3,274,921
edits
(13_7_3) |
(6_6) |
||
Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0560.png Seite 560]] dep. med., zu Grunde richten, <b class="b2">tödten</b>, vernichten, <b class="b2">zerstören, beschädigen</b>, verletzen, verwunden, plündern, rauben; absolut, = <b class="b2">Schadenanrichten</b>, schaden, schädlich sein; Apoll. Lex. Hom. 58, 7 <b class="b2">δηλήσασθαι·</b> διαφθεῖραι, διακόψαι; 62, 12 <b class="b2">ἐδηλήσαντο·</b> ἐκακοπάθησαν, ἔβλαψαν. Vgl. [[δαίω]], [[δαλός]], [[δήιος]], [[δηιόω]] und das Latein. deleo (??). Bei Homer erscheint [[δηλέομαι]] öfters im aorist. 1. med.; ein Paar Homerische Formen können sowohl für conjunctiv. aorist. 1. med. gelten als für indicativ. futur.; in anderen Formen bei Homer nicht. Uebersicht der Homerischen Formen und Stellen: δηλήσατο Odyss. 22, 278; ἐδηλήσαντο Iliad. 1, 156 Odyss. 10, 459. 11, 401. 408. 24, 111; δηλήσαντο Iliad. 4, 236. 271; δηλήσηται Iliad. 3, 107; δηλήσαιτο Odyss. 13, 124; δηλήσασθαι Iliad. 4, 67. 72; δηλήσεαι, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 23, 428; δηλήσεται, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 14, 102 Odyss. 8, 444. 22, 368. Auch das einzige Homerische composit., [[διαδηλέομαι]], erscheint bei Homer nur im aorist. 1. med., διεδηλήσαντο Odyss. 14, 37. Absolut ist [[δηλέομαι]] gebraucht Iliad. 14, 102 [[ἔνθα]] κε σὴ βουλὴ δηλήσεται, ὄρχαμε λαῶν; mit Griech. accusat. Odyss. 10, 459 [[οἶδα]] ἠμὲν ὅσ' ἐν πόντῳ πάθετ' ἄλγεα, ἠδ' ὅσ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; Iliad. 4, 236. 271 πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο, über den Eid hinaus, d. h. gegen den Eid; vgl. Iliad. 4, 67. 72 ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι und Iliad. 3, 107 μή τις ὑπερβασίῃ Διὸς ὅρκια δηλήσηται; Iliad. 1, 156 [[οὐδέ]] ποτ' ἐν Φθίῃ καρπὸν ἐδηλήσαντο, die Feldfrucht <b class="b2">verwüsten</b>; Odyss. 8, 444 αὐτὸς νῦν ἴδε [[πῶμα]], θοῶς δ' ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον, μή [[τίς]] τοι καθ' ὁδὸν δηλήσεται, ὁππότ' ἂν [[αὖτε]] εὕδῃσθα [[ὕπνον]], <b class="b2">stehlen</b>; Iliad. 23, 428 ἀλλ' ἄνεχ' ἵππους· στεινωπὸς γὰρ [[ὁδός]], [[τάχα]] δ' εὐρυτέρῃ παρελάσσεις, μή πως ἀμφοτέρους δηλήσεαι ἅρματι κύρσας: Einige verstehen unter ἀμφοτέρους die Pferde des Angeredeten, Andere wohl richtiger die beiden Menschen, den Sprecher und den Angeredeten; Odyss. 22, 278 Αμφιμέδων Τηλέμαχον [[βάλε]] χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]], ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο [[χαλκός]]; Odyss. 22, 368 μή με δηλήσεται ὀξέι χαλκῷ, damit er mich nicht tödte; Odyss. 