βιός: Difference between revisions
m (Text replacement - " " to "") |
m (Text replacement - "prov." to "prov.") |
||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=οῦ (ὁ) :<br />arc ; <i> | |btext=οῦ (ὁ) :<br />arc ; <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> [[τοῦ]] τόξου τὸ μὲν [[ὄνομα]] [[βιός]], τὸ δὲ [[ἔργον]] [[θάνατος]].<br />'''Étymologie:''' DELG <i>skr.</i> j(i)yá, av. jya, corde de l’arc. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth |
Revision as of 13:10, 13 March 2021
English (LSJ)
ὁ, A bow, = τόξον, Il.1.49, Heraclit.48, etc. (Ambracian acc. to AB1095. Cf. Vedic jiyā´ 'bow-string', Lith. gijà 'thread'.)
German (Pape)
[Seite 445] ὁ, der Bogen, Schußwaffe; eigentlich Nebenform von βία, die Kraft, passende Bezeichnung für eine elastische Schußwaffe; vgl. βλαστός βλάστη, κνημός κνήμη; βόλος βολή, γόνος γονή, πλόκος πλοκή, πνόος πνοή, πόθος ποθή, ῥόος ῥοή, σπόρος σπορά, στόλος στολή, στρόφος στροφή, τάφος ταφή, τόμος τομή, τύπος τυπή, φθόγγος φθογγή, φθόρος φθορά, φόνος φονή, φόρος φορά, χόλος χολή, χόος χοή; ἦχος ἠχή, ὦνος ὠνή; ἄγορος ἀγορά, βίοτος βιοτή, πάταγος παταγή; διάλογος διαλογή; von βίος das Leben, welches ebenfalls Nebenform von βία ist, ward βιός der Bogen durch den Accent unterschieden; vgl. γαῦλος γαυλός; νόμος νομός νομή, τρόπος τροπός τροπή. Bei Hom. βιός der Bogen öfters; einen Unterschied zwischen βιός und τόξον kennt Hom. nicht, vgl. z. B. Iliad. 1, 45 mit vs. 49, Odyss. 21, 233 mit vs. 234. Aber τὁξον ist bei Hom. weit häufiger.
Greek (Liddell-Scott)
βιός: ὁ, τόξον Ἰλ. Α. 49, κτλ. (Qu. biegen, bug, bogen· τὸ ἀγγλ. bow? ὁ Κούρτ. ἀναφέρει Σανσκρ. ǵya (τοῦ τόξου ἡ νευρά).)
French (Bailly abrégé)
οῦ (ὁ) :
arc ; ◊ prov. τοῦ τόξου τὸ μὲν ὄνομα βιός, τὸ δὲ ἔργον θάνατος.
Étymologie: DELG skr. j(i)yá, av. jya, corde de l’arc.
English (Autenrieth)
οῖο: bow.
English (Slater)
βιός
1 bow ]εὗρε βιῶ[ι ?fr. 344. 4.
Spanish (DGE)
-οῦ, ὁ
• Morfología: [ép. gen. -οῖο Il.1.49]
arco, ἀργύρεος Il.l.c., λίγξε β. Il.4.125, cf. 10.260, 24.605, Od.19.577, h.Ap.301, Certamen 9 (p.38.18), κεραός AP 6.118 (Antip.Sid.), ῥυτῆρα βιοῦ τ' ἔμεναι καὶ ὀϊστῶν Od.21.173, cf. 6.270
•en juego de palabras c. βίος, indiferente a la acentuación τῷ οὖν τόξῳ ὄνομα βίος, ἔργον δὲ θάνατος Heraclit.B 44 (cf. βίος B III 1)
•palabra ambraciota según AB 1095.
• Etimología: De *gu̯ei(H2)- ‘tendón’, cf. ai. j(i)yā́- ‘tendón’, lituan. gijà ‘hilo’, gýsla ‘tendón’. Tb. c. grado ø y alarg. lat. fīlum.
Greek Monolingual
βιός, το (Α)
το τόξο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αν εξαιρέσει κανείς την κατάληξη, ο τ. βιός ταυτίζεται με αρχ. ινδ. j(i)ya, αβεστ. jya «χορδή (του τόξου)». Έχει υποτεθεί ότι το αρσ. βιός προήλθε από αρχικό θηλ. βιός, πράγμα που εξηγεί και τη διαφορά στην κατάληξη μεταξύ του ελληνικού και των άλλων τύπων (αρχ. ινδ. και αβεστ.), δεδομένου ότι στην Ινδοϊρανική τα θηλ. με θέμα σε -ŏ εξαφανίστηκαν λόγω μεταπλασμού στα αντίστοιχα με θέμα σε -ᾱ. Η λ. είναι αρχαία, απαντά δε στον Όμηρο πέντε φορές λιγότερο απ' ό,τι η λ. τόξον. Μετά τον Όμηρο δεν χρησιμοποιήθηκε παρά μόνο μία φορά από τον Ηράκλειτο (6ος π.Χ. αιώνας). Στη Μυκηναϊκή η λ. είναι άγνωστη, ενώ υπάρχουν σύνθετα με α' συνθετικό τη λ. τόξον. Πιθ. η ομωνυμία της λ. βιός με τη λ. βίος συνετέλεσε στην εξαφάνιση της πρώτης και στην ολοκληρωτική της αντικατάσταση από την πολύ συνηθέστερη λ. τόξον.
Greek Monotonic
βιός: ὁ, τόξο, σε Ομήρ. Ιλ.
Russian (Dvoretsky)
βιός: ὁ редко лук (оружие) (β. ἠδὴ φαρέτρη Hom.).
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: bow, also bowstring (Trümpy Fachausdrücke 66f.; Il.).
Other forms: rare after Homer, replaced by τόξον.
Derivatives: None
Origin: IE [Indo-European] [431] *gʷieh₂-\/gʷih₂- string
Etymology: To Skt. j(i)yā́, Av. ǰyā bowstring. Schindler, Wuzelnomen 20 assumes a root noun *gʷieh₂-, with the Gr. word from *gʷih₂-o- provided with a bowstring (this depends on the question whether bowstring is found in Greek); Schwyzer -Debr. 2,32 n. 4 starts from a fem. o-stem (rather doubtful). Further to Lith. gijà thread, OCS. ži-ca string.
Middle Liddell
a bow, Il.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
βιός -οῦ, ὁ boog.
Frisk Etymology German
βιός: {biós}
Grammar: m.
Meaning: Bogen, auch Bogensehne vereinzelt möglich (Trümpy Fachausdrücke 66f.; Il. usw.).
Derivative: Keine Ableitungen.
Etymology : Bis auf den Auslaut mit aind. j(i)yā́, aw. ǰyā ‘Sehne (des Bogens)’ identisch; zum Lautlichen Meeussen KZ 65, 261ff. Da die fem. ŏ-Stämme im Indoiranischen, u. a. durch Umgestaltung zu ā-Stämmen, verlorengegangen sind, würde ein urspr. fem. βιός den Stammunterschied erklären, s. Schwyzer-Debrunner 32 A. 4. — Unsicher ist die Zugehörigkeit von lit. gijà Faden, aksl. ži-ca Sehne, s. WP. 1, 194 m. Lit., Pok. 481.
Page 1,237