φρόνημα: Difference between revisions
Πάντα ταῦτα ἐπείρασα ἐν τῇ σοφίᾳ: εἶπα Σοφισθήσομαι, καὶ αὐτὴ ἐμακρύνθη ἀπ' ἐμοῦ· κτλ. (Εcclesiastes 7:23f., LXX version) → I tried to give proof in wisdom of all those things; I said, I will be wise, but that wisdom was far from me ...
Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''φρόνημα:''' ατος τό тж. pl.<br /><b class="num">1)</b> образ мыслей, мышление, настроение (φ. καὶ [[γνώμη]] Soph.): ἐν ἐλευθέρῳ φρονήματι βεβιωκώς Plat. мысливший, как мыслят люди свободные; μένειν ἐμπέδοις φρονήμασιν Soph. сохранять неизменный образ мыслей;<br /><b class="num">2)</b> разум, (здравое) суждение, здравый смысл (διαφαίνειν ἀλκὴν καὶ φ. μετὰ νοῦ καὶ συνέσεως βεβαιον Plut.);<br /><b class="num">3)</b> возвышенный образ мыслей, благородство, мужество (ἀνὴρ φ. ἔχων Thuc.): δουλοῦν τὸ φ. Thuc. сломить мужество;<br /><b class="num">4)</b> намерение, воля (τοιόνδ᾽ ἐμὸν φ. Soph.): ἐν φρονήματι εἶναι τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι Thuc. мечтать о гегемонии над Пелопоннесом;<br /><b class="num">5)</b> (само)уверенность Xen.;<br /><b class="num">6)</b> высокомерие, гордыня (φρονήματος [[πλέως]] ὁ μῦθός ἐστιν Aesch.): παυσάμενοι τῶν φρονημάτων Isocr. отбросив гордость. | |elrutext='''φρόνημα:''' ατος τό тж. pl.<br /><b class="num">1)</b> образ мыслей, мышление, настроение (φ. καὶ [[γνώμη]] Soph.): ἐν ἐλευθέρῳ φρονήματι βεβιωκώς Plat. мысливший, как мыслят люди свободные; μένειν ἐμπέδοις φρονήμασιν Soph. сохранять неизменный образ мыслей;<br /><b class="num">2)</b> разум, (здравое) суждение, здравый смысл (διαφαίνειν ἀλκὴν καὶ φ. μετὰ νοῦ καὶ συνέσεως βεβαιον Plut.);<br /><b class="num">3)</b> возвышенный образ мыслей, благородство, мужество (ἀνὴρ φ. ἔχων Thuc.): δουλοῦν τὸ φ. Thuc. сломить мужество;<br /><b class="num">4)</b> [[намерение]], [[воля]] (τοιόνδ᾽ ἐμὸν φ. Soph.): ἐν φρονήματι εἶναι τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι Thuc. мечтать о гегемонии над Пелопоннесом;<br /><b class="num">5)</b> (само)уверенность Xen.;<br /><b class="num">6)</b> [[высокомерие]], [[гордыня]] (φρονήματος [[πλέως]] ὁ μῦθός ἐστιν Aesch.): παυσάμενοι τῶν φρονημάτων Isocr. отбросив гордость. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |
Revision as of 10:45, 19 August 2022
English (LSJ)
