ἐγκρατής: Difference between revisions

big3_13
(Bailly1_2)
(big3_13)
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=ής, ές :<br /><b>I.</b> qui a de la force en soi-même, <i>d’où</i><br /><b>1</b> fort, vigoureux;<br /><b>2</b> qui est en possession du pouvoir, puissant;<br /><b>II.</b> maître de, gén. : ἐγκρατὴς γαστρὸς καὶ ποτοῦ XÉN qui maîtrise son appétit et son désir de boire ; <i>abs.</i> [[ἐγκρατής]] maître de soi, tempérant, continent;<br /><i>Cp.</i> ἐγκρατέστερος, <i>Sp.</i> ἐγκρατέστατος.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[κράτος]].
|btext=ής, ές :<br /><b>I.</b> qui a de la force en soi-même, <i>d’où</i><br /><b>1</b> fort, vigoureux;<br /><b>2</b> qui est en possession du pouvoir, puissant;<br /><b>II.</b> maître de, gén. : ἐγκρατὴς γαστρὸς καὶ ποτοῦ XÉN qui maîtrise son appétit et son désir de boire ; <i>abs.</i> [[ἐγκρατής]] maître de soi, tempérant, continent;<br /><i>Cp.</i> ἐγκρατέστερος, <i>Sp.</i> ἐγκρατέστατος.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[κράτος]].
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἐγκρᾰτής) -ές<br /><b class="num">I</b> c. rég. de gen.<br /><b class="num">1</b> c. [[εἰμί]] en tema de pres. o sobreentendido [[que tiene bajo su control, en su poder]], [[que está en posesión de]] c. gen. de cosa ὅκου ... τῶν αὐτοὶ χωρέων ἐγκρατέες εἰσί en cuál de los lugares que tuvieran bajo su poder</i> Hdt.8.49, cf. 9.106, ναός S.<i>Ant</i>.715, τόξων S.<i>Ph</i>.75, τῶν πυλῶν ἐγκρατεῖς ὄντες teniendo el control de las puertas</i> de la ciudad, Aen.Tact.24.8, σήμερον ἡμέραι τρεῖς ἐγκρατῆ αὐτῆς (<i>sc</i>. τῆς ὄνου) ὄντα <i>POxy</i>.3304.17 (IV d.C.), c. gen. sobreentendido οὐχ ὁ ... Πόλυβος ἐ. ἔτι; ¿no gobierna ya Pólibo (en Corinto)?</i> S.<i>OT</i> 941<br /><b class="num">•</b>fig., c. gen. de abstr. εἰ γὰρ φήσετε τῆς μὲν δόξης ἐγκρατεῖς εἶναι Diog.Oen.70.2.10<br /><b class="num">•</b>[[que domina]], [[capaz de controlar, de dominar]] impulsos, pasiones o circunstancias físicas ὅσοι τῇ γλώσσῃ παφλάζουσι, χειλῶν μὴ ἐγκρατέες ἐόντες Hp.<i>Epid</i>.2.5.2, ἀφροδισίων καὶ γαστρὸς πάντων ἀνθρώπων ἐγκρατέστατος ἦν de Sócrates, X.<i>Mem</i>.1.2.1, cf. <i>Oec</i>.12.16, el frío y el calor, X.<i>Mem</i>.2.1.7, ὁ τοῦ κέρδους κρείττων καὶ ζημίας ἐ. quien está por encima de la ganancia, también es capaz de soportar una pérdida</i> Aen.Gaz.<i>Ep</i>.6<br /><b class="num">•</b>c. gen. del refl. [[dueño de sí mismo]] (cf. II 2) ἐγκρατεῖς αὑτῶν καὶ κόσμιοι ὄντες Pl.<i>Phdr</i>.256b, cf. <i>Grg</i>.491d, τὸ πρῶτον ἦν ἐ. [[ἑαυτοῦ]] καὶ ἔφευγε τὴν ἄνθρωπον Plu.2.404a.<br /><b class="num">2</b> c. [[γίγνομαι]] en tema de aor. o perf. [[que se hace dueño de]], [[que se apodera de]], [[que se adueña de]], [[que se hace con]] τῆς Φωκέων χώρας ἐγκρατεῖς γεγόνασι D.19.127, τῶν πλοίων Aen.Tact.4.9, cf. Hld.5.24.3, πολλῶν χρημάτων Theopomp.Hist.224, τῆς ἑταίρας Men.<i>Sam</i>.25, τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάσσης ... ἐγένοντο πάσης ἐγκρατεῖς se convirtieron en los amos de toda la tierra y el mar</i> los romanos, Plb.1.3.9, οἵ τε τότε ἀφαι[ρ] εθέντες ἐγκρατεῖς ἐγένοντο τῶν ἰδίων <i>IG</i> 12(6).11.18 (Samos III a.C.), ὅλης τῆς Μεσήνης <i>SEG</i> 37.1403.14 (Babilonia II d.C.), cf. I.