προτίθημι: Difference between revisions
μήτε ἐγρηγορόσιν μήτε εὕδουσι κύρτοις ἀργὸν θήραν διαπονουμένοις → weels that secure a lazy angling for men whether asleep or awake
(Bailly1_4) |
(Autenrieth) |
||
Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> προθήσω, <i>ao.</i> [[προὔθηκα]], <i>etc. ; au Pass. pour le pf. et le pqp., les Att. emploient de préférence le prés. et l’impf. de</i> [[πρόκειμαι]] ; <i>ao.</i> [[προὐτέθην]];<br /><b>I.</b> placer devant :<br /><b>1</b> placer devant : τραπέζας OD des tables ; δαῖτά τινι HDT, δεῖπνόν τινι SOPH offrir un repas à qqn ; <i>en mauv. part</i> exposer, livrer : τινα κυσίν IL livrer qqn aux chiens ; <i>ou abs.</i> τινά, livrer qqn à la mort;<br /><b>2</b> exposer, offrir aux regards : ἀγοράν LUC des marchandises ; τὴν ἀρετὴν ὤνιον LUC exposer la vertu en vente ; νεκρόν HDT exposer un mort ; publier, faire connaître : γνώμην [[ὑπέρ]] τινος THC son avis sur qch ; νόμον PLUT promulguer une loi ; κρίσιν τινί PLUT intenter une action contre qqn;<br /><b>3</b> ordonner, prescrire, donner pour tâche : τινί [[τι]] qch à qqn ; τινί avec un inf. : ordonner à qqn de, <i>etc.</i><br /><b>4</b> proposer : [[πρῆγμα]] [[ἐς]] μέσον HDT une affaire dans l’assemblée ; ἑαυτῷ νόμον EUR proposer une loi contre soi-même ; πρ. ἀγῶνα LUC proposer une lutte ; ἆθλα XÉN des prix ; θάνατον ζημίαν THC infliger la peine de mort;<br /><b>II.</b> placer devant pour cacher <i>ou</i> couvrir : πέπλον ὀμμάτων EUR voiler ses yeux d’un manteau ; <i>fig.</i> αἰτίαν SOPH mettre en avant une raison, un prétexte;<br /><b>III.</b> placer devant, mettre avant, préférer : [[τί]] τινος <i>ou</i> [[ἀντί]] τινος une ch. à une autre chose <i>ou</i> à qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> προτίθεμαι (<i>f.</i> προθήσομαι, <i>ao.</i> προὐθηκάμην, <i>etc.</i>);<br /><b>I.</b> placer qch (à soi) devant ; <i>particul.</i> placer qch à soi devant soi ; <i>fig.</i> se retrancher derrière, prétexter, acc.;<br /><b>II.</b> placer devant soi ; <i>fig.</i> se mettre devant les yeux, se proposer : εὐλάβειάν τινος SOPH prendre des précautions à l’égard de qch ; θνητοὺς [[ἐν]] οἴκτῳ ESCHL regarder les mortels en s’apitoyant (<i>litt.</i> se mettre devant les yeux les mortels);<br /><b>III.</b> mettre en avant, <i>d’où</i><br /><b>1</b> produire, exposer, acc.;<br /><b>2</b> déclarer : [[πένθος]] [[μέγα]] HDT prescrire un grand deuil public ; σύγκλητον λέσχην SOPH convoquer une assemblée;<br /><b>3</b> proposer : [[πρός]] τινα avec l’inf. : à qqn de ; τινι ἔχθραν THC déclarer à qqn son inimitié;<br /><b>IV.</b> placer en avant, faire prendre les devants à, acc. ; <i>fig.</i> préférer : [[πάρος]] προτίθεσθαί [[τί]] τινος SOPH faire passer une chose avant une autre.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[τίθημι]]. | |btext=<i>f.</i> προθήσω, <i>ao.