2.2.11
morir, Ep.Phil.1.23, IG 14.1794 (Roma).
2 volver, regresar ἐκ εὐωχίας Call.Dieg.4.38 (Fr.102), ἐξ ᾅδου LXX Sap.2.1, ἐκ τῶν γάμων Eu.Luc.12.36, τὴν αὐτὴν ὁδόν Plb.4.68.4, εἰς τὸ τεταγμένον a su puesto, PTaur.1.2.16 (II a.C.), πρὸς τὴν μητέρ' αὐτοῦ UPZ 19.29 (II a.C.).
3 en v. med. relajarse αἱ κοιλίαι Arist.GA 728a15, Dsc.5.3.
4 en v. med. fundirse, derretirse la nieve, Plu.2.898a.

German (Pape)

[Seite 197] ion. u. Hom. ἀλλύω, 1) wieder auflösen, was geknüpft war, ἱστόν, die Fäden eines Gewebes, Od. 2, 105. 109; etwas angeknüpftes loslösen, losknüpfen, πρυμνήσια 9, 178 u. öfter in tmesi; vou Fesseln befreien, ἐμέ τ' ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν 12, 200; wie δέσμ' ἀναλῦσαι Ar. Pax 1038; vgl. ἀνελύσατο χαίτην Diosc. 15 (IX, 340); Pind. ἀνὰ δ' ἔλυσεν ὀφθαλμόν, er lös'te das vom Todesdunkel umfangene Auge, erlangte für ihn das Leben, N. 10, 90, übh. retten. In der Schiffersprache mit u. ohne ἄγκυραν, die Anker lichten, das Schiff losbinden, abfahren, u. allgemeiner auch zu Lande; vom Heere, weggehen, aufbrechen, ἀνέλυσαν ἐκ τῶν τόπων Pol. 2, 32; ἀνέλυε τὴν αὐτὴν ὁδόν, ἐν ᾑπερ ἧκε 4, 68; εἰς τόπον 5, 29, 8, u. so Sp. – 2) aufheben, zerstören, bes. Gesetze, Verfassungen abschaffen oder ändern (gewöhnlicher καταλύειν), Plut. Flam. 19; ἀναλύσοιτο ist pass., Xen. Hell. 7, 5, 18; ἁμαρτίας ἀναλύεσθαι, wieder gut machen, Dem. 14, 34; vgl. Xen. Hell. 7, 5, 18. – 3) Schwierigkeiten lösen, Fragen beantworten, bes. von Aristot. an; auch geometrische Aufgaben, Plut. [υ bleibt kurz im perf. u. aor. pass., ist aber abweichend lang in den hom. Formen ἀλλύεσκεν u. ἀλλύουσα, u. bei Ap. Rh. 4, 150 in ἀνελύετο, wo υ in der Arsis steht.].

French (Bailly abrégé)

1 délier : ἱστόν OD défaire une trame ; ἐκ δεσμῶν τινα OD dégager qqn de ses liens ; fig. ἀν. τινὰ καταδίκης ÉL absoudre qqn d'une accusation;
2 dissoudre;
3 analyser ; examiner en détail;
4 résoudre (un problème);
5 détruire, abolir : ἀναλύω εὐχήν LUC faire qu'une prière reste sans effet;
6 abs. lever l'ancre ; partir;
NT: revenir ; mourir.
Étymologie: ἀνά, λύω.

Russian (Dvoretsky)

ἀναλύω: эп. ἀλλύω
1 распускать (ἱστόν Hom., Plut.; med. χαίτην Anth.);
2 раскручивать, разматывать (τὰ βομβύκια Arst.);
3 воен. развертывать (τὴν παράταξιν Plut.);
4 развязывать, распутывать (δεσμά Arph.);
5 растапливать, плавить: τῆς χιόνος ἀναλυομένης Plut. во время таяния снега;
6 освобождать (τινὰ ἐκ δεσμῶν Hom.): ἀ. ὀφθαλμόν Pind. in tmesi возвращать зрение, перен. воскрешать;
7 разлагать, расчленять (τι εἴς τι Plat., Arst., Plut.);
8 исследовать, анализировать (τὰ σχήματα τῶν κατηγοριῶν Arst.);
9 разрешать, решать (sc. τὰ γεωμετρικὰ προβλήματα Plut.);
10 преимущ. med. заглаживать, искупать (τὰς πρός τινα ἁμαρτίας Dem.);
11 отменять, аннулировать (πάσας ἐκδώσεις καὶ μισθώσεις καὶ ὠνάς Plut.);
12 приостанавливать, прекращать (τὰ περὶ κυνηγέσιον πάντα Xen.);
13 сниматься с якоря, перен. отправляться, уходить (ἐκ τῶν τόπων Polyb.): εἰς παραχειμασίαν ἀναλῦσαι Polyb. отправиться на зимние квартиры;
14 отходить (в вечность), умирать NT;
15 возвращаться: προσδέχεσθαί τινα, πότε ἀναλύσῃ NT поджидать кого-л., пока он не вернется.

