ἐκμανθάνω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> aor. inf. ἐκμαθέειν <i>IPompeiopolis</i> 29.6 (imper.)<br /><b class="num">I</b> en aor., c. valor puntual<br /><b class="num">1</b> [[llegar a conocer]], [[enterarse]]<br /><b class="num">a)</b> c. ac. de abstr. γενεὰν Κλεονίκου Pi.<i>I</i>.5.56, cf. A.<i>Fr</i>.300.1, S.<i>OT</i> 1085, ἀμήχανον δὲ παντὸς ἀνδρὸς ἐκμαθεῖν ψυχήν τε καὶ φρόνημα καὶ γνώμην S.<i>Ant</i>.175, cf. Hdt.9.7β, πάντ' Ἀχαιῶν ἐκμαθὼν βουλήματα E.<i>Rh</i>.156, περὶ πάντων ἀνθρώπων γνώμας Io <i>Phil</i>.B 4, cf. Pl.<i>Phdr</i>.228d, σαυτῆς ... πόνους A.<i>Pr</i>.776, cf. E.<i>Med</i>.220, οὐκ ἂν αἰῶν' ἐκμάθοις βροτῶν S.<i>Tr</i>.2, χρονίους πρήξιας <i>IG</i> 2².3669.15 (III d.C.), τὰ τοῦ θεοῦ ... χρηστήρια E.<i>Io</i> 532, μῦθον ... σαφῶς E.<i>Heracl</i>.180, τὸ ἀληθές D.L.2.22, ἅπασαν ... Αἰγυπτίων σοφίαν Amph.<i>Seleuc</i>.221<br /><b class="num">•</b>esp. c. datos o hechos concr. ὡς ἂν τέρματ' ἐκμάθῃς ὁδοῦ A.<i>Pr</i>.706, τὸ γὰρ ποθοῦν S.<i>Tr</i>.196, τὰ πράγματα Hdt.1.185, cf. 8.133, πᾶν τὸ ἐόν Hdt.9.11, τὸ προσωτέρω τῆς Ἑλλάδος Hdt.3.137, τὰ ὀνόματα (τῶν νούσων) Hp.<i>Acut</i>.6, ἐπίσχετ'· αὐδὴν τῶν ἔσωθεν ἐκμάθω ¡callad, que me entere de lo que se dice ahí dentro!</i> E.<i>Hipp</i>.567<br /><b class="num">•</b>c. ac. del pron. neutr. κεῖνο δ' ἐκμαθεῖν θέλω A.<i>Pers</i>.230, cf. S.<i>OC</i> 575, τάδ' ἐκμαθεῖν σαφῶς S.<i>OT</i> 1065, cf. A.<i>Pr</i>.876, αὐτό Luc.<i>Pseudol</i>.13, ὅπως ... ὧν τ' οὐδὲν εἰσήκουσας ἐκμάθῃς θ' ἃ [[δεῖ]] S.<i>Tr</i>.337, cf. <i>OT</i> 835<br /><b class="num">•</b>frec. c. el compl. implíc. en el cont. ὁ ξένος ἵν' ὀρθῶς ἐκμάθῃς μ' ἀπώλεσεν E.<i>Cyc</i>.676, ἐκμαθοῦσα δ' εὖ E.<i>Hel</i>.320, cf. Pl.<i>Ti</i>.47c, Lib.<i>Ep</i>.73.1;<br /><b class="num">b)</b> c. or. interr. indir. u otra complet. ἐκμαθεῖν τί πρακτέον enterarse exactamente de qué hay que hacer</i> S.<i>OT</i> 1439, cf. 1443, E.<i>Ph</i>.863, <i>Io</i> 266, τῶνδ' ἕως ἂν ἐκμάθω τίνας λόγους ἐροῦσιν S.<i>OC</i> 114, ἵν' ἐκμάθῃς οἵων ὑπ' ἀνδρῶν ἥδε φρουρεῖται πόλις S.<i>OC</i> 1012, ἵνα καὶ Πέρσαι ἐκμάθωσι ὅτι ὑπ' ἀνδρὸς ἄρχονται Hdt.3.134, αὐτοὶ ἐξέμαθον καὶ τοὺς ἄλλους ἐξεδίδαξαν ὅτι ... D.C.5.4, ὡς δ' ἔστ' ἐμοὶ μὲν οὐχὶ ... ἔκμαθε entérate de por qué (Filoctetes) no quiere nada conmigo</i> S.