σπεύδω

English (LSJ)

Ep. inf.
A σπευδέμεν Od.24.324: fut. σπεύσω E.Med.153 (lyr.), Ar.Eq.926, etc.; Cret. σπευσίω SIG527.42 (iii B.C.): aor. ἔσπευσα E.Supp.161, Pl.Cri.45c, etc.; Ep. σπεῦσα Od.9.250; subj. σπεύσομεν, for σπεύσωμεν, Il.17.121: pf. ἔσπευκα Annuario 8/9.375 (Perga, ii B.C.), Paus.7.15.11:—Med., A.Ag.151 (lyr.): fut. σπεύσομαι Il.15.402:—Pass., pf. ἔσπευσμαι Luc.Am.33, Gal.12.895.
I trans., set going, urge on, hasten, ταῦτα δ' ἅμα χρὴ σπεύδειν Il.13.236; οἱ δὲ γάμον σπεύδουσιν Od.19.137, cf. Hdt.1.38; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις ib.206; σ. ἀθλίαν ὁδόν E.Ion1226; σ. οἱ μὲν ἴγδιν, οἱ δὲ σίλφιον, οἱ δ' ὄξος procure quickly, get ready, Sol.39; κλίμακας E.IT1352; σπευσίω ὅτι κα δύναμαι κακὸν τᾷ πόλει SIGl.c. (in Hdt.8.46, Δημοκρίτου σπεύσαντος, an acc. must be supplied).
b seek eagerly, strive after, μηδὲν ἄγαν σ. Thgn.335,401; σ. βίον ἀθάνατον, μακροτέραν ἀρετάν, Pi.P.3.62,I.4(3).13(31); εὐψυχίαν ἀντ' εὐβουλίας E.Supp.161; τὴν ἡγεμονίαν Th.5.16; χάριν E.Hec.1175; πόλεμον τέκνοις Id.HF1133.
c promote or further zealously, press or urge on, τι τῶν φέρει φρήν A.Supp.599 (lyr.); τὸ σὸν σ. ἅμα καὶ τοὐμόν S.El.251; τὸ σὸν ἀγαθόν E.Hec.120(lyr.); τὸ ἐφ' ἑαυτὸν ἕκαστος σ. Th.1.141; σ. ἀσπούδαστ' ἐπὶ σοὶ δαίμων E.IT201 (lyr.); τὰ ἐναντία τῇ ἑαυτῶν ὠφελείᾳ σ. And.2.2; in arguing, σεαυτῷ τὰ ἐναντία σ. Pl.Prt. 361a; σ. τοῦτο, ὅπως.. Id.Lg.687e; μὴ σπεῦδ' ἃ μὴ δεῖ, μηδ' ἃ δεῖ σπεύδειν μένε Men.Mon.344: c. dat., οἱ Χαιρέᾳ σπεύδοντες the partisans of Chaereas, Charito 6.1: ἐς τὰ Ἑλλήνων σ. Philostr.VA5.8: followed by a conj., εἰς τοὺς πλουσίους σπεύσω σ' ὅπως ἂν ἐγγραφῇς Ar.Eq.926:—Med., σπευδομένα θυσίαν A.Ag.151 (lyr.): —Pass., ξυνὸν πᾶσι ἀγαθὸν σπεύδεται Hdt.7.53; ἐσπευσμέναι χρεῖαι pressing needs, Luc.Am.33.
2 c. acc. et inf., σπεύσατε.. Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν urge him to come quickly, S.Aj.804; σπεῦσον.. κάπετόν τιν' ἰδεῖν hasten to look out for... ib.1165 (anap.).
II more freq. intr., press on, hasten. διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην σπεύδουσ' Il.11.119, cf. 8.191, 23.414, Hes.Sc.228; σ. ἀπὸ ῥυτῆρος with loose rein, S.OC900; δρόμῳ E.Ion1556; πεζῇ X.An.3.4.49, etc.; exert oneself, strive eagerly or anxiously, of warriors fighting, Il.4.232, cf.8.293, etc.; of a smith at work, 18.373; of beasts of draught, 17.745; of bees working, Hes. Th.597: prov., ὅταν σπεύδῃ τις αὐτὸς χὠ θεὸς συνάπτεται A.Pers.742 (troch.); σπεῦδε βραδέως = festina lente, Gell.10.11.5; σ. τινί exert oneself for another, Alex.309:—Construct.,
1 c. part., σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα (for σπουδαίως ἐπονήσατο) Od.9.250, cf. S.El.935, E.Med.761 (anap.), Ar.Ach.179: reversely, σπεύδων = in haste, eagerly, τὼ δὲ σπεύδοντε πετέσθην Il.23.506; ἵκετο σπεύδων Pi. P.4.95; εἰς ἀρθμὸν ἐμοὶ.. σπεύδων σπεύδοντί ποθ' ἥξει A.Pr.193 (anap.); σ. ἐβοήθει X.HG4.3.1.
2 c. inf., to be eager to... Hes Op.22,673, Pi.O.4.11(14), N.9.21, A.Ag.601, Hdt.8.41; σῴζειν θέλοντας ἄνδρα γ' ὃς σπεύδῃ θανεῖν S.Aj.812:—Med., σπευδομένα ἀφελεῖν A.Eu.360 (lyr.).
3 c. acc. et inf., to be anxious that... εἰρήνην ἑωυτοῖσι γενέσθαι Hdt.1.74; ἔσπευδεν εἶναι μὴ μάχας Ar.Pax672, cf. Pl.Prt. 361a; τὸ λεκτικοὺς γίγνεσθαι τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπ. X.Mem.4.3.1: also ἔσπευσεν τοῦ διατηρηθῆναι τὴν εὐφημίαν αὐτοῖς IG22.1028.83.
4 followed by ὡς, ὅπως, etc., σ. ὡς Ζεὺς μήποτ' ἄρξειεν A.Pr.205; σ. ὅπως μὴ.. Pl.Grg. 480b; ἵνα... ἵνα μὴ... Id.Plt.264a, Isoc.4.164; ὥστε μή, c. inf., Thphr. De Odoribus 57.
5 followed by a Prep., σ. μάχην ἐς show eagerness for... Il.4.225 (Med., σπεύσομαι εἰς Ἀχιλῆα, ἵνα.. hasten, 15.402); εἰς ἄφενος σπεύδειν Hes.Op.24; εἰς ἀρετήν Thgn.403; ἐς θαλάμους E. Hipp.182 (anap.); ἐς τὰ πράγματα Id.Ion599, etc.; εἰς τὸ αὐτὸ ἡμῖν X.Cyr.1.3.4; δώματος εἴσω E.Med.100 (anap.); ἐπί τι Lycurg.57; περὶ Πατρόκλοιο θανόντος struggle for him, Il.17.121; ὑπέρ τινος IG12(9).903 (Chalcis, ii B.C.); πρός τινα Ar.V.1026, etc.; also σ. ὁδόν IG14.1729.
6 with Adv., σ. οἷ θέλεις S.Tr.334; δεῦρο Ar.Ach.179; ἔνθα X.An.4.8.14, etc.
7 to be troubled in mind, be harassed, LXX Ex.15.15, 1 Ki.28.21, al. (Cf. σπουδή, σπούδαξ, Lith. spáudžiu 'press'.)

