σώφρων: Difference between revisions
Ἰσχυρὸν ὄχλος ἐστίν, οὐκ ἔχει δὲ νοῦν → Plebs nempe res est valida, sed mentis carens → Des Volkes Masse hat zwar Macht, doch fehlt Vernunft
m (Text replacement - " :" to ":") |
m (Text replacement - " ’" to "’") |
||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=σώφρων -ον, gen. -ονος, ep. en poët. σαόφρων [σῶς, φρήν] comp. σωφρονέστερος, superl. σωφρονέστατος verstandig, bij zinnen, nuchter, redelijk:. ἁρπασθεισέων... τιμωρέειν ἀνοήτων,... μηδεμίαν ὤρην ἔχειν... σωφρόνων (zij menen) dat wraak nemen voor ontvoerde vrouwen iets voor dwazen (is), (maar) er geen aandacht aan besteden iets voor redelijke mensen Hdt. 1.4.2; ἐπιχείρησιν... μὴ... συντάχυνε ἀβούλως, | |elnltext=σώφρων -ον, gen. -ονος, ep. en poët. σαόφρων [σῶς, φρήν] comp. σωφρονέστερος, superl. σωφρονέστατος verstandig, bij zinnen, nuchter, redelijk:. ἁρπασθεισέων... τιμωρέειν ἀνοήτων,... μηδεμίαν ὤρην ἔχειν... σωφρόνων (zij menen) dat wraak nemen voor ontvoerde vrouwen iets voor dwazen (is), (maar) er geen aandacht aan besteden iets voor redelijke mensen Hdt. 1.4.2; ἐπιχείρησιν... μὴ... συντάχυνε ἀβούλως, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον αὐτὴν λάμβανε maak met die onderneming geen haast zonder beleid, maar begin er aan op een verstandiger manier Hdt. 3.71.13. beheerst, fatsoenlijk, gematigd, ingetogen, bescheiden:; σώφρων... καὶ ἐγκρατὴς αὐτὸς ἑαυτοῦ gematigd en zichzelf in de hand hebbend Plat. Grg. 491d; σωφρόνως τε καὶ μετρίως πράττων beheerst en fatsoenlijk handelend Plat. Resp. 399b; seks., m. n. van vrouwen en jongens fatsoenlijk, kuis:; μοι δὸς σωφρονεστέραν... μητρὸς γενέσθαι gun me dat ik mezelf meer in de hand heb dan mijn moeder Aeschl. Ch. 140; ook van mannen. δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς, ἔπειτα σώφρων ik (Jason) zal aantonen dat ik om te beginnen wijs ben, en verder beheerst (nl. niet ten prooi aan Eros) Eur. Med. 549. politiek gematigd (soms als slogan van oligarchische politiek gebruikt, i.t.t. radicale democratie). ἀριστοκρατία σ. gematigde aristocratie Thuc. 3.82.8; εἰ μὴ πολιτεύσομέν τε σωφρονέστερον καὶ ἐς ὀλίγους μᾶλλον τὰς ἀρχὰς ποιήσομεν als we geen gematigdere politiek gaan bedrijven en de ambten meer gaan toevertrouwen aan beperkt aantal mensen Thuc. 8.53.3. subst. τὸ σῶφρον = σωφροσύνη:. φασὶ δὲ ξυμμαχίαν διὰ τὸ σῶφρον οὐδενός πω δέξασθαι ze zeggen dat ze vanwege hun behoedzaamheid nog nooit een bondgenootschap met iemand hebben geaccepteerd Thuc. 1.37.2. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |
Revision as of 11:35, 21 August 2022