11, 401 [[τίς]] νύ σε κὴρ ἐδάμασσε θανάτοιο; – ἦέ σ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; – Hom. hymn. Cer. 228 δηλήσεται; Gegensatz [[ὀνίνημι]] Hom. hymn. Merc. 541 ἀνθρώπων δ' ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω. – Praes. und imperfect. bei Herodt.: δηλέεσθαι 6, 36; δηλῆται 4, 187; ἐδηλέετο 9, 63; – δηλήσασθαι τὴν στρατιήν 7, 51; τὴν γῆν δηλησαμένας πολλά 4, 115; – perfect. δεδήληται in passiver Bdtg 4, 198. 8, 100; activisch und passivisch kann genommen werden das praes. δηλέεσθαι 2, 12. – Perfect. δεδήληται passivisch auch Eur. Hipp. 175. – Das activ. Xen. Oec. 10, 3 beruht wohl auf falscher Lesart. – Dorisch Theocr. 9, 36 τὼς δ' [[οὔτι]] ποτῷ δαλήσατο Κίρκα, vgl. Parthen. 29 οἴνῳ πολλῷ δηλησαμένη αὐτὸν ἤγαγεν εἰς ἐπιθυμίαν κτἑ. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0560.png Seite 560]] dep. med., zu Grunde richten, <b class="b2">tödten</b>, vernichten, <b class="b2">zerstören, beschädigen</b>, verletzen, verwunden, plündern, rauben; absolut, = <b class="b2">Schadenanrichten</b>, schaden, schädlich sein; Apoll. Lex. Hom. 58, 7 <b class="b2">δηλήσασθαι·</b> διαφθεῖραι, διακόψαι; 62, 12 <b class="b2">ἐδηλήσαντο·</b> ἐκακοπάθησαν, ἔβλαψαν. Vgl. [[δαίω]], [[δαλός]], [[δήιος]], [[δηιόω]] und das Latein. deleo (??). Bei Homer erscheint [[δηλέομαι]] öfters im aorist. 1. med.; ein Paar Homerische Formen können sowohl für conjunctiv. aorist. 1. med. gelten als für indicativ. futur.; in anderen Formen bei Homer nicht. Uebersicht der Homerischen Formen und Stellen: δηλήσατο Odyss. 22, 278; ἐδηλήσαντο Iliad. 1, 156 Odyss. 10, 459. 11, 401. 408. 24, 111; δηλήσαντο Iliad. 4, 236. 271; δηλήσηται Iliad. 3, 107; δηλήσαιτο Odyss. 13, 124; δηλήσασθαι Iliad. 4, 67. 72; δηλήσεαι, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 23, 428; δηλήσεται, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 14, 102 Odyss. 8, 444. 22, 368. Auch das einzige Homerische composit., [[διαδηλέομαι]], erscheint bei Homer nur im aorist. 1. med., διεδηλήσαντο Odyss. 14, 37. Absolut ist [[δηλέομαι]] gebraucht Iliad. 14, 102 [[ἔνθα]] κε σὴ βουλὴ δηλήσεται, ὄρχαμε λαῶν; mit Griech. accusat. Odyss. 10, 459 [[οἶδα]] ἠμὲν ὅσ' ἐν πόντῳ πάθετ' ἄλγεα, ἠδ' ὅσ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; Iliad. 4, 236. 271 πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο, über den Eid hinaus, d. h. gegen den Eid; vgl. Iliad. 4, 67. 72 ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι und Iliad. 3, 107 μή τις ὑπερβασίῃ Διὸς ὅρκια δηλήσηται; Iliad. 1, 156 [[οὐδέ]] ποτ' ἐν Φθίῃ καρπὸν ἐδηλήσαντο, die Feldfrucht <b class="b2">verwüsten</b>; Odyss. 8, 444 αὐτὸς νῦν ἴδε [[πῶμα]], θοῶς δ' ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον, μή [[τίς]] τοι καθ' ὁδὸν δηλήσεται, ὁππότ' ἂν [[αὖτε]] εὕδῃσθα [[ὕπνον]], <b class="b2">stehlen</b>; Iliad. 23, 428 ἀλλ' ἄνεχ' ἵππους· στεινωπὸς γὰρ [[ὁδός]], [[τάχα]] δ' εὐρυτέρῃ παρελάσσεις, μή πως ἀμφοτέρους δηλήσεαι ἅρματι κύρσας: Einige verstehen unter ἀμφοτέρους die Pferde des Angeredeten, Andere wohl richtiger die beiden Menschen, den Sprecher und den Angeredeten; Odyss. 