Greek (Liddell-Scott)

ἀναλύω: Ἐπ. ἀλλύω· ἀνλύω Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 1028. 55: μέλλ. ἀναλύσω: (ἴδε λύω διὰ τοὺς σχηματισμοὺς καὶ τὴν προσῳδίαν: ὁ Ὅμ. ἔχει ἀλλύουσα, ἀλλύεσκε μετὰ ῠ). Λύω, «λύνω», διαλύω, ἐπὶ τοὺ ἱστοῦ τῆς Πηνελόπης, νύκτας δ’ ἀλλύεσκεν, ἀνέλυεν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἠματίη μὲν ὑφαίνεσκεν, ὕφαινεν, Ὀδ. Β. 105· ἀλλύουσαν .. ἀγλαὸν ἱστόν, ἀναλύουσαν, αὐτόθι Β. 109, κτλ.· ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι αὐτόθι Ι. 178, κτλ. 2) ἀπολύω, ἀπελευθερῶ, ἐμέ τ’ ἐκ δεσμῶν ἀνέλυσαν αὐτόθι Μ. 200 (οὐδαμοῦ ἐν Ἰλιάδι)· ἀπαλλάσσω, «τὸ ἀναίτιον οὖν βρέφος ἀναλύοντες τῆς καταδίκης» Αἰλ. Π. Ἱ. 5. 18. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., λύω κατὰ διαφόρους ἐννοίας: 1) «λύνω», οὐδέποτε ζώνην ἀναλύεται Καλλ. εἰς Δῆλ. 237, κατὰ μέσ. τύπον, πρβλ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 5. 19, 11. 2) ἀποδίδω εἰς νεκρὸν τὴν χρῆσιν τῶν ὀφθαλμῶν αὑτοῦ καὶ τῆς γλώσσης, ἀνὰ δ’ ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, ἔπειτα δὲ φωνάν χαλκομίτρα Κάστορος Πινδ. Ν. 10 ἐν τέλ. 3) διαλύω τὴν ὕλην εἰς τὰ συστατικὰ αὑτῆς ἢ στοιχεῖα, ἐς αὐτὰ ταῦτα Τίμ. Λοκρ. 102D: διαλύω, τήκω χιόνια, κττ., Πλούτ. 2. 898Α. β) ἀναλύω τι εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, ἐξετάζω, Ψευδο-Φωκυλ. 96: - ἐρευνῶ τι ἀναλυτικῶς, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 3. 3. 11. 4) ἐν τῇ λογικῇ τοῦ Ἀριστ., ἀναλύω συλλογισμὸν εἰς τὰ στοιχεῖα αὑτοῦ, ὁ αὐτ. Ἀναλυτ. Πρ. 1. 32, 2, καὶ ἀλλ.: πρβλ. ἀνάλυσις Ι. 3. 5) ἀκυρῶ, διαγράφω, Δημ. 584. 16, πρβλ. 187. 25, Πλούτ., κτλ., ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ κατὰ μέσ. τύπον ἐξαλείφω, κάμνω τι νὰ λησμονηθῇ, ἐπὶ σφαλμάτων, πάντα ταῦτα Ξεν. Ἑλλ. 7. 5, 18· ἁμαρτίας Δημ. 187. 24. 6) καταπαύω, διακόπτω, θέτω τέρμα εἴς τι, καὶ ὅταν ἀναγρία ἐμπίπτῃ, ἀναλύειν χρὴ τὰ περὶ κυνηγέσιον πάντα Ξεν. Κυν. 5. 34. 7) λύω πρόβλημα, κτλ., Πλούτ. 2. 792D, Βυττεμ. αὐτόθι 133Β. 8) λύω τὴν μαγγανείαν, «ξεμαγεύω», «πεφαρμάκευσ’, ὦ γλυκύτατε, ἀναλυθεὶς μόλις», «ξεμαγευθείς», Μένανδ. ἐν «Ἥρῳ» 4, πρβλ. Ἀλβέρτ. Ἡσύχ. σ. 330. ΙΙΙ. ἀμετάβ., λύω τὰ πρυμνήσια καλῴδια, αἵρω τὴν ἄγκυραν καὶ ἑπομ. ἀποπλέω, ἀπέρχομαι, Πολύβ. 3. 69. 14, Βαβρ. 42, 8, Χρησμ. Σιβυλλ. 8. 55, κτλ.: - μεταφ., ἐπὶ τοῦ θανάτου, ἐς θεοὺς ἀνέλυσα Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 340. 7· ὅθεν καὶ ἀπολύτως, ἀποθνήσκω (πρβλ. ἀνάλυσις ΙΙ.), Ἐπιστ. πρὸς Φιλ. α΄, 23, Ἐπιγρ. Ἑλλ. 713. 2) ὑποστρέφω, ἐπανέρχομαι, Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιβ΄, 36· ἐξ ᾅδου Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. β΄, 1).

