σκίδνημι: Difference between revisions
οὐ λήψει τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐπὶ ματαίω → thou shalt not take the name of the Lord thy God in vain
m (Text replacement - "s’" to "s'") |
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.") |
||
(7 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=skidnimi | |Transliteration C=skidnimi | ||
|Beta Code=ski/dnhmi | |Beta Code=ski/dnhmi | ||
|Definition=collat. form of [[σκεδάννυμι]] ([[quod vide|q.v.]]), < | |Definition=collat. form of [[σκεδάννυμι]] ([[quod vide|q.v.]]),<br><span class="bld">A</span> [[disperse]], Heraclit.91, Aret.''SD''1.5, Plu.2.933d; used by Hom. in compd. [[διασκίδνημι]].<br><span class="bld">II</span> mostly Pass. [[σκίδναμαι]], only pres. and impf., to [[be spread]] or [[be scattered]], [[disperse]], freq. of a crowd or assembly, αὐτοὶ δ' ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε νέας τε Il.1.487; ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι Od.1.274; ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα ἕκαστος Il.19.277; ἐπὶ νῆας ἕκαστοι ἐσκίδναντ' ἰέναι 24.2; σκίδνασθ' ἐπὶ ἔργα ἕκαστος Od.2.252; <b class="b3">ἐσκίδναντο ἑὰ πρὸς δώμαθ' ἕκαστος</b> ib.258; of foam or spray, ὑψόσε δ' ἄχνη σκίδναται Il.11.308; of a cloud of dust, ὕψι δ' ἀέλλη σκίδναθ' ὑπὸ νεφέων 16.375; of a stream, ἀνὰ κῆπον ἅπαντα σκίδναται Od.7.130; also ὀδμὴ σκίδνατο ''h.Cer.''278; ὂψ σκιδναμένη Hes.''Th.''42; σκιδναμένα Simon.41 codd.Plu. (f.l. for [[κίδνημι]]); <b class="b3">σκιδναμένης ἐν στήθεσιν ὀργῆς</b> [[falsa lectio|f.l.]] in Sapph.27; <b class="b3">σκιδναμένης Δημήτερος</b>, i.e. [[at seedtime]], in [[spring]], Orac. ap. [[Herodotus|Hdt.]]7.142; <b class="b3">ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ</b> as the [[sun]] began to [[spread]] his [[light]], i.e. soon after [[sunrise]], Id.8.23; in Hp. of an odour, to [[be dissipated]], Loc.Hom.2; of the distribution of <b class="b3">τὸ πνεῦμα</b> through the system, ''Morb.Sacr.''7; also of the pupils, to [[be dilated]], αἱ κόραι σκίδνανται Id.''Int.''48 = ''Dieb.Judic.''3; elsewhere rare in Prose, [[Theophrastus|Thphr.]] ''Sens.''55,56; εὐωδία ἐκ πηγῆς -αμένη Plu.2.941f (not found in good Att., except compd. [[ἀποσκίδναμαι]] in Th.6.98). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés.</i><br />disperser, répandre;<br /><i>Pass.-Moy. plus us.</i> [[σκίδναμαι]] (<i>seul. prés., impf.</i> ἐσκιδνάμην, <i>ao. Pass.</i> ἐσκιδνάσθην) se disperser, se répandre, s'épancher.<br />'''Étymologie:''' R. Σκιδ, disperser ; cf. [[σκεδάννυμι]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=σκίδνημι [~ σκεδάννυμι] med. σκίδναμαι act. met acc. (caus.) uiteen doen gaan:. σκίδνησι καὶ πάλιν συνάγει hij (de godheid?) verstrooit en brengt weer samen (constructie onzeker) Heraclit. B 91. med.