</i> [[προὔθηκα]], <i>etc. ; au Pass. pour le pf. et le pqp., les Att. emploient de préférence le prés. et l’impf. de</i> [[πρόκειμαι]] ; <i>ao.</i> [[προὐτέθην]];<br /><b>I.</b> placer devant :<br /><b>1</b> placer devant : τραπέζας OD des tables ; δαῖτά τινι HDT, δεῖπνόν τινι SOPH offrir un repas à qqn ; <i>en mauv. part</i> exposer, livrer : τινα κυσίν IL livrer qqn aux chiens ; <i>ou abs.</i> τινά, livrer qqn à la mort;<br /><b>2</b> exposer, offrir aux regards : ἀγοράν LUC des marchandises ; τὴν ἀρετὴν ὤνιον LUC exposer la vertu en vente ; νεκρόν HDT exposer un mort ; publier, faire connaître : γνώμην [[ὑπέρ]] τινος THC son avis sur qch ; νόμον PLUT promulguer une loi ; κρίσιν τινί PLUT intenter une action contre qqn;<br /><b>3</b> ordonner, prescrire, donner pour tâche : τινί [[τι]] qch à qqn ; τινί avec un inf. : ordonner à qqn de, <i>etc.</i><br /><b>4</b> proposer : [[πρῆγμα]] [[ἐς]] μέσον HDT une affaire dans l’assemblée ; ἑαυτῷ νόμον EUR proposer une loi contre soi-même ; πρ. ἀγῶνα LUC proposer une lutte ; ἆθλα XÉN des prix ; θάνατον ζημίαν THC infliger la peine de mort;<br /><b>II.</b> placer devant pour cacher <i>ou</i> couvrir : πέπλον ὀμμάτων EUR voiler ses yeux d’un manteau ; <i>fig.</i> αἰτίαν SOPH mettre en avant une raison, un prétexte;<br /><b>III.</b> placer devant, mettre avant, préférer : [[τί]] τινος <i>ou</i> [[ἀντί]] τινος une ch. à une autre chose <i>ou</i> à qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> προτίθεμαι (<i>f.</i> προθήσομαι, <i>ao.</i> προὐθηκάμην, <i>etc.</i>);<br /><b>I.</b> placer qch (à soi) devant ; <i>particul.</i> placer qch à soi devant soi ; <i>fig.</i> se retrancher derrière, prétexter, acc.;<br /><b>II.</b> placer devant soi ; <i>fig.</i> se mettre devant les yeux, se proposer : εὐλάβειάν τινος SOPH prendre des précautions à l’égard de qch ; θνητοὺς [[ἐν]] οἴκτῳ ESCHL regarder les mortels en s’apitoyant (<i>litt.</i> se mettre devant les yeux les mortels);<br /><b>III.</b> mettre en avant, <i>d’où</i><br /><b>1</b> produire, exposer, acc.;<br /><b>2</b> déclarer : [[πένθος]] [[μέγα]] HDT prescrire un grand deuil public ; σύγκλητον λέσχην SOPH convoquer une assemblée;<br /><b>3</b> proposer : [[πρός]] τινα avec l’inf. : à qqn de ; τινι ἔχθραν THC déclarer à qqn son inimitié;<br /><b>IV.</b> placer en avant, faire prendre les devants à, acc. ; <i>fig.</i> préférer : [[πάρος]] προτίθεσθαί [[τί]] τινος SOPH faire passer une chose avant une autre.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[τίθημι]]. | ||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=3 pl., προθέουσιν, ipf. 3 pl. [[πρότιθεν]], aor. προὔθηκεν: [[place]] [[before]], ‘[[throw]] [[before]]’ dogs, Il. 24.409; [[fig]]., ‘[[permit]],’ Il. 1.291. | |||
}} | }} |
Revision as of 15:32, 15 August 2017
English (LSJ)
(also thematic forms, 3sg.