<i>AI</i> 12.247, τῶν συναλλάξεων <i>PLugd.Bat</i>.22.11.12 (II a.C.), ἡμῶν <i>PTeb</i>.39.29 (II a.C.), ὡς κοτίνου ἐγκρατεῖς γένοιντο νικήσαντες para hacerse con un ramo de olivo si vencen</i> Luc.<i>Anach</i>.13, π[ά] ντων τῶν [ἀ] νηκόντων τοῖ[ς ἀφ] ήλιξι <i>BGU</i> 168.8 (II d.C.), cf. <i>PCair.Isidor</i>.76.16 (IV d.C.), c. gen. sobreentendido ἢν δὲ ἡ πόλις ἐ. γένηται y si la ciudad (los) captura</i>, <i>Milet</i> 1(6).187.7 (V a.C.). c. [[γίγνομαι]] en pres. histórico τῶν ὅπλων <i>Tab.Il</i>.1.g.74<br /><b class="num">•</b>[[que se hace cargo de]] τοῦ παιδίου Men.<i>Sam</i>.573.<br /><b class="num">II</b> sin rég. de gen.<br /><b class="num">1</b> en sent. fís. [[fuerte]], [[vigoroso]] ἐγκρατεῖ σθένει ῥαιστῆρι θεῖνε A.<i>Pr</i>.55, σίδηρος S.<i>Ant</i>.474, οὕτω ... ἡ χεὶρ ἐγκρατεστάτη X.<i>Eq</i>.7.8, σώματα X.<i>HG</i> 7.1.23, τὰ μὲν οὖν στερεὰ τὴν φύσιν ... ἐγκρατέα γίνεται ... τοῦ ὑγροῦ ἐκλείποντος las partes (del organismo) duras por naturaleza se hacen más sólidas por la falta de humedad</i> Hp.<i>Vict</i>.1.9, ὠμοπλάται ... μεγάλοι καὶ ἐγκρατεῖς Polem.Phgn.70, del poder polít. τήν ... ἀρχὴν ἐγκρατεστέραν κατεστήσαντο consolidaron su imperio</i> Th.1.118, cf. Isoc.6.45.<br /><b class="num">2</b> en sent. moral [[continente]], [[dueño de sí mismo]] frente a todo tipo de pasiones ἐ. ὁ κρατῶν ἀντιτεινόντων τῶν τῆς ψυχῆς μορίων τῷ ὀρθῷ λογισμῷ Pl.<i>Def</i>.415d, op. [[ἀκρατής]] ‘incontinente’ ὁ δ' ἐ. εἰδὼς ὅτι φαῦλαι αἱ ἐπιθυμίαι οὐκ ἀκολουθεῖ διὰ τὸν λόγον Arist.<i>EN</i> 1145<sup>b</sup>13, cf. 1147<sup>b</sup>22 cf. Arr.<i>Epict</i>.3.1.8, δειπνῶν δὲ πᾶς τ'αλλότρια γίνετ' ὀξύχειρ κοὐκ ἐ. Nicom.Com.1.33, παῖς ὤν κόσμιος γένου, ἡβῶν ἐ., μέσος δίκαιος <i>Nouveau Choix</i> 37 (Ai Khanoum III a.C.), ἐ. δὲ μάλιστα ἐστιν ὃς ἂν γλώσσης ἐ. ᾖ Asoka <i>Edict</i>.1S., ἦτορ Ps.Phoc.145, como virtud crist. <i>Ep.Tit</i>.1.8, <i>JJP</i> 29.1999.68 (Egipto IV d.C.), <i>IGChEg</i>.413.3 (crist.), Gr.Naz.M.36.396B, <i>Const.App</i>.3.7, Amph.<i>Seleuc</i>.9, Thdt.M.83.433B<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ ἐ. [[continencia]] Gr.Naz.M.35.1208B, Eus.<i>PE</i> 8.12.12, Basil.<i>Ep</i>.2.6<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. sup. como adv. τῶν κοβιῶν δ' ἀπέσχετ' ἐγκρατέστατα Macho 37.<br /><b class="num">3</b> [[encratita]] miembro de la secta del mismo nombre [[διακόνισσα]] τῶν Ἐνκρατῶν <i>MAMA</i> 7.69b.2, cf. a.5, <i>Klein.Türsteine</i> 666 (todas Laodicea Combusta IV d.C.), οἱ καλούμενοι Ἐγκρατεῖς ἀγαμίαν ἐκήρυξαν Eus.<i>HE</i> 4.29.2.<br /><b class="num">III</b> adv. -ῶς, -έως<br /><b class="num">1</b> [[firmemente]], [[con fuerza]] Ibyc.5.12, ἐ. στιβαρὰς σὺν χεῖρας ἐρείσας Theoc.25.266, del poder polít. ἄρχειν Th.1.76, cf. Arist.<i>Pol</i>.1284<sup>a</sup>40.<br /><b class="num">2</b> [[con continencia]], [[con moderación]] ἐ. ἔχειν πρὸς τὰς ἡδονάς op. ἀκρατῶς Pl.<i>Lg</i>.710a, τοῖς λαχάνοις προσάγειν καὶ ... ἐ. πυθαγορίζειν darse a las legumbres y pitagorizar con continencia</i> Archestr.<i>SHell</i>.154.20, μεταβολὴν ... τύχ[ης] ἐ. οἴσει Men.<i>Dysc</i>.770, ἐ. τὰς εὐτυχίας φέρειν llevar el éxito con moderación</i> op. μεθ' ὕβρεως D.Chr.2.53.
}}
}}