ατος, τό, A mind, spirit, ἔστ' ἂν Διὸς φ. λωφήσῃ χόλου A.Pr.378; Αἰσχύλου φ. ἔχων Telecl.14; with limiting epithets, φ. δύσθεον A.Ch.191; ὑπέρτολμον ib.595(lyr.); ὠμόν Id.Th.537; ἐλεύθερον Pl.Lg.865d; τυραννικόν Id.R.573b, X. Lac.15.8: pl., Hdt.9.54. 2 thought, purpose, will, φθέγμα καὶ ἀνεμόεν φ. S.Ant.354 (lyr.); ψυχὴ καὶ φ. καὶ γνώμη ib.176, cf. 207; τὸ φ. τῆς σαρκός, τοῦ πνεύματος, Ep.Rom.8.6: freq. in plural, καρτεροῖς φρονήμασι with stubborn thoughts, A.Pr.209; ματαίων . . φρονημάτων ἡ γλῶσσ' ἀληθὴς γίγνεται κατήγορος Id.Th.438; ἐμπέδοις φ. S.Ant.169; τὰ σκλήρ' ἄγαν φ. ib.473; τὰ φ. ἀληθινὰ καὶ πάντῃ μεγάλα ἐκέκτηντο Pl.Criti.120e. II either in good or bad sense, 1 high spirit, resolution, pride, τὸ Ἀθηναίων φ. Hdt.8.144, cf. 9.7.β; ἀνδρί γε φ. ἔχοντι to a man of spirit, Th.2.43; φ. τε καὶ πίστις Arist. Pol.1313b2; φ. ἔχων ἐλεύθερον ib.1314a3; courage, opp. δειλία, Jul. Or.2.59c (pl.); δουλοῖ τὸ φ. τὸ αἰφνίδιον Th.2.61: c. fut. inf., ἐν φρονήματι ὄντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι aspiring to be leaders of the Peloponnese, Id.5.40: freq. in plural, φρονήματα = high thoughts, proud designs, διασείσειν τὰ Ἀθηναίων φ. Hdt.6.109, cf. 3.122,125, 9.54; οὐ . . ξυμφέρει τοῖς ἄρχουσι φ. μεγάλα ἐγγίγνεσθαι τῶν ἀρχομένων Pl.Smp.182c, cf. 190b, Isoc. 6.89; Ζεύς τοι κολαστὴς τῶν ὑπερκόμπων ἄγαν φρονημάτων A.Pers.828; τῶν φρονημάτων ὁ Ζεὺς κολαστὴς τῶν ἄγαν ὑπερφρόνων E.Heracl.387. 2 in bad sense, presumption, arrogance, φρονήματος πλέως ὁ μῦθός ἐστιν A.Pr. 953, cf. E.Heracl.926 (lyr.), Ar.V.1024 (anap.), Pax25, Pl.Plt.290d, etc.; τὸ τῶν Ἀτρειδῶν φρόνημα Phld.Rh.2.217 S., etc.: pl., παυσάμενοι τῶν φρονημάτων Isoc.14.37; φ. τυραννικά Plu.Eum.13. III pl. φρονήματα = φρένες, heart, breast, ἰὸς ἐκ φρονημάτων . . πεσών A.Eu.478.
German (Pape)
[Seite 1308] τό, Sinn, Verstand, Gedanken; ἔστ' ἂν Διὸς φρόνημα λωφήσῃ χόλου Aesch. Prom. 376, u. oft, wie Soph. u. Eur.; das, was Einer im Sinn, in Gedanken hat, Her., auch Sinnesart, Gesinnung, nicht selten im plur., 3, 122. 125. 9, 54; ἐμπέδοις φρονήμασιν, mit unveränderlicher Gesinnung, Treue, Soph. Ant. 169; ἐν ἐλευθέρῳ φρονήματι βεβιωκώς Plat. Legg. IX, 685 d; μεθυσθεὶς ἀνὴρ τυραννικόν τι φρόνημα ἴσχει Rep. IX, 573 b; bes. erhabene Gesinnung, Muth, Hochsinn, φρονήματος τοῦ πρὶν στερέντες Eur. Hec. 622; καὶ τὰ φρονήματα μεγάλα εἶχον Plat. Conv. 190 b; allein, Muth, Menex. 239 e. Aber auch in tadelnder Bdtg, allzu hohe Meinung von sich, Hochmuth, Hoffart, Stolz u. Prahlerei, ὑπέρτολμον ἀνδρὸς φρόνημα τίς λέγοι; Aesch. Ch. 587; σεμνόστομός γε καὶ φρονήματος πλέως ὁ μῦθός ἐστιν Prom. 955 (er braucht es auch = φρένες, ἰὸς ἐκ φρονημάτων πέδῳ πεσών Eum. 456); ἀνδρὸς οὐδενὸς φρόνημα δείσασα Soph. Ant. 455; τῶν φρονημάτων ὁ Ζεὺς κολαστὴς τῶν ἄγαν ὑπερφρόνων Eur. Heracl. 388; ὀγκῶσαι τὸ φρόνημα Ar. Vesp. 1024; Thuc. 5, 43; οὐ φρονήματος καὶ θυμοῦ ἐμπίπλαται Plat. Rep. III, 411 c; καὶ μεγαλαυχία Lys. 206 a.