English (Autenrieth)

part. ἀλλύουσα, ipf. iter. ἀλλύεσκεν, aor. ἀνέλῦσαν, mid. fut. ἀναλύσεται: unite, unravel. (Od.)

English (Slater)

ἀνᾰλῠω loosen ἀνὰ δ' ἔλυσεν μὲν ὀφθαλμόν, ἔπειτα δὲ φωνὰν χαλκομίτρα Κάστορος sc. Ζεύς i. e. freed, revived (N. 10.90) μόρσιμ' ἀνα[λ]ύεν Ζεὺςθεῶν σκοπὸς οὐ τόλμα (i. e. undo, met. from spinning) (Pae. 6.94)

English (Strong)

from ἀνά and λύω; to break up, i.e. depart (literally or figuratively): depart, return.

English (Thayer)

future ἀναλύσω; 1st aorist ἀνέλυσα;
1. to unloose, undo again (as, woven threads).
2. to depart, German aufbrechen, break up (see ἀνάλυσις, 2), so very often in Greek writings; to depart from life: Lucian, Philops c. 14 ὀκτωκαιδεκαέτης ὤν ἀνελυεν; add Aelian v. h. 4,23; (ἀνέλυσεν ὁ ἐπίσκοπος Πλάτων ἐν κυρίῳ, Acta et mart. Matth. § 31)). to return, ἐκ τῶν γάμων, Buttmann, 145 (127); for examples) cf. Kuinoel (and Wetstein) at the passage; Grimm on 2 Maccabees 8:25.

Greek Monolingual

ἀναλύω)
1. χωρίζω κάτι σύνθετο στα συστατικά του στοιχεία
2. διαλύω σώμα στερεάς μορφής, λειώνω (στα αρχ. στην παθ.)
3. ερευνώ, εξετάζω αναλυτικά, διερευνώ, λεπτολογώ
4. εκτυλίσσω, ξετυλίγω (στα αρχ. στη μέσ.)
5. (στη Λογική) αναλύω συλλογισμό στα στοιχεία του
νεοελλ.
1. χωρίζω μια σύνθεση σε μικρότερες ενότητες, απλοποιώ, απλουστεύω
2. καταστρέφω, αφανίζω
3. μέσ. κινούμαι με δυσκολία λόγω σωματικής αδυναμίας
4. παθ. παραλύω από σωματική ή ψυχική αιτία
αρχ.-μσν.
φεύγω από τη ζωή, πεθαίνω
αρχ.
1. λύνω, ξεδένω
2. (για ύφασμα) ξεϋφαίνω, ξεπλέκω
3. ελευθερώνω, απαλλάσσω
4. ξεφεύγω, γλυτώνω
5. ακυρώνω, καταργώ, αχρηστεύω
6. (για λάθη) κάνω να λησμονηθεί, εξαλείφω, διαγράφω
7. αποδίδω σε νεκρό τη χρήση τών ματιών και της γλώσσας του
8. (στην Ιατρ.) ηρεμώ, ξεκουράζομαι, χαλαρώνω
9. λύνω κάποιο πρόβλημα, επιλύω
10. λύνω το μάγια, ξεμαγεύω
11. επανορθώνω
12. απομακρύνομαι, αναχωρώ, φεύγω
13. σηκώνω την άγκυρα, αποπλέω
14. επανέρχομαι, επιστρέφω
15. βάζα τέρμα σε κάτι, διακόπτω, καταπαύω.
[ΕΤΥΜΟΛ. ανα- + λύω.
ΠΑΡ. ανάλυση (ις), αναλύτης
αρχ.
ἀναλυτήρ, ἀνάλυτος μσν.-νεοελλ. αναλύσιμος
νεοελλ.
ανάλυμα, αναλυμός, αναλυτής, αναλυτός].

