εὐαίσθητος: Difference between revisions
εἰ ἀποκρυπτόντων τῶν Μήδων τὸν ἥλιον ὑπὸ σκιῇ ἔσοιτο πρὸς αὐτοὺς ἡ μάχη καὶ οὐκ ἐν ἡλίῳ → if the Medes hid the sun, the battle would be to them in the shade and not in the sun
m (Text replacement - " <span class="bld">" to "<span class="bld">") |
|||
| Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-η, -ο (ΑΜ [[εὐαίσθητος]], -ον)<br />αυτός που έχει ευερέθιστα αισθητήρια (δηλ. αντιλαμβάνεται [[γρήγορα]] τους εξωτερικούς ή εσωτερικούς ερεθισμούς και αντιδρά σ' αυτούς), ο [[ευπαθής]], ο [[εύθικτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που επηρεάζεται εύκολα από διάφορες καιρικές συνθήκες («[[ευαίσθητος]] στο [[κρύο]] ή στη [[ζέστη]]»)<br /><b>2.</b> ο [[ψυχόπονος]], αυτός που συμπαθεί τους πάσχοντες («[[ευαίσθητος]] στον πόνο του άλλου»)<br /><b>3.</b> (για όργανα μετρήσεως) αυτός που [[είναι]] πολύ [[ακριβής]] («ευαίσθητο [[θερμόμετρο]]»)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ευαίσθητη [[ψυχή]]» — αισθαντική [[ψυχή]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για πράγματα) <b>παθ.</b> αυτός τον οποίο [[είναι]] εύκολο να αισθανθεί ή να αντιληφθεί [[κάποιος]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ εὐαίσθητον</i><br />η [[ευαισθησία]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ευαίσθητα</i> (ΑΜ εὐαισθήτως)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />με [[ευαισθησία]], με [[ταχεία]] [[αντίδραση]] τών αισθήσεων σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς ερεθισμούς<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />με [[ταχεία]] [[ευαισθησία]], με γρήγορη [[αντίληψη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> [[αισθητός]] (<span style="color: red;"><</span> [[αισθάνομαι]]), | |mltxt=-η, -ο (ΑΜ [[εὐαίσθητος]], -ον)<br />αυτός που έχει ευερέθιστα αισθητήρια (δηλ. αντιλαμβάνεται [[γρήγορα]] τους εξωτερικούς ή εσωτερικούς ερεθισμούς και αντιδρά σ' αυτούς), ο [[ευπαθής]], ο [[εύθικτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που επηρεάζεται εύκολα από διάφορες καιρικές συνθήκες («[[ευαίσθητος]] στο [[κρύο]] ή στη [[ζέστη]]»)<br /><b>2.</b> ο [[ψυχόπονος]], αυτός που συμπαθεί τους πάσχοντες («[[ευαίσθητος]] στον πόνο του άλλου»)<br /><b>3.</b> (για όργανα μετρήσεως) αυτός που [[είναι]] πολύ [[ακριβής]] («ευαίσθητο [[θερμόμετρο]]»)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ευαίσθητη [[ψυχή]]» — αισθαντική [[ψυχή]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για πράγματα) <b>παθ.</b> αυτός τον οποίο [[είναι]] εύκολο να αισθανθεί ή να αντιληφθεί [[κάποιος]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ εὐαίσθητον</i><br />η [[ευαισθησία]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ευαίσθητα</i> (ΑΜ εὐαισθήτως)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />με [[ευαισθησία]], με [[ταχεία]] [[αντίδραση]] τών αισθήσεων σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς ερεθισμούς<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />με [[ταχεία]] [[ευαισθησία]], με γρήγορη [[αντίληψη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> [[αισθητός]] (<span style="color: red;"><</span> [[αισθάνομαι]]), [[πρβλ]]. <i>αν</i>-<i>αίσθητος</i>, <i>ανεπ</i>-<i>αίσθητος</i>. Η λ. είχε αρχικά τη [[σημασία]] «αυτός που τον αισθάνεται ή τον αντιλαμβάνεται [[κάποιος]] εύκολα» και, κατ' [[επέκταση]], «αυτός που επηρεάζεται από εξωτερικά, ερεθίσματα και καταστάσεις». Απ' αυτή τη [[σημασία]] κατέληξε να σημαίνει τον πονόψυχο και ευσυγκίνητο]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''εὐαίσθητος:'''<br /><b class="num">1)</b> весьма чувствительный, чрезвычайно чуткий, восприимчивый (περί τι Plat.; [[ζῷον]] Arst.; [[ὑπερῴα]] Plut.);<br /><b class="num">2)</b> ощутимый, заметный: εὐαισθητότερα τὰ παρ᾽ ἄλληλα τιθέμενα Arst. заметнее то, что расположено рядом друг с другом. | |elrutext='''εὐαίσθητος:'''<br /><b class="num">1)</b> весьма чувствительный, чрезвычайно чуткий, восприимчивый (περί τι Plat.; [[ζῷον]] Arst.; [[ὑπερῴα]] Plut.);<br /><b class="num">2)</b> ощутимый, заметный: εὐαισθητότερα τὰ παρ᾽ ἄλληλα τιθέμενα Arst. заметнее то, что расположено рядом друг с другом. | ||
}} | }} | ||
Revision as of 09:05, 23 August 2021
English (LSJ)
ον, (αἰσθάνομαι) A with quick senses or keen perceptions, περί τι Pl.Lg.812b; ἐλέφας εὐ. ζῷον Arist.HA 630b21: Comp. -ότερος Pl.Ti.75c; τῆς καρδίας τὴν ὑπερῴαν -οτέραν ἔχειν Plu.2.14d: Sup. ὁ ἄνθρωπος -ότατος τῶν ἄλλων ζῴων Arist.PA 660a20; τὸ εὐ., = εὐαισθησία, Gal.10.387. Adv. -τως, ἔχειν τινός have keen perceptions of... Pl.Lg.670b, cf. 661b: Comp. -οτέρως, ἔχειν περὶ ὥρας καὶ μηνῶν καὶ ἐνιαυτῶν Id.R.527d. II of things, easy to perceive, Arist.Cael.289a7 (Comp.), Plu.2.956f.