-pass. intrans. uiteengaan, zich verspreiden: van personen; οἳ … ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα ἕκαστος zij gingen uiteen, ieder naar zijn eigen schip Il. 19.277; κατὰ κλισίας τε νέας τε over hun tenten en schepen Il. 1.487; van zaken zich verspreiden, verstrooid raken; (κρήνη) ἀνὰ κῆπον … σκίδναται (de bron) sijpelt uit over de tuin Od. 7.130; ὀπὶ … σκιδναμένῃ door stem(geluid) dat in het rond klinkt Hes. Th. 42; ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ op het moment dat het zonlicht zich verspreidt Hdt. 8.23; geneesk. ook van pupillen zich verwijden. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''σκίδνημι:''' ион. [[σκίδναμι|σκίδνᾱμι]] (= [[σκεδάννυμι]]) рассеивать (τὴν δύναμίν τινος Plut.); преимущ. med. рассеиваться, развеиваться, расходиться: ἐπὶ [[σφέτερα]] σκίδνασθαι Hom. расходиться по своим домам; [[ὑψόσε]] [[ἄχνη]] σκίδναται Hom. пена разбрызгивается вверх; [[ἅμα]] ἡλίῳ σκιδναμένῳ Her. с первыми лучами солнца; σκιδναμένης Δημήτερος Her. в пору сева даров Деметры. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''σκίδνημι''': [[ἰσοδύναμος]] [[τύπος]] τῷ [[σκεδάννυμι]] (ὃ ἴδε), [[διασκορπίζω]], Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 1. 5, Πλούτ. 2. 933D· ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ συνθέτῳ [[διασκίδνημι]]. ΙΙ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει ἐν τῷ παθ. σκίδναμαι, καὶ σχεδὸν ἀπαντᾷ ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατατ. (παρ’ Ἱππ. 336. 3 ὁ Littré διώρθωσε σκεδασθῇ ἐξ Ἀντιγράφ.)· ― σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι ὡς πλῆθός τι ἢ [[συνάθροισις]], αὐτοὶ δ’ ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε [[νέας]] τε Ἰλ. Α. 487· ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι Ὀδ. Α. 274· ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα [[ἕκαστος]] Ἰλ. Τ. 277, Ψ. 3· ἐπὶ νῆας [[ἕκαστος]] ἐσκίδναντ’ ἰέναι Ω. 2· σκίδνασθ’ ἐπὶ ἔργα [[ἕκαστος]] Ὀδ. Β. 252· ἐσκίδναντο ἑὰ πρὸς δώμαθ’ [[ἕκαστος]] [[αὐτόθι]] 258· ἐπὶ ἀφροῦ θαλασσίου, [[ὑψόσε]] δ’ [[ἄχνη]] σκίδναται Ἰλ. Α. 308· ἐπὶ νέφους κονιορτοῦ, ὕψι δ’ [[ἄελλα]] σκίδναται Π. 375· ἐπὶ ῥεύματος ὕδατος, ἀνὰ κῆπον ἅπαντα σκίδναται Ὀδ. Η. 130· [[ὡσαύτως]], ὀδμὴ σκίδνατο Ὕμν. εἰς Δήμ. 279· ὂψ σκιδναμένη Ἡσ. Θ. 42· σκιδναμένα γᾶρυς Σιμωνίδ. 51· σκιδνάμεναι ἐν στάθεσιν ὀργαὶ Σαπφὼ 31· σκιδναμένης Δημήτερος, δηλ. κατὰ τὸν χρόνον τοῦ σπορητοῦ, Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 7. 14· ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ, ὡς ὁ [[ἥλιος]] ἄρχεται διασκορπίζων τὸ φῶς του, δηλ. εὐθὺς μετὰ τὴν ἀνατολὴν τοῦ ἡλίου, ὁ αὐτ. 8. 23· [[ὡσαύτως]] οὐχὶ σπανίως παρ’ Ἱππ. ἐπὶ τῆς ἐξαπλώσεως νόσου τινὸς εἰς ὅλον τὸ [[σύστημα]] τοῦ ἀνθρώπου, 305. 36., 408. 44, κτλ.· [[ὡσαύτως]] παρὰ Πλουτ.· ἀλλὰ δὲν ἀπαντᾷ παρὰ τοῖς δοκίμοις τῶν Ἀττ., εἰ μὴ ἐν τῷ συνθ. διασκίδναμαι παρὰ Θουκ. 6. 