αἰτιολογικός: Difference between revisions

From LSJ

ἐπὶ ξυροῦ γὰρ ἀκμῆς ἔχεται ἡμῖν τὰ πρήγματα → our affairs are balanced on a razor's edge, our affairs are set upon the razor's edge

Source
mNo edit summary
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(11 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=aitiologikos
|Transliteration C=aitiologikos
|Beta Code=ai)tiologiko/s
|Beta Code=ai)tiologiko/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[ready at giving the cause]], [[inquiring into causes]], [[αἰτιολογικώτατος]], of [[Aristotle]], <span class="bibl">D.L.5.32</span>; [[causal]], τρόπος <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Nat.</span>144</span> G.:—Subst., [[τὸ αἰτιολογικόν]] = [[investigation of causes]], <span class="bibl">Str.2.3.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Gramm., [[causal]], [[σύνδεσμοι]], [[σύνταξις]], etc., <span class="bibl">A.D.<span class="title">Conj.</span> 231.4</span>, al., <span class="bibl"><span class="title">Adv.</span>200.2</span>. Adv. -κῶς <span class="bibl">Id.<span class="title">Synt.</span>320.3</span>.</span>
|Definition=αἰτιολογική, αἰτιολογικόν,<br><span class="bld">A</span> [[ready at giving the cause]], [[inquiring into causes]], [[αἰτιολογικώτατος]], of [[Aristotle]], D.L.5.32; [[causal]], τρόπος Epicur.''Nat.''144 G.:—Subst., [[τὸ αἰτιολογικόν]] = [[investigation of causes]], Str.2.3.8.<br><span class="bld">2</span> Gramm., [[causal]], [[σύνδεσμος|σύνδεσμοι]], [[σύνταξις]], etc., A.D.''Conj.'' 231.4, al., ''Adv.''200.2. Adv. [[αἰτιολογικῶς]] = [[causally]] Id.''Synt.''320.3.
}}
}}
{{ls
{{DGE
|lstext='''αἰτιολογικός''': ή,όν, ἕτοιμος πρὸς αἰτιολογίαν, ὁ ἐρευνῶν τὰς αἰτίας, αἰτολογικώτατος, περὶ Ἀριστοτέλους, Διογ. Λ. 5. 32: - Ὡς οὐσιαστ. αἰτιολογικὸν ἢ αἰτιολογικὴ (ἐνν. [[τέχνη]]), [[διερεύνησις]] τῶν αἰτίων, Στράβ. 104, Γαλην. 2) [[σύνδεσμος]] [[αἰτιολογικός]], Γραμμ.
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de pers. [[que razona la causa]], [[que indaga la causa]] subst. ὁ αἰτιολογικός = [[etiologista]] op. ‘[[escéptico]]’ τινὲς τρόποι τῆς τῶν αἰτιολογικῶν ἀνατροπῆς algunos modos de refutación de los etiologistas</i> S.E.<i>P</i>.1.180 (tít.).<br /><b class="num">2</b> de cosas [[causal]], [[etiológico]] [[παθολογικός|παθολογικὸς]] τρόπος καὶ ὁ [[αἰτιολογικός]] Epicur.<i>Fr</i>.[34] 36.6, cf. Gal.14.690<br /><b class="num">•</b>gram. [[causal]] σύνδεσμοι conjunciones causales (incluidas las finales)</i>, D.T.642.25, cf. 643.4, A.D.<i>Coni</i>.231.4, 6, [[πτῶσις]] [[caso]] [[causal]]</i>, e.e., el [[acusativo]]</i> A.D.<i>Adu</i>.200.3, [[σύνταξις]] [[construcción]] de [[acusativo]]</i> A.D.<i>Adu</i>.200.2, [[ἔγκλισις]] modo (verbal) que expresa causa o [[finalidad]], e.e., el [[subjuntivo]]</i> Sch.D.T.245.17<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ αἰτιολογικόν]] = [[razonamiento causal]], [[etiologismo]] πολὺ [[γάρ]] ἐστι τὸ αἰτιολογικὸν παρὰ αὐτῷ καὶ τὸ Ἀριστοτελίζον pues es muy importante en él (Posidonio de Apamea) el [[etiologismo]] y el [[Aristotelismo]]</i> Str.2.3.8.<br /><b class="num">3</b> [[imputable a una causa]], [[explicable]] Dion.Ar.<i>DN</i> 2.3.<br /><b class="num">II</b> adv. [[αἰτιολογικῶς]] gram. [[causalmente]] A.D.<i>Synt</i>.320.5.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> qui concerne la recherche <i>ou</i> l'indication des causes;<br /><b>2</b> <i>t. de gramm.</i> qui exprime l'idée de cause, causal <i>en parl. de certaines conjonctions;<br />Sp.</i> αἰτιολογικώτατος.<br />'''Étymologie:''' [[αἰτία]], [[λόγος]].