English (LSJ)
Ep. and poet. σᾰόφρων (as in Hom., v. infr., Pi.Pae.9.46), ονος, ὁ, ἡ: neut. σῶφρον:—prop. A of sound mind (from σῶς, φρήν, cf. Pl.Cra.411e, Arist.EN1140b11): hence, discreet, prudent, οὐκ ἄν με σαόφρονα μυθήσαιο ἔμμεναι Il.21.462, cf. Od.4.158; opp. ἄφρων, Thgn.431, 454, 497; opp. νήπιος, Id.483; opp. ἀνόητος, Hdt.1.4; σώφρονες περὶ θεούς X.Mem.4.3.2; σωφρονέστατος ἐν τῇ τέχνῃ Hp.Prorrh. 2.2. 2 of things, τοῖσι λόγοις σῶφρον ἔπεστιν ἄνθος Ar.Nu.1025 (lyr.); σ. οἶκτος reasonable compassion, Th.3.59; -έστατον κήρυγμα Aeschin.3.4; σώφρον' εἶπας E.IA1024; ἄλλο τι -έστερον γνώσεσθε Th.5.111; σῶφρόν ἐστι c. inf., Id.1.42. II in Att., esp. having control over the sensual desires, temperate, self-controlled, chaste (σώφρων ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων Pl.Def.415d, cf. σωφροσύνη 1), μοι δὸς -εστέραν πολὺ μητρὸς γενέσθαι A.Ch.140, cf. S.Aj.132; γυνὴ σ. And. 4.14, cf. S.Fr.682; σ. καὶ ἐγκρατὴς ἑαυτοῦ Pl.Grg.491d, cf. 1 Ep.Ti. 3.2, etc. 2 of things, σ. γνώμη A.Ag.1664 (troch.); εὐχαί Id.Supp.710; σ. ὑμέναιοι, λέχη, E.Or.558, El.1099; τράπεζα, δίαιτα, Id.Fr.893 (lyr.), Pl.Ep.336c; ἀριστοκρατία moderate, Th.3.82; χάρις ib. 58; βίος Pl.Lg.733e; φρονεῖν σώφρονα S.Fr.64. 3 τὸ σῶφρον, = σωφροσύνη, Id.Fr.786, E.Hipp.431, Th.1.37, 3.82; σοῦ τὸ σ. E.Andr.365, cf. 346, etc.; ἐπὶ τὸ -έστερον λαμβάνειν τι Hdt.3.71; τὸ -έστατον Th.3.62; τὰ σώφρονα λάγδην πατεῖται S.Fr.683. III Adv. -όνως A.Th. 645, Eu.44, Hdt.4.77; σ. τραφῆναι Ar.Eq.334 (lyr.); σ. τε καὶ μετρίως Pl.R.399b; δικαίως πράττοντες καὶ σ. Id.Alc.1.134d; σ. ἐφέπεσθαι cautiously, X.Ages.2.3: Comp., -έστερον πολιτεύειν adopt a more moderate constitution, Th.8.53, cf. 1.84, X.Eq.Mag.1.14, etc.; but -εστέρως E.IA379 (troch.): Sup. -έστατα Isoc.7.13, Pl.Lg.728e.
German (Pape)
[Seite 1062] ον, poet. σαόφρων, gesundes Sinnes, Geistes, gesunder Seele, bei gesundem, nüchternem Verstande, verständig; Il. 21, 462 Od. 4, 158; Theogn.; Χείρων, Pind. P. 3, 63; bes. mäßig, enthaltsam, frei von Leidenschaften, I. 7, 25; oft bei Tragg. von Menschen, auch σώφρονος γνώμης δ' ὰμαρτεῖν, Aesch. Ag. 1649, εὐχὰς μὲν αἰνῶ τάσδε σώφρονας, Suppl. 691, wie Soph., z. B. τὸ γὰρ νοσοῦντι ληρεῖν ἀνδρὸς οὐχὶ σώφρονος, Trach. 435; Eur.; Ar. σωφρόνως τραφῆναι, Eqn. 334; u. in Prosa: έπὶ τὸ σωφρονέστερον, Her. 3, 71; Thuc. 3, 58. 62 u. öfter; σώφρονα ὄντα καὶ ἔγκρατῆ αὐτὸν ἑαυτοῦ, Plat. Gorg. 491 d, u. öfter; compar. σωφρονέστερος, Legg. II, 665 e; Ggstz ὑβριστής, Xen. Cyr. 3, 1, 21; σωφρόνως, im Ggstz von ἀπλήστως, 4, 1, 15. S. Arist. eth. 3, 10. 6, 5.