German (Pape)

[Seite 920] fut. σπεύσω, 1) antreiben, in schnelle Bewegung setzen, beschleunigen, eifrig betreiben; ταῦτα χρὴ σπεύδειν, Il. 13, 236; γάμον, Od. 19, 137; Her. 1, 38; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις, 1, 206; 3, 137; vgl. Bornem. Xen. Conv. 7, 4; pass., ξυνὸν τοῦτο πᾶσι ἀγαθὸν σπεύδεται, Her. 7, 53. – Dah. Etwas eifrig erstreben, sich um Etwas bemühen, bewerben; μὴ βίον ἀθάνατον σπεῦδε, Pind. P. 3, 62; ἀρετάν, I. 3, 31, εὐψυχίαν ἔσπευσας, Eur. Suppl. 173; κλίμακας, I. T. 1352, σπεύδει ἀσπούδαστα, 201, u. öfter; νῦν σεαυτῷ τἀναντία σπεύδεις, Plat. Prot. 361 b. – Med., Aesch. σπευδομένα θυσίαν, Ag. 147. – Auch = anregen, ermahnen, Her. 8, 46. – 2) häufiger intr., sich antreiben, sich sputen, eilen, sich eifrig bemühen, anstrengen; absolut, περὶ Πατρόκλοιο θανόντος, sich um den gefallenen Patroklus bemühen, um seine Leiche kämpfen, Il. 17, 121, σπεύσατέ μοι, κακὰ τέκνα, 24, 253; neben ἱδρώων, 11, 119. 18, 373; ἀλλ' ἐφομαρτεῖτον καὶ σπεύδετον, 8, 191; μάλα σπεύδοντα ἐς μάχην, in die Schlacht eilen, 4, 225; τί με σπεύδοντα καὶ αὐτὸν ὀτρύνεις, 8, 293, was treibst du mich an, der ich schon von selbst eile, mich beeifere, auch im med., ἔγωγε σπεύσομαι εἰς Ἀχιλῆα, 16, 402, u., so auch σπευδόμενος, eilig, wie App. ἐσπευσμένος; Hom. dat so das part. praes. act. σπεύδων, eilig, hastig, Il. 8, 293. 23, 506 u. sonst; ἔσπευδε δρόμῳ, Eur. El. 473; – mit dem partic., ἐπειδὴ σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα, er verrichtete seine Arbeit schnell, Od. 9, 250. 310. 843; c. inf., Hes. O. 22. 675; σπεῦδεν ἱκέσθαι, Pind. N. 9, 21; Aesch. Ag. 587 Eum. 340, auch c. acc. c. inf., 1, 74. 8, 41, vgl. σπεύσαθ', οἱ μὲν, Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν, Soph. Ai. 791; auch ὃς σπεύδει θανεῖν, 799; ἔσπευδεν εἶναι μὴ μάχας, Ar. Pax 655; τοιαῦτα σπεύδεις περὶ σεαυτὸν γενέσθαι, ἅπερ –, Plat. Crit. 45 c; λεκτικοὺς γίγνεσθαι τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπευδεν, Xen. Mem. 4, 3, 1; ἔσπευδον πεμφθῆναι τὸν λόγον, Isocr. 5, 23; σπεύδοντες ὡς Ζεὺς μήποτ' ἄρξειεν θεῶν, Aesch. Prom. 203; σπεύδειν ὅπως μή, Plat. Gorg. 480 a; Folgde; ὑπὲρ πράγματος, Pol. 4, 51, 2, im Gegensatz von ἐκ παρέργου ποιεῖν; – σπεύδειν τινί, sich für Einen bemühen, Einem gewogen sein, Sp., wie Chariton. – Bei den LXX, auch = in Gemüthsbewegung geraten, unruhig werden, erschrecken.