A προτιθεῖ Hdt.1.133, 3pl. προτιθεῖσι Id.7.197), fut. -θήσω Th.3.67: aor. προὔθηκα Il.24.409, etc. (for προθέουσι v. προθέω (B)):—Med. (v. infr.):—Pass., aor. 1 προὐτέθην E.Ph.803, Pl.Phd.90b, etc.; but pres. and impf. Pass. are usu. supplied by πρόκειμαι:—set before, set out, esp. of meals, τραπέζας νίζον καὶ πρότιθεν (Ep. for προὐτίθεσαν) Od.1.112; βοῦν Hes.Th.537; τούτοισι προθεῖναι δαῖτα Hdt.1.207, cf. S.Aj.1294, Ant.775, Ph.274, etc.; ξείνια στρατῷ Hdt.7.29:—Med., set before oneself, have set before one, δαῖτα Id.1.133, 4.26; κλίνας καὶ τραπέζας Plu.2.99e; also προτίθεσθαί τισι ἄριστον cause it to be set before them, Chionid.7. b π. τινὰ κυσίν throw him to the dogs, Il.24.409; τινὰ θηρσὶν ἁρπαγὴν π. E. El.896. c hand over for burial, τινά τινι S.El.1198, cf. 1487. 2 expose a child, Hdt.1.112; π. τινὰ ἔρημον S.Ph.268:—Pass., ὁ θανάτῳ προτεθείς E.Ph.803 (lyr.). 3 set up, institute, propose, esp. of contests, ἅμιλλαν λόγων E.Med.546; λόγων τοὺς ἀγῶνας Th.3.67; εἰ πονηρίας ἀγὼν προτεθείη Pl.Phd.90b; ἄπορον αἵρεσιν offer a choice, Id.Tht.196c (but also προτίθεσθαί τινι αἵρεσιν Id.Lg.858a); π. νόμον E. Hipp.1046. b set up as a mark or prize, στέφανόν τισι τῶν ἀγώνων Th.2.46; σκοπὸν κάλλιστον ἐν τῷ ζῆν Plb.7.8.9:—Pass., προὐτέθην ἐγὼ ἆθλον . . δορός E.Hel.42. c set as a penalty, θάνατον ζημίαν π. Th.3.44; τιμωρίας ἔτι μείζους οὐ μέχρι τοῦ δικαίου ib.82; τῶν νόμων τὰ ἔσχατα ἐπιτίμια προτεθηκότων D.34.37; τοῖσι ἐκείνου ἀπογόνοισι ἀέθλους τοιούσδε Hdt.7.197. 4 fix, set, ἐς ἑβδομήκοντα ἔτεα οὖρον τῆς ζόης ἀνθρώπῳ π. Id.1.32:—Med.; οὖρον π. ἐνιαυτόν ib.74. 5 appoint as a task or duty, τινί τι S.Tr.1049; νεωτέρῳ τοῦτο βαστάζειν πρόθες Id.Ant.216; δμῳαῖς π. πένθος οἰκεῖον στένειν ib.1249, cf. Hdt. 9.94:—Med., propose to oneself as a task or object, ὅπερ προὐθέμεθα σκέψασθαι Pl.Phdr.259e, R.352d, cf. Sph.221a, Tht.169c; π. ψέγειν αὐτὸ ἢ ἐπαινεῖν Id.Lg.638c, cf. Arist.EN1142b19 (dub.), Hipparch. 1.1.6, Luc.Nec.19. b Med., c. fut. inf., propose to oneself, intend, προτεθειμένου κατοικήσειν ἐνταῦθα Syr.D. 13.256 (Seleucia in Pieria, ii B.C.). 6 Med., also, put forth on one's own part, display, show, εὐλάβειαν S.El.1334; ἀνδραγαθίαν Th.3.64; ἔχθραν Id.8.85. 7 Med., θνητοὺς ἐν οἴκτῳ προθέμενος setting before oneself in pity, feeling compassion for, A.Pr.241. 8 advance money, IPE12.32B30,63 (Olbia, iii B.C.); τὸ διδόμενον ἆθλον ὑπὸ τοῦ δήμου αὐτὸς προέθηκεν ἐκ τοῦ ἰδίου IG12(9).234.18 (Eretria, i B.C.); τισὶν τῶν πολιτῶν εἰς λύτρα προτιθείς SIG708.15 (Istropolis, ii B.C.). II π. νεκρόν lay out a dead body, let it lie in state, Hdt.5.8:—Med., E.Alc.664, Supp.53 (lyr.), Ar.Lys.611, Th.2.34, Lys.12.18, etc.; ποτήρια χρύσεα προθεῖτο Hdt.3.148. 2 set out wares for show or sale, Luc.Nigr.25, al. 3 display a public notice, τὸ λεύκωμα πρὸ τοῦ ναοῦ IG9(2).1109.35 (Coropa, ii B.C.); ἐπ' αὐτῆς τῆς οἰκίας π. ἐν λευκώματι UPZ 106.20 (ii B.C.); τὸ ὑπογεγραμμένον ἔκθεμα OGI664.4 (Egypt, i A.D.), cf. POxy.2108.8 (Pass., iii A.D.); notify publicly, τοὺς [προέδρους] προτιθέναι περὶ ὧν δεῖ βουλεύεσθαι IG42(1).68.80 (Epid., iv B.C.); περὶ ὧν . . οἱ ἄρχοντες προτίθεισι Ἀρχ.