98· καὶ τὸ ἁπλοῦν σκίδναμαι παρὰ Θεοφρ. π. Αἰσθ. 55, 56, Ἡσύχ. | |lstext='''σκίδνημι''': [[ἰσοδύναμος]] [[τύπος]] τῷ [[σκεδάννυμι]] (ὃ ἴδε), [[διασκορπίζω]], Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 1. 5, Πλούτ. 2. 933D· ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ συνθέτῳ [[διασκίδνημι]]. ΙΙ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει ἐν τῷ παθ. σκίδναμαι, καὶ σχεδὸν ἀπαντᾷ ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατατ. (παρ’ Ἱππ. 336. 3 ὁ Littré διώρθωσε σκεδασθῇ ἐξ Ἀντιγράφ.)· ― σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι ὡς πλῆθός τι ἢ [[συνάθροισις]], αὐτοὶ δ’ ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε [[νέας]] τε Ἰλ. Α. 487· ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι Ὀδ. Α. 274· ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα [[ἕκαστος]] Ἰλ. Τ. 277, Ψ. 3· ἐπὶ νῆας [[ἕκαστος]] ἐσκίδναντ’ ἰέναι Ω. 2· σκίδνασθ’ ἐπὶ ἔργα [[ἕκαστος]] Ὀδ. Β. 252· ἐσκίδναντο ἑὰ πρὸς δώμαθ’ [[ἕκαστος]] [[αὐτόθι]] 258· ἐπὶ ἀφροῦ θαλασσίου, [[ὑψόσε]] δ’ [[ἄχνη]] σκίδναται Ἰλ. Α. 308· ἐπὶ νέφους κονιορτοῦ, ὕψι δ’ [[ἄελλα]] σκίδναται Π. 375· ἐπὶ ῥεύματος ὕδατος, ἀνὰ κῆπον ἅπαντα σκίδναται Ὀδ. Η. 130· [[ὡσαύτως]], ὀδμὴ σκίδνατο Ὕμν. εἰς Δήμ. 279· ὂψ σκιδναμένη Ἡσ. Θ. 42· σκιδναμένα γᾶρυς Σιμωνίδ. 51· σκιδνάμεναι ἐν στάθεσιν ὀργαὶ Σαπφὼ 31· σκιδναμένης Δημήτερος, δηλ. κατὰ τὸν χρόνον τοῦ σπορητοῦ, Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 7. 14· ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ, ὡς ὁ [[ἥλιος]] ἄρχεται διασκορπίζων τὸ φῶς του, δηλ. εὐθὺς μετὰ τὴν ἀνατολὴν τοῦ ἡλίου, ὁ αὐτ. 8. 23· [[ὡσαύτως]] οὐχὶ σπανίως παρ’ Ἱππ. ἐπὶ τῆς ἐξαπλώσεως νόσου τινὸς εἰς ὅλον τὸ [[σύστημα]] τοῦ ἀνθρώπου, 305. 36., 408. 44, κτλ.· [[ὡσαύτως]] παρὰ Πλουτ.· ἀλλὰ δὲν ἀπαντᾷ παρὰ τοῖς δοκίμοις τῶν Ἀττ., εἰ μὴ ἐν τῷ συνθ. διασκίδναμαι παρὰ Θουκ. 6. 98· καὶ τὸ ἁπλοῦν σκίδναμαι παρὰ Θεοφρ. π. Αἰσθ. 55, 56, Ἡσύχ. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=Α<br />(δ. τ. του [[σκεδάννυμι]])<br /><b>1.</b> [[διασκορπίζω]]<br /><b>2.</b> <b>μέσ.</b> [[σκίδναμαι]]<br />α) (για συγκεντρωμένο [[πλήθος]]) διασκορπίζομαι, διαλύομαι («σκίδνασθ' ἐπὶ ἔργα [[ἕκαστος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) (για [[οσμή]]) διαχέομαι, διαδίδομαι («[[εὐωδία]] ἐκ πηγῆς σκιδναμένη», <b>Πλούτ.</b>)<br />γ) (για την [[κόρη]] του οφθαλμού) διαστέλλομαι<br />δ) (για τον εισπνεόμενο αέρα) εξαπλώνομαι σε όλο το αναπνευστικό [[σύστημα]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ» — [[αμέσως]] [[μετά]] την [[ανατολή]] του Ηλίου<br />β) «σκιδναμένης Δήμητρος» — [[κατά]] την [[εποχή]] της [[σποράς]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο [[αθέματος]] ενεστ. <i>σκίδ</i>-<i>νη</i>-<i>μι</i> έχει σχηματιστεί με ενεστ. [[επίθημα]] -<i>νη</i>-<i>μι</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δάμ</i>-<i>νη</i>-<i>μι</i>) από τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας του [[σκεδάννυμι]] με [[φωνήεν]] στήριξης -<i>ι</i>- (<b>πρβλ.