Greek (Liddell-Scott)
φρόνημα: τό, ὁ, νοῦς, τὸ πνεῦμά τινος, ἡ διάθεσις, Λατιν. animus, ἔστ’ ἂν Διὸς φρ. λωφήσῃ χόλου Αἰσχύλ. Προμ. 376· Αἰσχύλου φρόνημ’ ἔχων Τηλεκλείδης ἐν «Ἠσιόδοις» 1· ― ἡ ἔννοια τῆς λέξεως ταύτης πολλάκις δι’ ἐπιθετικῶν προσδιορισμῶν περιορίζεταί πως, δύσθεον Αἰσχύλ. Χο. 191· ὑπέρτολμον αὐτόθι 595· ὠμὸν ὁ αὐτ ἐπὶ Θηβ. 519· ἐλεύθερον Πλάτ. Νόμ. 865D· τυραννικὸν ὁ αὐτ ἐν Πολ. 573Β, Ξεν. Λακ. Πολ. 15. 8. 2) διανόημα, σκέψις, σκοπός, ἐπιθυμία, θέλησις, φθέγμα καὶ ἀνεμόεν φρ. Σοφ. Ἀντιγ. 354. πρβλ. 176, 207· συχνάχις ἐν τῷ πληθ., καρτεροῖς φρ. Αἰσχύλ. Προμ. 207· Ζεύς τοι κολαστὴς τῶν ὑπερκόπων ἄγαν φρ. ὁ αὐτ. ἐν Πέρσ. 827· ματαίων... φρονημάτων ἡ γλῶσσ’ ἀληθὴς γίγνεται κατήγορος ὁ αὐτ. ἐπὶ Θήβ. 438· ἐμπέδοις φρ. Σοφ. Ἀντ. 169· τὰ σκλήρ’ ἄγαν φρ. αὐτόθι 473· τῶν φρ. ὁ Ζεὺς κολαστὴς τῶν ἄγαν ὑπερφρόνων Εὐριπ. Ἡρακλ. 388· φρ. μεγάλα Πλάτ. Συμπ. 190Β, πρβλ. Κριτίαν 120Ε. ΙΙ ἐπὶ καλῆς ἢ ἐπὶ κακῆς σημασίας, 1) ὑψηλὸν καὶ εὐγενὲς φρόνημα, μεγαλοφροσύνη, ἀποφασιτικὸς χαρακτήρ, θάρρος μετά ὑπερηφανίας, τῶν Ἀθηναίων τὸ φρ. Ἡρόδ. 8. 144, πρβλ. 9. 7, 2· φρονήματος πλέως ὁ μῦθός ἐστιν Αἰσχύλ. Πρ. 953· ἀνδρί γε φρ. ἔχοντι Θουκ. 2. 43 φο. καὶ πίστις Ἀριστ, Πολιτικ. 3. 11, 5· δουλοῦν τὸ φρ. Θουκ. 2. 61 (πρβλ. καταφρόνημα)· μετά μέλλ. ἀπαρ., ἐν φρονήματι ὄντες τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι, ἔχοντες τὴν φιλοτιμίαν καὶ φιλοδοξίαν νὰ γίνωσιν ἡγεμόνες τῆς Π., ὁ αὐτ. 5. 40· ― συχν. ἐν τῷ πληθ., ὑψηλαὶ σκέψεις, σχέδια μεγάλα, καὶ περιληπτικῶς, θάρρος, ὑπερηφανία, πεποίθησις, διασείειν τὰ Ἀθηναίων φρον. Ἡρόδ. 6. 109, πρβλ. 3. 122, 125., 9. 54· οὐ... ξυμφέρει τοῖς ἄρχουσι φρ. μεγάλα ἐγγίγνεσθαι τῶν ἀρχομένων Πλάτ. Συμπ. 182C, πρβλ. 190Β, Ἰσοκρ. 134D. 2) ἐπὶ κακῆς σημασίας, κόμπος, ἀλαζονεία, ὑπερηφανία, τῦφος, Αἰσχύλ. Πρ. 955, Εὐρ. Ἡρακλ. 926, Ἀριστοφ. Σφ. 1024, Εἰρ. 25, Πλάτ., κλπ.· καὶ ἐν τῷ πληθ., Ἰσοκρ. 303D, Πλούτ., κλπ ΙΙΙ. ὁ πληθ. εἶναι ἐν χρήσει παρ’ Αἰσχύλ. ὡς συνώνυμον τῷ φρένες, ἡ καρδία, τὸ στῆθος, ἰὸς ἐκ φρονημάτων… πεσὼν Εὐμενίδ. 478.
French (Bailly abrégé)
ατος (τό) :
A. au mor. ;
I. esprit, intelligence, pensée;
II. manière de penser, sentiment :
1 en gén.
2 particul. manière de penser grande ou élevée, courage, grandeur d’âme, noblesse, sentiments élevés;
3 en mauv. part orgueil, présomption, arrogance, fierté;
B. au phys. cœur, c. φρένες.
Étymologie: φρονέω.
English (Strong)
from φρονέω; (mental) inclination or purpose: (be, + be carnally, + be spiritually) mind(-ed).
English (Thayer)
φρονηματος, τό (φρονέω, which see), what one has in mind, the thoughts and purposes (A. V. mind): Hesychius φρόνημα. βούλημα, θέλημα. In various other senses also from Aeschylus down.)
Greek Monolingual
το, ΝΜΑ φρονῶ
1. διανόημα, σκέψη (α. «μ' ένα βλέμμα όπου φονεύει / τα φρονήματα τα αισχρά», Σολωμ.