Δελτ.9 παρ.53 (Eresus), cf. IG 12(2).526a21 (ibid., iv B.C.), 645b35 (Nesus, iv B.C.); τὰς πράξεις (exactions) . . τῶν προτιθεμένων (Pass.) κατὰ τὰς ἐγγραφάς Arist.Pol. 1321b42; call a case for trial by means of a public notice, τῶν κατ' αὐτοὺς προτεθέντων UPZ118.18 (ii B.C.); οἱ προτεθέντες ἐπ' ἐμὲ καὶ μὴ ὑπακούσαντες ἴστωσαν ὅτι . . PHamb.29.6 (i A.D.); advertise for sale or other purpose, BGU992 i 7 (Pass., ii B.C.), PLips.64.44 (iv A.D.), etc.; τοῖς συλλημψομένοις ὑμῖν γέρα προτιθέντα advertising rewards to those of you who apprehend (robbers), POxy.1408.16 (iii A.D.). 4 propose, bring forward a thing to be examined and debated, also give an opportunity for debate, voting, ἐς μέσον σφι π. πρῆγμα Hdt.1.206; π. τὸν λόγον Id.8.59; γνώμας σφίσιν αὐτοῖς Th. 1.139; π. λόγον (sc. εἰς ἐκκλησίαν) Aeschin.2.65; λόγον περί τινος X.Mem.4.2.3; γνώμας π. αὖθις Ἀθηναίοις, of the Prytanes, Th.6.14, cf. 3.36; π. τὴν διαγνώμην αὖθις περὶ Μυτιληναίων ib.42, cf. Isoc.8.15; π. βουλὴν εἴτε . . εἴτε . . D.H.6.15; τὸν ἐπιμήνιον, ἢν μὴ προθῇ, ἑκατὸν στατῆρας ὀφείλειν SIG58.10 (Milet., v B.C.), cf. 141.12 (Corc. Nigra, iv B.C.), 167.13 (Mylasa, iv B.C.), al.; προθεῖναι αὖθις περὶ Μυτιληναίων λέγειν propose a discussion about... Th.3.38; τὸ συμφέρον ἡ πόλις προὐτίθει σκοπεῖν D.18.273, etc.; π. αὐτοῖς κρίσιν appoint a trial for them, Lys.27.8; π. αὐτοῖς ἀγορὰν δικῶν Luc.Bis Acc.4; προέθηκε . . λέγειν τὰ ἑκατέροισι . . κατέργασται has proposed (or initiated) a recital of what each has done, Hdt.9.27: c. dat. pers. et inf., Id.3.38: c. acc. et inf., π. γνώμην ἀποφαίνεσθαι τὸν βουλόμενον Id.8.49:—Med., ἤν τις προθῆται ψῆφον, ὥστε μὴ εἶναι τὸν νόμον τοῦτον SIG45.33 (Halic., v B.C.):—Pass., οὐ προὐτέθη σφίσι λόγος speech was not allowed them, X.HG1.7.5; ψῆφος περὶ ἡμῶν ὑπὲρ ἀνδραποδισμοῦ προτεθεῖσα D.19.65. 5 convene a meeting, προὔθεσαν οἱ πρυτάνεις ἐκκλησίαν Luc.Nec.19:—Med., σύγκλητον τήνδε γερόντων προὔθετο λέσχην S.Ant.161 (anap.). III put forward, as one foot before the other, βραδύπουν ἤλυσιν ἄρθρων E.Hec.67 (anap.). 2 hold out as a pretext, αἰτίαν S.Aj.1051:—Med., τὴν συγγένειαν Plb. 2.19.1, etc. IV put before or first, προτιθέντι ἀνάγκη . . λέγειν, opp. ἐπιλέγοντι, Arist.Rh.1394a15, cf.b28; π. τοῦ λόγου προοίμιον Pl. Lg.723c; set down first in writing, προθεὶς ἄρχοντα Νικόμαχόν φησιν οὕτως· ἐπὶ τούτου κτλ." Did. in D.1.19, cf. 8.17, al., Gal.19.183:— Med., put in front, τοὺς γροσφομάχους Plb.1.33.9; premise, λόγον Id.3.118.11; τὰς προειρημένας αἰτίας Id.4.25.6:—Pass., τὸ μὴ καὶ τὸ οὒ προτιθέμενα τῶν ἐπιόντων ὀνομάτων Pl.Sph.257c: metaph., Th.2.42. 2 put before or over, πρόσθεν ὀμμάτων πέπλον π. E.IA1550:— Med., E.IT1218, etc. 3 prefer one to another, τί τινος Hdt.3.53, E.Med.963; ἡδονὴν ἀντὶ τοῦ καλοῦ Id.Hipp.382:—Med., πάρος τοὐμοῦ πόθου προὔθεντο τὴν τυραννίδα S.OC419.