French (Bailly abrégé)

f. σπεύσω, ao. ἔσπευσα, pf. ἔσπευκα;
Pass. pf. ἐσπευσμαι;
I. tr. 1 presser, hâter : τι qch ; γάμον OD un mariage ; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις HDT cesse la hâte que tu montres ; particul. apporter en hâte, procurer avec empressement, tenir prêt, acc.;
2 abs. presser, exhorter, exciter;
3 rechercher avec empressement, être ardent pour : τὴν ἡγεμονίαν THC poursuivre avec ardeur le commandement ; avec une prop. inf. : viser à ce que… ; avec une conj. : σπ. τι αἰ IL presser vivement qch pour voir si, pour que ; Pass. être recherché ou obtenu avec effort;
II. intr. 1 se hâter, se presser : σπεύδειν ἀπὸ ῥυτῆρος SOPH se hâter à bride abattue, càd en toute hâte ; σπ. ταχέως AR, θᾶσσον EUR, ὅτι ou ὡς τάχιστα IL, AR se hâter vivement, plus vite, le plus vite possible ; σπεύδειν ἐς μάχην IL s'élancer au combat ; au part. au sens d'un adj. ou d'un adv. : pressé, en hâte, vite ; ἤϊξε σπεύδουσα IL elle fuit en hâte ; σπεύδων ἐβοήθει XÉN il accourait au secours;
2 en gén. agir avec empressement, se donner de la peine, faire effort, s'efforcer : σπ. εἴς τι se donner de la peine, faire effort pour qch ; σπεύδειν περὶ Πατρόκλοιο θανόντος IL faire effort pour Patrocle tombé, combattre pour son cadavre ; avec l'inf., se donner de la peine pour, faire effort pour ; avec un part. : σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα OD il avait accompli son travail rapidement ; avec une conj. : σπ. αἴ κε IL, ὡς ESCHL, ὅπως AR faire effort pour voir si…, pour que…;
Moy. σπεύδομαι (f. σπεύσομαι) s'occuper avec empressement de, acc..
Étymologie: R. Σπυδ, renforcée en Σπευδ, être actif ; cf. σπουδή, lat. studeo, studium.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

σπεύδω [~ σπουδή] Dor. 3 plur. σπεύδοντι Theocr. Id. 16.15, Dor. conj. 1 plur. σπεύδωμες Theocr. Id. 15.59, ep. inf. σπευδέμεν Od. 24.324, ep. imperf. σπεῦδον; aor. ἔσπευσα, ep. 3 sing. σπεῦσε Od. 9.250, ep. conj. σπεύσομεν Il. 17.121; perf. med. - pass. ἔσπευσμαι; fut. σπεύσω. zich haasten (met) intrans. zich haasten, ptc. σπεύδων -ουσα haastig, snel:; σπεύδων ἐβοήθει kwam snel te hulp Xen. Hell. 4.3.1; met bepaling van richting:; σ. ἐς μάχην haastig de strijd ingaan Il. 4.225; σπεύδετε θᾶσσον δώματος εἴσω haast jullie des te sneller het huis in Eur. Med. 100; ὡς σύ … οἷ θέλεις σπεύδῃς opdat u zich kunt haasten naar waar u heen wilt Soph. Tr. 334; σπεύδειν ἀπὸ ῥυτῆρος zich haasten met losse teugels Soph. OC 900; met pred. ptc.: ἐπεὶ δὴ σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα toen hij dan haastig zijn eigen taken had verricht Od. 9.250. met acc. haast maken met, snel gereedmaken, bespoedigen:; γάμον het huwelijk Od. 19.137; παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις hou op met zo haastig te werken aan dat waarmee u bezig bent Hdt. 1.206.1; met acc. en inf.:; σπεύσατε … Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν zorg er met spoed voor dat Teukros zo snel mogelijk komt Soph. Ai. 804; perf. pass. dringend zijn:. ἐσπευσμέναι χρεῖαι dringende behoeftes [Luc.] 49.33. zich inspannen (voor) intrans. zich inspannen, zich inzetten, zijn best doen:; πρωΐ μάλα σπεύδειν heel vroeg in de morgen zich inspannen Hes. Op. 461; ptc. σπεύδων met inspanning, met inzet;; περὶ Πατρόκλοιο θανόντος σπεύσομεν laten we ons inzetten voor de gestorven Patroklos Il. 17.121; met inf.. σπεύδει … ἀρώμεναι ἠδὲ φυτεύειν die zich inspant om te ploegen en te planten Hes. Op. 22; σῴζειν θέλοντες ἄνδρα γ’ ὃς σπεύδει θανεῖν wanneer we een man willen redden die erop uit is te sterven Soph. Ai. 812. met acc. zich inzetten of inspannen voor, streven naar:; πόλεμον ἔσπευσας τέκνοις u heeft met volle inzet oorlog gevoerd tegen uw kinderen Eur. HF 1133; ὅταν τὸ ἐφ’ ἑαυτὸν ἕκαστος σπεύδῃ wanneer ieder zich inzet voor zijn eigen belang Thuc. 1.141.6; σ. τὴν ἡγεμονίαν streven naar het leiderschap Thuc. 5.16.1; νῦν σεαυτῷ τἀναντία σπεύδεις nu zet u zich in voor een standpunt tegenovergesteld aan (dat van) u zelf Plat. Prot. 361a; met εἰς + acc..; ζηλοῖ … γείτονα γείτων εἰς ἄφενος σπεύδοντα de ene buurman kijkt jaloers naar de andere die zich inspant om rijk te worden Hes. Op. 24; met acc. en inf..; μᾶλλον τι ἔσπευσαν καὶ ἀμφότεροι εἰρήνην ἑωυτοῖσι γενέσθαι beide partijen streefden er des te meer naar vrede te krijgen Hdt. 1.74.3; σ. πρός + acc. bij iemand gedaan proberen te krijgen, met acc. en inf..; Aristoph. Ve. 1026; met finale bijzin met ὡς, ὅπως of ἵνα + conj..; εἰς τοὺς πλουσίους σπεύσω σ’ ὅπως ἂν ἐγγραφῇς ik zal me voor u inzetten opdat u ingeschreven zult worden bij de rijken Aristoph. Eq. 926; ellipt..; Δημοκρίτου σπεύσαντος waarop Democritus had aangedrongen Hdt. 8.46.3; pass.. ξυνόν … πᾶσι τοῦτο ἀγαθὸν σπεύδεται dit goede waarnaar wij streven is gemeenschappelijk voor allen Hdt. 7.53.1.