Greek (Liddell-Scott)
σώφρων: Ἐπικ. σᾰόφρων (ὡς παρ’ Ὁμ.), ονος, ὁ, ἡ, οὐδ. σῶφρον. Κυρίως ὁ ἔχων σώας τὰς φρένας, ὑγιὴς τὸν νοῦν, Λατ. san?e mentis, (ἐκ τοῦ σῶς, φρήν, πρβλ. Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 6. 5, 6, Πλάτ. Κρατ. 411Ε)· - ὅθεν, φρόνιμος, συνετός, «διακριτικός», οὐκ ἄν με σαόφρονα μυθήσαιο ἔμμεναι Ἰλ. Φ. 462, πρβλ. Ὀδ. Δ. 158· ἀντίθετον τῷ ἄφρων, Θέογν. 431, 454, 497· τῷ νήπιος, ὁ αὐτ. 483· τῷ ἀνόητος, Ἡρόδ. 1. 4· σώφρων περὶ θεοὺς Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 2· σωφρονέστατος ἐν τῇ τέχνῃ Ἱππ. 84Α. 2) ἐπὶ πραγμάτων, σ. μῦθος Θέογν. 754, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1025 σ. οἶκτος, εὔλογος, πρέπων, προσήκων, Θουκ. 3. 59· σ. κήρυγμα Αἰσχίν. 54. 14· σώφρονα εἰπεῖν Εὐρ. Ι. Α. 1024· ἄλλο τι σωφρονέστερον γινώσκειν Θουκ. 5. 111· σῶφρόν ἐστι μετ’ ἀπαρ. ὁ αὐτ. 1. 42. ΙΙ. παρ’ Ἀττ., μάλιστα, ὁ ἀσκῶν ἐγκράτειαν, ἐγκρατής, μέτριος, ἁγνός, νηφάλιος, (σώφρων ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων Πλάτ. Ὅροι 415D. πρβλ. Πλάτ. Πολ. 430Ε, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 3 . 10), δός μοι σωφρονεστέραν πολὺ μητρὸς γενέσθαι Αἰσχύλ. Χο. 140· πρβλ. Σοφ. Αἴ. 132, Ἀποσπ. 608· γυνὴ σ. Ἀνδοκ. 30. 43 σ. καὶ ἐγκρατὴς ἑαυτοῦ Πλάτ. Γοργ. 491D. 2) ἐπὶ πραγμάτων, σ. γνώμη Αἰσχύλ. Ἀγ. 1664· σ. εὐχαὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 710· σ. ὑμέναιοι, λέχη Εὐρ. Ὀρ. 558, Ἐλ. 1099· τράπεζα, δίαιτα ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 885. Πλάτ. Ἐπιστ. 336C· ἀριστοκρατία Θουκ. 3. 82· χάρις ὁ αὐτ. 58· βίος Πλάτ. Νόμ. 733Ε· φρονεῖν σώφρονα Σοφ. Ἀποσπ. 62. 3) τὸ σῶφρον = σωφροσύνη, Εὐρ. Ἱππ. 431, Θουκ. 1. 37., 3. 82, κτλ.· τὸ σ. ἥβης Σοφ. Ἀποσπ. 705· σοῦ τὸ σ. Εὐρ. Ἀνδρ. 365, πρβλ. 346, κτλ.· ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον λαμβάνειν τι Ἡρόδ. 3. 71, τὸ σωφρονέστατον Θουκ. 3. 92· οὕτω, τὰ σώφρονα λάγδην πατεῖται Σοφ. Ἀποσπ. 606. ΙΙΙ. Ἐπίρρ. -όνως, Ἡρόδ. 4. 77, Αἰσχύλ. Θήβ. 645, Εὐμ. 44· τραφῆναι Ἀριστοφ. Ἱππ. 334· σ. τε καὶ μετρίως Πλάτ. Πολ. 399Β· δικαίως... καὶ σ. ὁ αὐτ. ἐν Ἀλκ. 1. 134D· σ. ἐφέπεσθαι, μετὰ προσοχῆς, Ξεν. Ἀγησ. 2, 3. - Συγκρ. σωφρονέστερον, Θουκ. 1. 84, Ξεν., κτλ.· ἀλλὰ -εστέρως, Εὐρ. Ι. Α. 379· - ὑπερθετ. -έστατα, Ἱσοκρ. 142C, Πλάτ. Νόμ. 728Ε.