German (Pape)
[Seite 792] (s. τίθημι), 1) vorstellen, vorlegen, vorsetzen, z. B. Essen, zum Verzehren, κυσὶν προὔθηκεν, Il. 24, 409; Hes. Th. 537; daher auch δαῖτά τινι προθεῖναι, Her. 1, 207; ξείνια , 7, 29; u. med., τραπέζας προτίθεντο, sie stellten Tische vor sich hin, Od. 1, 112; δεῖπνον, Her. 4, 26; vgl. Soph. Ἀτρέα προθέντ' ἀδελφῷ δεῖπνον οἰκείων τέκνων, Ai. 1273; φορβῆς τοσοῦτον, ὡς ἄγος, μόνον προθείς, Ant. 771; vgl. Eur. El. 896 Alc. 752; τὴν ἀσπίδα τοῦ κειμένου προθέμενος, seinen Schild zum Schutz vorsetzend, Plut. Timol. 4; – ein Ziel vorsetzen, vorstecken, σκοπόν, Pol. 7, 8, 9; auch med., Plut. Dion et Brut. 3; Strafe, Belohnung wofür aussetzen, οἱ νόμοι τὰ ἔσχατα ἐπιτίμια προτεθείκασι, Dem. 34, 37; στέφανον, Thuc. 2, 46; so auch ἅμιλλαν σὺ προὔθηκας λόγων, Eur. Med. 546; ἆθλα, Xen. Cyr. 1, 6, 18; übh. festsetzen, bestimmen, οὖρον, Her. 1, 32. 74; νόμον, Eur. Hipp. 1046; παραδείγματα προθεὶς ταῦτα, als Beispiel aufstellend, Plat. Soph. 226 c; πονηρίας ἀγῶνα, Phaed. 90 b; τοῦ προτεθέντος ἀνθρώποις ὑπὸ θεῶν ἀρίστου βίου, Tim. 90 d; ἄπορον αἵρεσιν προτίθης, Theaet. 196 c; Folgde; σκοπὸν προέθηκε κάλλιστον ἐν τῷ ζῆν, Pol. 7, 8, 9; – med. sich vorsetzen, θνητοὺς δ' ἐν οἴκτῳ προθέμενος, Aesch. Prom. 239; ὅπερ νῦν προὐθέμεθα, Plat. Phaedr. 259 d; u. c. inf., ὅπερ τὸ ὕστερον προὐθέμεθα σκέψασθαι, was wir uns zu betrachten vornahmen, Rep. I, 352 d. – 2) öffentlich aussetzen, ausstellen; im med. bei Her., ποτήρια χρύσεα προθεῖτο, 3, 148; auch übtr., πένθος μέγα προεθήκαντο, 6, 21, sie trugen große Trauer zu Schau; u. so eine Leiche zur Schau stellen, Eur. Alc. 667; Thuc. 2, 34; Lys. 12, 18; Plat. Phaed. 115 e; D. Cass. 58, 2. – Waaren ausstellen zum Verkauf, τὴν ἀρετὴν ὤνιον ὥςπερ ἐξ ἀγορᾶς προθεῖναι, Luc. Nigr. 25. – Ueberh. öffentlich bekannt machen, auch eine Sache zum Berathen od. Abstimmen vortragen, eine Ansicht darlegen, προθεῖναι πρῆγμα, λόγον, Her. 1, 206. 8, 59; auch c. inf., προθεῖναι λέγειν, ἐκλέξασθαι, 3, 38. 9, 27; Aesch. 2, 65; οὐ προὐτέθη σφίσι λόγος, Xen. Hell. 1, 7, 5; vgl. Soph. ἥντιν' αἰτίαν προθείς, Ai. 1030, προθήσειν πένθος οἰκεῖον στένειν, Ant. 1234; νεωτέρῳ τῳ τοῦτο βαστάζειν πρόθες, lege es einem Jüngern zu tragen auf, ib. 246, vgl. Trach. 1038; u. im med., ὅτι σύγκλητον τήνδε γερόντων προὔθετο λέσχην, Ant. 160, daß er öffentlich die Versammlung einsetzte od. berief; προτίθεσθαί τινι ἔχθραν, μῆνιν, πόλεμον, Einem Feindschaft, Haß, Krieg erklären, Her. 4, 65. 8, 229 (v. l. προστίθεσθαι); Thuc. 8, 68; aber εὐλάβειαν τῶνδε προὐθέμην ist = ich hütete mich, Soph. El. 1326. – 3) voransetzen, voranstellen; ὅτι χρὴ προτιθέναι παντὸς τοῦ λόγου τὸ πεφυκὸς προοίμιον ἑκάστοις, Plat. Legg. IV, 723 c, vgl. Soph. 257 b; u. med., προθέμενοι τοὺς γροσφομάχους, Pol. 1, 33, 9; vorziehen, πάρος τοὐμοῦ πόθου προὔθεντο τὴν τυραννίδα, Soph. O. C. 419; τί τινος, Her. 3, 53; u. c. inf., 9, 27; ἡμᾶς προθήσει χρημάτων, Eur. Med. 963; ἡδονὴν προθέντες ἀντὶ τοῦ καλοῦ, Hipp. 382.