Russian (Dvoretsky)

σπεύδω: (fut. σπεύσω, aor. ἔσπευσα - эп. σπεῦσα; эп. 1 л. pl. conjct. σπεὐσομεν = σπεύσωμεν; pf. pass. ἔσπευσμαι; adj. verb. σπευστός и σπευστέον) редко med.
1 поспешно делать, ускорять, налегать, торопить (γάμον Hom., Her.): σ. τινὰ ἐν τάχει μολεῖν Soph. заставлять кого-л. поскорее прийти; σ. ὁδόν Eur. торопиться с путешествием; κλίμακας σ. Eur. спешно приставлять лестницы; μὴ σπεῦδ᾽ ἃ μὴ δεῖ, μήδ᾽ ἃ δεῖ σ. μένε Men. не ускоряй, чего не нужно, но не задерживай того, что нужно ускорить; Δημοκρίτου σπεύσαντος Her. по настоянию Демокрита; ὡς σὺ σπεύδεις Plut. как ты настаиваешь; ἐσπευσμέναι χρεῖαι Luc. настоятельные потребности;
2 усиленно добиваться, заботиться, хлопотать (παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις Her.): εὐψυχίαν ἔσπευσας ἀντ᾽ εὐβουλίας Eur. ты подчинился голосу отваги, но не благоразумия; ξυνὸν τοῦτο πᾶσι ἀγαθὸν σπεύδεται Her. этим достигается общее для всех благо; σ. ἑαυτῷ ἐναντία Plat. противоречить самому себе; ἀπόλεμον πόλεμον σ. τινί Eur. жестоко воевать с кем-л.;
3 торопиться, спешить (ὅττι τάχιστα Hom.): σπεύσομαι εἰς Ἀχιλῆα Hom. я поспешу к Ахиллу; ἔσπευδε πεζῇ Xen. он быстро пошел пешком; σ. ἀπὸ ῥυτῆρος Soph. скакать во весь опор; λόγους τοιούσδε ἔχουσ᾽ ἔσπευδον Soph. я поспешила сообщить эту новость; εἰς ἀρθμὸν ἐμοὶ καὶ φιλότητα σπεύδων σπεύδοντι ἥξει Aesch. он поспешит мне навстречу, как и я ему, союзником и другом; σπεύδων ἐβοήθει Xen. он поспешил на помощь;
4 усердно трудиться, усердствовать, стараться (τὸν εὗρ᾽ ἱδρώοντα, σπεύδοντα Hom.): σ. περὶ Πατρόκλοιο θανόντος Hom. ожесточенно бороться за труп Патрокла.

English (Autenrieth)

inf. σπευδέμεν, aor. σπεῦσε, imp. σπεύσατε, subj. σπεύσομεν, mid. fut. σπεύσομαι: be quick, hasten; σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα, ‘hastily performed,’ Od. 9.250; ‘struggle for,’ περί τινος, Il. 17.121; trans., hurry, τὶ, γάμον, Od. 19.137.

English (Slater)

σπεύδω (σπεύδει; σπεῦδε; σπεύδων, -οντ（α); σπεύδειν: impf. σπεῦδεν.)
   a be in haste Πελίας ἵκετο σπεύδων (P. 4.95) σπεύδοντ, ἔκλαγξέ θ' ἱερ[ Πα. 8A, 10.
   b be eager (for) κῦδος ὄρσαι σπεύδει Καμαρίνᾳ (O. 4.12) φαινομέναν δ' ἄῤ ἐς ἄταν σπεῦδεν ὅμιλος ἱκέσθαι (N. 9.21) c. acc., μή, φίλα ψυχά, βίον ἀθάνατον σπεῦδε (P. 3.62) καὶ μηκέτι μακροτέραν σπεύδειν ἀρετάν (I. 4.13)
   c frag. ]ροτοι σπευδ[ Δ. 4. 22.

English (Strong)

probably strengthened from πούς; to "speed" ("study"), i.e. urge on (diligently or earnestly); by implication, to await eagerly: (make, with) haste unto.

English (Thayer)

imperfect ἔσπευδον; 1st aorist ἔσπευσα; (cognate with German sich sputen (cf. English speed, Latin studeo; Vanicek, p. 1163; Fick 4:279)); from Homer down; the Sept. for מִהַר, also for בִּהֵל, etc.;
1. intransitive, (cf. Winer's Grammar, § 38,1; Buttmann, 130,4), to hasten: as often in the Greek writings, followed by an infinitive ἦλθον σπεύσαντες, they came with haste, σπεύσας κατάβηθι (A. V. make haste and come down), κατέβη, σπεῦσον καί ἔξελθε (A. V. make haste and get thee quickly out), to desire earnestly: τί, Passow, under the word, 2vol. ii., p. 1501; (Liddell and Scott, under the word, II.)).