French (Bailly abrégé)
ων, ον ; gén. ονος;
litt. sain d’esprit ou de cœur, d’où :
I. sensé, prudent, sage ; τὸ σῶφρον THC le bon sens, la sagesse;
II. modéré dans ses désirs, tempérant ; particul. :
1 chaste, pudique : τὸ σῶφρον la tempérance, la chasteté;
2 modéré;
Cp. σωφρονέστερος, Sp. σωφρονέστατος.
Étymologie: σῶς, φρήν.
English (Slater)
σώφρων (σώφρων, σώφρονος, ςᾰόφρονος, σώφρονες.)
1 sagacious σώρφων Χίρων (P. 3.63) σώφρονές τ' ἐγένοντο πινυτοί τε θυμόν (sc. Αἰακίδαι) (I. 8.26) σώφρονος ἄνθεσιν εὐνομίας (Pae. 1.10) ἀνορέας ἕκατι σαόφρονος (Pae. 9.46) ]λος τῶνδ' ἀνδρῶν ἕνε[κε]ν μερίμνας σώφρονος Παρθ. 2. 62.
English (Strong)
from the base of σώζω and that of φρήν; safe (sound) in mind, i.e. self-controlled (moderate as to opinion or passion): discreet, sober, temperate.
English (Thayer)
(τ) Tau: on the receding (ττ(in the vocabulary of the N. T. before (σς(, see under Sigma.]
Greek Monolingual
-ον, ΜΑ
βλ. σώφρονας.
Greek Monotonic
σώφρων: Επικ. σᾰό-φρων, -ονος, ὁ, ἡ· ουδ. σῶφρον (σῶς, φρήν),
I. 1. αυτός που έχει σώες τις φρένες, που έχει υγιείς τις διανοητικές και πνευματικές του λειτουργίες, Λατ. sanae mentis· απ' όπου, συνετός, λογικός, διακριτικός, φρόνιμος, σε Όμηρ., Ηρόδ., Ξεν.
2. λέγεται για πράγματα, σώφρονα εἰπεῖν, σε Ευρ.· ἄλλο τι σωφρονέστερον γιγνώσκειν, σε Θουκ.· σῶφρόν ἐστι, με απαρ., στον ίδ.
II. 1. αυτός που έχει υπό έλεγχο τις σαρκικές του επιθυμίες, εγκρατής, μετριοπαθής, αγνός, νηφάλιος, σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, σώφρων γνώμη, σε Αισχύλ.· σώφρων ἀριστοκρατία, σε Θουκ.
2. τὸ σῶφρον = σωφροσύνη, σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.
III. επίρρ. -όνως, σε Ηρόδ.· συγκρ. σωφρονέστερον, σε Θουκ.· ομοίως, ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον, σε Ηρόδ.· αλλά -εστέρως, σε Ευρ.· υπερθ. -έστατα, σε Ισοκρ.