β. «Ζεύς τοι κολαστὴς τῶν ὑπερκόπων ἄγαν φρονημάτων», Αισχύλ.)
2. συναίσθηση αξίας ή υπεροχής, αυτοπεποίθηση (α. «έχει υψηλό φρόνημα» β. «ἀνδρὶ... φρόνημα ἔχοντι», Θουκ.)
νεοελλ.
γνώμη, άποψη, αντίληψη, ιδέα («έχει σταθερά πολιτικά φρονήματα»)
μσν.
εκκλ. ακόλαστη επιθυμία, ασέλγεια («νεκρώσας τὸ φρόνημα τὸ τῆς σαρκός», Μηναί.)
αρχ.
1. νους, πνεύμα, διανοητική και συναισθηματική κλίση («Αισχύλου φρόνημ' ἔχων», Τηλεκλείδ.)
2. (με κακή σημ.) αλαζονεία, κομπασμός («οὐκ ἐκτελέσαι φησὶν ἐπαρθεὶς οὐδ' ὀγκῶσαι τὸ φρόνημα», Αριστοφ.)
3. στον πληθ. τὰ φρονήματα
α) μεγάλα σχέδια, υψηλοί στόχοι
β) η καρδιά
4. φρ. «ἐν φρονήματί εἰμι» — έχω την φιλοδοξία να... (Θουκ.).
Greek Monotonic
φρόνημα: -ατος, τό,
I. 1. το μυαλό κάποιου, πνεύμα, σκέψη, φρόνημα, Λατ. animus, σε Αισχύλ., Πλάτ. κ.λπ.
2. σκέψη, επιθυμία, σκοπός, σε Σοφ.· πληθ., σκέψεις, σε Τραγ.
II. είτε με θετική είτε με αρνητική σημασία.
1. υψηλό φρόνημα, υψηλοφροσύνη, υψηλό πνεύμα, αποφασιστικότητα, υπερηφάνεια, σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.· πληθ., υψηλές σκέψεις, μεγαλόφρονα σχέδια, σε Ηρόδ., Πλάτ.
2. με αρνητική σημασία, υπερηφάνεια, αλαζονεία, σε Αισχύλ., Ευρ. κ.λπ.· και σε πληθ., σε Ισοκρ., Πλούτ. κ.λπ.
III. πληθ., φρένες, καρδιά, στήθος, σε Αισχύλ.
Russian (Dvoretsky)
φρόνημα: ατος τό тж. pl.
1) образ мыслей, мышление, настроение (φ. καὶ γνώμη Soph.): ἐν ἐλευθέρῳ φρονήματι βεβιωκώς Plat. мысливший, как мыслят люди свободные; μένειν ἐμπέδοις φρονήμασιν Soph. сохранять неизменный образ мыслей;
2) разум, (здравое) суждение, здравый смысл (διαφαίνειν ἀλκὴν καὶ φ. μετὰ νοῦ καὶ συνέσεως βεβαιον Plut.);
3) возвышенный образ мыслей, благородство, мужество (ἀνὴρ φ. ἔχων Thuc.): δουλοῦν τὸ φ. Thuc. сломить мужество;
4) намерение, воля (τοιόνδ᾽ ἐμὸν φ. Soph.): ἐν φρονήματι εἶναι τῆς Πελοποννήσου ἡγήσεσθαι Thuc. мечтать о гегемонии над Пелопоннесом;
5) (само)уверенность Xen.;
6) высокомерие, гордыня (φρονήματος πλέως ὁ μῦθός ἐστιν Aesch.): παυσάμενοι τῶν φρονημάτων Isocr. отбросив гордость.
Middle Liddell
φρόνημα, ατος, τό, [from φρονέω
I. one's mind, spirit, Lat. animus, Aesch., Plat., etc.
2. thought, purpose, will, Soph.; pl. thoughts, Trag.
II. either in good or bad sense,
1. high feeling, highmindedness, high spirit, resolution, pride, Hdt., Aesch., etc.: pl. high thoughts, proud designs, Hdt., Plat.
2. in bad sense, presumption, arrogance, Aesch., Eur., etc.; and in plural, Isocr., Plut., etc.
III. pl. = φρένες, the heart, breast, Aesch.
Chinese
原文音譯:frÒnhma 弗羅尼馬
詞類次數:名詞(4)
原文字根:意向
字義溯源:意欲,意向,渴望,意志,意念,思念,體貼;源自(φρονέω)=想著),而 (φρονέω)出自(φρήν)*=悟性)
出現次數:總共(4);羅(4)
譯字彙編:
1) 思念(3) 羅8:6; 羅8:6; 羅8:7;
2) 意念(1) 羅8:27
English (Woodhouse)
ardour, conceit, contemptuousness, courage, haughtiness, high spirit, pride, soul, spirit, in bad sense, in good sense