German (Pape)
[Seite 1055] mit guten, gesunden Sinnen, περὶ τοὺς ῥυθμούς Plat. Legg. VII, 812 b; κεφαλὴ εὐαισθητοτέρα Tim. 75 c; Sp. – Adv., εὐαισθήτως ἔχειν, gut wahrnehmen; – τῶν ῥυθμῶν Plat. Legg. II, 670 b, wo καὶ γιγνώσκειν dabei steht; auch compar., τὸ περὶ ὥρας εὐαισθητοτέρως ἔχειν Rep. VII, 527 d, leichter u. besser als Andere das darauf Bezügliche bemerken. – Pass. leicht wahrzunehmen, Arist. coel. 2, 6.
Greek (Liddell-Scott)
εὐαίσθητος: -ον, (αἰσθάνομαι) ὡς καὶ νῦν, ὁ ἔχων εὐερέθιστα τὰ αἰσθητήρια, εὐκόλως αἰσθανόμενος ἢ ἀντιλαμβανόμενός τινος, περί τι Πλάτ. Νομ. 812C· ἐλέφας εὐ. ζῷον Ἀριστ:, π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 46, 1· Συγκρ. -ότερος, Πλάτ. Τίμ. 75C· Ὑπερθ. ὁ ἄνθρωπος εὐαισθητότατος τῶν ἄλλων ζῴων Ἀρίστ. π. Ζ. Μορ. 2.17, 2: - τὸ εὐαίσθητον = εὐαισθησία, Γαλην: -Ἐπιρρ., εὐαισθήτως ἔχειν τινός, ἔχειν ταχεῖαν ἀντίληψίν τινος, ταχέως ἀντιλαμβάνεσθαί τινος, Πλάτ. Νομ. 670Β, πρβλ. 661Β· εὐαισθητοτέρως ἔχειν περί τι ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 527D. 2) ἐπὶ πραγμάτων: ὃ εὔκολον εἶναι νὰ αἰσθανθῇ ἢ νὰ διακρίνῃ τίς, Ἀριστ. π. Οὐρ. 2. 6, 14, Πλούτ. 2. 956F.
French (Bailly abrégé)
ος, ον :
1 qui sent facilement ou vivement;
2 facile à sentir ou à comprendre.
Étymologie: εὖ, αἰσθάνομαι.
Greek Monolingual
-η, -ο (ΑΜ εὐαίσθητος, -ον)
αυτός που έχει ευερέθιστα αισθητήρια (δηλ. αντιλαμβάνεται γρήγορα τους εξωτερικούς ή εσωτερικούς ερεθισμούς και αντιδρά σ' αυτούς), ο ευπαθής, ο εύθικτος
νεοελλ.
1. αυτός που επηρεάζεται εύκολα από διάφορες καιρικές συνθήκες («ευαίσθητος στο κρύο ή στη ζέστη»)
2. ο ψυχόπονος, αυτός που συμπαθεί τους πάσχοντες («ευαίσθητος στον πόνο του άλλου»)
3. (για όργανα μετρήσεως) αυτός που είναι πολύ ακριβής («ευαίσθητο θερμόμετρο»)
4. φρ. «ευαίσθητη ψυχή» — αισθαντική ψυχή
αρχ.
1. (για πράγματα) παθ. αυτός τον οποίο είναι εύκολο να αισθανθεί ή να αντιληφθεί κάποιος
2. το ουδ. ως ουσ. τὸ εὐαίσθητον
η ευαισθησία.
επίρρ...
ευαίσθητα (ΑΜ εὐαισθήτως)
νεοελλ.-μσν.
με ευαισθησία, με ταχεία αντίδραση τών αισθήσεων σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς ερεθισμούς
μσν.-αρχ.
με ταχεία ευαισθησία, με γρήγορη αντίληψη.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ευ + αισθητός (< αισθάνομαι), πρβλ. αν-αίσθητος, ανεπ-αίσθητος. Η λ. είχε αρχικά τη σημασία «αυτός που τον αισθάνεται ή τον αντιλαμβάνεται κάποιος εύκολα» και, κατ' επέκταση, «αυτός που επηρεάζεται από εξωτερικά, ερεθίσματα και καταστάσεις». Απ' αυτή τη σημασία κατέληξε να σημαίνει τον πονόψυχο και ευσυγκίνητο].
Russian (Dvoretsky)
εὐαίσθητος:
1) весьма чувствительный, чрезвычайно чуткий, восприимчивый (περί τι Plat.; ζῷον Arst.; ὑπερῴα Plut.);
2) ощутимый, заметный: εὐαισθητότερα τὰ παρ᾽ ἄλληλα τιθέμενα Arst. заметнее то, что расположено рядом друг с другом.
