θρύπτω: Difference between revisions

|Definition=aor. 1 [[ἔθρυψα]] (ἐν-) <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.75</span>:—Pass. and Med., fut. <span class="sense"><span class="bld">A</span> θρυφθήσομαι <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>4.19.2</span>; θρύψομαι Ar. (v. infr. 11.2c), <span class="bibl">Luc.<span class="title">Symp.</span> 4</span>: aor. 1 ἐθρύφθην <span class="bibl">Arist. <span class="title">de An.</span>419b26</span>, (ὑπ-) dub. in <span class="title">AP</span>5.293.15 (Agath.): aor. 2 <b class="b3">ἐτρύφην [ῠ]</b> (δι-) <span class="bibl">Il.3.363</span>, ἐθρύβην Dsc.5.123: pf. τέθρυμμαι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Vict.</span>2.48</span>: (akin to [[θραύω]]):—[[break in pieces]], [[break small]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>426e</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1595</span>; <b class="b3">Νεῖλος βώλακα θ</b>. <span class="bibl">Theoc.17.80</span>:—Pass., to [[be broken small]], θρύπτεσθαι κερματιζόμενον ἀνάγκη πᾶν τὸ ὄν <span class="bibl">Pl. <span class="title">Prm.</span>165b</span>, cf. <span class="title">AP</span>12.61; <b class="b3">χιόνος τὰ μάλιστα θρυφθησόμενα</b> Arr.l.c.; of dried leguminous seeds, [[split]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>8.11.3</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Sens.</span>51</span>; of air, to [[be dispersed]], Arist.<span class="title">de An.</span>l.c., Theo Sm.<span class="bibl">p.50</span> H.: the literal sense is more common in compds. <b class="b3">ἀπο-, διαθρύπτω</b>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph. in moral sense, [[enfeeble]], esp. by debauchery and luxury, θ. τὰν ψυχάν <span class="bibl">Ti.Locr.103b</span>; [[corrupt]], [τινα] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>778a</span>, Phld.<span class="title">Mus.</span>p.79K.; θ. τὰς ψυχὰς καὶ τὰ σώματα <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>1.10c</span>; [οἱ κόλακες] ἀποκναίουσι τῶν κολακευομένων τὰ ὦτα θρύπτοντες <span class="bibl">Ph.1.453</span>; <b class="b3">θ. ἑαυτόν</b>,= [[θρύπτεσθαι]] (v. infr.), <span class="bibl">Ael.<span class="title">Ep.</span>9</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> more freq. in Pass., with fut. Med., to [[be enervated]], [[unmanned]], μαλακίᾳ θρύπτεσθαι <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>8.8</span>; ἁπαλός τε καὶ τεθρυμμένος <span class="bibl">Luc.<span class="title">Charid.</span>4</span>; <b class="b3">θρύπτεται ἡ ὄψις</b> [[is enfeebled]], Plu.2.936f; <b class="b3">οἱ τεθρυμμένοι τὰς ὄψεις</b> [[weak]]-sighted people, <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>199.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[wanton]], [[riot]], <b class="b3">ὅλην ἐκείνην εὐφρόνην ἐθρύπτετο</b> f.l. in [S.]<span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>1127.9</span>, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Pisc.</span>31</span>, <span class="bibl"><span class="title">Anach.</span>29</span>; [[display moral weakness]], POxy.471.80 (ii A.D.); <b class="b3">ἡδοναῖς ἀνάνδροις θ</b>. Plu.2.751b; ἐπὶ τῷ κάλλει <span class="bibl">Phld.<span class="title">Hom.</span>p.55</span> O.; <b class="b3">ὄμμα θρυπτόμενον</b> a [[languishing]] eye, <span class="title">AP</span>5.286.8 (Agath.). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> <b class="b2">to be coy and prudish, bridle up</b>, esp. when asked a favour, θρύψομαι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1163</span>; ὡρᾳζομένη καὶ θρυπτομένη <span class="bibl">Eup.358</span>; <b class="b3">ἁβρὰ καὶ θ</b>. <span class="bibl">Charito 5.3</span>; ἐθρύπτετο ὡς οὐκ ἐπιθυμῶν λέγειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>228c</span>, cf. <span class="bibl">236c</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>8.4</span>; or when one [[pretends to decline]] an offer, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Mar.</span>14</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>12</span>; <b class="b3">θρύπτεσθαι πρός τινα</b> [[give oneself airs]] to ward him, Id.<span class="title">Flam.</span> <span class="bibl">18</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMeretr.</span>12.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">d</span> [[grow conceited]], τινι [[in]] or [[of]] a thing, <span class="title">AP</span> 7.218.2 (Antip. Sid.); ἐσθῆτι πολυτελεῖ <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>1.19</span>, etc.; [[brag]], <span class="bibl">Hld. 2.10</span>.</span>