Greek Monotonic

ἀναλύω: Επικ. ἀλ-λύω· Επικ. γʹ ενικ. παρατ. ἀλλύεσκε [ῡ]· Επικ. θηλ. μτχ. ἀλλύουσα· μέλ. -λύσω·
I. 1. χαλαρώνω, λύνω, λέγεται για τον ιστό της Πηνελόπης, σε Ομήρ. Οδ.
2. ελευθερώνω, αποδεσμεύω, απολύω, ἐκ δεσμῶν, στο ίδ.
II. 1. μετά τον Όμηρ., ἀν. ὀφθαλμόν, φωνάν, δηλ. αποκαθιστώ τη χρήση της όρασης και της φωνής σε νεκρό, σε Πίνδ.
2. αναλύω, σε Αριστ.
3. τερματίζω κάτι, σε Ξεν.· καταργώ, ακυρώνω, σε Δημ. — Μέσ., εξαλείφω λάθη, σε Ξεν., Δημ.
III. 1. αμτβ., λύνω τα πρυμνήσια σχοινιά, σηκώνω την άγκυρα, αποπλέω, σε Πολύβ.· μεταφ., λέγεται για θάνατο, σε Καινή Διαθήκη
2. επανέρχομαι, επιστρέφω, στο ίδ.

Middle Liddell

I. to unloose, undo, of Penelope's web, Od.
2. to unloose, set free, release, ἐκ δεσμῶν Od.
II. after Hom., ἀν. ὀφθαλμόν, φωνάν, i. e. to restore to a dead man the use of his eyes and voice, Pind.
2. to analyse, Arist.
3. to put an end to a thing, Xen.:— to abolish, cancel, Dem.:—Mid. to cancel faults, Xen., Dem.
III. intr. to loose a ship from its moorings, weigh anchor, depart, Polyb.: —metaph., of death, NTest.
2. to return, NTest.

Chinese

原文音譯:¢nalÚw 安那-呂哦
詞類次數:動詞(2)
原文字根:向上-釋放
字義溯源:離散,歸回,釋放,回來,離開;由(ἀνά)*=上,回復)與(λύω)*=解開)組成。
同義字:1) (ἀναλύω)離散 2) (ἀναχωρέω)退去 3) (ἀνίημι)鬆開 4) (ἀπαλλάσσω)轉離 5) (ἀπέρχομαι)離去 6) (ἀποβαίνω)上岸 7) (ἀπολείπω)棄置 8) (ἀπολύω)完全自由 9) (ἀποχωρέω)走開 10) (ἀφίημι / ἐναφίημι)遣去 11) (ἀφίστημι)除去 12) (διαχωρίζω)完全移開 13) (ἐγκαταλείπω)離棄 14) (ἐλευθερόω)釋放 15) (ἐξαιρέω)撕開 16) (ἔξειμι1)發出 17) (ἐξέρχομαι / διεξέρχομαι / ἐκβαίνω)出來 18) (ἡσυχάζω)安歇 19) (καταλείπω)留下 20) (καταπαύω)歇息 21) (κοπάζω)困倦 22) (λύω)解開 23) (μεταίρω)去,離開 24) (παράγω)領近 25) (παύω)止住 26) (πορεύομαι)走過 27) (ὑπάγω)被帶去 28) (χαρίζομαι)恩待 29) (χωρέω)進到
出現次數:總共(2);路(1);腓(1)
譯字彙編
1) 離(1) 腓1:23;
2) 回來(1) 路12:36

Léxico de magia

deshacer, librarse de c. ac. καταδέσμους ἀναλύσεις καὶ ἐχθροὺς νικήσεις te librarás de encantamientos y vencerás a los enemigos P IV 2177 ἀνάλυσόν μου τὴν σαπρὰν εἱμαρμένην libérame de mi maligno destino P XIII 634 abs. πρὸς φόβον καὶ ἀναλύων λέγε δυοῖν διὰ μαχαιρῶν διηχῆ λόγον contra el miedo y para liberar di esta fórmula entre dos espadas P LXX 26