Greek (Liddell-Scott)
προτίθημι: γ΄, πληθ. προθέουσι Ἰλ. Α. 291· μελλ. -θήσω· ἀόρ. προῦθηκα Ἀττ., ὡσαύτως ἐν Ἰλ Ω. 409. - Μεσ., ἀόρ. α΄ προεθηκάμην Ἡρόδ. 6. 21. - Παθ., ἀόρ. α΄ προὐτέθην Εὐρ., Πλάτ., κλπ.· ἀλλ’ ὁ ἐνεστ. καὶ ὁ παρατ. τοῦ παθ. λαμβάνεται ἐκ τοῦ πρόκειμαι. Θέτω ἢ τοποθετῶ ἐμπρός, παραθέτω, μάλιστα ἐπὶ φαγητῶν, τραπέζας νίζον καὶ πρότιθεν (Ἐπικ. ἀντὶ προὐτίθεσαν) Ὀδ. Α. 112· δαῖτά τινι προθεῖναι Ἠροδ. 1. 207, πρβλ. Σοφ. Αἴ 1294. Ἀντ. 775, Φιλ. 274, κτλ.· ξείνιά τινι Ἡρόδ. 7. 29. - οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, θέτω ἐμπρός μου, βάλλω καὶ θέτουσιν ἐμπρός μου, δαῖτα, δεῖπνον Ἡρόδ. 1. 133., 4. 26· κλίνας καὶ τραπέζας Πλούτ. 2. 99Ε· ἀλλ’ ὡσαύτως, προτίθεσθαί τινι ἄριστον, προστάσσω νὰ παρατεθῇ εἴς τινα, Χιωνίδης ἐν «Πτωχοῖς» 4. β) ὡς τὸ Λατιν. projicere προτίθημί τινα κυσίν, ῥίπτω τινὰ εἰς τοὺς κύνας, Ἰλ. Ω. 409, πρβλ. Ἡσ. Θεογν. 537· πρ. τινα θηρσὶν ἁρπαγὴν Εὐρ. Ἠλ. 896. γ) καθόλου, τίθημι ἐνώπιόν τινος, παρουσιάζω, δίδω, ὃς ἦν γάρ μοι οὐ προὔθηκας σποδὸν Σοφ. Ἠλ. 1198, πρβλ. 1487. 2) ἐκθέτω νήπιον ὡς τὸ ἐκτιθέναι. Ἡρόδ. 1. 112· πρ. τινα ἔρημον Σοφ. Φιλ. 628. - Παθητ., ὁ θανάτῳ προτεθεὶς Εὐρ. Φοίν. 804. 3) προβάλλω, ὁρίζω ὡς σημεῖον ἢ βραβεῖον, προτείνω ἀέθλους Ἡρόδ. 7. 197· ἅμιλλαν λόγων Εὐρ. Μήδ. 546· λόγων τοὺς ἀγῶνας Θουκ. 3. 67· στέφανον τῶν ἀγώνων τινὶ ὁ αὐτ. 2. 46˙ πονηρίας ἀγῶνα Πλάτ. Φαίδων 90Β· πρ. τινὶ κρίσιν Λῦσ. 178. 29· ἄπορον αἵρεσιν Πλάτ. Θεαίτ. 196C σκοπὸν κάλλιστον Πολύβ. 7. 8, 9˙ πρ. νόμον Εὐρ. Ἰππ. 1046. -Παθ. προὐτέθην ἐγὼ ἆθλον... δορὸς ὁ αὐτ. ἐν Ἑλ. 47. β) προβάλλω, ὁρίζω ὡς ποινὴν πρ. θάνατον, ζημίαν Θουκ. 3. 44· τιμωρίας ἔτι μείζους πρ. αὐτόθι 82· τὰ ἔσχατα ἐπιτίμια Δημ. 918. 4. γ) πρ. αἵρεσιν, προτείνω ἐκλογήν, Πλάτ. Θεαίτ. 196C, καὶ μέσ., προτίθεσθαι αἵρ. ὁ αὐτ. ἐν Νομ. 853 Α 4) ὁρίζω, ἐς ἐβδομήκοντα ἔτεα οὖρον τῆς ζόης ἀνθρώπῳ πρ. Ἡρόδ. 1. 32· οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ οὖρον πρ. ἑνιαυτὸν αὐτόθι 74. 5) προβάλλω, προτείνω ὡς ἔργον, τινί τι Σοφ. Τρ. 1049· τινὶ ποιεῖν τι ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 216. - Μεσ., προτείνω εἰς ἐμαυτὸν ὡς ἔργον ἢ σκοπόν, τι Πλάτ. Φαῖδρ. 259Ε, κτλ.· μετ’ ἀπαρ., προτίθεμαι, διανοοῦμαι νὰ κάμω τι, Πλατ. Πολ. 352D, Νομ. 638D, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 6. 9, 4. 6) Μεσ. ὡσαύτως, προβάλλω ἐκ μέρους μου, ἐπιδεικνύω, εὐλάβειαν Σοφ. Ἠλ. 1334· ἀνδραγαθίαν Θουκ. 2. 42. 7) προτίθεσθαί τινα ἐν οἴκτῳ, ἐλεεῖν, οἰκτίρειν, Αἰσχύλ. Πέρσ. 239. II. προτίθημι νεκρόν, ἐκθέτω νεκρὸν κεκοσμημένον πρὸς ταφήν, Ἡρόδ. 5. 