</b> | |mltxt=Α<br />(δ. τ. του [[σκεδάννυμι]])<br /><b>1.</b> [[διασκορπίζω]]<br /><b>2.</b> <b>μέσ.</b> [[σκίδναμαι]]<br />α) (για συγκεντρωμένο [[πλήθος]]) διασκορπίζομαι, διαλύομαι («σκίδνασθ' ἐπὶ ἔργα [[ἕκαστος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) (για [[οσμή]]) διαχέομαι, διαδίδομαι («[[εὐωδία]] ἐκ πηγῆς σκιδναμένη», <b>Πλούτ.</b>)<br />γ) (για την [[κόρη]] του οφθαλμού) διαστέλλομαι<br />δ) (για τον εισπνεόμενο αέρα) εξαπλώνομαι σε όλο το αναπνευστικό [[σύστημα]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ» — [[αμέσως]] [[μετά]] την [[ανατολή]] του Ηλίου<br />β) «σκιδναμένης Δήμητρος» — [[κατά]] την [[εποχή]] της [[σποράς]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο [[αθέματος]] ενεστ. <i>σκίδ</i>-<i>νη</i>-<i>μι</i> έχει σχηματιστεί με ενεστ. [[επίθημα]] -<i>νη</i>-<i>μι</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δάμ</i>-<i>νη</i>-<i>μι</i>) από τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας του [[σκεδάννυμι]] με [[φωνήεν]] στήριξης -<i>ι</i>- (<b>πρβλ.</b> [[κίρνημι]], [[πίτνημι]])]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''σκίδνημι:''' ισοδ. [[τύπος]] του [[σκεδάννυμι]], [[σκορπίζω]], [[διασκορπίζω]] — Παθ., [[σκίδναμαι]], μόνο σε ενεστ. και παρατ., σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι, διαλύομαι, λέγεται για συναθροισμένο [[πλήθος]], όχλο, σε Όμηρο· λέγεται για αφρό ή αφρισμένο θαλασσινό [[κύμα]], ομοίως για [[σύννεφο]] σκόνης, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σκιδναμένης Δημήτερος</i>, όταν σκορπίζονται στη γη οι κόκκοι των σιτηρών, δηλ. κατά την περίοδο της [[σποράς]], σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.· [[ἅμα]] ἡλίῳ σκιδναμένῳ, όταν ο [[ήλιος]] αρχίζει να σκορπά το φως του, δηλ. λίγο [[μετά]] την [[ανατολή]] του ηλίου, στον ίδ. | |lsmtext='''σκίδνημι:''' ισοδ. [[τύπος]] του [[σκεδάννυμι]], [[σκορπίζω]], [[διασκορπίζω]] — Παθ., [[σκίδναμαι]], μόνο σε ενεστ. και παρατ., σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι, διαλύομαι, λέγεται για συναθροισμένο [[πλήθος]], όχλο, σε Όμηρο· λέγεται για αφρό ή αφρισμένο θαλασσινό [[κύμα]], ομοίως για [[σύννεφο]] σκόνης, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σκιδναμένης Δημήτερος</i>, όταν σκορπίζονται στη γη οι κόκκοι των σιτηρών, δηλ. κατά την περίοδο της [[σποράς]], σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.· [[ἅμα]] ἡλίῳ σκιδναμένῳ, όταν ο [[ήλιος]] αρχίζει να σκορπά το φως του, δηλ. λίγο [[μετά]] την [[ανατολή]] του ηλίου, στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym |
Latest revision as of 07:36, 2 November 2024
English (LSJ)
collat. form of σκεδάννυμι (q.v.),
A disperse, Heraclit.91, Aret.SD1.5, Plu.2.933d; used by Hom. in compd. διασκίδνημι.
