ἄκρατος: Difference between revisions

6_12
(13_7_2)
(6_12)
Line 12: Line 12:
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0080.png Seite 80]] ([[κεράννυμι]]), ion. [[ἄκρητος]], 1) ungemischt, rein, Hom. fünfmal, ἄκρητον [[γάλα]] Od. 9, 297, πίθοι οἴνοιο παλαιοῦ ἡδυπότοιο, ἄκρητον [[θεῖον]] ποτὸν ἐντὸς ἔχοντες 2, 341, οἴνῳ ἐν ἀκρήτῳ 24, 73, σπονδαὶ ἄκρητοι Iliad. 2, 341. 4, 159, Trankopfer von Wein, der nicht mit Wasservermischtist, Scholl. Aristonic. an beiden Stellen; – ohne [[οἶνος]], ὁ ἀκρ., Ar. Equ. 105; Theocr. 2, 152 (ἔρωτος); Luc. Pisc. 34; Plut. Lyc. 16, und öfter; τὸ ἄκρατον Ath. X, 441 c; ἄκρητοι λοιβαί Ap. Rh. 1, 453; [[αἷμα]] Aesch. Ch. 571 Soph. El. 776; [[ὕδωρ]] Sophr. bei Ath. II, 44 b. Uebertr. rein, einfach, ausgehend von ἀκράτου τῆς ἐλευθερίας μεθυσθῆναι Plat Rep. VIII, 562 d; [[νοῦς]] ἄκρ. καὶ [[καθαρός]], vom Körper geschieden, Xen. Cyr. 8, 7, 20; ἡδονὴ [[ἄκρατος]] Legg. VII, 793 a, [[βίος]] VII, 823 a; ἡ ἄκρ. [[δικαιοσύνη]], die reine, absolute Gerechtigkeit, Rep. VIII, 545 a; [[πονηρία]] ἄκρ. VI, 491 e; [[σοφία]] Ep. ad. 315 (Pl. 262); – τινός, rein von Etwas, ἡδονὴ ἄκρ. ἀλγηδόνων Axioch. 370 d. – 2) da ungemischter Wein stark ist, übh. stark, von Gerstentrank Xen. An. 4, 5, 27. So übertr. ὀργὴν ἄκρ. Aesch. Pr. 681, [[καῦμα]] Antiphil. 12 (IX, 71); ξυμφορά Pl. Phil. 64 e; διάῤῥοια Thuc. 2, 49; [[ὀλιγαρχία]], zügellos, Arist. Pol. 2, 10 u. oft; Plut. z. B. [[θάρσος]] Pomp. 57. – Compar. ἀκρατέστερος Arist. Probl. 3, 3, 15; ἀκρατέστατον Plat. Phil. 53 a: nach den Atticisten die att. Form; vgl. Ath. X, 24; ἀκρατότερος hat Plut. Conv. 5, 4. – Adv. ἀκράτως.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0080.png Seite 80]] ([[κεράννυμι]]), ion. [[ἄκρητος]], 1) ungemischt, rein, Hom. fünfmal, ἄκρητον [[γάλα]] Od. 9, 297, πίθοι οἴνοιο παλαιοῦ ἡδυπότοιο, ἄκρητον [[θεῖον]] ποτὸν ἐντὸς ἔχοντες 2, 341, οἴνῳ ἐν ἀκρήτῳ 24, 73, σπονδαὶ ἄκρητοι Iliad. 2, 341. 4, 159, Trankopfer von Wein, der nicht mit Wasservermischtist, Scholl. Aristonic. an beiden Stellen; – ohne [[οἶνος]], ὁ ἀκρ., Ar. Equ. 105; Theocr. 2, 152 (ἔρωτος); Luc. Pisc. 34; Plut. Lyc. 16, und öfter; τὸ ἄκρατον Ath. X, 441 c; ἄκρητοι λοιβαί Ap. Rh. 1, 453; [[αἷμα]] Aesch. Ch. 571 Soph. El. 776; [[ὕδωρ]] Sophr. bei Ath. II, 44 b. Uebertr. rein, einfach, ausgehend von ἀκράτου τῆς ἐλευθερίας μεθυσθῆναι Plat Rep. VIII, 562 d; [[νοῦς]] ἄκρ. καὶ [[καθαρός]], vom Körper geschieden, Xen. Cyr. 8, 7, 20; ἡδονὴ [[ἄκρατος]] Legg. VII, 793 a, [[βίος]] VII, 823 a; ἡ ἄκρ. [[δικαιοσύνη]], die reine, absolute Gerechtigkeit, Rep. VIII, 545 a; [[πονηρία]] ἄκρ. VI, 491 e; [[σοφία]] Ep. ad. 315 (Pl. 262); – τινός, rein von Etwas, ἡδονὴ ἄκρ. ἀλγηδόνων Axioch. 370 d. – 2) da ungemischter Wein stark ist, übh. stark, von Gerstentrank Xen. An. 4, 5, 27. So übertr. ὀργὴν ἄκρ. Aesch. Pr. 681, [[καῦμα]] Antiphil. 12 (IX, 71); ξυμφορά Pl. Phil. 64 e; διάῤῥοια Thuc. 2, 49; [[ὀλιγαρχία]], zügellos, Arist. Pol. 2, 10 u. oft; Plut. z. B. [[θάρσος]] Pomp. 57. – Compar. ἀκρατέστερος Arist. Probl. 3, 3, 15; ἀκρατέστατον Plat. Phil. 53 a: nach den Atticisten die att. Form; vgl. Ath. X, 24; ἀκρατότερος hat Plut. Conv. 5, 4. – Adv. ἀκράτως.