Greek Monolingual

ΝΜΑ
1. κινούμαι γρήγορα προς μια κατεύθυνση (α. «μόλις τον είδε, έσπευσε να τον προϋπαντήσει» β. «μὴ εἶναι ἔνθα πάλαι σπεύδομεν», Ξεν.
γ. «... ἔλαφος... διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην σπεύδουσ' ἱδρώουσα», Ομ. Ιλ.)
2. είμαι έτοιμος ψυχικά, προθυμοποιούμαι να κάνω κάτι (α. «το ξέρω ότι θα σπεύσει να μέ βοηθήσει» β. «σπευδόμεναι δ' ἀφελεῖν τινα τάσδε μερίμνας», Αισχύλ.
γ. «σπεύδειν δ' ὅττι τάχιστα πάλιν οἶκόνδε νέεσθαι», Ησίοδ.)
3. ανυπομονώ, δεν βλέπω την ώρα να κάνω κάτι (α. «μη σπεύδεις να συμφωνήσεις» β. «ἔσπευσεν τοῦ διατηρηθῆναι τὴν εὐφημίαν αὐτοῖς», επιγρ.
γ. «μάλα σπεύδοντα μάχην ἐς κυδιάνειραν», Ομ. Ιλ.)
νεοελλ.
1. (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) εσπευσμένος, -η, -ο
αυτός που έγινε βιαστικά, απροετοίμαστος
2. φρ. «σπεύδε βραδέως» — με προσεγμένη τακτική φτάνεις γρηγορότερα στον σκοπό σου
μσν.
τρέχω να βοηθήσω («σπεῡσον, ἀπολλύμεθα ὑπὸ πλήθους πταισμάτων», Ακολ. Παρ. Καν.)
αρχ.
1. κάνω ή προετοιμάζω κάτι με προθυμία («οἱ δὲ γάμον σπεύδουσιν», Ομ. Οδ.)
2. προσπαθώ, κοπιάζω για κάτι με προθυμία και ζήλο (α. «μηδὲν ἄγαν σπεύδειν», Θέογν.
β. «σπεύδοντες τὰ μάλιστ' αὐτήν», Θουκ.)
3. προτρέπω, παρακινώ να γίνει κάτι γρήγορα («σπεύσατε... Τεῡκρον ἐν τάχει μολεῖν», Σοφ.)
4. αγωνίζομαι να κάνω κάτι («ὃν μὲν σπεύδοντα ἴδοι Δαναῶν ταχυπώλων», Ομ. Ιλ.)
5. ταράζομαι ψυχικά («τότε ἔσπευσαν ἡγεμόνες Ἐδώμ... ἔλαβεν αὐτοὺς τρόμος», ΠΔ)
6. (κατά τον Ησύχ.) «ἐρεθίζω»
7. (η μτχ. ενεστ. ως επίρρ.) σπεύδων
με σπουδή, με προθυμία
8. φρ. «ὅταν σπεύδη τις χὠ θεὸς συνάπτεται» — όταν βιάζεται κανείς, κι ο θεός σπρώχνει τα πράγματα παραπέρα (Αισχύλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. σπεύδω ανάγεται στην απαθή βαθμίδα της ΙΕ ρίζας (s)p(h)eu-d- «πιέζω, κάνω κάτι με ζήλο, βιάζομαι» και συνδέεται με λιθουαν. spausti, spaudžiu «πιέζω, συνθλίβω, επείγομαι», spauda «πίεση, σπουδή» (από την ετεροιωμένη βαθμίδα της ρίζας), spūda «πίεση», spūděti «είμαι πιεσμένος, βασανίζομαι» (από τη μηδενισμένη βαθμίδα). Η σημ. της ρίζας «πιέζω, βιάζομαι» διευρύνθηκε στο παρ. σπονδή, το οποίο, εκτός από τη σημ. «βιασύνη, ζήλος», χρησιμοποιήθηκε με σημ. «προσοχή, προσπάθεια, επιμέλεια, σοβαρότητα», από όπου και η σημ. «μελέτη επιστήμης, τέχνης κ.λπ.» (πρβλ. σπουδάζω, σπουδαίος, σπουδαστής)].

Greek Monotonic

σπεύδω: Επικ. απαρ. σπενδέμεν· μέλ. σπεύσω, αόρ. αʹ ἔσπευσα, Επικ. σπεῦσα, Επικ. αʹ πληθ. υποτ. σπεύσομεν αντί σπεύσωμεν· παρακ. ἔσπευκα — Μέσ., μέλ. σπεύσομαι — Παθ., παρακ. ἔσπευσμαι·
I. 1. μτβ., θέτω σε κίνηση, επισπεύδω, επιταχύνω, κατεπείγω, σε Όμηρ. κ.λπ.· επίσης, αναζητώ με προθυμία, αγωνίζομαι, προσπαθώ για κάτι, σε Θέογν.· εκτελώ κάτι με ζήλο, επισπεύδω ή επιταχύνω, σε Σοφ. κ.λπ.· ομοίως στη Μέσ., σε Αισχύλ. — Παθ., είμαι εσπευσμένος, βιαστικός, επείγομαι, βιάζομαι, σε Ηρόδ.
2. με αιτ. και απαρ., σπεύσατε Τεῦκρον μολεῖν, πιέστε τον να έλθει γρήγορα, σε Σοφ.
II. 1. αμτβ., σπεύδω, βιάζομαι, προσπαθώ, αγωνίζομαι με προθυμία ή με αδημονία, σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.· ὡς σὺ σπεύδεις, όπως εσύ επιμένεις, ερίζεις, σε Πλάτ.· μτχ. σπεύδων ως επίρρ., βιαστικά, βεβιασμένα, πρόθυμα, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.
2. με απαρ., είμαι πρόθυμος να κάνω κάτι, σε Ησίοδ., Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως στη Μέσ., σπευδόμεναι ἀφελεῖν, σε Αισχύλ.
3. με αιτ. πράγμ. και απαρ., είμαι πρόθυμος, αδημονώ να..., σε Ηρόδ., Ξεν.

Greek (Liddell-Scott)