II mostly Pass. σκίδναμαι, only pres. and impf., to be spread or be scattered, disperse, freq. of a crowd or assembly, αὐτοὶ δ' ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε νέας τε Il.1.487; ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι Od.1.274; ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα ἕκαστος Il.19.277; ἐπὶ νῆας ἕκαστοι ἐσκίδναντ' ἰέναι 24.2; σκίδνασθ' ἐπὶ ἔργα ἕκαστος Od.2.252; ἐσκίδναντο ἑὰ πρὸς δώμαθ' ἕκαστος ib.258; of foam or spray, ὑψόσε δ' ἄχνη σκίδναται Il.11.308; of a cloud of dust, ὕψι δ' ἀέλλη σκίδναθ' ὑπὸ νεφέων 16.375; of a stream, ἀνὰ κῆπον ἅπαντα σκίδναται Od.7.130; also ὀδμὴ σκίδνατο h.Cer.278; ὂψ σκιδναμένη Hes.Th.42; σκιδναμένα Simon.41 codd.Plu. (f.l. for κίδνημι); σκιδναμένης ἐν στήθεσιν ὀργῆς f.l. in Sapph.27; σκιδναμένης Δημήτερος, i.e. at seedtime, in spring, Orac. ap. Hdt.7.142; ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ as the sun began to spread his light, i.e. soon after sunrise, Id.8.23; in Hp. of an odour, to be dissipated, Loc.Hom.2; of the distribution of τὸ πνεῦμα through the system, Morb.Sacr.7; also of the pupils, to be dilated, αἱ κόραι σκίδνανται Id.Int.48 = Dieb.Judic.3; elsewhere rare in Prose, Thphr. Sens.55,56; εὐωδία ἐκ πηγῆς -αμένη Plu.2.941f (not found in good Att., except compd. ἀποσκίδναμαι in Th.6.98).
French (Bailly abrégé)
seul. prés.
disperser, répandre;
Pass.-Moy. plus us. σκίδναμαι (seul. prés., impf. ἐσκιδνάμην, ao. Pass. ἐσκιδνάσθην) se disperser, se répandre, s'épancher.
Étymologie: R. Σκιδ, disperser ; cf. σκεδάννυμι.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
σκίδνημι [~ σκεδάννυμι] med. σκίδναμαι act. met acc. (caus.) uiteen doen gaan:. σκίδνησι καὶ πάλιν συνάγει hij (de godheid?) verstrooit en brengt weer samen (constructie onzeker) Heraclit. B 91. med.-pass. intrans. uiteengaan, zich verspreiden: van personen; οἳ … ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα ἕκαστος zij gingen uiteen, ieder naar zijn eigen schip Il. 19.277; κατὰ κλισίας τε νέας τε over hun tenten en schepen Il. 1.487; van zaken zich verspreiden, verstrooid raken; (κρήνη) ἀνὰ κῆπον … σκίδναται (de bron) sijpelt uit over de tuin Od. 7.130; ὀπὶ … σκιδναμένῃ door stem(geluid) dat in het rond klinkt Hes. Th. 42; ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ op het moment dat het zonlicht zich verspreidt Hdt. 8.23; geneesk. ook van pupillen zich verwijden.
Russian (Dvoretsky)
σκίδνημι: ион. σκίδνᾱμι (= σκεδάννυμι) рассеивать (τὴν δύναμίν τινος Plut.); преимущ. med. рассеиваться, развеиваться, расходиться: ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι Hom. расходиться по своим домам; ὑψόσε ἄχνη σκίδναται Hom. пена разбрызгивается вверх; ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ Her. с первыми лучами солнца; σκιδναμένης Δημήτερος Her. в пору сева даров Деметры.
Greek (Liddell-Scott)