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> [[qui concerne la recherche]] <i>ou</i> l'indication des causes;<br /><b>2</b> <i>t. de gramm.</i> qui exprime l'idée de cause, causal <i>en parl. de certaines conjonctions;<br />Sp.</i> αἰτιολογικώτατος.<br />'''Étymologie:''' [[αἰτία]], [[λόγος]].
}}
{{pape
|ptext=ή, όν, <i>zur [[Beweisführung]] [[gehörig]]; den [[Grund]] [[angebend]]</i>, Strab. und Sp.
}}
}}
{{DGE
{{elru
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de pers. [[que razona la causa]], [[que indaga la causa]] subst. ὁ αἰ. [[etiologista]] op. ‘[[escéptico]]’ τινὲς τρόποι τῆς τῶν αἰτιολογικῶν ἀνατροπῆς algunos modos de refutación de los etiologistas</i> S.E.<i>P</i>.1.180 (tít.).<br /><b class="num">2</b> de cosas [[causal]], [[etiológico]] ὁ παθολογικὸς τρόπος καὶ ὁ [[αἰτιολογικός]] Epicur.<i>Fr</i>.[34] 36.6, cf. Gal.14.690<br /><b class="num">•</b>gram. [[causal]] σύνδεσμοι conjunciones causales (incluidas las finales)</i>, D.T.642.25, cf. 643.4, A.D.<i>Coni</i>.231.4, 6, πτῶσις caso causal</i>, e.e., el acusativo</i> A.D.<i>Adu</i>.200.3, σύνταξις construcción de acusativo</i> A.D.<i>Adu</i>.200.2, [[ἔγκλισις]] modo (verbal) que expresa causa o finalidad</i>, e.e., el subjuntivo</i> Sch.D.T.245.17<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ αἰ. [[razonamiento causal]], [[etiologismo]] πολὺ [[γάρ]] ἐστι τὸ αἰτιολογικὸν παρὰ αὐτῷ καὶ τὸ Ἀριστοτελίζον pues es muy importante en él (Posidonio de Apamea) el etiologismo y el Aristotelismo</i> Str.2.3.8.<br /><b class="num">3</b> [[imputable a una causa]], [[explicable]] Dion.Ar.<i>DN</i> 2.3.<br /><b class="num">II</b> adv. -ῶς gram. [[causalmente]] A.D.<i>Synt</i>.320.5.
|elrutext='''αἰτιολογικός:'''<br /><b class="num">1</b> [[исследующий причины]] Diog. L.;<br /><b class="num">2</b> грам. [[причинный]], [[винословный]] (σύνδεσμοι).
}}
{{ls
|lstext='''αἰτιολογικός''': ή,όν, ἕτοιμος πρὸς αἰτιολογίαν, ὁ ἐρευνῶν τὰς αἰτίας, αἰτολογικώτατος, περὶ Ἀριστοτέλους, Διογ. Λ. 5. 32: - Ὡς οὐσιαστ. αἰτιολογικὸν ἢ αἰτιολογικὴ (ἐνν. [[τέχνη]]), [[διερεύνησις]] τῶν αἰτίων, Στράβ. 104, Γαλην. 2) [[σύνδεσμος]] [[αἰτιολογικός]], Γραμμ.
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 23: Line 29:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''αἰτιολογικός:''' -ή, -όν, αυτός που διερευνά τα αίτια· τὸαἰτιολογικόν, [[διερεύνηση]] αιτίων, σε Στράβ.
|lsmtext='''αἰτιολογικός:''' -ή, -όν, αυτός που διερευνά τα αίτια· τὸ αἰτιολογικόν, [[διερεύνηση]] αιτίων, σε Στράβ.
}}
{{elru
|elrutext='''αἰτιολογικός:'''<br /><b class="num">1)</b> [[исследующий причины]] Diog. L.;<br /><b class="num">2)</b> грам. [[причинный]], [[винословный]] (σύνδεσμοι).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[inquiring]] [[into]] causes: τὸ αἰτιολογικόν, [[investigation]] of causes, Strab.
|mdlsjtxt=[[inquiring]] [[into]] causes: τὸ αἰτιολογικόν, [[investigation]] of causes, Strab.
}}
}}

Latest revision as of 11:51, 3 March 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: αἰτιολογικός Medium diacritics: αἰτιολογικός Low diacritics: αιτιολογικός Capitals: ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΣ
Transliteration A: aitiologikós Transliteration B: aitiologikos Transliteration C: aitiologikos Beta Code: ai)tiologiko/s

English (LSJ)

αἰτιολογική, αἰτιολογικόν,
A ready at giving the cause, inquiring into causes, αἰτιολογικώτατος, of Aristotle, D.L.5.32; causal, τρόπος Epicur.Nat.144 G.:—Subst., τὸ αἰτιολογικόν = investigation of causes, Str.2.3.8.
2 Gramm., causal, σύνδεσμοι, σύνταξις, etc., A.D.Conj. 231.4, al., Adv.200.2. Adv. αἰτιολογικῶς = causally Id.Synt.320.3.