σπεύδω: Ἐπικ. ἀπαρέμφ. σπευδέμεν Ὀδ. Ω. 324· μέλλ. σπεύσω Ἀττ.· ἀόρ. ἔσπευσα Ἀττ., Ἐπικ. ὑποτ. σπεύσομεν ἀντὶ -ωμεν, Ἰλ. Ρ. 121· πρκμ. ἔσπευκα Παυσ. 7. 15, 11. - Μέσ., Αἰσχύλ. Ἀγ. 151· μέλλ. σπεύσομαι Ἰλ. Ο. 402· - Παθ., πρκμ. ἔσπευσμαι Λουκ. Ἔρωτ. 33, κτλ. (Ἐκ τῆς √ΣΠΕΥΔ παράγεται ὡσαύτως τὸ σπυδή· πρβλ. Λατ. stud-eo, stud-ium, κατὰ μεταβολήν τινα ἀνάλογον πρὸς τὴν ἐν τῷ Αἰολ. σπαλεὶς ἀντὶ σταλείς, σπολὰς ἀντὶ στολάς, σπάδιον ἀντὶ στάδιον· ἴσως καὶ ἀρχ. Γερμ. spu-on, spuo-an, spua-tôn, Ἀγγλο-Σαξον. sped-an (speed). I. μεταβ., θέτω εἰς κίνησιν, ἐπισπεύδω, ἐπιταχύνω, ταῦτα δ’ ἅμα χρὴ σπεύδειν Ἰλ. Ν. 236· οἱ δὲ γάμον σπεύδουσιν Ὀδ. Τ. 137, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 38, Bornem. εἰς Ξεν. Συμπ. 7, 4· παῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις Ἡρόδ. 1. 206· σπ. ἀθλίαν ὁδὸν Εὐρ. Ἴων 1226· σπ. οἱ μὲν ἴγδιν, οἱ δὲ σίλφιον, οἱ δ’ ὄξος, ἐπρομηθεύθησαν ταχέως, ἡτοίμασαν, Σόλων 38· κλίμακας Εὐρ. Ι. Τ. 1351· οὕτω παρ’ Ἡροδ. 8. 46, Δημοκρίτου σπεύσαντος, δέον νὰ ὑπονοήσωμεν τὸ ἀντικείμενον κατ’ αἰτιατ.· - ὡσαύτως ζητῶ προθύμως, ἀγωνίζομαι περί τινος, μηδὲν ἄγαν Θέογν. 335, 401· σπ. βίον ἀθάνατον, ἀρετὰν Πινδ. Π. 3. 110, Ι. 4. 22 (3. 31)· εὐψυχίαν ἀντ’ εὐβουλίας Εὐρ. Ἱκέτ. 161· τὴν ἡγεμονίαν Θουκ. 5. 16· χάριν τινὸς Εὐρ. Ἑκ. 1175· θανάτου τελευτὰν Μήδ. 152· πόλεμόν τινι Ἡρ. Μαιν. 1133· - μετὰ ζήλου, προθύμως ἐκτελῶ τι ἢ ἐπισπεύδω, τι τῶν φέρει φρὴν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 599· τὸ σόν σπεύδουσ’ ἅμα καὶ τοὐμὸν Σοφ. Ἠλ. 251· ἀγαθόν τινος Εὐρ. Ἑκ. 122· τὸ ἐφ’ ἕκαστον Θουκ. 1. 141· σπ. ἀσπούδαστ’ ἐπί τινι Εὐρ. Ι. Τ. 200· σπ. τὰ ἐναντία τινὶ Ἀνδοκ. 20. 4· ἐν συζητήσει, σπ. ἑαυτῷ ἐναντία Πλάτ. Πρωτ. 361Α· σπ. τοῦτο, ὅπως.. ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 687Ε· μὴ σπεῦδ’ ἃ μὴ δεῖ, μηδ’ ἃ δεῖ σπεύδειν μένε Μένανδρ. ἐν Μονοστίχ. 358· -ἑπομένης ὑποτακτ., εἰς τοὺς πλουσίους σπεύσω σ’ ὅπως ἂν ἐγγραφῇς Ἀριστοφ. Ἱππ. 926. - Μέσ., σπευδομένα θυσίαν Αἰσχύλ. Ἀγ. 151. - Παθ., ξυνὸν πᾶσι ἀγαθὸν σπεύδεται Ἡρόδ. 7. 53· ἐσπευσμέναι χρεῖαι, ἀνάγκαι βιαστικαὶ, Λουκ. Ἔρωτ. 33· ἐσπευσμένος, ἐν σπουδῇ, Ἀππ. Καρχηδ. 8. 24. 2) μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., σπεύσατε.. Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν, βιάσατε αὐτὸν νὰ ἔλθῃ ταχέως, Σοφ. Αἴ. 804· σπεῦσον.. κάπετοόν τιν’ ἰδεῖν, «τρέξε νὰ κυττάξῃς», νὰ εὕρῃς.., αὐτόθι 1165. ΙΙ. συνηθέστερον ἀμεταβ., σπεύδω, βιάζομαι, Ἰλ. Θ. 191, Λ. 119, Ψ. 414, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 228, καὶ Ἀττ.· σπ. ἀπὸ ῥυτῆρος, μὲ ἀφειμένον τὸν χαλινόν, Σοφ. Ο. Κ. 900· σπ. δρόμῳ Εὐρ. Ἴων 1556· πεζῇ Ξεν. Ἀν. 3. 4, 49, κτλ.· -ἀγωνίζομαι, καταβάλλω προσπαθείας, προσπαθῶ προθύμως ἢ ζωηρῶς, ἐπὶ πολεμιστῶν μαχομένων, Ἰλ. Δ. 232, Ε. 667, κτλ.· ἐπὶ σιδηρουργοῦ ἐργαζομένου, Σ. 373· ἐπὶ φορτηγῶν ζῴων, Ρ. 745· ἐπὶ μελισσῶν ἐργαζομένων, Ἡσ. Θ. 597· ὡς σὺ σπεύδεις, ὡς σὺ διισχυρίζεσαι, Πλάτ. Πρωτ. 361Β· -παροιμ., ὅταν σπεύδῃ τις χὼ θεὸς ξυνάπτεται Αἰσχύλ. Πέρσ. 742· σπεῦδε βραδέως, festina lente, Γέλλ. 10. 11· σπ. τινί, ἀγωνίζομαι ὑπέρ τινος ἄλλου, Ἄλεξ. ἐν Ἀδήλ. 65· -Συντάσσεται, 1) μετὰ μετοχ., σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα (ἀντὶ σπουδαίως ἐπονήσατο) Ὀδ. Ι. 250, πρβλ. 310, Σοφ. Ἠλ. 935, Εὐρ. Μήδ. 761, Ἀριστοφ. Ἀχ. 179· τἀνάπαλιν σπεύδων εὕρηται ὡς ἐπίρρ., μετὰ σπουδῆς, μετὰ προθυμίας, τὼ δὲ σπεύδοντε πετέσθην Ἰλ. Ψ. 506· ἵκετο σπεύδων Πινδ. Π. 4. 167· εἰς ἀρθμὸν ἐμοὶ .. σπεύδων σπεύδοντί ποθ’ ἥξει Αἰσχύλ. Πρ. 192· σπ. ἐβοήθει Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 1. 2) μετ’ἀπαρ., εἶμαι πρόθυμος νά.., Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 22, 671, Πινδ. Ο. 4. 21, Ν. 9. 50, Ἡρόδ. 8. 41, Αἰσχύλ. Ἀγ. 601, Σοφ., κλπ.· οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, σπευδόμεναι ἀφελεῖν Αἰσχύλ. Εὐμ. 306. 3) μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., εἶμαι πρόθυμος νά.., εἰρήνην ἑωυτοῖσι γενέσθαι Ἡρόδ. 1. 74· ἔσπευδεν εἶναι μὴ μάχας Ἀριστοφ. Εἰρ. 672, πρβλ. Πλάτ. Πρωτ. 361Β· οὕτω, τὸ λεκτικοὺς γενέσθαι τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπ. Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 1. 4) μετ’ἐξηρτημένης προτάσεως, σπ. ὡς Ζεὺς μήποτ’ ἄρξειεν Αἰσχύλ. Πρ. 203· σπ. ὅπως μή.. Πλάτ. Γοργ. 480Α· ἵνα.., ἵνα μή.. ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 264Α, Ἰσοκρ. 75Α· ὥστε μή, μετ’ ἀπαρεμφ., Θεοφρ. π. Ὀσμ. 57. 5) μετ’ ἐμπροθέτου προσδιορισμοῦ, σπ. ἐς μάχην Ἰλ. Δ. 225· οὕτω καὶ ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, σπεύσομαι εἰς Ἀχιλλῆα, ἵνα.. Ο. 402· σπ. εἰς ἄφενον Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 24· εἰς ἀρετὴν Θέογν. 403· ἐς θαλάμους Εὐρ. Ἱππ. 183· ἐς τὰ πράγματα ὁ αὐτ. ἐν Ἴωνι 599, κτλ.· εἰς ταὐτό τινι Ξεν. Κύρ. 1. 3, 4· δώματος εἴσω Εὐρ. Μήδ. 100· ἐπὶ τι Λυκοῦργ. 155. 10, Πλούτ., κλπ.· σπ. περὶ Πατρόκλοιο θανόντος, ἀγωνιζομαι περὶ αὐτοῦ, Ἰλ. Ρ. 121· ὑπέρ τινος Συλλ. Ἐπιγρ. 2147· πρός τινα Ἀριστοφ. Σφ. 1026, κτλ.· ὡσαύτως, σπ. ὁδὸν Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 653. 3. 6) μετ’ ἐπιρρ.. σπ. οἷ θέλες Σοφ. Τρ. 334· δεῦρο Ἀριστοφ. Ἀχ. 179· ἔνθα Ξεν. Ἀν. 4. 8, 14, κτλ. 7) ταράττομαι, ἐνοχλοῦμαι κατὰ τὸ πνεῦμα, Ἑβδ. (Ἔξοδ. ΙΕ΄, 15, Α΄ Βασιλ. ΚΗ΄, 21, κ. ἀλλ.).