σκίδνημι: ἰσοδύναμος τύπος τῷ σκεδάννυμι (ὃ ἴδε), διασκορπίζω, Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 1. 5, Πλούτ. 2. 933D· ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ συνθέτῳ διασκίδνημι. ΙΙ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει ἐν τῷ παθ. σκίδναμαι, καὶ σχεδὸν ἀπαντᾷ ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατατ. (παρ’ Ἱππ. 336. 3 ὁ Littré διώρθωσε σκεδασθῇ ἐξ Ἀντιγράφ.)· ― σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι ὡς πλῆθός τι ἢ συνάθροισις, αὐτοὶ δ’ ἐσκίδναντο κατὰ κλισίας τε νέας τε Ἰλ. Α. 487· ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι Ὀδ. Α. 274· ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα ἕκαστος Ἰλ. Τ. 277, Ψ. 3· ἐπὶ νῆας ἕκαστος ἐσκίδναντ’ ἰέναι Ω. 2· σκίδνασθ’ ἐπὶ ἔργα ἕκαστος Ὀδ. Β. 252· ἐσκίδναντο ἑὰ πρὸς δώμαθ’ ἕκαστος αὐτόθι 258· ἐπὶ ἀφροῦ θαλασσίου, ὑψόσε δ’ ἄχνη σκίδναται Ἰλ. Α. 308· ἐπὶ νέφους κονιορτοῦ, ὕψι δ’ ἄελλα σκίδναται Π. 375· ἐπὶ ῥεύματος ὕδατος, ἀνὰ κῆπον ἅπαντα σκίδναται Ὀδ. Η. 130· ὡσαύτως, ὀδμὴ σκίδνατο Ὕμν. εἰς Δήμ. 279· ὂψ σκιδναμένη Ἡσ. Θ. 42· σκιδναμένα γᾶρυς Σιμωνίδ. 51· σκιδνάμεναι ἐν στάθεσιν ὀργαὶ Σαπφὼ 31· σκιδναμένης Δημήτερος, δηλ. κατὰ τὸν χρόνον τοῦ σπορητοῦ, Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 7. 14· ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ, ὡς ὁ ἥλιος ἄρχεται διασκορπίζων τὸ φῶς του, δηλ. εὐθὺς μετὰ τὴν ἀνατολὴν τοῦ ἡλίου, ὁ αὐτ. 8. 23· ὡσαύτως οὐχὶ σπανίως παρ’ Ἱππ. ἐπὶ τῆς ἐξαπλώσεως νόσου τινὸς εἰς ὅλον τὸ σύστημα τοῦ ἀνθρώπου, 305. 36., 408. 44, κτλ.· ὡσαύτως παρὰ Πλουτ.· ἀλλὰ δὲν ἀπαντᾷ παρὰ τοῖς δοκίμοις τῶν Ἀττ., εἰ μὴ ἐν τῷ συνθ. διασκίδναμαι παρὰ Θουκ. 6. 98· καὶ τὸ ἁπλοῦν σκίδναμαι παρὰ Θεοφρ. π. Αἰσθ. 55, 56, Ἡσύχ.
Greek Monolingual
Α
(δ. τ. του σκεδάννυμι)
1. διασκορπίζω
2. μέσ. σκίδναμαι
α) (για συγκεντρωμένο πλήθος) διασκορπίζομαι, διαλύομαι («σκίδνασθ' ἐπὶ ἔργα ἕκαστος», Ομ. Ιλ.)
β) (για οσμή) διαχέομαι, διαδίδομαι («εὐωδία ἐκ πηγῆς σκιδναμένη», Πλούτ.)
γ) (για την κόρη του οφθαλμού) διαστέλλομαι
δ) (για τον εισπνεόμενο αέρα) εξαπλώνομαι σε όλο το αναπνευστικό σύστημα
3. φρ. α) «ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ» — αμέσως μετά την ανατολή του Ηλίου
β) «σκιδναμένης Δήμητρος» — κατά την εποχή της σποράς.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο αθέματος ενεστ. σκίδ-νη-μι έχει σχηματιστεί με ενεστ. επίθημα -νη-μι (πρβλ. δάμ-νη-μι) από τη μηδενισμένη βαθμίδα της ρίζας του σκεδάννυμι με φωνήεν στήριξης -ι- (πρβλ. κίρνημι, πίτνημι)].
Greek Monotonic
σκίδνημι: ισοδ. τύπος του σκεδάννυμι, σκορπίζω, διασκορπίζω — Παθ., σκίδναμαι, μόνο σε ενεστ. και παρατ., σκορπίζομαι, διασκορπίζομαι, διαλύομαι, λέγεται για συναθροισμένο πλήθος, όχλο, σε Όμηρο· λέγεται για αφρό ή αφρισμένο θαλασσινό κύμα, ομοίως για σύννεφο σκόνης, σε Ομήρ. Ιλ.· σκιδναμένης Δημήτερος, όταν σκορπίζονται στη γη οι κόκκοι των σιτηρών, δηλ. κατά την περίοδο της σποράς, σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.· ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ, όταν ο ήλιος αρχίζει να σκορπά το φως του, δηλ. λίγο μετά την ανατολή του ηλίου, στον ίδ.
Frisk Etymological English
See also: s. σκεδάννυμι.
Middle Liddell
[collat. form of σκεδάννυμι
to disperse:— Pass. σκίδναμαι, only in pres. and imperf. to be scattered, to disperse, of a crowd, Hom.; of foam or spray, of a cloud of dust, Il.; σκιδναμένης Δημήτερος when the corn is being scattered, i. e. at seedtime, Orac. ap. Hdt.; ἅμα ἡλίῳ σκιδναμένῳ as the sun begins to spread his light, i. e. soon after sunrise, Hdt.
Frisk Etymology German
σκίδνημι: {skídnēmi}
See also: s. σκεδάννυμι.
Page 2,731