<i>Ph</i>.71, ἔκμαθ' εἰ σαφῆ λέγω S.<i>El</i>.1223, cf. E.<i>Andr</i>.1050, εἰ δέ τις ἐκμαθέειν ποθέει τίνος τόδε σῆμα <i>IPompeiopolis</i> [[l.c.]];<br /><b class="num">c)</b> c. gen., giro prep. o adv. indic. de dónde procede el conocimiento παρ' οὗ ... ἐκμάθοι σαφέστατα S.<i>OT</i> 286, ἐκμαθεῖν παρὰ τῶν θεῶν, εἰ ... Eun.<i>VS</i> 493, τι πλέον [[ἐντεῦθεν]] ... ἐκμαθεῖν Hld.2.10.1;<br /><b class="num">d)</b> c. part. pred. del suj. ὡς δ' ἐγὼ θυμοφθορῶ μήτ' ἐκμάθοις παθοῦσα S.<i>Tr</i>.143, [[δεῖ]] γὰρ πόλιν τήνδ' ἐκμαθεῖν ... ἀτέλεστον οὖσαν E.<i>Ba</i>.40<br /><b class="num">•</b>[[enterarse bien de]], [[llegar a descubrir]] lo referente a qué o quién es alguien, c. ac. ext. de pers. o lugares τοὺς φύσαντας ἐκμαθεῖν θέλων E.<i>Ph</i>.34, νὴ τὸν Δί', ἐξέμαθές γε τὴν Ὀλυμπίαν ¡Por Zeus, te has enterado bien sobre Olimpia!</i> Ar.<i>V</i>.1387, κἀμὲ τὸν εὐτέχνου φωτὸς στίχον ... ἔγμαθε estúdiame a fondo, poema obra de un hábil mortal</i>, <i>IPh</i>.143.2 (I a.C.), ἐκμαθὼν τὴν τοῦ πατρὸς οἰκίαν habiendo descubierto cuál era la casa de (mi) padre</i> Ach.Tat.2.15.1.<br /><b class="num">2</b> ref. algo que implica práctica [[llegar a conocer bien]], [[aprender]] τὴν γλῶσσάν τε ἐκμαθεῖν καὶ τὴν τέχνην τῶν τόξων Hdt.1.73, cf. 2.154, 4.117, διάλεκτον Str.2.3.4, I.<i>AI</i> 20.264, τὰ ἤθεα τῶν νοσημάτων τε καὶ τῶν ἀλγεόντων Hp.<i>Prorrh</i>.2.3, cf. 21, <i>Prog</i>.25.13, dif. de ἐπίσταμαι: κακὰς τόλμας μήτ' ἐπισταίμην ἐγὼ μήτ' ἐκμάθοιμι que yo no investigue ni aprenda malas audacias</i> S.<i>Tr</i>.583<br /><b class="num">•</b>c. giro prep. de gen. ὁκότεροι παρὰ ἑτέρων ἐξέμαθον (no sé decir) cuáles de ellos lo aprendieron de los otros</i> Hdt.2.104<br /><b class="num">•</b>c. inf. αὐτόματον ἐκμαθεῖν γλωττοποιεῖν Ar.<i>V</i>.1282, ὑπὲρ σεαυτοῦ λέγειν ἔκμαθε Philostr.<i>VA</i> 6.36, ὡς ἂν ἀρούρας ἐκμάθωσι γαπονεῖν E.<i>Rh</i>.75, τὸ μηθὲν ἀδικεῖν ἐκμαθεῖν aprender a no cometer la injusticia</i> Men.<i>Cith.Fr</i>.4.1.<br /><b class="num">II</b> en perf. [[saber]], [[tener sabido]] τὸ ... οὔνομα Hdt.2.91, τά σε καὶ πάλαι [[δοκέω]] πάντα ἐκμεμαθηκέναι σέο τε αὐτοῦ πέρι ὡς ἐπρήχθη ... Hdt.1.124, ἔκ τινων χαλκέων δέλτων ... ἐκμεμαθηκέναι ... τὴν ψυχὴν εἰς τὸν ἄδηλον χωρεῖν τόπον Pl.