|lsmtext='''θρύπτω:''' μέλ. <i>θρύψω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔθρυψα</i>· Παθ. και Μέσ. μέλ. <i>θρύψομαι</i>, αόρ. βʹ ἐτρύφην [ῠ] (συγγενές προς το [[θραύω]])·<br /><b class="num">I.</b> [[σπάζω]] σε κομμάτια, [[συντρίβω]], [[συνθλίβω]], σε Πλάτ., Θεόκρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> μεταφ., όπως το Λατ. frangere, [[θραύω]], [[συντρίβω]], [[εξασθενώ]], [[αποδυναμώνω]]· Παθ. με Μέσ. μέλ., είμαι εξασθενημένος, εκνευρίζομαι, εκθηλύνομαι, σε Ξεν.· <i>τεθρυμμένος</i>, σε Λουκ.<br /><b class="num">2.</b> στην Παθ. επίσης, είμαι σεμνοτυφής, έχω υπεροπτικό ύφος, κάνω την [[κοκέτα]], [[υπερηφανεύομαι]], σε Αριστοφ., Ξεν.· θρύπτεσθαι [[πρός]] τινα, σε Πλούτ.

|ftr='''θρύπτω''': {thrúptō}<br />'''Forms''': Aor. θρύψαι, Pass. τρυφῆναι (Il.), später θρυφθῆναι (Arist.), θρυβῆναι (Dsk.), Perf. Med. [[τέθρυμμαι]],<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[zerreißen]], [[zerbröckeln]], [[entkräften]], [[verweichlichen]], Med. [[weichlich sein]], [[sich zieren]], [[im Überfluß schwelgen]] (ion. att.).<br />'''Composita''' : auch mit Präfix, z. B. δια-, ἐν-,<br />'''Derivative''': Ableitungen: 1. [[τρύφος]] n. [[Bruchstück]] (δ 508, Hdt., Pherekr. u. a.). 2. [[τρυφή]] [[Weichlichkeit]], [[Üppigkeit]], [[Schwelgerei]] (att.); davon [[τρυφερός]] [[weichlich]], [[schwelgerisch]] (att.; nach [[θαλερός]], [[γλυκερός]] u. a.) mit [[τρυφερότης]] (Arist., LXX u. a.); [[τρυφηλός]] ib. (''AP''u. a.); [[τρυφαλίς]] = [[τροφαλίς]] und Umbildung davon (Luk. u. a.); [[τρύφαξ]] [[Schwelger]], [[Wollüstling]] (Hippod.); denominatives Verb [[τρυφάω]], auch mit Präfix, z. B. ἐν-, mit [[ἐντρυφής]] = [[τρυφερός]] (Man.), [[weichlich]], [[üppig leben]], [[schwelgen]] (att.) mit [[τρύφημα]] [[Schwelgerei]], [[Wollust]], auch konkret (E., Ar. u. a.), [[τρυφητής]] [[Wollüstling]] (D. S.). 3. [[θρύμμα]] [[Bruchstück]] (Hp., Ar. u. a.) mit [[θρυμματίς]] f. Art Kuchen (mittl. Kom. u. a.), wohl auch [[θρυμίς]]· [[ἰχθῦς]] [[ποιός]] H. 4. [[θρύψις]] [[das Zerreiben]], [[Weichlichkeit]], [[Schwelgerei]] (X., Arist. usw.) mit [[θρύψιχος]] = [[τρυφερός]] (Theognost., H.), nach [[μείλιχος]] u. a. (Chantraine Formation 404). 5. Vom Präsens: [[θρυπτικός]] [[mürbe]], [[zerbröckelnd]] (Gal., Dsk.), [[weichlich]] (X., D. C. usw.), [[θρύπτακον]]· [[κλάσμα]] ἄρτου. Κρῆτες H.<br />'''Etymology''' : Der Form und ursprünglichen Bedeutung nach an [[θραύω]] und *[[θρυλίσσω]] (s. dd.) erinnernd, kann [[θρύπτω]] aus idg. *''dhrubh''-''i̯ō'' zu den im Baltischen isolierten lett. ''drubaža'' [[Trumm]], ''drubazas'' [[Holzsplitter]] stimmen. Auch asächs. ''drūƀōn,'' ''drūvōn'' [[betrübt sein]] ist lautlich damit vereinbar, ebenso air. ''drucht'' [[Tropfen]], urkelt. *''drub''-''tu''-. Daneben stehen im Lettischen Formen mit auslautendem ''p'', z. B. ''drup''-''u'', ''drup''-''t'' [[zerfallen]]. Ebenso im Germanischen, z. B. ano. ''drjūpa'' ‘''triefen''’ (mit ''dropi'' m. [[Tropfen]] u. a.), dessen ''p'' jedoch, wenn alt, auf idg. ''b'' zurückgehen müßte, eine ganz unwahrscheinliche Annahme. Eher liegt eine einzelsprachliche Neuerung vor. — WP. 1, 872f., Pok. 274f., wo weitere Formen mit Lit. zu finden sind. — Nach [[θρύπτω]] wahrscheinlich [[δρύπτω]], s. d.<br />'''Page''' 1,688-689