Russian (Dvoretsky)
σώφρων: эп. σαόφρων 2, gen. ονος
1) обладающий здравым смыслом, благоразумный, рассудительный Hom., Her., Thuc.;
2) почтительный, благочестивый (περὶ θεούς Xen.);
3) сдержанный, воздержный, скромный (τράπεζα Eur.; βίος Plat.): σ. ὁ μετρίας ἐπιθυμίας ἔχων Plat. скромен тот, кто умеряет (свои) страсти;
4) чистый, непорочный (εὐχαί Aesch.; ὑμέναιοι Eur.). - см. тж. σῶφρον.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
σώφρων -ον, gen. -ονος, ep. en poët. σαόφρων [σῶς, φρήν] comp. σωφρονέστερος, superl. σωφρονέστατος verstandig, bij zinnen, nuchter, redelijk:. ἁρπασθεισέων... τιμωρέειν ἀνοήτων,... μηδεμίαν ὤρην ἔχειν... σωφρόνων (zij menen) dat wraak nemen voor ontvoerde vrouwen iets voor dwazen (is), (maar) er geen aandacht aan besteden iets voor redelijke mensen Hdt. 1.4.2; ἐπιχείρησιν... μὴ... συντάχυνε ἀβούλως, ἀλλ’ ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον αὐτὴν λάμβανε maak met die onderneming geen haast zonder beleid, maar begin er aan op een verstandiger manier Hdt. 3.71.13. beheerst, fatsoenlijk, gematigd, ingetogen, bescheiden:; σώφρων... καὶ ἐγκρατὴς αὐτὸς ἑαυτοῦ gematigd en zichzelf in de hand hebbend Plat. Grg. 491d; σωφρόνως τε καὶ μετρίως πράττων beheerst en fatsoenlijk handelend Plat. Resp. 399b; seks., m. n. van vrouwen en jongens fatsoenlijk, kuis:; μοι δὸς σωφρονεστέραν... μητρὸς γενέσθαι gun me dat ik mezelf meer in de hand heb dan mijn moeder Aeschl. Ch. 140; ook van mannen. δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς, ἔπειτα σώφρων ik (Jason) zal aantonen dat ik om te beginnen wijs ben, en verder beheerst (nl. niet ten prooi aan Eros) Eur. Med. 549. politiek gematigd (soms als slogan van oligarchische politiek gebruikt, i.t.t. radicale democratie). ἀριστοκρατία σ. gematigde aristocratie Thuc. 3.82.8; εἰ μὴ πολιτεύσομέν τε σωφρονέστερον καὶ ἐς ὀλίγους μᾶλλον τὰς ἀρχὰς ποιήσομεν als we geen gematigdere politiek gaan bedrijven en de ambten meer gaan toevertrouwen aan beperkt aantal mensen Thuc. 8.53.3. subst. τὸ σῶφρον = σωφροσύνη:. φασὶ δὲ ξυμμαχίαν διὰ τὸ σῶφρον οὐδενός πω δέξασθαι ze zeggen dat ze vanwege hun behoedzaamheid nog nooit een bondgenootschap met iemand hebben geaccepteerd Thuc. 1.37.2.
Middle Liddell
σώ-φρων, επιξ σᾰό-φρων, ονος, ὁ, ἡ, [σῶς, φρήν
I. of sound mind, Lat. sanae mentis:— hence sensible, discreet, wise, Hom., Hdt., Xen.
2. of things, σώφρονα εἰπεῖν Eur.; ἄλλο τι σωφρονέστερον γιγνώσκειν Thuc.:— σῶφρόν ἐστι, c. inf., Thuc.
II. having control over the sensual desires, temperate, self-controlled, moderate, chaste, sober, Trag., Plat., etc.:—so, ς. γνώμη Aesch.; ς. ἀριστοκρατία Thuc.
2. τὸ σῶφρον = σωφροσύνη, Eur., Thuc., etc.
III. adv. -όνως, Hdt.—comp. σωφρονέστερον, Thuc.; so, ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον Hdt.:—but -εστέρως, Eur.:—Sup. -έστατα, Isocr.
Chinese
原文音譯:sèfrwn 所-弗朗
詞類次數:形容詞(4)
原文字根:拯救-意向的
字義溯源:心思得救,純潔的,賢明的,心思清明,謹守,莊重,自守的;由(ἐκσῴζω / σῴζω)=救)與(φρήν)*=心思,隔膜)組成,而 (ἐκσῴζω / σῴζω)出自(σωρεύω)X*=穩妥,安全)。參讀 (σωφρονίζω)同源字比較: (νηφαλέος / νηφάλιος)=清醒的
出現次數:總共(4);提前(1);多(3)
譯字彙編:
1) 自守(2) 提前3:2; 多2:2;
2) 謹守(1) 多2:5;
3) 莊重(1) 多1:8
English (Woodhouse)
continent, moderate, prudent, sensible, temperate, self-restrained