22, 278 Αμφιμέδων Τηλέμαχον [[βάλε]] χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]], ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο [[χαλκός]]; Odyss. 22, 368 μή με δηλήσεται ὀξέι χαλκῷ, damit er mich nicht tödte; Odyss. 11, 401 [[τίς]] νύ σε κὴρ ἐδάμασσε θανάτοιο; – ἦέ σ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; – Hom. hymn. Cer. 228 δηλήσεται; Gegensatz [[ὀνίνημι]] Hom. hymn. Merc. 541 ἀνθρώπων δ' ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω. – Praes. und imperfect. bei Herodt.: δηλέεσθαι 6, 36; δηλῆται 4, 187; ἐδηλέετο 9, 63; – δηλήσασθαι τὴν στρατιήν 7, 51; τὴν γῆν δηλησαμένας πολλά 4, 115; – perfect. δεδήληται in passiver Bdtg 4, 198. 8, 100; activisch und passivisch kann genommen werden das praes. δηλέεσθαι 2, 12. – Perfect. δεδήληται passivisch auch Eur. Hipp. 175. – Das activ. Xen. Oec. 10, 3 beruht wohl auf falscher Lesart. – Dorisch Theocr. 9, 36 τὼς δ' [[οὔτι]] ποτῷ δαλήσατο Κίρκα, vgl. Parthen. 29 οἴνῳ πολλῷ δηλησαμένη αὐτὸν ἤγαγεν εἰς ἐπιθυμίαν κτἑ. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''δηλέομαι''': Δωρ. δᾱλ- Θεόκρ. 15. 48· ― μέλλ. –ήσομαι· ἀόρ. ἐδηλησάμην· πρκμ. δεδήλημαι Εὐρ. Ἱππ. 175 (ἀλλ’ ἐπὶ παθητ. ἐννοίας, Ἡρόδ. 4. 198., 8. 100· ― τὸ ἐνεργ. δηλήσω, ήσας μόνον ἐν Χρησμ. Σιβ. 7. 44, 28)· [[μάλιστα]] τὸ [[ῥῆμα]] καὶ ἅπαντα τὰ παράγωγα (πλὴν τοῦ [[δήλημα]]) σχεδὸν ἄγνωστα εἶνε παρὰ τοῖς δοκίμοις τῶν Ἀττ.· ἀντ’ αύτῶν δὲ εἶνε ἐν χρήσει τὸ [[βλάπτω]] Ἀποθετ. Ι. συνήθως ἐπὶ προσώπων, [[βλάπτω]] [[ἐπιφέρω]] βλάβην εἴς τινα, [[μήπως]] [ἵππους] δηλήσεαι, κατὰ τύχην, Ἰλ. Ψ. 428· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] ἐπίτηδες, Ἀχαιοὺς [[ὑπὲρ]] ὅρκια δηλήσασθαι Δ. 66· ἠέ σε… ἄνδρες ἐδηλήσαντο, σὲ ἔβλαψαν, δηλ. σὲ ἐφόνευσαν, Ὀδ. Λ. 401· μὴ με... δηλήσεται ὀξέει χαλκῷ (ἐπικῶς ἀντὶ -ηται) Χ. 368· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τοῦ ξίφους, ῥινὸν δηλήσατο χαλκὸς αὐτοθι 278· οὕτω παρὰ τοῖς πεζοῖς Ἴωσιν. ἴνα μὴ ἔχοιέν σφεας δηλέεσθαι Ἡρόδ. 6. 36, πρβλ. 7. 51· πλεῖστόν σφεας ἐδηλέετο ἡ ἐσθὴς ὁ αὐτ. 9. 63· ― [[βλάπτω]] διὰ μαγικῶν ποτῶν, Θεοκρ. 9. 36. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, [[βλάπτω]], [[φθείρω]], [[καταστρέφω]], καρπὸν ἐδηλήσαντ’ Ἰλ. Α. 156· οὕτω παρ’ Ἡροδ., γῆν δηλησάμενος 4. 115· ἅλμην ἐπανθέουσαν, [[ὥστε]] καὶ τὰς πυραμίδας δηλέεσθαι 2. 12· ― παρ’ Ὁμ. ίδίως ἐν τῇ φράσει ὅρκια δηλήσασθαι, παραβαίνειν τὴν συνθήκην ἢ ἀνακωχήν, Ἰλ. Γ. 107, κτλ.·― ἐπὶ κλεπτῶν, μὴ τις... δηλήσεται (Ἐπ. ὑποτακτ.), [[μήπως]] τις τὰ κλέψῃ, Ὀδ. Θ. 444. πρβλ. Ν. 124. 2) ἀπολ., [[φέρω]] βλάβην, εἶμαι [[ἐπιβλαβής]], [[ἔνθα]] κε σὴ βουλὴ δηλήσεται Ἰλ. Ξ. 102· [[μετὰ]] συστοίχ. αἰτιατ. ἠδ’ ὅσα ... ἄνδρες ἐδηλήσαντο, ὅσην βλάβην ἐπήνεγκον, Ὀδ. Κ. 459. | |||
}} | }} |