Frisk Etymological English

Grammatical information: v.
Meaning: to hurry, to hasten, to strive, to exert oneself, trans. to drive, to quicken, to ply, to aspire after.
Other forms: Aor. σπεῦσαι, fut. σπεύσομαι (Il.), σπεύσω (E. a.o.), σπευσίω (Cret.), perf. ἔσπευκα (hell.), rare midd. σπεύ-δομαι (A.), pass. ἔσπευσμαι (late),
Compounds: Also w. prefix, e.g. ἐπι-, κατα-, συ-. Compp., e.g. κενό-σπουδ-ος seriously prosecuting frivolities with -έω, -ία (hell.). -- 2. κατάσπευ-σις (: κατα-σπεύδω) f. hurry (Thd.; σπεῦσις Gloss.), σπευσ-τός (Phryn.), -τικός (ἐπι-) hurried (Arist., Eust.).
Derivatives: 1. σπουδ-ή f. haste, zeal, labour, seriousness, good will (Il.), with -αιος zealous, striving, serious, good (IA) with -αιότης f. (Pl. Def., LXX a. o.), -αξ ἀλετρίβανος H. (cf. below); -άζω (ἐπι-, κατα-, συ- a. o.) to be quick, to carry on seriously, etc. (IA) with -ασμα, -ασμάτιον, -ασμός, -αστής, -αστός, -αστικός.
Origin: IE [Indo-European] [998f] *speud- press, do emphatically, hurry.
Etymology: Through the maintenance of the ου-diphthong σπουδή proves to be an old derivation (cf. Schwyzer 347); the primary σπεύδω on the opposite has resisted any vowelchange. -- Good formal and semantic agreement shows Lith. spáusti (< *spáud-ti), with pres. spáudžiu press, squeeze, also push, drive on, intr. hutty. A trace of the meaning push has also been supposed in σπούδαξ = ἀλετρίβανος, pestle of a mortar (*"oppressor"; Fick BB 29, 197). The inf. spáus-ti can be equated with σπεύδ-ω, but the pres. spáudžiu can as well be an old iterative IE *spoudéiō. With σπουδή agrees formally spaudà f. pressure, literature. Beside it with ū-vowel spūdà f. throng, urgency, pressure and spūdė́ti be oppressed, thrust down, pain oneself, meddle. With zero grade also Alb. punë work, business, if from *spud-nā. Arm. p'oyt`, gen. p'ut`oy (o-stem) zeal however gives problems both in the an- and auslaut; cf. Lidén GHÅ 39 [1933]: 2, 49; also Hiersche Ten. aspiratae 237. -- Hypothetic further combinations with rich lit. in WP. 2, 659, Pok. 998 f. (esp. Szemerényi ZDMG 101, 205ff.) and Fraenkel s. spaudà; older lit. also in Bq.