}}
{{ls
|lstext='''ἄκρᾱτος''': Ἰων. [[ἄκρητος]], ον, ([[κεράννυμι]]): 1) ἐπὶ ὑγρῶν, [[ἀμιγής]], [[καθαρός]], [[ἁγνός]], [[ἄδολος]], [[ἀνόθευτος]], ἰδίως ἐπὶ οἴνου, Ὀδ. Ω. 73· ἄκρητοι σπονδαί, σπονδαὶ ἐξ ἀκράτου οἴνου, Ἰλ. Β. 341., Δ. 159· [[οἶνος]] [[πάνυ]] ἄκρ., [[λίαν]] [[ἰσχυρός]], Ξεν. Ἀν. 4. 5, 27· [[οἶνος]] [[ἄκρητος]], [[ἄνευ]] ὕδατος, Λατ. merum, Ἡροδ. 1. 207, κτλ.: - καὶ [[ἄκρατος]] ([[ἄνευ]] τοῦ [[οἶνος]]), Ἀριστοφ. Ἱππ. 105. καὶ [[συχν]]. παρὰ κωμ. οὕτω: ἄκρατον, τό, Ἀριστ. Ποιητ. 25. 16, Ἀθ. 441C· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ γάλακτος, Ὀδ. Ι. 297· ἐπὶ αἵματος, Αἰσχύλ. Χο. 578, κτλ.: - λέγεται ὅτι σημαίνει [[μέλας]] ἢ σκοτεινὸς τὸ [[χρῶμα]] ἐν Ἱππ. Ἐπιδ. 1. 966. - Ἐπιρρ. -τως, ὁ αὐτ. 107C. 2) ἐπὶ παντὸς πράγματος, ἄκρ. σώματα, καθαρά, ἁπλᾶ σώματα, Πλάτ. Τίμ. 57C· ἄκρ. [[μέλαν]], καθαρῶς [[μέλαν]], Θεοφρ. περὶ Χρωμ. 26· [[ἄκρατος]] νὺξ (σκοτεινὴ νύξ) ἔπρεπεν [[ἴσως]] νὰ ἀναγινώσκηται ([[μετὰ]] τοῦ Schütz) ἐν Αἰσχύλ. Χο. 65, ἀντὶ [[ἄκραντος]]· πρβλ. ἄκρατον [[σκότος]], Πλουτ. Νικ. 21· ἄκρ. [[σκιά]], ὁ αὐτ. 932Β. 3) ἐπὶ ποιότητος ἢ ἰδιότητος, [[ἁγνός]], [[ἀπόλυτος]], ἄκρ. [[νοῦς]], Ξεν. Κύρ. 8. 7, 20· πῶς... ἡ ἄκρ. [[δικαιοσύνη]] πρὸς ἀδικίαν ἄκρ. ἔχει, Πλάτ. Πολ. 545Α, πρβλ. 491Ε. 4) ἐπὶ καταστάσεων ἢ περιστάσεων, [[καθαρός]], [[ἀμιγής]], [[ἀπόλυτος]], [[ἐλευθερία]], [[ἡδονή]], Πλάτ. Πολ. 562D· [[ὀλιγαρχία]], Ἀριστ. Πολ. 2. 12, 2, κτλ.· ἄκρ. [[νόμος]], [[ἀπόλυτος]] [[νόμος]], Πλάτ. Νόμ. 732Α· ἄκρ. [[ψεῦδος]], καθαρὸν [[ψεῦδος]], ὁ αὐτ. Πολ. 382C: - [[οὕτως]] ἐπίρρ. [[ἀκράτως]], ἀπολύτως, ὁλοκλήρως, [[παντάπασι]], ἀκρ. [[μέλας]] ἢ [[λευκός]], Αἰλ. περὶ Ζ. 16, 11, Λουκ. Ἐνάλ. Διαλ. 1. 3. 5) ἐπὶ προσώπων, [[θερμός]], [[ἀκρατής]], [[ὑπερβολικός]], [[βίαιος]]· [[ἄκρατος]] ὀργήν, Αἰσχύλ. Πρ. 678· [[ἄκρατος]] ἐλθέ, ἐλθὲ μεθ’ ὅλης τῆς δυνάμεώς σου, Εὐρ. Κύκλ. 602. 6) [[οὕτως]] ἐπὶ αἰσθημάτων καὶ πραγμάτων, τὰ ὁποῖα αἰσθανόμεθα· [[ἄκρατος]] [[ὀργή]], Ἀλκιδ. παρ’ Ἀριστ. Ρητ. 3. 3, 2· [[ἵμερος]], Σοφ. Ἀποσπ. 678· ἄκρ. [[διάρροια]], Θουκ. 2. 49· ἄκρ. [[καῦμα]], Ἀνθ. Π. 9. 71· [[φόβος]], Ἰώσηπ., κτλ. ΙΙ. συγκρ. ἀκρατέστερος, (ὡς ἐκ θετ. [[ἀκρατής]]), Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 10, Ὑπερείδ. παρ’ Ἀθην. 424D, Ἀριστ. Προβλ. 3. 3: - ὑπερθ. ἀκρατέστατος, Πλάτ. Φίλ. 53Α· ἀλλ’ ἀκρατότερος, Πλουτ. 2. 677C· πρβλ. Λοβ. Φρύν. 254.
}}
}}