8, πρβλ. 1. 112· οὕτως ἐν τῷ μέσ., Εὐρ. Ἄλκ. 664, Ἀριστοφ. Λυσ. 611, Θουκ. 2. 34, Λυσί 121. 35, κτλ.· ὡσαύτως, ποτήρια χρυσέα προθεῖτο Ἡρόδ 3. 148. 2) ἐκθέτω· ἐμπορεύματα πρὸς ἐπίδειξιν ἢ πρὸς πώλησιν, Λουκ. Νιγρῖν. 25, κ.ἀλλ· ὡσαύτως, πρ τινὶ ἀγορὰν ὁ αὐτ. ἐν Δὶς κατηγ. 4, κτλ.· πρβλ. Bast Ep. Cr. σ. 179 3) προτείνω εἰς συζήτησιν, παρουσιάζω τι εἰς ἐξέτασιν ἢ συζήτησιν, Λατ. in medium afferre, προθεῖναι πρῆγμα, λόγον Ἡρόδ. 1. 206., 8. 59· γνώμας (ἴδε ἐν λέξ. καθίημι) Θουκ. 1. 139· πρ. λόγον εἰς ἐκκλησίαν Αἰσχίν. 36. 28 λόγον περί τινος Ξεν. Ἁπομν. 4. 2. 3 γνώμας πρ. αὖθις Ἀθηναίοις, ἐπὶ τῶν πρυτάνεων, Θουκ. 6. 14, πρβλ. 3. 36˙ οὕτω, πρ. τὴν διαγνώμην αὖθις περί τινος ὁ αὐτ. 3. 42, πρβλ. Ἰσοκρ 162Α·- ὡσαύτως μετ’ ἀπαρ., προθήσειν πένθος οἰκεῖον στένειν, ὅτι θὰ διατάξῃ τὰς θεραπαινίδας νά…, Σοφ. Ἀντ. 1249 προθεῖναι λέγειν περί τινος Θουκ. 3. 38, πρβλ. Δημ. 317. 7, κτλ.· ἀλλά, προέθηκε παλαιὰ καὶ καινὰ λέγειν, ἐνόμισε καλὸν νά..., Ἡρόδ. 9. 27)· - οὕτω μετὰ δοτ. προσ. καὶ ἀπαρ. Ἠρόδ. 3. 38, 9. 94, Σοφ. Ἀντ. 216· μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ, πρ. γνώμην ἀποφαίνεσθαι τὸν βουλόμενον Ἡρόδ 4. 49. - Μέσ., πένθος μέγα προεθήκαντο, ἔκαμαν μέγαν θρῆνον, Ἡρόδ. 6. 21· περαιτέρω ὧν οὐ προτίθεσαι Πλάτ. Θεαίτ. 169C, κτλ. - Παθ., ψῆφος περὶ ἡμῶν ὑπὲρ ἀνδραποδισμοῦ προτεθεῖσα Δημ. 361. 27. 4) ὁρίζω συνέλευσιν, συνεδριάζω, βουλὴν Διον. Ἁλ. 615, κτλ, πρβλ. Hemst. εἰς Λουκ. Νεκυομ. 19. - Μεσ., σύγκλητον γερόντων προὔθετο λέσχην, ὥρισε συμβούλιον, σύσκεψιν γερόντων, Σοφ. Ἀντ. 160. 5) Παθ., οὐ προὐτέθη σφίσι λόγος, δὲν ἐπετράπη εἰς αὐτοὺς νὰ ὁμιλήσωσι, Ξεν. Ἑλλ. 1. 7, 5. 6) Παθ., δημοσίᾳ ἀγγέλλομαι, Ἀριστ. Πολιτ. 6. 8, 8· πρβλ. πρόθεσις Ι. 2. ΙΙΙ. προβάλλω, οἷον τὸν ἕνα πόδα πρὸ τοῦ ἅλλου, Εὐρ. Ἑκ. 67. 2) προβάλλω, προτείνω ὡς πρόφασιν, Σοφ. Αἴ. 1051. - Μέσ., Πολύβ. 2. 19, 1 κτλ.· - πρβλ. προτείνω. IV. θέτω πρότερον ἢ πρῶτον, προτάσσω, τι Πλάτ. Σοφιστ. 257Β· προτιθέντι ἀνάγκη… λέγειν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἐπιλέγοντι, Ἀριστ. Ρητ. 2. 20, 9, πρβλ. 21, 7. - Μέσ., προτάσσω, θέτω εἰς τὴν πρώτην γραμμήν, προθέμενοι τοὺς γροσφομάχους Πολύβ. 1. 33, 9· λαμβάνω ὡς δεδομένον, λόγον τινὰ ὁ αὑτ. 3. 118, 11. 2) θέτω ἐμπρός, ἔμπροσθεν, πέπλον ὁμμάτων Εὐρ. Ι. Α. 1550, πρβλ. Ι. Τ. 1218· πρ. προοίμιον τοῦ λόγου Πλάτ. Νομ. 723C. - Μέσ., Πολύβ. 4. 25, 6 κτλ. 2) προτιμῶ, τί τινος Ἡρόδ. 3. 53, Εὐρ. Μήδ. 963· ἡδονὴν ἀντὶ τοῦ καλοῦ Εὐρ. Ἱππ. 382. - Μεσ., πάρος τοὐμοῦ πόθου προὔθεντο τὴν τυραννίδα Σοφ. Ο. Κ. 419. - Ἴδε Κόντου Παρατηρήσεις εἰς Ἀριστοτ. Ἀθηναίων Πολιτείαν ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. Δ΄,σ. 130 κἑξ.