Spanish (DGE)

-ή, -όν
I 1de pers. que razona la causa, que indaga la causa subst. ὁ αἰτιολογικός = etiologista op. ‘escéptico’ τινὲς τρόποι τῆς τῶν αἰτιολογικῶν ἀνατροπῆς algunos modos de refutación de los etiologistas S.E.P.1.180 (tít.).
2 de cosas causal, etiológicoπαθολογικὸς τρόπος καὶ ὁ αἰτιολογικός Epicur.Fr.[34] 36.6, cf. Gal.14.690
gram. causal σύνδεσμοι conjunciones causales (incluidas las finales), D.T.642.25, cf. 643.4, A.D.Coni.231.4, 6, πτῶσις caso causal, e.e., el acusativo A.D.Adu.200.3, σύνταξις construcción de acusativo A.D.Adu.200.2, ἔγκλισις modo (verbal) que expresa causa o finalidad, e.e., el subjuntivo Sch.D.T.245.17
subst. τὸ αἰτιολογικόν = razonamiento causal, etiologismo πολὺ γάρ ἐστι τὸ αἰτιολογικὸν παρὰ αὐτῷ καὶ τὸ Ἀριστοτελίζον pues es muy importante en él (Posidonio de Apamea) el etiologismo y el Aristotelismo Str.2.3.8.
3 imputable a una causa, explicable Dion.Ar.DN 2.3.
II adv. αἰτιολογικῶς gram. causalmente A.D.Synt.320.5.

French (Bailly abrégé)

ή, όν :
1 qui concerne la recherche ou l'indication des causes;
2 t. de gramm. qui exprime l'idée de cause, causal en parl. de certaines conjonctions;
Sp.
αἰτιολογικώτατος.
Étymologie: αἰτία, λόγος.

German (Pape)

ή, όν, zur Beweisführung gehörig; den Grund angebend, Strab. und Sp.

Russian (Dvoretsky)

αἰτιολογικός:
1 исследующий причины Diog. L.;
2 грам. причинный, винословный (σύνδεσμοι).

Greek (Liddell-Scott)

αἰτιολογικός: ή,όν, ἕτοιμος πρὸς αἰτιολογίαν, ὁ ἐρευνῶν τὰς αἰτίας, αἰτολογικώτατος, περὶ Ἀριστοτέλους, Διογ. Λ. 5. 32: - Ὡς οὐσιαστ. αἰτιολογικὸν ἢ αἰτιολογικὴ (ἐνν. τέχνη), διερεύνησις τῶν αἰτίων, Στράβ. 104, Γαλην. 2) σύνδεσμος αἰτιολογικός, Γραμμ.

Greek Monolingual

-ή, -ό (Α αἰτιολογικός, -ή, -όν αἰτιολογῶ
1. αυτός που δηλώνει την αιτία, που δικαιολογεί κάτι
2. (ως γραμμ. και συντακτ. όρος) αυτός που εισάγει ή εκφράζει αιτία, όπως ορισμένοι σύνδεσμοι, προτάσεις κ.λπ.
νεοελλ.
το ουδ. ως ουσ. (νομ. όρ.) το αιτιολογικό
το δικαιολογητικό αποφάσεως ή αναγραφή μέσα στο σκεπτικό μιας αποφάσεως τών στοιχείων πάνω στα οποία στηρίχθηκε το δικαστήριο για να βγάλει την κρίση του
αρχ.
1. αυτός που αιτιολογεί το καθετί ερευνώντας τις αιτίες, τα αίτια που το δημιουργούν
2. το ουδ. ως ουσ. το αιτιολογητικόν
έρευνα, διερεύνηση των αιτίων, δικαιολογητικό.

Greek Monotonic

αἰτιολογικός: -ή, -όν, αυτός που διερευνά τα αίτια· τὸ αἰτιολογικόν, διερεύνηση αιτίων, σε Στράβ.

Middle Liddell

inquiring into causes: τὸ αἰτιολογικόν, investigation of causes, Strab.