3,274,216
edits
(21) |
(5) |
||
Line 21: | Line 21: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />η (AM [[κόλλα]])<br />[[κάθε]] [[γλοιώδης]] [[ουσία]] που χρησιμοποιείται για συγκολλήσεις ή συνενώσεις<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[άμυλο]] ή [[άλλη]] ύλη που χρησιμοποιείται για [[κολλάρισμα]] ρούχων<br /><b>2.</b> [[ουσία]] που χρησιμοποιείται για να κάνει το [[κρασί]] διαυγές<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[κόλλα]] [[λουξ]]»<br />(τροφ. τεχνολ.) [[ονομασία]] ουσίας που χρησιμοποιείται για τη διαύγαση του κρασιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κολ</i>-<i>yă</i>. Ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>kol</i>(<i>e</i>)<i>i</i>- «[[κόλλα]]», εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>yα</i> και συνδέεται πιθ. με αρχ. σλαβ. <i>klejĭ</i>, ρωσ. <i>klej</i> «[[κόλλα]]» και μσν. [[κάτω]] γερμ. <i>helen</i> «[[κολλώ]]». Τη λ. δανείστηκε η μεταγενέστερη Λατινική και από αυτήν οι ρομανικές γλώσσες, <b>[[πρβλ]].</b> ιταλ. <i>colla</i>, γαλλ. <i>colle</i>. Συνώνυμη [[είναι]] η λ. [[γλοιός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κολλώ]], [[κολλώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κολλήεις]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κολλίζω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κολλεψός]], [[κολλομελώ]], [[κολλοπώλης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κολλογόνος]]. (Β' συνθετικό) [[ιχθυόκολλα]], [[λιθόκολλα]], [[ξυλόκολλα]], [[χρυσόκολλα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ξηρόκολλα]], [[σαρκόκολλα]], [[ταυρόκολλα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αλευρόκολλα]], [[αμυγδαλόκολλα]], [[αμυλόκολλα]], <i>αργιλόκολλα</i>, [[γυψόκολλα]], [[δενδρόκολλα]], [[δερματόκολλα]], [[οστεόκολλα]], [[φυτόκολλα]], [[χονδρόκολλα]], [[ψαρόκολλα]]. Με τη [[μορφή]] -[[κόλλος]], -<i>κολλον</i>: [[πρωτόκολλο]](ν</i>)<br /><b>αρχ.</b><br /><i>άκολλος</i>, [[αμφίκολλος]], [[αρτίκολλος]], [[γυιόκολλος]], <i>έγκολλος</i>, [[εύκολλος]], [[εχέκολλος]], [[ιχθυόκολλον]], [[κατάκολλος]], [[λιθόκολλος]], [[παράκολλος]], [[πρόσκολλος]], [[σύγκολλος]], [[ταυρόκολλον]], [[χρυσόκολλος]].———————— <b>(II)</b><br />η (Μ [[κόλλα]])<br />ακέραιο [[φύλλο]] χαρτιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> ιταλ. <i>colla</i>]. | |mltxt=<b>(I)</b><br />η (AM [[κόλλα]])<br />[[κάθε]] [[γλοιώδης]] [[ουσία]] που χρησιμοποιείται για συγκολλήσεις ή συνενώσεις<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[άμυλο]] ή [[άλλη]] ύλη που χρησιμοποιείται για [[κολλάρισμα]] ρούχων<br /><b>2.</b> [[ουσία]] που χρησιμοποιείται για να κάνει το [[κρασί]] διαυγές<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[κόλλα]] [[λουξ]]»<br />(τροφ. τεχνολ.) [[ονομασία]] ουσίας που χρησιμοποιείται για τη διαύγαση του κρασιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κολ</i>-<i>yă</i>. Ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>kol</i>(<i>e</i>)<i>i</i>- «[[κόλλα]]», εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>yα</i> και συνδέεται πιθ. με αρχ. σλαβ. <i>klejĭ</i>, ρωσ. <i>klej</i> «[[κόλλα]]» και μσν. [[κάτω]] γερμ. <i>helen</i> «[[κολλώ]]». Τη λ. δανείστηκε η μεταγενέστερη Λατινική και από αυτήν οι ρομανικές γλώσσες, <b>[[πρβλ]].</b> ιταλ. <i>colla</i>, γαλλ. <i>colle</i>. Συνώνυμη [[είναι]] η λ. [[γλοιός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κολλώ]], [[κολλώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κολλήεις]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κολλίζω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κολλεψός]], [[κολλομελώ]], [[κολλοπώλης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κολλογόνος]]. (Β' συνθετικό) [[ιχθυόκολλα]], [[λιθόκολλα]], [[ξυλόκολλα]], [[χρυσόκολλα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ξηρόκολλα]], [[σαρκόκολλα]], [[ταυρόκολλα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αλευρόκολλα]], [[αμυγδαλόκολλα]], [[αμυλόκολλα]], <i>αργιλόκολλα</i>, [[γυψόκολλα]], [[δενδρόκολλα]], [[δερματόκολλα]], [[οστεόκολλα]], [[φυτόκολλα]], [[χονδρόκολλα]], [[ψαρόκολλα]]. Με τη [[μορφή]] -[[κόλλος]], -<i>κολλον</i>: [[πρωτόκολλο]](ν</i>)<br /><b>αρχ.</b><br /><i>άκολλος</i>, [[αμφίκολλος]], [[αρτίκολλος]], [[γυιόκολλος]], <i>έγκολλος</i>, [[εύκολλος]], [[εχέκολλος]], [[ιχθυόκολλον]], [[κατάκολλος]], [[λιθόκολλος]], [[παράκολλος]], [[πρόσκολλος]], [[σύγκολλος]], [[ταυρόκολλον]], [[χρυσόκολλος]].———————— <b>(II)</b><br />η (Μ [[κόλλα]])<br />ακέραιο [[φύλλο]] χαρτιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> ιταλ. <i>colla</i>]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''κόλλᾰ:''' -ης, ἡ, [[κόλλα]], Λατ. [[gluten]], σε Ηρόδ. | |||
}} | }} |