Middle Liddell

I. trans. to set a-going, to urge on, hasten, quicken, Hom., etc.:—also, to seek eagerly, strive after, Theogn.; promote zealously, to press or urge on, Soph., etc.; so in Mid., Aesch.:—Pass., to be urged on, Hdt.
2. c. acc. et inf., σπεύσατε Τεῦκρον μολεῖν urge him to come, Soph.
II. intr. to press on, hasten, to exert oneself, strive eagerly or anxiously, Il., Attic; ὡς σὺ σπεύδεις as you urge, contend, Plat.: part. σπεύδων as adv. in haste, eagerly, Il., Aesch.
2. c. inf. to be eager to do a thing, Hes., Hdt., etc.; so in Mid., σπευδόμεναι ἀφελεῖν Aesch.
3. c. acc. rei et inf. to be anxious that . ., Hdt., Xen.

Frisk Etymology German

σπεύδω: {speúdō}
Forms: Aor. σπεῦσαι, Fut. σπεύσομαι (seit Il.), σπεύσω (E. u.a.), σπευσίω (kret.), Perf. ἔσπευκα (hell. u. sp.), selten Med. σπεύδομαι (A.), Pass. ἔσπευσμαι (sp.),
Grammar: v.
Meaning: sich sputen, eilen, streben, sich anstrengen, trans. antreiben, beschleunigen, betreiben, nachstreben.
Composita: auch m. Präfix, z.B. ἐπι-, κατα-, συ-,
Derivative: Davon 1. σπουδή f. Eile, Eifer, Mühe, Ernst, Wohlwollen (seit Il.), wovon -αιος eifrig, strebsam, ernsthaft, gut (ion. att.) mit -αιότης f. (Pl. Def., LXX u. a.), -αξ· ἀλετρίβανος H. (vgl. unten); -άζω (ἐπι-, κατα-, συ- u. a.) sich beeilen, ernstlich betreiben (ion. att.) mit -ασμα, -ασμάτιον, -ασμός, -αστής, -αστός, -αστικός. Kompp., z.B. κενόσπουδος eitle Dinge ernstlich betreibend mit -έω, -ία (hell. u. sp.). — 2. κατάσπευσις (: κατασπεύδω) f. Eile (Thd.; σπεῦσις Gloss.), σπευστός (Phryn.), -τικός (ἐπι-) eilig (Arist., Eust.).
Etymology: Durch die Bewahrung des ου- Diphthongs erweist sich σπουδή als eine alte Ableitung (vgl. Schwyzer 347); das primäre σπεύδω hat dagegen jeden Vokalwechsel ausgeglichen. — Gute formale und semantische Übereinstimmung zeigt lit. spáusti (aus *spáud-ti), wozu Präs. spáudžiu drücken, pressen, auch drängen, antreiben, intr. eilen. Eine Spur der Bed. drücken ist auch in σπούδαξ = ἀλετρίβανος, Mörserkeule (*"Zerdrücker") vermutet worden (Fick BB 29, 197). Der Inf. spáus-ti läßt sich mit σπεύδω gleichsetzen, aber das Präs. spáudžiu kann ebensowohl ein altes Iterativ idg. *spoudéiō sein. Zu σπουδή stimmt formal spaudà f. Druck, Presse, Schrifttum. Daneben mit ū-Vokal spūdà f. Gedränge, Andrang, Druck und spūdė́ti sich zusammengedrückt, geduckt aufhalten, sich quälen, sich bemühen. Mit Schwachstufe ebenfalls alb. punë Arbeit, Geschäft; wenn aus *spud-nā. Arm. p’oyt‘, Gen. p’ut‘oy (o-Stamm) Eifer macht dagegen bezüglich sowohl des An- wie des Auslautes Schwierigkeiten; vgl. Lidén GHÅ 39 [1933]: 2, 49; dazu Hiersche Ten. aspiratae 237. — Hypothetische weitere Kombinationen mit reicher Lit. bei WP. 2, 659, Pok. 998 f. (bes. Szemerényi ZDMG 101, 205ff.) und Fraenkel s. spaudà; ält. Lit. auch bei Bq.
Page 2,765

Chinese

原文音譯：speÚdw 士漂多
詞類次數：動詞（6）
原文字根：（成為）勤奮 相當於： （אָמֵץ‎） （בָּהַל‎） （מָהִיר‎） （מָהַר‎）
字義溯源：急速*，促使勤奮地，熱心地，快，趕緊，催促，急忙；或源自（πούς）=足*，腳）
同源字：1） （σπεύδω）急速 2） （σπουδάζω）加速 3） （σπουδαῖος）迅速的 4） （σπουδαῖος）更熱心地 5） （σπουδαῖος）更殷切地 6） （σπουδαίως）越發急速 7） （σπουδαίως）熱心地 8） （σπουδή）急忙，急切
出現次數：總共（6）；路（3）；徒（2）；彼後（1）
譯字彙編：
1） 急忙（2） 路2:16； 路19:6；
2） 催促（1） 彼後3:12；
3） 趕緊罷（1） 徒22:18；
4） 他急忙（1） 徒20:16；
5） 快（1） 路19:5

Mantoulidis Etymological

(=ἐπιταχύνω, βιάζομαι). Ἀπό ρίζα σπευδ-. καί μέ μετάπτωση σπουδ-.
Παράγωγα: σπευστέον, σπευστικός, σπευστός, ἐσπευσμένως, σπουδή (=ταχύτητα, προθυμία), σπουδαῖος (=γρήγορος, σοβαρός, δραστήριος), σπουδάζω, κενόσπουδος, σπουδαίως, σπουδαιότης.

Lexicon Thucydideum

festinare, to hasten, 1.84.1,
contendere, expetere, studere, to strive for, aim at, 4.87.4, 5.37.4, 5.39.3, 6.9.3,
cum accus. with accusative 1.141.6, 5.16.1, 6.10.4, 6.39.2, 6.79.3.