<i>Ax</i>.371a, τἀρωτίκ' ἐκμεμάθηκα Σαπφοῦς Epicr.4<br /><b class="num">•</b>[[ser experto en]] esp. tras haber sobrepasado el período de aprendiz, [[dominar]] τὴν τέχνην ἐκμεμάθηκεν <i>PRyl</i>.654.17 (IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> en pres. y fut.<br /><b class="num">1</b> c. valor perfectivo [[aprender bien]] c. part. pred. del suj. τάχα δέ τις καὶ [[ἄλλος]] ἐκμαθήσεται ἁμαρτών y quizá también otros se darán cuenta de que han errado</i> Hdt.5.91, c. ac. int. εἰ μὲν ἐκ κείνου μαθὼν ψεύδῃ, μάθησιν οὐ καλὴν ἐκμανθάνεις S.<i>Tr</i>.450<br /><b class="num">•</b>[[aprender de memoria]] ὅλους ποιητάς Pl.<i>Lg</i>.811a, cf. <i>Hp.Ma</i>.285e, τὰς τῶν ποιητῶν γνώμας Aeschin.3.135, ᾄσματα Thphr.<i>Char</i>.27.7, λόγους Arist.<i>SE</i> 183^b39, Διονυσίου δράματα Ephipp.16, ἵνα πολλάκις ἀκούοντες τῶν ἐπῶν ἐκμανθάνωμεν τὴν ἔχθραν ... πρὸς αὐτούς Isoc.4.159<br /><b class="num">•</b>abs. τὸ μὴ γράφειν ἀλλ' ἐκμανθάνειν Pl.<i>Ep</i>.314b<br /><b class="num">•</b>ref. artes y oficios [[aprender bien]], [[hacerse experto en]] (πῦρ) ἀφ' οὗ γε πολλὰς ἐκμαθήσονται τέχνας el fuego, del que aprenderán muchas artes</i> A.<i>Pr</i>.254, τέχνας τινὰς ἐκμανθάνειν <i>PMich</i>.532.5 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> c. valor conativo [[intentar conocer]], [[investigar]], [[estudiar]] τὰ σημεῖα ἐκμανθάνοντα πάντα κρίνειν estudiando bien todos los signos, emitir un juicio</i> Hp.<i>Prog</i>.25, οὐ γὰρ ἄν ποτε δέλτον τ' ἔπεμπε καὶ τάδ' ἐξεμάνθανεν E.<i>IT</i> 667, τοὺς πόρους αὐτῶν ἐκμανθάνων X.<i>Cyr</i>.1.6.40, τὴν τούτου διάνοιαν ἐκμανθάνειν, μὴ μόνον τὰ ἔπη Pl.<i>Io</i> 530b<br /><b class="num">•</b>abs. ἐκμάνθαν'· οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι intenta investigar; no descubrirás que soy el asesino</i> S.<i>OT</i> 576<br /><b class="num">•</b>c. inf. τὴν διάνοιαν αὐτῶν ἐκμανθάνειν D.C.54.6.<br /><b class="num">3</b> c. valor puntual [[reconocer]], [[darse cuenta]] ἁγὼ πανώλης ὄψ' [[ἄγαν]] [[ἐκμανθάνω]] demasiado tarde me doy cuenta de que yo soy el criminal</i> S.<i>OC</i> 1264.