French (Bailly abrégé)
f. προθήσω, ao. προὔθηκα, etc. ; au Pass. pour le pf. et le pqp., les Att. emploient de préférence le prés. et l’impf. de πρόκειμαι ; ao. προὐτέθην;
I. placer devant :
1 placer devant : τραπέζας OD des tables ; δαῖτά τινι HDT, δεῖπνόν τινι SOPH offrir un repas à qqn ; en mauv. part exposer, livrer : τινα κυσίν IL livrer qqn aux chiens ; ou abs. τινά, livrer qqn à la mort;
2 exposer, offrir aux regards : ἀγοράν LUC des marchandises ; τὴν ἀρετὴν ὤνιον LUC exposer la vertu en vente ; νεκρόν HDT exposer un mort ; publier, faire connaître : γνώμην ὑπέρ τινος THC son avis sur qch ; νόμον PLUT promulguer une loi ; κρίσιν τινί PLUT intenter une action contre qqn;
3 ordonner, prescrire, donner pour tâche : τινί τι qch à qqn ; τινί avec un inf. : ordonner à qqn de, etc.
4 proposer : πρῆγμα ἐς μέσον HDT une affaire dans l’assemblée ; ἑαυτῷ νόμον EUR proposer une loi contre soi-même ; πρ. ἀγῶνα LUC proposer une lutte ; ἆθλα XÉN des prix ; θάνατον ζημίαν THC infliger la peine de mort;
II. placer devant pour cacher ou couvrir : πέπλον ὀμμάτων EUR voiler ses yeux d’un manteau ; fig. αἰτίαν SOPH mettre en avant une raison, un prétexte;
III. placer devant, mettre avant, préférer : τί τινος ou ἀντί τινος une ch. à une autre chose ou à qqn;
Moy. προτίθεμαι (f. προθήσομαι, ao. προὐθηκάμην, etc.);
I. placer qch (à soi) devant ; particul. placer qch à soi devant soi ; fig. se retrancher derrière, prétexter, acc.;
II. placer devant soi ; fig. se mettre devant les yeux, se proposer : εὐλάβειάν τινος SOPH prendre des précautions à l’égard de qch ; θνητοὺς ἐν οἴκτῳ ESCHL regarder les mortels en s’apitoyant (litt. se mettre devant les yeux les mortels);
III. mettre en avant, d’où
1 produire, exposer, acc.;
2 déclarer : πένθος μέγα HDT prescrire un grand deuil public ; σύγκλητον λέσχην SOPH convoquer une assemblée;
3 proposer : πρός τινα avec l’inf. : à qqn de ; τινι ἔχθραν THC déclarer à qqn son inimitié;
IV. placer en avant, faire prendre les devants à, acc. ; fig. préférer : πάρος προτίθεσθαί τί τινος SOPH faire passer une chose avant une autre.
Étymologie: πρό, τίθημι.
English (Autenrieth)
3 pl., προθέουσιν, ipf. 3 pl. πρότιθεν, aor. προὔθηκεν: place before, ‘throw before’ dogs, Il. 24.409; fig., ‘permit,’ Il. 1.291.